صفین دی لڑائی
| صفین دی لڑائی | |
| ویلہ: | 26 جولائی 657 |
| لڑائی دی تھاں: | بصرہ، شام |
| نتارا: | برابر |
| لڑن والے | |
| انصاف منگن والے عرب: | خلیفہ علی |
صفین دی لڑائی عرباں دی اک آپسی لڑائی سی جیہڑی جولائی 657 چ شام چ انصاف منگن والے عرب مسلماناں تے علی دے وشکار ہوئی۔ ایس لڑائی دا کوئی نتارا ناں نکلیا۔ لڑائی مگروں ثالثی کمیٹی نے علی نون راج توں لان تے معاویہ نوں راج تے رہن دی سفارش کیتی۔ ثالثی کمیٹی دے فیصلے نوں علی نے ناں منیا۔
کیوں ہوئي
سودھو655 چ مدینہ چ عرب مسلماناں دے خلیفہ تے پیغمبر اسلام دے دو واری جوائي عثمان نوں قتل کردتا جاندا اے۔ عثمان پہلے مسلمان ہون والیاں چ سن تے اسلام لئی اوناں دو واری ہجرت کیتے پہلے ایتھیوپیا تے فیر مدینہ ول۔ محمد دیاں دو تعیاں رقیہ تے ام کلثوم اوناں نال ویائیاں گیاں سن۔ اوناں نوں جدوں قتل کیتا گیا تے عرب مسلماںاں نے اگلے بنن والے خلیفہ علی نوں کیا جے اوہ مسلماناں دے خلیفہ تے محمد دے صحابی تے ساک نوں مارن والیاں نوں پھڑن تے اوناں نوں انصاف دے کٹہرے ول لے کے آن۔ پر علی نے اے کم ناں کیتا۔ عثمان نوں مارن والے علی دے سنگی سن تے ایناں نوں پھڑن دے بجاۓ صوبیاں دے گورنر لا دتا گیا۔ ایس گل تے اک لڑائی ہوئی جیہڑی اونٹھ والی لڑائی اخواندی اے۔ ایدے چ انصاف منگن والے عرباں نوں ہار ہوئی۔
دمشق دے گورنر معاویہ نوں وی اے گل چنگی ناں لگی چے مسلماناں دے خلیقہ نوں اودے راجگڑھ مدینہ چ فسادیاں نے قتل کردتا اے تے قاتلاں نوں کوئی پچھن دسن والا نیں۔ بدلہ لیناں ایناں قبائیلی عرباں دی رہتل دا انگ سی۔ معاویہ نے وی عثمان دے قاتلاں نوں پھڑ کے انصاف دے کٹہرے چ لیاں دی منگ کیتی۔ پر سرکار انصاق کرن تے قاتلاں نوں پھڑن بجاۓ انصاق منگن والیاں لڑای پا لئی۔ معاویہ کول تے دمشق دے الے دوالے دی ای تھاں سی تے اے وی کوئی عرب تھان نیں سی بلکہ اے تھوڑا چر پہلے رومیاں کولوں عرباں نیں کھویا سی۔ ایس لئی معاویہ دی فوج بڑی ماڑی سی تے اودے مقابلے تے علی کول دنیا دی اک وڈی سلطنت دی طاقت سی۔
لڑائی توں پہلے
سودھومئی 657 نوں علی اک وڈی تیاری دے مگروں اپنے نویں بناۓ گۓ راجگڑھ کوفہ توں (مدینہ نوں علی نے راجگڑھ لئی ٹھیک ناں پایا) شام ول آیا۔ فرات دے کنڈے تے اودی قوج نوں معاویت دی قوج نے روک لیا۔ معاویہ دا کمانڈر عمر ابن العاص سی جینے کح ورے پہلے مسلماںاں دی فوج نال مصر تے مل ماریا سی تے علی دی فوج دا کمانڈر مالک بن اشتر سی جیدے تے مشلماناں دے خلیفہ عثمان نوں قتل کرن تے مدینہ چ قتل و غارت کرن دا الزام سی پر اوہ اگلے بنن والے خلیفہ دی پناہ چ تے قنون دے ہتھاں توں دور سی۔
