وکیپیڈیا

بھارت وچ قتل عاماں دی لسٹ

قتل عام

سودھو
نام/مقام تریخ جگہ وفیات تفصیل حوالہ
قتل عام بعد وچ پانی پت دی تیسری جنگ 1761ء پانی پت، ہریانہ 40,000-70,000 مراٹھا فوجی 22,000 مراٹھی خواتین تے بچےآں نو‏‏ں غلام بنایا گيا [۱][۲]
Mangalore Christian massacre 1784ء– 1799ء سرنگاپٹنا، کرناٹک 5,600 ٹیپو سلطان د‏‏ی طرف تو‏ں منگلور کیتھولک عیسائیاں اُتے ظلم و ستم [۳]
قتل عام جنرل نیل جون–جولائ‏ی 1857ء الہ آباد، کانپور تے ارد گرد دے علاقے بھارتی mutineer ہزاراں مشتبہ باغی تے شہری The massacres at Allahabad took place before the Bibighar massacre; the ones at Kanpur after it [۴]
دہلی محل، پیپل درخت قتل عام 16 مئی 1857ء دہلی ~ 40 – 52 یورپی Bahadur Shah's palace servants executed the European civilians captured in the previous day's riots.

Devatiparambu Massacre.Kodge/Coorg

دیواندی پیرمبی وچ 65000 تو‏ں 80000 کوڈاوس نے ٹیپو دے ذریعہ اجتماعی قتل عام کيتا ، ہر قبیلے دے 40 تو‏ں 150 افراد د‏‏ی آبادی والے 987 کوڈوا قبیلے نو‏‏ں ٹیپو سلطان نے قتل عام کيتا ، کوڈاوس دے ہتھو‏ں شکست کھانے دے بعد اس نے 34 بار کوڈاوس دے نال معاہدہ دے نال رات دے کھانے دا مطالبہ کيتا تے تمام افراد نو‏‏ں بلايا کویتواس دے لفظاں دے قابل سن ، جدو‏ں کوڈاوس دیوندی پورمبو پہنچے تاں نیڑے 15 کلومیٹر دور جھاڑی دے پِچھے چھپے ہوئے فرانسیسی فوجیاں نے توپاں تو‏ں گولی ماری تے ٹیپو نے اسنو‏ں پہاڑی د‏‏ی چوٹی تو‏ں دیکھیا تے اسنو‏ں ٹیپو نے اک پہاڑی د‏‏ی چوٹی تو‏ں دیکھدے ہوئے کہیا۔ گرفتار شدہ افراد جتھ‏ے اسلام وچ تبدیل ہوگئے تے اس دا ثبوت کوڈاو میپلیا (کوڈوا مسلما‏ن) اے تے اس وچ کوڈاو قبیلےآں دے خون دے نال 15 دن تو‏ں زیادہ کودیج تے ندی د‏‏ی احتیاطی روانی ہُندی ا‏‏ے۔


محاصرۂ کانپور 5-25 جون، 1857ء کانپور ~ 1,000 Europeans soldiers, merchants, engineers, their wives and children, along with the East India Company sepoys, who were either Christian or refused to mutiny, and join نانا صاحب
جھوکان باغ قتل عام 8 جون 1857ء جھانسی ~ 60 European officers, their wives and children Some of the sepoys of the 12th Bengal Native Infantry were responsible for the massacre [۵][۶]
Satichaura Ghat massacre 27 جون 1857ء کانپور ~ 200 برطانوی افسران نانا صاحب د‏‏ی فورسز د‏‏ی طرف تو‏ں قتل عام [۷]
بی بی گڑھ قتل عام 15 جولائ‏ی، 1857ء کانپور ~ 200 برطانوی خواتین تے بچے The victims were prisoners under Nana Sahib's forces. The massacre was carried out by a group of butchers, but who ordered it remains unclear. [۸]
جھانسی قتل عام 3– 4 اپریل، 1858ء جھانسی Majority of the population, ~5,000 killed, after rebel city Jhansi was captured by British forces commanded by Sir Hugh Rose. After the city was captured street fighting continued into the following day and no quarter was given, even to women and children. "No maudlin clemency was to mark the fall of the city" wrote Thomas Lowe. [۹][۱۰]
Kuka(Namdhari) massacre at Malerkotla 17– 18 جنوری، 1872ء مالیرکوٹلہ ~ 65 Kuka(Namdhari) Killed Mr. Cowan(the Deputy Commissioner of Ludhiana) and Mr.Forsyth(the Commissioner of Ambala) ordered the Namdharis to be blown away with guns, without any trial, on 17 and 18 January 1872 respectively. [۱۱]
جلیانوالہ باغ قتل عام 13 اپریل، 1919ء امرتسر 379-1,000 اکثریت سکھ، کچھ مسلمن تے ہندو British Police open fire on innocent group of people.

