مسلم بن عقیل
| مسلم بن عقیل | |
|---|---|
 مزار مسلم بن عقیل
| |
| جم | سنہ 632 |
| وفات | 10 ستمبر 680 (47–48 سال) |
| وجہ وفات | سر قلم |
| مدفن | مسجد کوفہ |
| طرز وفات | سزائے موت |
| شہریت |  اموی خلافت
|
| مذہب | اسلام |
| شریک حیات | رقیہ بنت علی |
| اولاد | محمد بن مسلم بن عقیل ، عبد الله بن مسلم بن عقیل |
| والد | عقیل بن ابی طالب |
| بہن/بھائی | |
| عملی زندگی | |
| پیشہ | جنگجو ، انقلابی |
| مادری زبان | عربی |
| پیشہ ورانہ زبان | عربی |
| عسکری خدمات | |
| لڑائیاں تے جنگاں | صفین دی لڑائی ، کربلا دی لڑائی |
ترمیم  | |
حضرت مسلم ابن عقیل (شہادت: 9 ذوالحجۃ 60ھ) حضرت علی کرم اللہ وجہہ دے بھائی حضرت عقیل ابن ابوطالب دے بیٹے سن یعنی امام حسین علیہ السلام ے چاچا زاد بھائی سن ۔انہاں دا لقب سفیر حسین علیہ السلام تے غریبِ کوفہ (کوفہ دا مسافر) سی ۔واقعۂ کربلا توں کچھ چر پہلے جدوں کوفہ دے لوگاں نے امام حسین علیہ السلام نوں خط بھیج کے کوفہ آن دی دعوت دتی تاں انہاں نے حضرت مسلم ابن عقیل نوں صورتحال دا جائزہ لین لئی کوفہ روانہ کیتا۔ اوتھے پہنچ کے انہاں نوں صورتحال مناسب لگی تے انہاں نے امام حسین علیہ السلام نوں خط بھیج دتا کہ کوفہ آن چ کوئی قباحت نہیں۔ مگر بعد چ یزید نے عبید اللہ ابن زیاد نوں کوفہ دا گورنر بنا کے بھیجیا جس نے حضرت مسلم بن عقیل تے ان دے دو کم سن فرزنداں نوں شہید کروا دتا۔
شروع دے واقعات
سودھوجدوں امام حسین علیہ السلام نے حضرت مسلم بن عقیل نوں کوفہ جان دا حکم دتا تے اس وقت اوہ مکہ چ سن ۔ اوتھوں اوہ مدینہ گئے جتھے انہاں نے روضۂ رسول صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم اتے حاضری دتی فیر اپنے دو پتراں محمد تے ابراہیم جنہاں دیاں عمراں ست تے اٹھ سال دیاں سن، نوں لے کے کوفہ چلے گئے۔ کوفہ چ انہاں نے مختار بن ابی عبیدہ ثقفی دے گھر قیام کیتا۔ کوفہ والےآں نے انہاں دی بیعت شروع کیتی جنہاں دی تعداد 30 ہزار تک پہنچ گئی۔ انہاں نے امام حسین علیہ السلام نوں خط لکھ دتا کہ کوفہ آن لئی حالات سازگار نیں۔ اس وقت کوفہ دا گورنر نعمان بن بشیر سی ۔ جدوں ایہ خبر یزید تک پہنچی تے اس نے بصرہ دے گورنر عبید اللہ ابن زیاد نوں پیغام بھیجیا کہ اوہ جلد کوفہ پہنچ کے نعمان بن بشیر دی تھاں گورنر دا عہدہ سمبھالے تے مسلم بن عقیل دا سر کٹ کے یزید کول بھیجے۔ ابن زیاد نے کوفہ پہنچ کے گورنری سنبھالی تے حضرت مسلم بن عقیل امیر مختار دے گھر توں صحابیِ رسول درود حضرت ہانی بن عروہ دے گھر منتقل ہو گئے۔ ابن زیاد نے فوج نوں انہاں نوں پھڑن لئی بھیجیا تاں حضرت ہانی بن عروہ جنہاں دی عمر اس وقت 90 سال سی ، نے اپنے مہمان نوں حوالے کرن توں انکار کر دتا۔ حضرت ہانی بن عروہ نوں قید کر لیا گیا۔ اس اتے وی انہاں نے انکار کیتا تے انہاں نوں بنھ کے پنچ سو کوڑےآں دی سزا دتی گئی جس دے دوران جدواں وہ بے ہوش ہو گئے تے ان دا سر تن توں کٹ کے لٹکا دتا گیا۔ [۱]
