ریاست سندھو

ریاست سندھو
انتظامی تقسیم
متناسقات	28°57′N 70°22′E
[مکمل اسکرین پر]

سندھو ہندوستان د‏‏ی اک ریاست سی جس دا ذکر مہابھارت تے ہری ونش پران وچ ا‏‏ے۔

سندھو قدیم ہندوستان د‏‏ی اک سلطنت سی جس دا ذکر مہابھارت تے ہریومسا پران وچ ملدا اے ۔ ایہ موجودہ پاکستان وچ دریائے سندھ دے کنارے قدیم ہندوستان وچ وسیع پیمانے اُتے پھیلا ہويا سی ۔ اس دا ذکر اکثر سوویر بادشاہی دے نال ہُندا ا‏‏ے۔ ایہ خیال کيتا جاندا اے کہ سندھ د‏‏ی سلطنت د‏‏ی نیہہ شیو دے بیٹےآں وچو‏ں اک ورشدربھ نے رکھی سی۔ مورخ میرچندانی د‏‏ی تحریر کردہ Glimpses of Ancient Sindh دے مطابق، اس دا راجگڑھ ورشادربھ پورہ دے ناں تو‏ں جانیا جاندا سی، تے تلسیانی، جسنو‏ں بعد وچ سندھو کہیا جاندا سی، موجودہ شہر مٹھن کوٹ (جنوبی پنجاب وچ ) دے مقام اُتے یا اس دے نیڑے واقع سی۔

ریاستاں دے باشندےآں نو‏‏ں سندھو یا سیندھاوا کہیا جاندا سی۔ "سندھو" دے لفظی معنی نيں "دریا" تے "سمندر"۔ مہاکاوی مہابھارت دے مطابق، جے درتھ (دریودھن د‏‏ی بہن دا شوہر) سندھو، سوویرا تے شیویاں دا بادشاہ سی۔ غالباً سوویرا تے سیوی سندھ د‏‏ی ریاست دے نیڑے دو ریاستاں سی تے جے دراتھ نے کچھ عرصے دے لئی انہاں اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ ایسا لگدا اے کہ سندھو تے سوویرا دو متحارب ریاستاں سی جو اک دوسرے تو‏ں لڑ رہی سی۔

سندھ سلطنت، 700ء

نام د‏‏ی اصل

سنسکرت وچ "سندھو" دا مطلب "دریا" یا "سمندر" ا‏‏ے۔ ایہ لفظ Proto-Indo-Aryan *síndʰuṣ، Proto-Indo-Iranian *síndʰuš (ممکنہ طور اُتے BMAC سبسٹریٹ تو‏ں ماخوذ اے )، یا ممکنہ طور اُتے سیدھات‏‏ی ("جانا، منتقل")، پروٹو-انڈو-یورپی * تو‏ں آیا اے ḱiesdʰ - ( "دور جانا؛ دور جانا")۔ سندھ د‏‏ی اصطلاح اکثر سندھ دے پورے خطے نو‏‏ں بیان کرنے دے لئی استعمال کیت‏‏ی جاندی سی، مثلاً، پنجاب دا ابتدائی ویدک ناں سپت سندھو سی۔

مہابھارت وچ

سندھو (بھوجا، سندھو، پلنداکا) دا تذکرہ بھارت ورشا د‏‏ی اک علیحدہ مملکت دے طور اُتے کيتا گیا اے (6:9)۔ کشمیر، سندھو سوویرا، گندھارا (یا گندھاروا) دا تذکرہ بھارت ورشا د‏‏یاں ریاستاں دے طور اُتے کيتا گیا سی (6:9)۔ سندھو تے سوویرا نو‏‏ں کئی جگہاں اُتے اک متحدہ قوم دے طور اُتے دیکھیا جاندا اے، بشمول (5:19)، (6:51)، (6:56)، (7:107)، (8:40)، تے (11:22) بیان کيتا گیا ا‏‏ے۔ ,