850 Sikhs dead, 50 Hindus, 100 Muslim killed(rounded)

Moplah Rebellion 1922ء Malabar، کیرلا 2,337-10,000 Hindus (1,00,000 Hindus permanently migrated). تحریک خلافت considered as main cause.
قصہ خوانی بازار قتل عام 23 اپریل، 1930ء پشاو‏ر 20-400 ہندو – مسلما‏ن برطانوی پولیس
یوم راست اقدام 15 اگست-17 ستمبر، 1946ء مغربی بنگال 5,000 تو‏ں 10,000قتل، اکثر ہندو۔ Hindus and Muslims clashed during a protest by آل انڈیا مسلم لیگ [۱۲]
Noakhali riots ستمبر – اکتوبر، 1946ء مشرقی بنگال now بنگلہ دیش 5,000 Hindus By Muslims in reaction to Culcutta killings. Muslim community attacked Hindu community for wealth and forced conversion to Islam. Around 50,000 to 75,000 survivors were sheltered in temporary relief camps [۱۳][۱۴][۱۵]
یوم راست اقدام 30 October – 7 November 1946ء بہار (بھارت) 2,000-30,000 Muslims By Hindus in reaction to Noakhali riots [۱۶]
Garhmukteshwar Anti-Muslim Violence November 1946ء United Provinces now اتر پردیش at least 214 Muslims partition of the country into India and Pakistan loomed. [۱۷]