دوناں قوجاں دی لڑائی توں پہلے چوکھا سارا چر گل بات ہوندی رئي تے اے کوشش کیتی گئی جے مسلماناں دیاں دو ٹولیاں چ لڑائی ناں ہوۓ۔ انصاف منگن والے عرب مسلماناں دی اک ای مانگ سی جے انصاف کیتا جاۓ ۔ مسلماناں دے تیجے خلیفہ پرانے صحابی تے محمد دے ساک عثمان نوں قتل کرن والے لوکاں نوں انصاف دے کٹہرے چ لیایا جاۓ تے انصاف کیتا جاۓ علی نیں جیہڑی ایناں قاتلاں نوں پناہ دتی ہوئی اے اے بند ہونی چاہیدی اے تے انصاف ہون تے ای انصاف منگن والے عرب مسلمان علی نوں خلیفہ منن گۓ۔ علی لئی اے کم اوکھا سی اونے انصاف ناں کیتا ناں ای عثمان دیاں قاتلاں نوں پھڑیا تے اے گل اونوں چنگی لگی چ انصاف کرن توں بہتر اے جے انصاف منگن والے عرب مسلماناں نوں ای مکا دتا جاۓ۔
لڑائی
سودھو26 جولائی 657 نوں علی نے معاویہ دی فوج نوں علی نوں خلیفہ منن دا کیا۔ اوس قوج نے فیر انصاق بارے کیا تے لڑائی چھڑ گئی۔ اے لڑائی تیجے دن تے جاپئی تے جدوں فیر معاویہ دی فوج نے انصاف دا نعرہ لایا تے علی دے قوج لڑائی توں پچھے ہٹ گئی۔ علی نے بڑی ٹل لائی جے اودی قوج لڑدی روے پر اوہ لڑائی توں تنگ سی نالے اناں نوں اے وی سی جے اوہ انصاف منگن والیاں نال لڑ رۓ نیں۔ علی دیاں فوجاں نیں اودے کمانڈر مالک بن اشتر نوں بے مقصد لڑائیاں پان والا کیا تے اے وی جے اوہ علی نوں وی معاویہ دے حوالے کردین گۓ۔ علی نیں اپنی فوج نوں جدوں اپنے وسوں بار ویکھیا تے اودے کول ہور کوئی چارہ نیں سے جے ایس لڑائی نوں صلج ول لے جاۓ۔ اینج اے لڑائي نتارے توں بنا رک گئی تے گل ثالثی تے آگي۔
ثالثی
سودھوصفین دی لڑائی بنا نتارے توں تیجے دن تک اپڑی۔ انصاف منگن والے عرب تے معاویہ جناں دی مڈ توں ای مانگ سی جے خلیفہ عثمان دے قتل دا نیاں یا انصاف کیتا جاے ۔ لڑائی تے قتلام توں تنگ آئی ہوئی علی دی فوج نے اوسے ویلے لڑائی روک کے قرآن تے فیصلہ کرن دی مانگ کیتی تے اینج علی دی فوج نے انصاف منگن والے عرباں تے معاویہ دی ہاں چ ہاں ملائی۔ علی نے بڑا روکیا پر اودے وس چ اودی فوج نیں سی۔ علی دی فوج سمجدی سی جے ایہ لڑائیاں مسلماناں نوں فتل کرریاں نیں تے اگر کوئی انصاف منگ ریا اے تے ایدے چ کی ہرج اے۔
دو ثالث چنے گۓ تے علی تے معاویہ نے منیا جے اوہ ثالثاں دا فیصلہ منن گے ثالثاں دے ٹبر تے کعراں دی راکھی ہوۓ گی۔ ثالثی ليی کوفہ تے دمشق دے وشکار اک تھاں دومتہالجندل چنی گئی۔ علی ولوں ابوموسا اشعری تے معاویہ ولوں عمر بن العاص ثالث سن۔ ثالثاں نیں عثمان دے قتل، قاتلاں نوں ناں پھڑن تے قاتلاں نوں اچے عہدے تے لان تے فیر ایناں لئی لڑائیاں کرن تے 84000 دے نیڑے مسلماناں دے مارے جان تے علی نوں راج توں لان دی مانگ کیتی تے معاویہ نوں راج تے لگے رہن دی سفارش کیتی۔ علی نے اپنے وعدے توں تے جے اوہ ثالثاں دے فیصلے نوں منے گا اپنے وعدے توں منکردیاں ہویاں ایس فیصلے نوں نان منیا تے راج نوں ناں چھدیا۔ اینج مسلماناں چ اے آپسی لڑائی ہور اگے ودی پر ایدے نال علی ماڑا ہوگیا تے معاویہ تکڑا ہوگیا۔ علی دی اخلاقی پوزیشن ماڑی ہوگیي