دلت
| گنجان آبادی والے علاقے | |
|---|---|
 بھارت | ~ 201 ملین[۱] |
 نیپال | ~ 4.5 ملین(2005)[۲] |
 سری لنکا | نامعلوم(2008) |
 بنگلہ دیش | نامعلوم(2008) |
 برطانیہ | 500,000 اندازہ[۳] (2013) |
 امریکہ | نامعلوم(2013) |
 کینیڈا | 200,000 اندازہ[۴] |
 ملائشیا | نامعلوم(2013) |
 سنگاپور | نامعلوم(2013) |
 پاکستان | نامعلوم(2015) |
| زباناں | |
| دکھنی ایشیا دیاں بولیاں | |
| مذہب | |
| ہندو مت · اسلام · عیسائیت · سکھ مت · بدھ مت | |
دلت ناں ہزاراں سالاں تک اچھوت سمجھیاں جان والی اوہناں تمام ذاتیاں لئی گروہی طور تے لاگو ہندا اے جو ہندو سماج وچ سبھ توں ہیٹھلے ڈنڈے تے سمجھیاں جاندیاں نیں۔ آئينی بولی وچ ایہناں نوں ہی شیڈولڈ کاسٹس جاں ذاتیاں کیہا گیا ے۔ مکھ طور تے شیڈولڈ ذاتیاں اتے شیڈولڈ قبیلیاں دے لوکاں نوں دلت کیہا جاندا اے۔ بھارت دی لوک گنتی وچ لگبھگ 24.4 فیصد آبادی دلتاں دی اے۔سن 2011 دی جنگننا مطابق بھارت دی آبادی وچ شیڈولڈ ذاتیاں دا حصہ16. 2 فیصد اتے شیڈولڈ قبیلیاں دا 8. 2 فیصد اے۔ صوبےآں دی آبادی وچ شیڈولڈ ذاتیاں سبھ توں ودھ 28.9 فیصد حصے نال پنجاب موہری اے۔ شیڈولڈ قبیلیاں دا آبادی وچ سبھ توں ودھ تناسب میزورام وچ 94.5 فیصد اے۔ اسے جنگننا مطابق بھارت وچ شیڈولڈ جاتی دے لوک 16،66،35،700 اتے شیڈولڈ قبیلیاں دے لوک 8،43،26،240 نیں۔
شبد مطلب
سودھوبھائی کانھ سنگھ نابھہ کرت 'مہان کوش' مطابق:
دلت
- دلیا ہویا، کچلیا ہویا ۔
- ہینی جات والا، جو اچی جاتاں توں پیراں ہیٹھ دلیا گیا اے۔
لینگوئیج ڈیتارٹمنٹ، پنجاب دے 'پنجابی کوش' مطابق: دلت
- کچلیا ہویا
- پچھڑیا ہویا، دبیا ہویا پُ۔ پچھڑیا جاں دبیا ہویا آدمی۔
دلت طبقہ، سماج دی اوہ کیٹاگری جو سبھ توں پچھڑی منی گئی ہووے اتے جسنوں اچے لوک اپر نہ اٹھن دندے ہون۔
پچھوکڑ
سودھوبھارت اندر سماجی حثیت کارن سماج چار طبقےآں وچ ونڈیا ہویا سی جس دا سروپ کجھ گھٹ شدت نال اجے وی موجود ااے۔ کیہا ایہہ جاندا اے کہ منوںولوں ہندواں دی پیشےآں دی بنیاد تے ونڈ کیتی گئی جو سماں پا کے جم تے مشتمل ہو گئی۔ ایہہ ونڈاں براہمن، کھتری، ویش اتے شودر سن۔ایہناں سبھ لئی کرن یوگ اتے نا کرنیوگ کماں دا پورا ویروا پروہتاں ولوں پرچاریا جاندا سی۔ اصولاں دی اُلنگھنا(خلاف ورزی) دی سزا مقرر سی۔ایہہ سزا نا صرف جسمانی، مالی دنڈ دے روپ وچ دتی جاندی سی سگوں موت مگروں نرکاں دا ڈر وی وکھایا جاندا سی۔
دلت طبقہ نوں صدیاں تک دبایا گیا ۔نفرت تے استحصال دا شکار بنایا گیا اتے مالی زریعےآں تے قابض نہیں ہون دتا گیا۔ تمام اوہ شبد جنہاں نال انسانی ستکار نوں سٹّ لگدی اے،اس دا حوصلہ ڈگمگاؤندا اے؛ دلتاں نال جوڑ دتے گئے۔اس طریقے نوں برقرار رکھن لئی دھرم گرنتھاں دے حوالے دتے گئے۔ایہہ غلامی دا ہی اک روپ سی۔
موجودہ حالات
سودھودلت اتے آدواسی یعنی قبائلی ساڈے سماج وچ حاشیے جاں کنارے تے رہِ رہے نیں۔سماجی دمن ، جاتی مشتمل بھیدبھاو اتے دلتاں دا مالی استحصال لگاتار جاری اے۔ دلت سماج دے باقی سبھ سماجی گروہاں توں ترقی دے ہر پیمانے تے پچھے نیں۔
آزادی توں بعد سرکاری مدد نال ہن تک دلتاں نوں برابری دواؤن دے یتناں تے پچھلے دو دہاکیاں دوران لاگوُ کیتیاں نوَ- اداریکرن دیاں پالیسیاں نے سٹّ ماری اے۔
فلسفی حوالے
سودھوخاص سہولتاں حاصل لوک اپنے آپ نوں اتے پھیر دوسریاں نوں یقین دواؤندے نیں کہ ایہہ دنیا ایہو جہی جگہ اے، جتھے لوک اونا ہی حاصل کردے نیں، جنے دے قابل ہندے نیں۔ الزام توں مکت ہون دے اس اصول دے وکھو-وکھرے بہت سارے روپ نیں اتے اس اصول نال حاکم جماعت غیربرابرتا اتے انیاں(بے انصافی) نوں صحیح ثابت کردے نیں۔ [۵]
باہرلے جوڑ
سودھو| وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: Dalit people |
- Dalits in India
- Dalits in Nepal
- Dalits in Pakistan
- Dalits in Bangladesh
- Dalits in Sri Lanka
- Dalits in Japan
- Dalits in Yemen
- Dalits in Africa
- Dalits in the UK
- Dalits in diaspora communities
حوالے
سودھو- ↑ "2011 census recorded nearly 20.14 crore people are Dalit". http://timesofindia.indiatimes.com/india/Half-of-Indias-dalit-population-lives-in-4-states/articleshow/19827757.cms.
- ↑ Damal, Swarnakumar (2005). Dalits of Nepal: Who are Dalits in Nepal. International Nepal Solidarity Network. http://insn.org/wp-content/DalitsNepalSuvashDarnal.pdf Archived 2008-12-18 at the وے بیک مشین
- ↑ "People affected by caste prejudice in UK speak out". BBC News. 16 اپریل 2013. http://www.bbc.co.uk/news/uk-22166044.
- ↑ "Dalits in canada". http://news.nationalpost.com/2013/10/10/we-are-zero-immigrant-says-she-cant-escape-sting-of-indias-caste-system-even-in-canada/.
- ↑ علم اتے ستا:بدلاو لئی سنواد؛ برج رنجن منی روزانہ نواں زمانہ 3 مئی 2015