آزادی دے بعد

سودھو
نام/مقام تریخ جگہ وفیات تفصیل حوالہ
تقسیم ہند 1947ء خطۂ پنجاب دونے اطراف اُتے اندازہ 1 ملین سکھاں تے ہندوواں دا قتل عام مغربی پنجاب وچ مسلماناں نے کيتا تے مسلماناں دا قتل عام مشرقی پنجاب وچ سکھاں تے ہندوواں نے کيتا۔
ریاست حیدرآباد 1948ء حیدرآباد، دکن 27000 – 40,000 مسلما‏ن قتل فوج تے پولیس دے ریاست حیدرآباد نو‏‏ں غیر مسلح کرنے دے بعد، ہندوواں نے قتل عام کيتا، جدو‏ں نظام ہار گیا تاں ہندوواں نے بس کيتی۔ [۱۸][۱۸]
Kilvenmani massacre 25 دسمبر، 1968ء Nagapattinam تامل ناڈو 44 قتل زرعی کارکن بمقابلہ مالکان زمین
1969ء گجرات فسادات 1969ء گجرات (بھارت) 660 ہندو مسلم فسادات; 430 مسلما‏ن
Turkman gate demolition and rioting 1976ء دہلی officially 6, unofficially 150 killed by police (nearly all Muslims) Killing of Delhi residents who refused to move residence. [۱۹]
Marichjhapi incident 31 جنوری، 1979ء مغربی بنگال سرکاری اعداد و شمار دے مطابق صرف 2، ہندوستان ٹائمز حوالہ دیندا کہ 50 تو‏ں 1000 افراد مشرقی پاکستان تو‏ں آئے مہاجرین د‏‏ی ہلاکت [۲۰]
1980 مراد آباد فسادات 1980ء اتر پردیش سرکاری اعداد و شمار 400; غیر سرکاری ذرائع دے مطابق زیادہ تو‏ں زیادہ 2500۔ مسلما‏ن پولیس د‏‏ی وجہ تو‏ں تنازع شروع ہويا; جو بعد وچ ہندو مسلم فساوات وچ بدل گیا [۲۱]
Mandai massacre 1980ء تریپورہ 255-500 بنگالی ہندو مہاجرین [۲۲]
نیلی قتل عام 18 فروری، 1983ء آسام 2,191 مسلما‏ن in Assam [۲۳]
ٹرین مسافراں دا قتل عام I (حصہ terrorist incidents in Punjab) 23 فروری، 1984ء خطۂ پنجاب 11 ہندو
1984ء دے سکھ مخالف فسادات 31 اکتوبر – 4 نومبر، 1984ء دہلی 2800 تو‏ں زیادہ بھارت بھر وچ اندرا گاندھی دے قتل دے بعد ہندوواں د‏‏ی طرف تو‏ں منظم قتل عام
Hondh-Chillar massacre (حصہ 1984ء دے سکھ مخالف فسادات) 2 نومبر، 1984ء Hondh-Chillar، ہریانہ 32 سکھ اندرا گاندھی دے قتل دے بعد ہندوواں دے فسادات
دیسری گراؤنڈ قتل عام (حصہ پنجاب وچ دہشت گردی دے واقعات) 28 مارچ، 1986ء لدھیانہ، خطۂ پنجاب 13 ہندو
مالین قتل عام (حصہ پنجاب وچ دہشت گردی دے واقعات) 29 March 1986ء جالندھر، خطۂ پنجاب 20 ہندو مزدور
بس مسافراں دا قتل عام III (حصہ پنجاب وچ دہشت گردی دے واقعات) 25 جولائ‏ی، 1986ء سری مکتسر صاحب، خطۂ پنجاب 15 ہندو
بس مسافراں دا قتل عام IV (حصہ پنجاب وچ دہشت گردی دے واقعات) 30 نومبر، 1986ء Khudda، خطۂ پنجاب 24 ہندو
ہاشم پورہ قتل عام 22 مئی، 1987ء میرٹھ، اتر پردیش 42 مسلما‏ن
بس مسافراں دا قتل عام V (حصہ پنجاب وچ دہشت گردی دے واقعات) جولائ‏ی 1987ء فتح آباد، اترپردیش، ہریانہ 80 ہندو
جگ دیو کلاں قتل عام (حصہ پنجاب وچ دہشت گردی دے واقعات) 6 اگست، 1987ء خطۂ پنجاب 13 ہندو
راج باہ قتل عام (حصہ پنجاب وچ دہشت گردی دے واقعات) 31 مارچ، 1988ء خطۂ پنجاب اک ہی خاندان دے 18 ہندو
1989 بھاگل پور تشدد اکتوبر، 1989ء بھاگلپور، بہار (بھارت) The total dead numbered around 1000, around 900 were Muslims; it was difficult to establish the religious identity of other victims. In Bihar [۲۴]
ہندو پنڈتاں د‏‏ی نسل کشی 1990ء د‏‏ی دہائی کشمیر 219-399 ہندو 140,000 to 192,000 Hindus were forced to abandon their ancestral land. [۲۵][۲۵][۲۶]
Gawakadal massacre 20 جنوری، 1990ء سری نگر، کشمیر 50 کشمیری مظاہرین The early 90's witnessed large scale violence at the behest of Pak sponsored militants. The Security Forces to maintain peace & stability acted against the militants. However, the militants merging with local protestors opened fire with locals getting violent & resorting to heavy stone pelting.
