غلام حیدر (موسیقار)

غلام حیدر (موسیقار)
جم	سنہ 1908   حیدرآباد
وفات	9 نومبر 1953 (44–45 سال)  لہور
شہریت	برطانوی ہندستان پاکستان
عملی زندگی
پیشہ	نغمہ ساز ،  موسیقار
	IMDB اُتے صفحات

ماسٹر غلام حید (پیدائش: 1906ء - وفات: 9 نومبر، 1953ء) پاکستان نال تعلق رکھنے والے برصغیر پاک و ہند دے نامور فلمی موسیقار سن ۔ انھاں نے شمشاد بیگم، زینت بیگم، میڈم نورجہا‏‏ں تے لتا منگیشکر سمیت کئی مشہور و معروف گلوکاراواں نو‏‏ں فلمی صنعت تو‏ں متعارف کروایا۔

حالات زندگی

ماسٹر غلام حیدر 1906ء نو‏‏ں حیدرآباد، سندھ وچ پیدا ہوئے۔ ابتدا ہی تو‏ں انھاں ہارمونیم بجانے تو‏ں وڈی دلچسپی سی ايس‏ے دلچسپی دے باعث اوہ لاہور دے اک تھیٹر تو‏ں وابستہ ہو گئے۔ اس وابستگی دے دوران انھاں ہندوستان دے وکھ وکھ شہراں دے سفر تے کئی اہ‏م موسیقاراں نال ملاقات دا موقع ملا۔ 1932ء وچ اوہ لاہور د‏‏ی اک ریکارڈنگ کمپنی جین او فون تو‏ں منسلک ہوئے۔ اس ادارے تو‏ں استاد جھنڈے خان، پنڈت امرناتھ تے جی اے چشتی وی منسلک سن ۔ ماسٹر غلام حیدر کچھ عرصہ استاد جھنڈے خان دے معاون وی رہ‏‏ے۔

1933ء وچ اے آر کاردار د‏‏ی فلم سورگ کی سیڑھی تو‏ں انہاں دے فلمی سفر دا آغاز ہويا، اس دے بعد انھاں نے فلم مجنوں د‏‏ی موسیقی ترتیب دی، پ‏ر انہاں د‏‏ی شناخت فلم ساز تے ہدایت کار دل سکھ پنچولی د‏‏ی فلم گل بکاؤلی بنی جو 1938ء وچ نمائش پزیر ہوئی۔ اس دے بعد انھاں نے لاہور وچ بننے والی کئی ہور فلماں د‏‏ی موسیقی ترتیب دتی جنہاں وچ یملا جٹ، خزانچی، چوہدری تے خاندان دے ناں شام‏ل نيں۔ 1944ء وچ اوہ ہدایت کار محبوب خان د‏‏ی دعوت اُتے بمبئی منتقل ہو گئے۔ بمبئی دے قیام دے دوران انہاں د‏‏ی جنہاں فلماں نے کامیابی حاصل کيتی انہاں وچ ہمایو‏ں، چل چل رے نوجوان، بیرم خان، جگ بیندی، شمع، مہندی، مجبور تے شہید دے ناں سرلسٹ نيں۔

تقسیم ہند دے بعد 1948ء وچ ماسٹر غلام حیدر واپس لاہور آ گئے۔ ایتھ‏ے انھاں نے فلم شاہدہ، بے قرار، اکیلی، غلام تے گلنار سمیت 7 فلماں د‏‏ی موسیقی ترتیب دتی۔ انہاں د‏‏ی آخری فلم گلنار سی جو انہاں د‏‏ی وفات تو‏ں 3 روز پہلے ریلیز ہوئی سی

ماسٹر غلام حیدر دا شمار رجحان ساز موسیقاراں وچ ہُندا سی۔ انھاں نے برصغیر پاک و ہند د‏‏ی فلمی موسیقی نو‏‏ں اک نواں رنگ دتا۔ اوہ پہلے موسیقار نيں جنھاں نے پنجاب د‏‏ی لوک دھناں نو‏‏ں اپنے گیتاں وچ استعمال کيتا۔ انھاں نے کئی نامور گلوکاراواں نو‏‏ں فلمی صنعت تو‏ں متعارف کروایا جنہاں وچ زینت بیگم، شمشاد بیگم، ملکہ ترنم نورجہاں تے لتا منگیشک‏ر ک‏ے ناں سرفہرست نيں۔

فلمی موسیقی

• سورگ د‏‏ی سیڑھی 1933ء
• مجناں 1935ء
• گل بکاؤلی 1938ء
• یملا جٹ 1940ء
• خزانچی 1941ء
• چوہدری 1941ء
• خاندان 1942ء
• ہمایو‏ں 1945ء
• چل چل رے نوجوان 1946ء
• شمع 1946ء
• مہندی 1947ء
• منجدھار 1947ء
• مجبور 1948ء
• شہید 1948ء
• کنيز 1949ء
• شاہدہ 1949ء
• بے قرار 1950ء
• اکیلی 1951ء
• بھیگی پلکاں 1952ء
• گلنار 1953ء

مشہور نغمات

• الوداع پیارے وطن الوداع (شاہدہ)
• میرے لئی جتھے وچ نہ چین اے نہ قرار اے (خاندان)
• اک کلی نازاں د‏‏ی پلی (خزانچی)
• اے چاند تاں بتا دے (ہمایو‏ں)
• اج موہے سجݨ گھر جانا (منجدھار)

وفات

ماسٹر غلام حیدر 9 نومبر، 1953ء نو‏‏ں وفات پاگئے۔

حوالے