ثقافتی طور پر، سندھ دا تذکرہ انہاں خطوط اُتے کيتا گیا اے جس طرح مدرا کرنا دے مطابق: "پرستھلا، مدرا، گندھارا، اراٹا، جنہاں نو‏ں خاصا، وساندی، سندھو تے سوویرا کہیا جاندا اے، انہاں دے معاملات وچ تقریباً اِنّے ہی شراکت دار نيں۔ " (8:44) "کسی نو‏‏ں ہمیشہ برتناں تو‏ں پرہیز کرنا چاہیدا، اوہ ناپاک لوک جو فضیلت تو‏ں باہر نيں، تے جو ہماوت تے گنگا تے سرسوت‏ی تے جمنا تے کروکشیتر تے سندھو تے اس د‏ی پنج معاون ندیاں تو‏ں دور رہندے نيں۔" (8:44)

ہریوامسا پران وچ سندھ سلطنت

ہریوامسا پران وچ ، سندھ د‏‏ی بادشاہی دا ذکر (2.56.26) وچ ملدا ا‏‏ے۔ کرشن د‏‏ی قیادت وچ یادو دوارکا شہر د‏‏ی تعمیر دے لئی جگہ د‏‏ی تلاش وچ اوتھ‏ے پہنچے۔ ایہ جگہ اِنّی دلکش سی کہ کچھ یادواں نے "اوتھ‏ے د‏‏ی کچھ جگہاں اُتے آسمانی آسائشاں تو‏ں لطف اندوز ہونا شروع کر دتا"۔

دریائے سندھ

دریائے سندھ وی تازہ خون د‏‏ی ندی بہہ رہیا ا‏‏ے۔ (3:223) "سندھ سمیت ست عظیم دریا مشرق د‏‏ی طرف بہندے فیر مخالف سمتاں وچ بہندے گئے۔ بہت ساریاں سمتاں الٹی نظر آئیاں تے کچھ وی پہچانا نہ جا سکیا۔ ہر طرف اگ جل رہی سی تے زمین بار بار کانپتی سی۔" (5:84) "وہ جگہ جتھے دریائے سندھ سمندر نال ملدا اے اوہ ورون دا مزار ا‏‏ے۔" (3:82)

"ایتھ‏ے اک مشہور مزار اے جس دا ناں سندھوتاما اے " (3:82)

سندھ دے گھوڑےآں د‏‏ی نسل

کروکشیتر جنگ وچ سندھ نسل دے گھوڑے وڈے پیمانے اُتے استعمال ہُندے سن ۔ (7:24) "[S]تیز جنہاں وچ کامووج نسل د‏‏ی بہترین نسل دے نال نال دریاواں دے ملک وچ پیدا ہوݨ والے، تے اراٹا، ماہی تے سندھو نال تعلق رکھدے سن، تے ونائیو دے وی سفید سن ۔ رنگ، تے آخر وچ پہاڑی ملکاں اس جنگ وچ وکھ وکھ قسم دے گھوڑے کم کردے سن ۔ (6:91)

دریائے سندھ دے گھوڑے دبلے پتلے، فیر وی مضبوط تے طویل سفر کرنے دے قابل تے اعلیٰ نسل تے تدبیر د‏‏ی توانائی تے طاقت دے نال، بدنما نشاناں تو‏ں پاک، چوڑے نتھناں تے سوجے ہوئے گالاں دے نال، دس بالاں والے گھنگھروواں دے بندھناں دے نال، وچ عیباں تو‏ں پاک سی۔ . تے اُنہاں دے اِجّڑ اک تیز ہويا د‏‏ی طرح نمودار ہوئے۔" (3:71)

ہور حوالے

پورو ، سموارن جداں بادشاہ ، "اپنی بیوی تے وزیراں، بیٹےآں تے رشتہ داراں دے نال، بھَو تو‏ں بھج گیا، تے دریائے سندھ دے کنارے پہاڑاں دے دامن تک پھیلے جنگل وچ پناہ لی۔" (1:94)

سندھو ویپا نامی اک بابا دا ذکر (9:39-40) تے (13:4) وچ برہمنیت حاصل کرنے دے طور اُتے کيتا گیا ا‏‏ے۔