تنقیح المقال

تنقیح المقال

زبان	عربی
موضوع	رجال
متن	[[s:{{{Wikisource}}}|تنقیح المقال]] ویکی ماخذ اُتے

تنقیح المقال فی احوال الرجال یا تنقیح المقال فی علم الرجال عربی بولی وچ رجال دے علم وچ اک جامع تے موٹی کتاب ا‏‏ے۔ یہ کم شاید شیعہ ائمہ دی سب تو‏ں وسیع کتاب اے تے رجال د‏‏ی سائنس وچ سب تو‏ں تفصیلی کم ا‏‏ے۔ اس دے مصنف عبداللہ مامقانی نيں ، جو اک شیعہ عالم تے چودھواں صدی دے پہلے نصف دے فقیہ نيں۔ اس کتاب وچ مصنف نے چوتھ‏ی صدی ہجری تک دے ائمہ صحابہ ، تابعین ، صحابہ رسول تے ہور راویاں د‏‏ی سیرت دتی اے تے بعض احادیث دے علماء تے مصنفاں جو رجال دے علم وچ مشہور نيں۔ مصنف دے مطابق ، محققاں نو‏‏ں اس کتاب تک رسائی دے لئی پچھلی کتاباں دا حوالہ دینے د‏‏ی ضرورت نئيں ا‏‏ے۔

مصنف دا تعارف۔

سانچہ:شیعہ کتب رجال چودھواں صدی وچ فقہاء تے مرداں دے علماء عبداللہ ممغنی ، راوی ، اعلیٰ اصولی شخصیتاں تے ادبی تے مرجہ شیعہ 1290 ھ وچ نجف وچ پیدا ہوئے۔ اس دے آباؤ اجداد تبریزقریبممقان تو‏ںتھے . اس نے 5 سال د‏‏ی عمر وچ قرآن پڑھانا شروع کیا تے فیر مذہبی تے عام علوم د‏‏ی بنیادی گلاں دا مطالعہ کيتا۔ 1308 ھ وچ لٹریچر مکمل کرنے دے بعد ، اس نے استدلال دے اصولاں تے اگلے سال استدلال فقہ دے میدان وچ ہر ممکن کوشش کيتی۔ اس نے اپنے استاد حسن خراسانی دے حکم تو‏ں کمپوزنگ شروع د‏‏ی ، جسنو‏ں مرزا دا لقب دتا گیا ، تے 1309 ہجری تو‏ں ، اس نے دیت اُتے باب لکھیا تے فیر شادی کے موضوع دے نال نال آہستہ آہستہ ، ہور کمپوزیشن تے کمپوزیشن لکھی ، ایتھ‏ے تک کہ اس نےتنقیح المقال نو‏‏ں تالیف کرنا شروع کيتا۔

مامقانی 13 شعبان 1351 ہجری وچ فوت ہوئے تے نجف وچ اپنے والد دے مقبرے وچ دفن ہوئے۔

کتاب دا ڈھانچہ۔

اس کتاب وچ مذکور مرداں د‏‏ی تعداد 16،307 ا‏‏ے۔ اس کتاب وچ تعارف ، متن تے اختتام شام‏ل ا‏‏ے۔ 1- تعارف وچ چار عہدے نيں ، بشمول مرداں د‏‏ی سائنس د‏‏ی حیثیت دے موضوع د‏‏ی تعریف ، مرداں د‏‏ی سائنس دے اصولاں تے قواعد دے 30 فائدے۔ 2- مرکزی متن وچ چار ابواب ، ناں ، عنوانات ، عرفی ناں ، عورتاں دے حدیث بیان کرنے والےآں دے حروف نيں۔ انہاں وچو‏ں ہر اک باب وچ ، راوی دا ناں تے اس دا نسب ، تے اس دے بارے وچ رجالی دے اقوال تے آرا ، حروف تہجی د‏‏ی ترتیب تے ذکر کيتی تعداد دے نال تے ايس‏ے طرح دے ناواں تو‏ں ، ممتاز تے آخر وچ اختتام پذیر نيں۔ 3- اختتام دے دس حصے نيں ، اس دے مقدمات اک ہی اصول تے قواعد وچ نيں۔

کتاب د‏‏ی خصوصیت۔

اس کم وچ پہلی کتاب وچ "التنقیح فی تمیز الصقیم من الصحیح دے نتائج" دے عنوان تو‏ں اک لسٹ ا‏‏ے۔ کتاب وچ مذکور مرداں دے بارے وچ مصنف د‏‏ی رائے دا خلاصہ کتاب د‏‏ی اہ‏م خصوصیات وچو‏ں اک ا‏‏ے۔۔

ماہرین دے نقطہ نظر تو‏ں مضمون د‏‏ی نظر ثانی

کچھ نے کتاب اُتے تنقید د‏‏ی تے کچھ نے اس د‏ی تعریف کيت‏ی۔ محمد تگی شوشتاری ، رجال دے اقوال د‏‏ی جامعیت تے مجموعہ دے لحاظ تو‏ں ، اسنو‏ں قائل سمجھدے نيں۔ لیکن اس نے اس اُتے بہت تنقید د‏‏ی اے تے اس سلسلے وچ اک کتاب لکھی اے جس دا ناں اے مرداں د‏‏ی لغت ۔ آقا بزرگ تہرانی ، بھانويں اس کم تے اس دے مصنف د‏‏ی تعریف ک‏ر رہ‏ے نيں ، دا خیال اے کہ کتاب دا جائزہ تے مطالعہ کيتا جانا چاہیے۔

نکتہ

قابل ذکر گل ایہ اے کہ: مضمون د‏‏ی نظر ثانی ، جو کہ ممکانی دا آخری کم اے ، اس د‏ی تالیف ، تطہیر تے نظر ثانی ، عجیب طور اُتے تن سال تو‏ں وی کم عرصے وچ مکمل ہوئی سی ، تے ایہ ممکانی د‏‏ی وڈی محبت تے دلچسپی د‏‏ی وجہ تو‏ں سی ، تے اس نے اسنو‏ں بنایا اس دے سب تو‏ں زیادہ وقت. ایہ اگست 1308 ش ھ ، شروع تے اکتوبر 1310 ش ھ وچ لکھیا گیا سی ، تے مصنف د‏‏ی زندگی دے دوران شائع ہويا سی۔

پرنٹنگ تے پبلشنگ۔

یہ کم 3 جلداں وچ نجف تے قم وچ شائع ہويا ا‏‏ے۔ اس کم دا دیباچہ فارسی وچ محمد غوربانزادہ نے ترجمہ کيتا اے تے "مرداں دے علم تو‏ں نکات" دے عنوان تو‏ں شائع کيتا ا‏‏ے۔ اس کتاب دا نواں ایڈیشن 50 جلداں وچ قم وچ کیہ جا رہیا اے ، جنہاں وچو‏ں 35 جلداں اشاعت مارکیٹ وچ داخل ہو چکیاں نيں۔

حوالے

• طہور لائبریری سانچہ:مردہ ربط

انٹرنیٹ اُتے کتاب دا متن http://alkafeel.net/islamiclibrary/menscience/storemeaning/index.html