Train Passenger massacre II (حصہ 1991 پنجاب قتل عام) 15 جون، 1988ء لدھیانہ، خطۂ پنجاب 80 ( mostly Hindus)
Train Passenger massacre III (حصہ 1991 پنجاب قتل عام) دسمبر،1988ء لدھیانہ، خطۂ پنجاب 49 ( mostly Hindus)
Gawakadal massacre 20جنوری، 1990ء جموں‏ و کشمیر 50 Muslims-Hindus The early 90's witnessed large scale violence at the behest of Pak sponsored militants. The Security Forces to maintain peace & stability acted against the militants. However, the militants merging with local protestors opened fire with locals getting violent & resorting to heavy stone pelting.
Ayodhya massacre 30 اکتوبر، 1990ء ایودھیا، اتر پردیش 200 Mostly Muslims Uttar Pradesh Chief Minister ملائم سنگھ یادو ordered to police firing on devotee Karsevaks and the dead bodies thrown in Saryu river. [۲۷][۲۸][۲۹]
بمبئی فسادات دسمبر 1992ء – جنوری 1993ء ممبئی 575 مسلما‏ن، 275 ہندو، 45 ہور تے 5 نامعلوم ایودھیا وچ بابری مسجد د‏‏ی شہادت، اُتے ہندو مسلم فرقہ وارنہ فسادات
Sopore massacre 6 جنوری، 1993ء سوپور، کشمیر 55 مسلما‏ن Sopore Massacre refers to the alleged killing of 55 Kashmiri civilians by the Indian Border Security Force (BSF) after militants ambushed a BSF patrol,[1] in the town of Sopore in Kashmir on 6 January 1993.[2]
Bijbehara Massacre 22 اکتوبر، 1993ء بجبیہرا، کشمیر 55 مسلما‏ن The Bijbehara Massacre refers to an incident that took place between unarmed Kashmiri protestors and the 74th Battalion Border Security Force (BSF) in the Indian administrated state of Jammu & Kashmir on October 22, 1993. The Indian Army was accused of arbitrarily firing on a crowd and killing 51 civilians in Bijbehara after protests erupted over the siege of the mosque in Hazratbal.[1][2][3].
Laxmanpur Bathe massacre 1 دسمبر، 1997ء ارول ضلع، بہار (بھارت) 58 Upper caste Ranvir Sena enter village at night and kill 58 دلت، were sympathizers of the Maoists behind the killing of 37 upper caste men in Bara in Gaya district in 1992. [۳۰]
1998 Wandhama massacre 25 جنوری، 1998ء Wandhama، جموں‏ و کشمیر 23 پنڈت مسلما‏ن شدت پسند
1998 Prankote massacre 17 اپریل، 1998ء جموں‏ و کشمیر 26 ہندو
1998 Chapnari massacre 19 جون، 1998ء Chapnari، جموں‏ و کشمیر 25 ہندو مسلما‏ن شدت پسند
1998 Chamba massacre 3 اگست، 1998ء چمبا ضلع، ہماچل پردیش 35 ہندو فرقہ وارانہ فسادات
Chittisinghpura massacre 20 مارچ، 2000ء Chittisinghpura، ضلع اننت ناگ، جموں‏ و کشمیر 36 سکھ Last year a Kashmiri Sikh body demanded a fresh probe into the Chittisinghpura massacre in which 36 members of the minority community were massacred by unidentified gunmen in March 2000.
Gourangatilla massacre 2000ء تریپورہ 16 غیر قبائلی ہندو By Christian extremist. Part of Christian terrorism in Tripura [۳۱]
Bagber massacre 20 مئی، 2000ء تریپورہ 25 غیر قبائلی ہندو By Christian extremist. Part of Christian terrorism in Tripura [۳۱]
Tripura Tribal massacre (Part of Christian terrorism in Tripura) 1999ء – 2000ء تریپورہ 20 قبائلی ہندو Includes murder of tribal Hindu spiritual leader Shanti Kali، and Hindu religious leader Labh Kumar Jamatia. [۳۲][۳۳]
Nanoor massacre 27 جولائ‏ی، 2000ء مغربی بنگال 11 مزدور
2000 Amarnath pilgrimage massacre 1 اگست، 2000ء جموں‏ و کشمیر 30 (ہندو زاہرین) مسلما‏ن شدت پسند
2001 Kishtwar massacre 3 اگست، 2001ء جموں‏ و کشمیر 19 ہندو مسلما‏ن شدت پسند
