عمر بن علی
| عمر بن علی | |
|---|---|
| تاریخ پیدائش |
|
| تاریخ وفات | سنہ 680
|
| اولاد | بیٹے
بیٹیاں
|
| والد | علی |
| بہن/بھائی | |
| رشتے دار | والد : علی ابن ابی طالب والدہ : صہبا تغلبیہ |
| عملی زندگی | |
| نسب | ہاشمی قریشی |
| خصوصیت | سخاوت |
| عسکری خدمات | |
| لڑائیاں تے جنگاں | کربلا دی لڑائی |
ترمیم  | |
عمر بن علی بن ابی طالب (عربی: عُمَر الأطرف بن علي بن أبي طالب الھاشمی القریشی) امیر المومنین حضرت علی بن ابی طالب دے سب توں چھوٹے فرزند سن ۔ آپ دی کنیت ابو القاسم اے جدوں کہ بقول ابن خداع نسابہ مصری آپ دی کی کنیت ابو حفص سی۔[۱] آپ صاحب کلام، رائے فصاحت ، بلاغت ، سخاوت تے پاکدامن سن ۔ بعض مورخین نے آپ دا ناں عمرو الاطرف بن علي وی دسیا اے۔[۲]
ولادت
سودھوآپ دی جم تریخ دے بارے وچ یقینی معلومات میسر نئيں، مورخین دے مطابق آپ دی ولادت خلیفہ دوم حضرت عمر بن خطاب دے دور خلافت وچ ہوئی۔
نسب
سودھوعمر بن علی بن ابو طالب بن عبد المطلب بن ہاشم بن عبد مناف بن قصي بن كلاب بن مرہ بن كعب بن لؤي بن غالب بن فهر بن مالک بن نضر بن كنانہ بن خزیمہ بن مدرکہ بن إلياس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان۔
والدین
سودھوآپ حضرت علی بن ابی طالب تے حضرت صہبا بن ربیعہ تغلبیہ دے فرزند سن جو جنگ یمامہ دے قیدیاں وچوں سن۔ جدوں کہ بعض دے نزدیک معركة عين التمر توں خالد بن ولید دے قیدیاں وچوں سن۔ جنہاں نوں بعد وچ حضرت علی بن ابی طالب نے اپنے عقد وچ لے لیا۔[۳]
برادران و خواہران
سودھوحضرت علی بن ابی طالب دے بی بی صہبا بن ربیعہ تغلبیہ توں دو جڑواں بچے پیدا ہوئے۔ اک عمر تے دوسری رقیہ کبری ۔ رقیہ دا عقد بعد وچ حضرت مسلم بن عقیل توں ہويا۔[۴]
(حسن بن علی – حسین بن علی – محمد بن حنفیہ – عباس بن علی - محمد الاصغربن علی - عثمان بن علی - ابو بکر بن علی- زینب بنت علی – ام کلثوم بنت علی - رملہ بنت علی - جمانہ بنت علی وہور)
اولاد
سودھوبقول الشیخ ابو الحسن عمری آپ دے تن فرزند تے تن صاحبزادیاں سن۔
(1) محمد بن عمر(2) علی بن عمر (3) ابو ابراہیم اسمٰعیل بن عمر (4)ام موسیٰ بنت علی (5) ام یونس بنت علی (6) ام حبیب۔ ام یونس تے ام موسیٰ انہاں دونے دی والدہ اسماء بنت عقیل بن ابی طالب سن۔تے ام حبیب دی والدہ ام عبد الله بنت عقیل بن ابی طالب سن۔[۵]
اخلاق و اوصاف
سودھوآپ فصیح تے بلیغ بولی دے مالک سن تے اہل سخاوت تے پاکدامن سن ۔ کہندے نيں: اک دن آپ قحط سالی دے دور وچ قبیلہ بنی عدی دے کولوں گزر رہے سن اس قبیلہ دے بزرگ آپ دے پاس آئے تے آپ توں گفتگو کيتی۔ اسی ہنگام اک مناسب لباس پہنے ہوئے اک شخص سامنے توں گزریا۔ آپ نے پُچھیا ایہ مرد کون اے ؟ کہیا: سالم بن رقیہ اے تے بنی ہاشم دے نال چنگا سلوک نئيں رکھدا۔ آپ نے اسنوں بلايا تے اس توں اس دے بھائی سلیمان بن رقیہ دے بارے وچ پُچھیا۔ اس دے بعد آپ دے اچھے اخلاق تے واضح استدلالات توں اس قدر متاثر ہويا کہ اس دا بنی ہاشم دی نسبت عقیدہ متغیر ہوئے گیا۔ آپ نے اوتھے توں رخصتی دے وقت اپنا تمام زاد سفر اس قبیلہ والےآں دے درمیان تقسیم کر دتا تے انہاں دے جانے دے چوبیس گھینٹے بعد اس سرزمین اُتے باران رحمت نازل ہوئی۔ اہل قبیلہ نے انہاں دی تشریف آوری دا شکریہ ادا کیاتے کہیا: اس آدمی دا آنا تے جانا سب توں زیادہ مبارک رہیا اے۔ آپ جدوں تک زندہ رہے سالم نوں اپنے ہدایا تقدیم کردے رہے آپ دے دنیا توں جانے دے بعد سالم نے آپ دی شان وچ قصیدہ پڑھیا جس دا مضمون ایہ اے: "خدا دا سلام اس قبر اُتے جو اولاد امیر المومنین علی بن ابی طالب وچوں اے جو بعد پیغمبر بہترین جانشین سن ۔ آپ سب توں زیادہ سخی تے عالم نيں آپ دا ساڈے قبیلہ وچ آنا تے واپس جانا دونے مبارک سی ۔"
