پاکستان دا ہندو، جین تے بدھ مت تعمیراتی ورثہ

پاکستان دا ہندو، بدھ تے جین تعمیرا‏تی ورثہ پاکستان وچ آباد کاری تے رہتل د‏‏ی اک طویل تو‏ں ریخ دا حصہ ا‏‏ے۔ وادی سندھ د‏‏ی رہتل دوسری صدی ق م دے وسط وچ منہدم ہوگئی تے اس دے بعد ویدک رہتل دا آغاز ہويا، جو شمالی ہندوستان تے پاکستان دے بیشتر حصےآں تک پھیلی ہوئی سی۔

ویدک دور

سودھو

ویدک دور ( ت 1500 – تقریباً 500 BCE ) ۱۵۰۰ ق م تو‏ں ۸۰۰ ق م دے دوران تشکیل دتا گیا سی۔ جداں کہ ہند آریائی ہجرت کرکے وادی سندھ وچ آباد ہوئے، انہاں دے نال انہاں د‏‏ی مخصوص مذہبی روایات تے رسومات وی آئیاں جو مقامی سبھیاچار دے نال مل گئياں۔ [۱] انڈو-آریائیاں دے مذہبی عقائد تے بیکٹیریا تو‏ں مرگیانہ سبھیاچار تے سابقہ وادی سندھ د‏‏ی رہتل دے مقامی ہڑپہ انڈس عقائد نے بالآخر ویدک سبھیاچار تے قبیلے نو‏‏ں جنم دتا۔ [۲] [۴] ابتدائی ابتدائی ویدک سبھیاچار اک قبائلی، چراگاہی معاشرہ سی جس دا مرکز وادی سندھ وچ سی، جو اج پاکستان ا‏‏ے۔ اس عرصے دے دوران وید ، ہندو مت دے قدیم ترین صحیفے ، oمرتب ہوئے۔ [۶]

اس عرصے دے دوران کئی ابتدائی قبیلے تے سلطنتاں وجود وچ آئیاں تے انہاں وکھ وکھ قبیلے دے درمیان باہمی فوجی جھگڑے عام سن ۔ جداں کہ رگ وید وچ بیان کيتا گیا اے، جو اودو‏ں تحریر کيتا جا رہیا سی، اس طرح دے تنازعات وچ سب تو‏ں ودھ قابل ذکر دس بادشاہاں د‏‏ی لڑائی سی۔ ایہ جنگ ۱۴ويں صدی ق م (۱۳۰۰ ق م) وچ دریائے راوی دے کنارے ہوئی سی۔ ایہ جنگ بھارتاس قبیلے تے دس قبیلے دے کنفیڈریشن دے درمیان لڑی گئی سی۔

اس دے ابتدائی دور وچ قدیم ہندوستان د‏‏ی وکھ وکھ ریاستاں د‏‏ی تشکیل دیکھی گئی۔ اپنے آخری مرحلے وچ (ت. 700 ق م تو‏ں)، اس نے مہاجن پداں دا عروج دیکھیا، تے اس دے بعد ہندو مت تے کلاسیکی سنسکرت ادب دے سنہری دور، موریہ سلطنت (ت. ۳۲۰ ق م تو‏ں) تے ہندوستان د‏‏ی درمیانی سلطنتاں آئیاں ۔ .

گندھارا

سودھو

گندھارا اک قدیم علاقے دا ناں اے جو موجودہ شمال مغربی پاکستان تے شمال مشرقی افغانستان دے کچھ حصےآں وچ واقع ا‏‏ے۔ [۷][۸][۹] ایہ خطہ وادی پشاو‏ر تے دریائے سوات دے گرد مرکز سی، حالانکہ "گریٹر گندھارا" دا ثقافتی اثر دریائے سندھ دے پار پوٹھوہار مرتفع وچ ٹیکسلا دے علاقے تک تے مغرب د‏‏ی طرف افغانستان د‏‏ی وادی کابل تک، تے شمال د‏‏ی طرف قراقرم دے سلسلے تک پھیلا ہويا ا‏‏ے۔ [۱۰] [۱۱]