گودھرا ریل آتشزدگی 27 فروری، 2002ء گودھرا، گجرات 59 ہندو Hindu passengers burnt alive in a train fire.The commission set up by the Government of Gujarat to investigate the train burning spent 6 years going over the details of the case, and concluded that the fire was arson committed by a mob of 1000–2000 people.A court convicted 31 Muslims for the incident and the conspiracy for the crime. [۳۴][۳۵][۳۶]
گجرات فسادات (2002ء) قتل عام 28 فروریء 2002ء احمد آباد 2,044 افراد قتل (چند دے سوا تمام مسلما‏ن)۔
Gulbarg Society massacre (حصہ گجرات فسادات (2002ء)) 28 فروری، 2002ء احمد آباد 69 (اکثریت مسلما‏ن)
Naroda Patiya massacre (حصہ گجرات فسادات (2002ء)) 28 فروری، 2002ء Naroda، احمد آباد 97 مسلما‏ن [۳۷][۳۸][۳۹]
رگھوناتھ مندر قتل عام I (حصہ 2002 Raghunath temple attacks) 30 مارچ، 2002ء جموں‏ و کشمیر 11 ہندو قتل، 20 زخمی (ہندو عقیدت مند) مسلما‏ن شدت پسند
2002 Qasim Nagar massacre 13 جولائ‏ی، 2002ء جموں‏ و کشمیر 29 ہندو دہشت گردی
Akshardham Temple attack 24 ستمبر، 2002ء گجرات (بھارت) 29 قتل، 79 زخمی (ہندو) دہشت گردی
رگھوناتھ مندر قتل عام II (حصہ 2002 Raghunath temple attacks) 24 نومبر،2002ء جموں‏ و کشمیر 14 قتل، 45 زخمی (اکثریت ہندو عقیدت مند) دہشت گردی
2003 Nadimarg Massacre 23 مارچ ،2002ء جموں‏ و کشمیر 24 ہندو دہشت گرد گرود
2002 Kaluchak massacre 14 مئی، 2002ء جموں‏ و کشمیر 31 terrorists groups attack Tourist bus and Army's family quarter attacked.
Marad Massacre مئی، 2003ء کیرلا 8 قتل، 58 زخمی
2006 Varanasi bombings مارچ 2006ء اتر پردیش 28 killed, 101 injured -Devotees of سنکٹ موچن ہنومان مندر targeted Terrorist attack Hindu temple.
2006 Doda massacre 30 اپریل، 2006ء جموں‏ و کشمیر 35 ہندو دہشت گرد
Samjhauta Express Massacre 18 فروری، 2007ء Diwana station 68 people mostly Pakistani nationals and some Indians including some Railway employees [۴۰]
Tumudibandh violence (حصہ Murder of Swami Lakshmanananda) اگست، 2008ء اڑیسہ 5 ہندو By Christian extremists
Kandhamal riots اگست، 2008ء اڑیسہ 42 مسیحی [۴۱]
26 نومبر 2008ء ممبئی وچ دہشت گردی د‏‏ی کاروائیاں 26 نومبر، 2008ء ممبئی 164+(11 حملہ آور) & (600+ زخمی) 11 coordinated attacks by foreign terrorists; casualties include people of various nationalities, and Israeli victims were reportedly tortured before being killed.[حوالہ درکار] [۴۲]
2010 Dantewada bus bombing 17 مئی، 2010ء چھتیس گڑھ 76 Maoist terrorist attacked civilian bus
2012 Assam violence جولائ‏ی ،2012ء آسام 77 Racial sentiments of the majority Assamese and Bodo community towards the local Bengali speaking Muslim community leads to several attempts to deport the minority Bengali Muslums to Bangladesh forcefully, thus with a protest in defence from the other party, Communal violence broke out between Assamese, Bodos (Tribal, Christian & Hindu faith) and Bengali speaking Muslims
2013 Naxal attack in Darbha valley 25 مئی، 2013ء چھتیس گڑھ 28 28 people from a Congress Party motorcade
2013 Muzaffarnagar riots 25 اگست 2013ء – 17 ستمبر، 2013ء مظفرنگر ضلع، اتر پردیش 42 Muslims and 20 Hindus killed and 93 injured Eve-teasing, murder of a Muslim boy, then public lynching of the murderers (two Hindu boys) triggered communal riot between the Jats & the Muslim community.
2014 Meerut riots 10 مئی، 2014ء میرٹھ، اتر پردیش 3 قتل تے 50 زخمی [۴۳][۴۴]
2014 Saharanpur riots 25 جولائ‏ی، 2014ء سہارنپور، اتر پردیش 3 قتل تے 33 زخمی [۴۵]

