فیروز نظامی

فیروز نظامی
جم	سنہ 1910   لاہور، برطانوی ہندوستان (موجودہ پاکستان)
وفات	15 نومبر 1975 (64–65 سال)  لاہور، پنجاب، پاکستان
قومیت	پاکستانی
عملی زندگی
تعليم	بی اے
مادر علمی	اسلامیہ کالج لاہور
پیشہ	گائک ،  نغمہ ساز ،  فلم اسکور کمپوزر
وجہ شہرت	موسیقار، مصنف
صنف	فلمی موسیقی
	IMDB اُتے صفحات

فیروز نظامی (جم: 10 نومبر، 1910ء - وفات: 15 نومبر، 1975ء) پاکستان توں تعلق رکھن والے برصغیر پاک و ہند دے نامور فلمی موسیقار سن۔ اوہناں نے کئی مشہور و معروف گیتاں دی موسیقی ترتیب دتی۔

حالات زندگی

فیروز نظامی 10 نومبر، 1910ء نوں لاہور، برطانوی ہندوستان (موجودہ پاکستان) وچ پیدا ہوئے ۔ انہاں دا تعلق لاہور دے اک فن کار گھرانے توں سی۔ اسلامیہ کالج لاہور توں گریجویشن کیتا نال نال ای اپنے گھرانے دے مشہور استاد استاد عبد الوحید خان کیرانوی توں موسیقی دے اسرار و رموز سیکھدے رہے تے بوہت چھیتی خود وی موسیقی وچ درجہ استاد تک پہنچ گئے۔

1936ء وچ جدوں لاہور توں آل انڈیا ریڈیو دی نشریات دا آغاز ہویا تو فیروز نظامی اس ادارے نال بطور پروڈیوسر وابستا ہو گئے تے لاہور توں بعد دہلی تے لکھنؤ دے ریڈیو سٹیشناں توں اپنے فن دا جادو جگاؤندے رہے۔ کچھ عرصے بعد اوہ آل انڈیا ریڈیو دی ملازمت ترک کرکے بمبئی پہنچ گئے۔

بمبئی وچ اوہناں نوں فلمی صنعت نے خوش آمدید کہیا ایہ اوہ زمانہ سی جدوں ماسٹر غلام حیدر تے استاد جھنڈے خان ورگے موسیقار بمبئی دی فلمی صنعت اُتے چھائے ہوئے سن۔ اوہناں وڈے موسیقاراں دی موجودگی وچ فیروز نظامی نے اپنے فن دا لوہا منوایا۔ بمبئی وچ اوہناں دی ابتدائی فلماں وچ وشواس، بڑی بات، امنگ، اس پار، شربتی آنکھیں، امر راج، نیک پروین، پتی سیوا تے رنگین کہانی شامل سن مگر انہاں نوں جس فلم توں ہندوستان بھر وچ شہرت مِلی اوہ شوکت حسین رضوی دی فلم جگنو سی۔ اس فلم وچ دلیپ کمار تے نور جہاں نے مرکزی کردار ادا کیتے سن۔ اس فلم دی کامیابی وچ فیروز نظامی دی خوبصورت موسیقی دا وی وڈا دخل سی۔