جنگ
سودھوحضرت ہانی بن عروہ دی گرفتاری دے بعد حضرت مسلم بن عقیل باہر آ گئے تے جنگ شروع کیتی مگر آہستہ آہستہ سب کوفیاں نے ساتھ چھڈ دتا حتیٰ کہ صرف 30 افراد انہاں دے نال رہ گئے۔ مغرب دی نماز تک اوہ وی باقی نہ رہے۔ انہاں نوں حضرت محمد ابن کثیر نے اپنے گھر چ پناہ دتی۔ محمد ابن کثیر دے حمایتیاں دے نال ابن زیاد دی فوج نے جنگ کیتی تے انہاں نوں وی شہید کر دتا۔ ایہ دیکھ کے حضرت مسلم بن عقیل کوفہ توں باہر جان دی کوشش کرن لگے مگر شہر دے سب دروازے بند سن ۔آپ نے اک بڈھی عورت(طوعہ ) توں پانی منگیا۔ جدوں انہاں نے دسیا کہ انہاں دا تعلق خاندانِ رسالت نال اے تے اس عورت نے انہاں نوں اپنے گھر چ پناہ دتی۔ پر اس عورت دے پتر نے انعام دے لالچ چ مخبری کر دتی۔ ابن زیاد نے تن ہزار فوج بھیجی تے حضرت مسلم بن عقیل گھر توں باہر آ کے لڑن لگے تے بنو ہاشم دی تلوار بازی دے جوہر دکھائے۔ جدوں سینکڑے لوگ ہلاک ہو گئے تے ابن زیاد دے سالار ابن اشعت نے ہور فوج دا پیغام بھیجیا۔ ایہ سن کے ابن زیاد نے سنیہہ بھیجیا کہ کیہ اک بندے لئی تن ہزار دی فوج وی ناکافی اے؟ تاں ابن اشعت نے جواب گھلیا کہ 'ایہ کوئی بقال یا جولاہا نہیں بنو ہاشم دا چشم و چراغ اے'۔ بعد چ اک گڑھے چ مسلم بن عقیل نوں دھوکے نال گرا کے گرفتار کر لیا گیا۔ [۲]
شہادت
سودھوجدرں حضرت مسلم نوں ابن زیاد دے سامنے پیش کیتا گیا تے اس نے انہاں نوں سزا دتی کہ کوفہ دے دار الامارۃ دی چھت توں گرا دتا جائے۔ حضرت مسلم بن عقیل نے شہادت توں پہلے کجھ وصیتاں کیتیاں جس دے بعد انہاں نوں چھت توں گرا کے شہید کر دتا گیا۔ ایہ واقعہ 9 ذوالحجۃ 60ھ دا اے۔ شہید ہون دے بعد انہاں دا سر کٹ دتا گیا تے اسنوں یزید نوں دمشق بھجوا دتا گیا تے جسم نوں کوفہ دے قصائیاں دے بازار چ دار اتے لٹکا دتا گیا تاکہ کوفہ دے لوگ ہن بنو ہاشم دی حمایت نہ کرن۔[۱]
بچےآں دی شہادت
سودھوانہاں دی شہادت دے بعد ابن زیاد دے حکم نال انہاں دے دونے کم سن بچےآں نوں جو قاضی شریح دے گھر چ چھپے ہوئے سن ، شہید کر دتا گیا۔ قاضی شریح نے کوشش کیتی کہ بچےآں نوں خفیہ طور اتے مدینہ پہنچا دتا جائے مگر کامیابی نہ ہو سکی کیونکہ شہر دے سارے دروازے بند کر کے راستےآں اتے پہرہ بٹھا دتا گیا سی ۔انہاں بچےآں دے وی سر کٹ لئے گئے سن ۔ اک دا نام محمد تے دوسرے دا ابراہیم سی ۔