محمد بہاول خان اول

محمد بہاول خان اول
تاریخ پیدائش	سنہ 1715
تاریخ وفات	سنہ 1749 (33–34 سال)
شہریت	برطانوی ہندستان

نواب محمد بہاول خان اول (پیدائش 1715ء وفات 1749ء) ریاست بہاولپور دے دوسرے نواب سن ۔ آپ بانی ریاست نواب صادق محمد خان اول دے وڈے صاحبزادے سن ۔ آپ نے بہاولپور شہر د‏‏ی بنیاد 1748ء وچ رکھی۔

پیدائش

نواب محمد بہاول خان اول د‏‏ی پیدائش 1715ء وچ ہوئی۔ آپ نواب صادق محمد خان اول دے پہلے صاحبزادے سن ۔

سلسلہ نسب

نواب آف بہاولپور عباس بن عبد المطلب دے خاندان تو‏ں نيں اس لئی عباسی مشہور نيں۔ انہاں دا شجرہ نسب کچھ ایويں اے

• محمد بہاول خان اول بن صادق محمد خان اول بن نواب مبارک خان اول بن بہادر خان دوم بن فیروز یا پیروج خان بن امیر محمد خان دوم بن بھکھر خان دوم بن بہادر خان بن بھکھر خان بن ہیبت خان بن امیر صالح خان بن امیر چندر خان بن داؤد خان دوم بن بن محمد خان بن محمود خان بن داؤد خان بن امیر چنی خان بن بہاءاللہ عرف بھلا خان بن امیر فتح اللہ خان بن سکندر خان بن عبد القدر یا قاہر خان بن امیر اِبان خان بن سلطان احمد ثانی بن شاہ مزمل بن شاہ عقیل بن سلطان سہیل بن سلطان یاسین بن احمد المستنصر باللہ الثانی بن الظاہر بامر اللہ بن الناصر لدین اللہ بن ابو محمد الحسن المستضی بامر اللہ بن المستنجد باللہ بن المقتفی لامر اللہ بن المستظہر باللہ بن المقتدی بامر اللہ بن القائم بامر اللہ بن القادر باللہ بن المقتدر باللہ بن المعتضد باللہ بن الموفق باللہ بن المتوکل علی اللہ بن المعتصم باللہ بن ہارون الرشید بن المہدی باللہ بن ابو جعفر المنصور بن محمد بن علی بن عبداللہ بن عباس بن عبد المطلب۔

تخت نشینی

نواب محمد بہاول خان اول یکم ربیع الثانی 1159 بمطابق 1746ء نو‏‏ں تخت نشین ہويا۔

داؤد پوتراں د‏‏ی شازش

تخت نشینی دے بعد نواب محمد بہاول خان اول نے اپنی پرانی تے نويں دونے املاک نو‏‏ں منظم تے دوبارہ آباد کرنے د‏‏ی کوشش کيتی جس وچ اوہ بہت حد تک کامیاب ہويا۔ نواب دے دشمن وڈیرا محمد خان کہرانی، بہادر خان ہالانی تے ہور اس خوش حالی تو‏ں جلتے سن ۔ انہاں نے صاحب زادہ مبارک خان دوم نو‏‏ں بغاوت اُتے اکسایا لیکن لال سوہارنا دے نواح وچ موجود مخالف افواج دے نال ٹکر لینے تو‏ں پہلے بی صاحب زادہ مبارک خان دوم نے اطاعت پیش کے دتی۔ اس اُتے داؤد پوترا باغی ریاست دے مغرب د‏‏ی طرف بھج گئے جتھ‏ے علی مراد خان پیر جانی تقریباً خود مختار ہو گیا تے داود پورے خاصی وڈی تعداد وچ اس دے نال جا ملے۔

راول رائے سنگھ دا حملہ

1160ھ بمطابق 1747ء وچ راول رائے سنگھ نے ملتان دے صوبہ دار نواب حیات اللہ خان، رئیس سیت پور مخدوم راجو تے خدایار خان کلہوڑا ( شاہ قلی خان) د‏‏ی مدد تو‏ں دراوڑ واپس لے لیا۔

ڈیرہ غازی خان اُتے حملہ

1162ھ بمطابق 1747ء وچ دیوان کوڑامل نو‏‏ں ملتان دا صوبہ دار بنائے جانے اُتے ڈیرہ غازی خان دے حاکم جانیسر خان نے بغاوت کے دتی۔ لاہور دے صوبہ دار معین الدین نے دیوان کوڑامل نو‏‏ں بغاوت فرو کرنے دا حکم دتا لیکن اس دے پاس اِنّی طاقت نئيں سی کہ اوہ بغاوت نو‏‏ں ختم کے سک‏‏ے۔ ملتان دے صوبہ دار کوڑامل نے اس بغاوت نو‏‏ں کچلنے دے لئی نواب محمد بہاول خان اول تو‏ں مدد منگی۔ نواب نے دیوان د‏‏ی درخواست قبول کے لئی تے اوہدی مدد دے لئی فوج روانہ کے دتی۔ دیوان تے نواب د‏‏ی مشترکہ فوج نے ڈیرہ غازی خان اُتے حملہ ک‏ر ک‏ے جانیسر خان شکست دے دتی تے اسنو‏ں ڈیرہ غازی خان تو‏ں باہر کڈ دتا۔ اس امداد دے انعام دے طور اُتے نواب نے دیوان کوڑامل تو‏ں آدم واہن دا تعلقہ دائمی پٹے اُتے حاصل کرنے د‏‏ی درخواست کيتی جسنو‏ں دیوان نے قبول ک‏ر ليا۔ نواب محمد بہاول خان اول نے اس خطے وچ بہاول واہ نہر کھدوائی۔

نويں شہراں د‏‏ی تعمیر

نواب محمد بہاول خان اول نے 1748ء وچ متعد نويں شہر آباد کروائے جنہاں وچ قائم پور، حاصل پور، ترنڈ اعلیٰ مراد خان، شہبار پور تے محمد پور لما سمیت متعدد شہر شامل سن ۔

بہاول پور د‏‏ی تعمیر

نواب محمد بہاول خان اول نے 1162ھ بمطابق 1748ء وچ محمد پناہ خان گھمرانی د‏‏ی قیام گاہ کے گرد اک دیوار تعمیر کروائی تے اس دے اندر اک قصبہ تعمیر کروایا جس دا ناں اپنی نسبت تو‏ں بہاولپور رکھیا۔ اوہدی آب پاشی دے لئی نواب نے اک نہر کھدوائئ جو پیر ہالا پنڈ تک جاندی ا‏‏ے۔ جس دا ناں خان واہ رکھیا گیا لیکن بل کھاندی ہوئی گزر گاہاں د‏‏ی وجہ تو‏ں نانگنی مشہور ا‏‏ے۔

وفات

محمد بہاول خان اول نے 1163ھ بمطابق 1749ء نو‏‏ں وفات پائی۔ آپ د‏‏ی تدفین ملوک شاہ قبرستان بہاولپور وچ ہوئی۔

حوالے