تقسیم ہند دے بعد فیروز نظامی لاہور واپس آ گئے جتھے انہاں نے شوکت حسین رضوی دی فلم چن وے تے سبطین فضلی دی فلم دوپٹا دی لازوال موسیقی ترتیب دتی۔ فیروز نظامی دی موسیقی توں مزین ہور فلماں وچ ہماری بستی، شرارے، سوہنی، انتخاب، راز، قسمت، سولہ آنے، زنجیر، منزل، سوکن، غلام تے سوغات شامل سن۔ فیروز نظامی نے صرف فلماں دے لئی موسیقی ای ترتیب نئیں دتی بلکہ انہاں نے موسیقی وچ اپنے اساتذہ توں جو کچھ سیکھیا، اسنوں دوسرےآں تک پہنچانے دے لئی وی عملی اقدامات کیتے اس سلسلے وچ انہاں نے کئی کتاباں تحریر کیتیاں جنہاں وچ اسرار موسیقی، رموز موسیقی تے سرچشمۂ حیات دے ناں سرفہرست نیں ۔ دو کتاباں انگریزی وچ وی تحریر کیتیاں۔ اوہ انگریزی اخبار پاکستان ٹائمز وچ آرٹیکل لکھیا کر دے سن۔ اس توں علاوہ پاکستان آرٹس کونسل لاہور دی میوزک اکیڈمی وچ وی موسیقی اُتے لیکچر دیندے رہے۔ اوہناں دے شاگرداں وچ سلیم حسین، اقبال حسین سرفہرست نیں جیہناں نے بعد وچ سلیم اقبال دے ناں توں کئی فلماں دی موسیقی وی ترتیب دتی۔ ایہناں توں علاوہ نامور گلوکار محمد رفیع نوں فلمی صنعت وچ متعارف کروان دا سہرا وی فیروز نظامی دے سر اے۔

فیروز نظامی معروف ادیب سراج نظامی دے چھوٹے تے نامور کرکٹ کھڈاری نذر محمد دے وڈے بھائی سن۔

فلمی موسیقی

• ہماری بستی 1950ء
• چن وے (پنجابی) 1951ء
• دوپٹا 1952ء
• دیوار 1954ء
• شرارے 1955ء
• سوہنی 1955ء
• قسمت 1956ء
• انتخاب 1955ء
• راز 1959ء
• سولا آنے 1959ء
• منزل 1960ء
• زنجیر 1960ء
• سوکن (پنجابی) 1965ء
• زن، زر تے زمین (پنجابی) 1974ء

مشہور نغمے

• تیرے مکھڑے دا کالا کالا تل وے (فلم چن وے)
• اور چن دیا ٹوٹیا دل دیا کھوٹیا (فلم چن وے)
• چاندنی راتیں تاروں سے کریں باتیں (فلم دوپٹا)
• جگر کی آگ سے اس دل کو (فلم دوپٹا)

لکھتاں

• اسرار موسیقی
• رموز موسیقی
• سرچشمۂ حیات

فلموگرافی

چابی

انہاں فلماں د‏‏ی نشاندہی کردا اے جو حالے تک ریلیز نئيں ہوئیاں نيں۔

#	Title	Year	Music Director	Producer	Screenwriter	Music Composer
1	Vishwas	۱۹۴۳
2	Us Paar	۱۹۴۴
3	Umang	۱۹۴۴
4	Badi Baat	۱۹۴۴
5	Sharbati Aankhen	۱۹۴۵
6	Piya Milan	۱۹۴۵
7	Amar Raj	۱۹۴۶
8	Nek Parvin	۱۹۴۶
9	[[جگنو (۱۹۴۷ء فلم)|Jugnu]]	۱۹۴۷
10	Rangeen Kahani	۱۹۴۷
11	Hamari Basti	۱۹۵۰
12	Chan Wey	۱۹۵۱
13	Dupatta	۱۹۵۲
14	Sharare	۱۹۵۵
15	Sohni	۱۹۵۵
16	Intikhab	۱۹۵۵
17	Kismet	۱۹۵۶
18	Sola Anne	۱۹۵۹
19	Raaz	۱۹۵۹
20	زنجیر	۱۹۶۰
21	منزل	۱۹۶۰
22	Mongol	۱۹۶۱
23	Saukan	۱۹۶۵
24	Gulshan	۱۹۷۴
25	Sangeet	۱۹۷۴
26	Zar Zan Zamin	۱۹۷۴

وفات

فیروز نظامی 15 نومبر، 1975ء نوں لاہور، پاکستان وچ حرکت قلب بند ہون نال وفات پاگئے۔ اوہ لاہور وچ میانی صاحب دے قبرستان وچ آسودۂ خاک نیں۔

حوالے