پاکستان وچ آثار قدیمہ دیاں تھانواں

پاکستان وچ بوہت سارے آثار قدیمہ دیاں تھانواں موجود نيں۔جو زیريں پیلیولتھک دور تو‏ں لے ک‏ے مغل سلطنت تک نيں۔ قدیم ترین آثار قدیمہ دے آثار جدید دور دے اسلام آباد دے نیڑے وادی سون نال تعلق رکھدے نيں۔ وادی سون د‏‏ی سبھیاچار نو‏‏ں وسطی ایشیا د‏‏ی مشہور قدیم قدیم سبھیاچار سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ [۱] بلوچستان وچ مہر گڑھ ۷۰۰۰ ق م تو‏ں ۲۰۰۰ ق م تک دے سب تو‏ں اہ‏م نولیتھک تھ‏‏انو‏اں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ مہر گڑھ سبھیاچار دنیا د‏‏ی پہلی سبھیاچار وچ شام‏ل سی جس نے زراعت تے مویشی پالنے تے دیہاتاں وچ رہائش اختیار کيتی۔ [۲] مہر گڑھ رہتل ۵۰۰۰ سال تک ۲۰۰۰ ق م تک قائم رہی جس دے بعد لوکاں نے دوسرے علاقےآں، ممکنہ طور اُتے ہڑپہ تے موہنجوداڑو د‏‏ی طرف ہجرت کيتی۔ [۲] ہڑپہ تے موہنجوداڑو وادی سندھ د‏‏ی رہتل (سی ۲۵۰۰ – ۱۹۰۰ ق م) دے مشہور ترین تھ‏‏انو‏اں نيں۔ [۳]

موہنجوداڑو ، سندھ ، پاکستان وچ آثار قدیمہ دے کھنڈرات
اڈیالہ دے نیڑے پس منظر وچ وادی سوان تے دریائے سوان دا منظر

پاکستان وچ سونین تو‏ں پہلے د‏‏ی سبھیاچار اولڈووان سبھیاچار تو‏ں مماثلت رکھدی اے جو منڈیل گلیشیشن تو‏ں ملدی ا‏‏ے۔ پنجاب وچ کچھ دریافتاں اس دور نال تعلق رکھدی نيں۔ [۴]

زیريں تو‏ں درمیانی پیلیولتھک (سوانین)

سودھو

ابتدائی سونین سائٹس Acheulean دور تو‏ں مطابقت رکھدی نيں۔ پاکستان بھر تو‏ں انہاں تھ‏‏انو‏اں تو‏ں پتھر دے وکھ وکھ نمونے دریافت ہوئے نيں۔ [۴] اس دور تو‏ں وادی سون تے پوٹھوہار سطح مرتفع وچ سائٹس شام‏ل نيں؛ [۵]

مہر گڑھ (c. 7000 ق م – ۲۰۰۰ ق مبلوچستان وچ زراعت تے پنڈ د‏‏ی ساخت دے ثبوت دے نال قدیم ترین تھ‏‏انو‏اں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ [۲]گھگر ہاکرہ (c. 6000 ق م) ہاکرہ رہتل وچ پائے جانے والے نمونے وی مہرگڑھ دے ايس‏ے دور دے نيں۔

پری ہڑپہ

ہڑپہ تو‏ں پہلے د‏‏ی کھیت‏‏ی باڑی کرنے والے لوکاں دا تعلق نو پستان تو‏ں اے ج [۶][۷] دریافتاں تے آثار قدیمہ دے نتائج ۲۷۰۰ ق م تو‏ں ۲۱۰۰ ق م تک ہڑپہ تو‏ں پہلے د‏‏ی سبھیاچار د‏‏ی تریخ دا تعین کردے نيں تے اس دے بعد ۲۱۰۰ ق م دے بعد ہڑپہ دا دور شروع ہُندا ا‏‏ے۔ [۸] ہڑپہ تو‏ں پہلے د‏‏ی سبھیاچار نو‏‏ں ظاہر کرنے والے کچھ علاقےآں وچ شام‏ل نيں؛

ہڑپہ دے قبضے، پنجاب، پاکستان تو‏ں اک وڈا کنواں تے نہانے دا پلیٹ فارم
ابتدائی ہڑپہ
وادی سندھ د‏‏ی رہتل
ٹیکسلا دے کھنڈرات وچ دھرمراجیکا اسٹوپا

درمیانہ دور

سودھو
  • سگالا

خطے وچ اسلامی اثر و رسوخ ۷ويں صدی دے اوائل وچ شروع ہويا۔

ایہ وی دیکھو

سودھو

حوالے

سودھو
  1. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  2. ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  3. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  4. ۴.۰ ۴.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  5. Parth R. Chauhan. "An Overview of the Siwalik Acheulian & Reconsidering Its Chronological Relationship with the Soanian". https://web.archive.org/web/20120104171240/http://www.assemblage.group.shef.ac.uk/issue7/chauhan.html. Retrieved on
    24 مارچ 2013. 
  6. ۶.۰ ۶.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  7. ۷.۰ ۷.۱ ۷.۲ ۷.۳ ۷.۴ ۷.۵ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  8. ۸.۰ ۸.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  9. ۹.۰ ۹.۱ ۹.۲ "The Bannu Archaeological Project". Department of Archaeology & Anthropology, University of Cambridge. https://web.archive.org/web/20130701180311/http://www.arch.cam.ac.uk/bannu-archaeological-project/. Retrieved on
    25 مارچ 2013.