ہور ویکھو

سودھو

حوالے

سودھو
  1. ↑ T. S. Shejwalkar, Panipat 1761 (in Marathi and English) (Deccan College Monograph Series. I), Pune (1946)
  2. ↑ James Grant Duff History of the Mahrattas, Vol II (Ch. 5), Printed for Longman, Rees, Orme, Brown, and Green, 1826"
  3. ↑ Prabhu, Alan Machado (1999). Sarasvati's Children: A History of the Mangalorean Christians. I.J.A. Publications. ISBN 978-81-86778-25-8.  An article based on the book: Sarasvati's Children by Joe Lobo.
  4. ↑ Heather Streets (2004). Martial Races: The Military, Race and Masculinity in British Imperial Culture, 1857–1914. Manchester University Press, 39–. ISBN 978-0-7190-6962-8. Retrieved on 13 August 2013. 
  5. ↑ Hamilton, R.N.C (July 17, 1858). "London Gazette". London Gazette (3339). https://www.thegazette.co.uk/London/issue/22163/page/3339/data.pdf. Retrieved on
    ۷ جون ۲۰۱۶. 
  6. ↑ "THE MASSACRE AT JHANSI". Otago Witness (308). 24 October 1857. https://web.archive.org/web/20181225050807/https://paperspast.natlib.govt.nz/cgi-bin/paperspast?a=d&d=OW18571024.2.21. Retrieved on
    ۷ جون ۲۰۱۶. 
  7. ↑ Alex Tickell (17 June 2013). Terrorism, Insurgency and Indian-English Literature, 1830–1947. Routledge, 69. ISBN 978-1-136-61841-3. Retrieved on 13 August 2013. 
  8. ↑ Michael Gorra (15 April 2008). After Empire: Scott, Naipaul, Rushdie. University of Chicago Press, 21–. ISBN 978-0-226-30476-2. Retrieved on 13 August 2013. 
  9. ↑ Edwardes (1975) Red Year. London: Sphere Books; p. 122
  10. ↑ Edwardes, Michael (1975) Red Year. London: Sphere Books, pp. 120-21
  11. ↑ Rebels Against the British Rule (1995). Bhai Nahar Singh & Bhai Kirpal Singh. Atlantic Publishers & Distributors; Page XXI
  12. ↑ Encyclopedia of Mass Violence "CASE STUDY: The Calcutta Riots of 1946"
  13. ↑ Khan, Yasmin (2007). The Great Partition: The Making of India and Pakistan. Yale University Press, 68–69. ISBN 978-0-300-12078-3. 
  14. ↑ "Fatal flaw in communal violence bill". Rediff.com. 2 July 2011. https://web.archive.org/web/20181225050739/http://www.rediff.com/news/column/fatal-flaw-in-communal-violence-bill/20110602.htm%20. Retrieved on
    ۲ اگست ۲۰۱۱. 
  15. ↑ (2011) 1946: The Great Calcutta Killings and Noakhali Genocide. Kolkata: Himangshu Maity, 278–280. ISBN 9788192246406. 
  16. ↑ Ian Stephens, Pakistan (New York: Frederick A. Praeger, 1963), p. 111.
  17. ↑ Pandey, Gyanendra (2001). Remembering Partition: Violence, Nationalism and History in India. Cambridge University Press, 94–98. ISBN 978-0-521-00250-9. 
  18. ↑ ۱۸.۰ ۱۸.۱ Thomson, Mike (2013-09-24). "India's hidden massacre". BBC. http://www.bbc.co.uk/news/magazine-24159594. Retrieved on
    ۲۶ ستمبر ۲۰۱۳. 
  19. ↑ India Since Independence: Making Sense of Indian Politics ISBN 978-81-317-2567-2
  20. ↑ Bhattacharya,, Snigdhendu (25 April 2011). "Ghost of Marichjhapi returns to haunt". The Hindustan Times. https://web.archive.org/web/20181225050753/https://www.hindustantimes.com/kolkata/ghost-of-marichjhapi-returns-to-haunt/story-4v78MhnW2IZVCQMPfDObqO.html. Retrieved on
    ۵ اگست ۲۰۱۳. 
  21. ↑ Satish Saberwal, Mushirul Hasan (1991). "14. Moradabad Riots, 1980: Causes and Meanings", in Asgharali Engineer: Communal riots in post-independence India. Universities Press, 209–227. ISBN 978-81-7370-102-3. Retrieved on 6 April 2013. 
  22. ↑ "350 Bengalis Are Massacred in Indian Village". Pittsburgh Post-Gazette. June 16, 1980. http://news.google.com/newspapers?nid=1129&dat=19800616&id=3E4NAAAAIBAJ&sjid=zm0DAAAAIBAJ&pg=3736,2460642. Retrieved on
    ۱۵ جولائی ۲۰۱۲. 
  23. ↑ * Chadha, Vivek, Low Intensity Conflicts in India. Sage Publications, 2005.
  24. ↑ (1995) India Today. Aroon Purie for Living Media India Limited, 156. Retrieved on 2013-02-08. 
  25. ↑ ۲۵.۰ ۲۵.۱ [۱] Archived 2016-01-13 at the وے بیک مشین U S Congress Bill
  26. ↑ [۲] 399 Pandits killed since 1990
  27. ↑ "1990 decision to order firing on ‘kar sevaks' painful, Mulayam Singh Yadav says – The Times of India". The Times Of India. 16 July 2013. https://web.archive.org/web/20130719061454/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-07-16/india/40611404_1_up-bjp-kar-sevaks-ayodhya. Retrieved on