ھطططھب اپنے منفرد گندھارن طرز دے فن دے لئی مشہور اے جو کہ کلاسیکی یونانی تے ہیلینسٹک اسلوب تو‏ں بہت ودھ متاثر اے، گندھارا نے پہلی صدی تو‏ں ۵ويں صدی عیسوی تک کشان سلطنت دے تحت اپنی بلندی حاصل کيتی، جس دا راجگڑھ پشاو‏ر ( پروشپورہ ) سی۔ گندھارا "ہندوستان، وسطی ایشیا تے مشرق وسطیٰ دے سنگم اُتے پروان چڑھا،" تجارتی رستےآں نو‏‏ں جوڑدا تے متنوع تہذیباں دے ثقافتی اثرات نو‏‏ں جذب کردا۔ ایہ یہ یہ، بدھ مت اٹھويں یا نويں صدیاں تک پروان چڑھدا رہیا، جدو‏ں اسلام نے پہلی بار اس خطے وچ اپنا غلبہ حاصل کرنا شروع کيتا۔ [۱۲] ایہ ویدک تے بعد وچ ہندو مت د‏‏ی شکلاں دا مرکز وی، ایہ یہ یہ،تھا۔ [۱۳]

تھ‏‏انو‏اں

سودھو

پنجاب

سودھو
جدید ٹیکسلا دے نیڑے سرکپ ، پنجاب، پاکستان (خبرے تباہ)

مندر

سندھ

سودھو
52 گنبداں والا گوری مندر، نگرپارکر

(اک جین اسٹوپا وی صوبہ سندھ وچ واقع ا‏‏ے۔ )

بلوچستان

سودھو

تحفظ تے کرپشن

سودھو

دسمبر ۲۰۱۷ وچ ، چیف جسٹس آف پاکستان میاں ثاقب نثار نے چکوال وچ کٹاس راج مندر تو‏ں متعلق کیس د‏‏ی سماعت کردے ہوئے زور دتا، "یہ مندر صرف ہندو برادری دے لئی ثقافتی اہمیت د‏‏ی جگہ نئيں اے، بلکہ ساڈے قومی ورثے دا وی اک حصہ ا‏‏ے۔ سانو‏ں اس د‏ی راکھی کرنی ا‏‏ے۔" کیس د‏‏ی سماعت دے دوران ججاں د‏‏ی بنچ نے مندراں تو‏ں مورتیاں نو‏‏ں ہٹائے جانے اُتے برہمی دا اظہار کردے ہوئے ایہ جاننے دا مطالبہ کيتا کہ شری رام تے ہنومان دے مندراں وچ مورتیاں کیو‏ں نئيں نيں۔ بنچ نو‏‏ں دسیا گیا کہ متروکہ وقف املاک بورڈ (ای ٹی پی بی) دے اک سابق چیئرمین نے کرپشن تو‏ں [اپنے دور وچ ] کروڑاں روپے کمائے تے فیر [پاکستان تو‏ں] بھج گئے۔

ایہ وی دیکھو

سودھو

نوٹس

سودھو

حوالے

سودھو
  1. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  2. India: Reemergence of Urbanization. Retrieved 12 مئی 2007.
  3. Witzel 1989.
  4. Archaeological cultures identified with phases of Vedic culture include the Ochre Coloured Pottery culture, the Gandhara Grave culture, the Black and red ware culture and the Painted Grey Ware culture.[۳]
  5. Oberlies (1998:155) gives an estimate of 1100 ق م for the youngest hymns in book 10. Estimates for a terminus post quem of the earliest hymns are more uncertain. Oberlies (p. 158) based on 'cumulative evidence' sets wide range of 1700–1100
  6. The precise time span of the period is uncertain. Philological and linguistic evidence indicates that the Rigveda, the oldest of the Vedas, was composed roughly between 1700 and 1100 ق م, also referred to as the early Vedic period.[۵]
  7. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  8. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  9. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  10. Neelis, Early Buddhist Transmission and Trade Networks 2010, p. 232.
  11. Eggermont, Alexander's Campaigns in Sind and Baluchistan 1975, pp. ۱۷۵–۱۷۷.
  12. Kurt A. Behrendt (2007), The Art of Gandhara in the Metropolitan Museum of Art, pp.4-5,91
  13. Schmidt, Karl J. (1995). An Atlas and Survey of South Asian History, p.120: "In addition to being a center of religion for Buddhists, as well as Hindus, Taxila was a thriving center for art, culture, and learning."
  14. TEPA to remodel roads leading to Jain Mandir Chowk
  15. Wikimapia