برید بن معاویہ عجلی
| معلومات شخصیت | |
|---|---|
| لقب: | افقہ الاولین |
| اصحاب: | امام باقر و امام صادق علیہما السلام |
| سماجی خدمات: | اصحاب اجماع، شیعہ راوی، شیعہ فقیہ |
بُرَید بن مُعاویہ عِجْلی (متوفی تقریبا 148 ھ) امام باقر (ع) و امام صادق (ع) دے صحابی تے دوسری صدی دے شیعہ فقہا وچوں نيں۔ انہاں توں منقول روایات دی تعداد 206 اے۔ امام محمد باقر تے امام جعفر صادق علیہما السلام توں انہاں دی مدح وچ روایات وی منقول نيں۔
ناں و کنیت
سودھو
|
ابن حجر عسقلانی نے انہاں دا ناں حاتم تے کنیت ابو القاسم لکھی اے [۱] پیدائش دا سال معلوم نئيں اے۔
منزلت
سودھواوہ امام محمد باقر (ع) تے امام جعفر صادق (ع) دے برجستہ تے معتمد اصحاب وچ سن ۔[۲] کشّی دے بقول اوہ اپنے زمانے دے چھ نامی گرامی فقہا وچوں سن کہ جنہاں دا تبلیغ تشیع وچ نہایت مؤثر کردار رہیا انہاں چھ فقہا نوں افقہ الاوّلین کہیا جاندا تھا[۳] طبقۂ اول دے اصحاب اجماع وچوں وی شمار ہُندے سن ۔
ابن غَضائری نے انہاں دتی اس کتاب نوں دیکھیا سی کہ جسنوں علی بن عُقْبہ نے روایت کيتا سی۔ [۴] برید امام باقر (ع) تے امام صادق (ع) توں کِسے واسطے دے بغیر تے کدی محمد بن مسلم دے واسطے توں روایات نقل کردے نيں۔ ايسے طرح بوہت سارے محدثین نے انہاں توں روایت نقل کيتی اے 206 روایتاں کتاباں شیعہ وچ انہاں توں منقول نيں۔[۵]
نگاہ ائمہ (ع) وچ مقام و منزلت
سودھوامام صادق (ع) و امام کاظم (ع) توں انہاں دتی مدح وچ برید تے ہور چند افراد توں روایات نقل ہوئیاں نيں کہ جنہاں انہاں نوں آثار نبوت نوں زندہ کرنے والے، محافظ دین، اُمَنائے خداوند بر حلال و حرام اُتے امنائے خداوند،[۶] امام صادق (ع) دے نزدیک محبوب ترین، بہشت دی بشارت پانے والے تے امام باقر و امام صادق دے حواریاں ورگی تعبراں انہاں دے لئی آئی نيں۔[۷]ابن حجرعسقلانی نے وی ائمہ شیعہ (ع) دے نزدیک انہاں دتی منزلت نوں بیان کيتا اے۔[۸]
مذمت
سودھوکشّی نے انہاں دی مذمت وچ تن روایتاں نقل کيتیاں ناں۔ جنہاں دا جواب رجال دے علما نے دتا اے تے انہاں روایات نوں قبول نئيں کيتا اے ؛ کیونجے انہاں دی اسناد وچ غیر موثق راویاں دے نال نال انہاں وچ تقیہ دی علامات پائی جاندی نيں۔ تنقیح المقال، اعیان الشیعہ تے معجم رجال الحدیث دے مؤلفین نے انہاں روایات دے متعلق تفصیل توں بحث کيتی اے۔[۹]
وفات
سودھونجاشّی نے برید دی موت تریخ امام جعفر صادق دی زندگی وچ یعنی سنہ 148 ھ توں پہلے لکھی اے [۱۰] بعض انہاں دی وفات دا سال 150 ھ سمجھدے نيں۔[۱۱]
حوالے
سودھو- ↑ ابن حجر عسقلانی، ج ۲، ص ۱۰.
- ↑ شیخ طوسی، ص ۱۲۸ و ۱۷۱.
- ↑ کشّی، ص ۲۳۳ ؛ نوری، ج ۳، ص ۷۵۷.
- ↑ خوئی، ج ۳، ص ۲۸۵.
- ↑ خوئی، ج ۳، ص ۲۹۰.
- ↑ کشّی، ص ۱۳۷.
- ↑ علامہ حلّی، ص ۲۶ ـ ۲۷؛ امین، ج ۳، ص ۵۵۸.
- ↑ ابن حجر عسقلانی، ج ۲، ص ۱۰.
- ↑ مامقانی، تنقیح المقال ۱، ص ۱۶۶؛ خوئی، معجم رجال الحدیث ج ۳، ص ۲۸۸ ـ ۲۹۰؛ امین، اعیان الشیعہ ج ۳، ص ۵۵۹.
- ↑ تستری، ج ۲، ص ۲۸۱.
- ↑ تستری، ج ۲، ص ۲۸۲؛ نجاشی، ص ۱۱۲؛ علامہ حلّی، ص ۲۷.
مآخذ
سودھو- ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، بیروت، ۱۳۹۰ق.
- امین، محسن، اعیان الشیعہ، چاپ حسن امین، بیروت، ۱۴۰۳ق.
- تستری، محمد تقی، قاموس الرجال، قم، ۱۴۱۰ق.
- خوئی، ابو القاسم، معجم رجال الحدیث، بیروت، ۱۴۰۳ق.
- شیخ طوسی، رجال الطوسی، نجف، ۱۳۸۰ق.
- علامہ حلّی، رجال العلامہ الحلّی، چاپ محمد صادق بحر العلوم، نجف، ۱۳۸۱ق.
- کشّی، محمد بن عمر، اختیار معرفۃ الرجال، (تلخیص) محمد بن حسن طوسی، چاپ حسن مصطفوی، مشہد، ۱۳۴۸ش.
- مامقانی، عبداللہ، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ سنگی، نجف، ۱۳۵۲ق.
- نجاشی، احمد بن علی، لسٹ اسماء مصنفّی الشیعہ المشتہر برجال النجاشی، چاپ موسی شبیری زنجانی، قم، ۱۴۰۷ق.
- نوری، حسین، مستدرک الوسائل، چاپ محمد رضا نوری نجفی، تہران، ۱۳۲۱ش.
باہرلے جوڑ
سودھو- منبع مقالہ: دانشنامۂ جہان اسلام