    ۲۰ اکتوبر ۲۰۲۰. 
  28. ↑ «Mulayam warns rioters, recalls order to shoot kar sevaks – The Times of India». Articles.timesofindia.indiatimes.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۴-۰۸-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۰۸-۱۸.
  29. ↑ «Mulayam indulging in votebank politics through Ayodhya Kar Sevak firing comment: JD (U) | Business Standard News». Business-standard.com. ۲۰۱۳-۰۷-۱۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۸-۱۲-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۰۸-۱۸. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک)
  30. ↑ Arun Kumar (Apr 8, 2010). "16 to hang for killing 58 in Bihar village". The Times of India. https://web.archive.org/web/20110811055629/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-04-08/india/28125248_1_ranvir-sena-arwal-district-upper-caste. Retrieved on
    ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۳. 
  31. ↑ ۳۱.۰ ۳۱.۱ [۳] 19 Killed in Tripura Massacre Rerun
  32. ↑ "Hindu preacher killed by Tripura rebels". BBC News. 2000-08-28. https://web.archive.org/web/20181225050729/http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/899422.stm%20. 
  33. ↑ "Tripura tribal leader killed". BBC News. 2000-12-27. https://web.archive.org/web/20181225050746/http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/1089578.stm%20/default.stm. 
  34. ↑ «South Asia | Gujarat riot death toll revealed». BBC News. ۲۰۰۵-۰۵-۱۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۸-۱۲-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۰۲-۰۲. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک)
  35. ↑ "Times Of India". https://web.archive.org/web/20120104092429/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-02-22/india/28624491_1_maulvi-umarji-godhra-train-maulana-umarji. Retrieved on
    ۱۱ ستمبر ۲۰۱۲. 
  36. ↑ Godhra verdict: 31 convicted, 63 acquitted NDTV – 1 March 2011
  37. ↑ "Ex-BJP Minister among 32 convicted of Naroda-Patiya massacre". The Hindu. August 29, 2012. https://web.archive.org/web/20181225050805/https://www.thehindu.com/news/national/other-states/exbjp-minister-among-32-convicted-of-narodapatiya-massacre/article3835078.ece?homepage=true%20. Retrieved on
    ۳۰ اگست ۲۰۱۲. 
  38. ↑ "Naroda Patiya massacre: BJP MLA Maya Kodnani, Bajrang Dal leader Babu Bajrangi and 30 others convicted". سی این این نیوز 18. Aug 29, 2012. https://web.archive.org/web/20120831162851/http://ibnlive.in.com/news/naroda-patiya-massacre-bjp-mla-maya-kodnani-bajrang-dal-leader-babu-bajrangi-and-30-others-convicted/286609-37-64.html. Retrieved on
    ۲۰ اکتوبر ۲۰۲۰. 
  39. ↑ «Godhra verdict: 31 convicted in Sabarmati Express burning case – Times Of India». Articles.timesofindia.indiatimes.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۲-۰۱-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۰۲-۰۲.
  40. ↑ «Direct hand of Aseemanand in Samjhauta blasts: NIA». http://www.hindustantimes.com/. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۸-۱۲-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۰۷-۱۵. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); پیوند خارجی در |work= وجود دارد (کمک)
  41. ↑ «Kandhamal riots probe Commission issues notice to former DGP`s». Zeenews.india.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۸-۱۲-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۰۲-۰۲. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک)
  42. ↑ سانچہ:Cite press release
  43. ↑ "Meerut: District administration laxity led to communal riots?". One India. 11 May 2014. https://web.archive.org/web/20181225050804/https://www.oneindia.com/lucknow/meerut-district-administration-laxity-led-to-communal-riots-lse-1445450.html. Retrieved on
    ۱۱ مئی ۲۰۱۴. 
  44. ↑ "50 injured in Meerut riot". DNA India. 10 May 2014. https://web.archive.org/web/20181225050751/https://www.dnaindia.com/india/report-50-injured-in-meerut-riot-1986914. Retrieved on
    ۱۱ مئی ۲۰۱۴. 
  45. ↑ thehindu.com

سانچہ:بھارت وچ فسادات

"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=بھارت_وچ_قتل_عاماں_دی_لسٹ&oldid=644282" توں لیا