تنازع صدقات
سودھوآپ اول سن جنہاں نے عبد اللہ ابن زبیر دی بیعت کيتی فیر بعد وچ حجاج بن یوسف دی بیعت کيتی ۔بقول جمال الدین ابن عنبہ دے حجاج بن یوسف چاہندا سی دے عمر الاطرف بن امیر المومنین نوں حضرت حسن مثنیٰ بن امام حسن بن علی ولی صدقات امیر المومنین وچ شریک قرار دے مگرحسن مثنیٰ جو ولی صدقات امیر المومنین حضرت علی بن ابی طالب سن نے قبول نہ کیتا۔ جدوں کہشیخ مفید دے بقول آپ دا امام زین العابدین دے نال صدقات پیغمبر صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم تے حضرت علی بن ابی طالب بارے نزاع رہیا۔ بعض نے عبد اللہ ابن زبیر کی بیعت نوں تقیہ قرار دتا اے۔[۶]
نسل
سودھوآپ دی نسل بقول ابن عنبہ آپ دے فرزند "محمد" توں جاری اے جس دی اگے 8 اولاداں ہوئیاں جنہاں وچوں چار لڑکے تے چار لڑکیاں سن۔ آپ دی اولاد کثرت توں بعد وچ سندھ، ہند ، خراسان، عراق، شام، یمن، ایران،ملتان وچ پھل گئی جنہاں وچوں علما ، محدثین، زاہد، ادیب پیدا ہوئے۔ ہندستان تے پاکستان وچ آپ دی اولاد "علوی" دے عنوان توں پہچانی چھاتی اے۔ گو اس خطہ وچ محمد بن حنفیہ تے عباس بن علی دی اولاداں وی ايسے عنوان توں موجود نيں جنہاں دے بیچ شجرہ نوں لے کے تنازع موجود اے۔[۷]
وفات
سودھوآپ دی وفات تے شہادت دے حوالے توں دو قول ملدے نيں۔ بعض مورخین دے نزدیک آپ کربلا وچ شریک سن تے اپنے بھائی امام حسین بن علی دے نال شہید ہوئے ۔ جبکے بعض نے نقل کیتا اے کہ آپ 75 یا 77 سال دی عمر وچ ینبع ، مدینہ دے مقام اُتے وفات پا گئے۔[۸] کتاب ناسخ التواریخ دے مؤلف کہندے نيں کہ امیر المومنین امام علی بن ابی طالب دے 18 فرزند سن جنہاں وچوں دو دے ناں عمر سن ۔ اک عمر الاکبر (جو عمر الاطرف دے ناں توں مشہور نيں) تے دوسرے عمر الاصغر۔ عمر الاصغر دی والدہ ام حبیب سن جدوں کہ عمر الاکبر دی والدہ صہبا تغلبیہ سن۔ صاحب کتاب ناسخ دے مطابق کربلا وچ شہید ہونے والے عمر دراصل "عمر الاصغر" سن ۔ کتاب "نفس المہموم " نے مشہور مؤرخین دے ینبع دی جانب قول نوں ترجیح دتی اے۔ بعض دوسری روایتاں دے مطابق آپ مصعب بن زبیر دے ہمراہ مسکن نامی جگہ قتل ہوئے جتھے 72 ہجری قمری وچ بنی امیہ دے حاکم عبدالملک بن مروان تے مصعب بن زبیر دے بیچ جنگ ہوئی تے اوہ وی اس وچ قتل ہويا۔[۹]
حوالے
سودھو- ↑ (المجدی،صفحہ7؛ الشجره المبارکہ، صفحہ1203؛ عمده الطالب، صفحہ 362)
- ↑ (عمرو الاطرف بن علي، لمؤلفه الأستاذ عبدالله بن علي الرستم الأحسائي، صفحہ 40)
- ↑ (الطبقات الکبری، جلد3، صفحہ114؛ تریخ یعقوبی،جلد2، صفحہ1، جمہرة العرب،جلد1، صفحہ 31)
- ↑ (سیرت امیر المومنین امام علی ، جلد اول صفحہ 181)
- ↑ (مدرک الطالب، جلد دوم، صفحہ 181)
- ↑ (الارشاد، جلد 2، صفحہ 149؛ شرح الاخبار، جلد3، صفحہ 191 تا 184)
- ↑ (مدرک الطالب، جلد دوم، صفحہ 182)
- ↑ (الأخبارالطوال،صفحہ:307)
- ↑ (ابن سعد، الطبقات الکبری، جلد5، صفحہ140)