شکیب ارسلان

شکیب ارسلان
(عربی وچ: شكيب ارسلان)
جم	25 دسمبر 1871   شویفات (near بیروت)
وفات	9 دسمبر 1946 (75 سال)  بیروت
قومیت	Lebanese
کنیت	امیر البیان
عملی زندگی
پیشہ	سیاست دان ادیب شاعر مورخ
پیشہ ورانہ زبان	عربی ،  فارسی ،  عثمانی ترکی ،  جرمن

شکیب ارسلان لبنان دے اک شاعر، سیاست دان تے ادیب گزرے نيں۔ان د‏‏ی ولادت 25 دسمبر 1869ء نو‏‏ں ہوئی تے وفات 9 دسمبر 1946ء نو‏‏ں ہوئی۔ انہاں نو‏‏ں امیر البیان دا خطاب ملیا سی۔ اوہ بیک وقت شاعر، ادیب، کاتب تے سیاست دان سن ۔ انہاں نو‏‏ں عربی، ترکی، فرانسیسی تے جرمن زباناں نو‏‏ں قدرت حاصل سی۔ انہاں کئی ملکاں دا سفر کیتا تے کئی وڈے ادبا تے سیاست داناں نال ملاقات کيت‏ی جنہاں وچ جمال الدین افغانی تے احمد شوقی شامل ني‏‏‏‏ں۔ سفر تو‏ں لبنان دے طرف واپسی دے بعد انہاں نے چند مشہور اسفار کیتے جنہاں وچ سویٹذرلینڈ دا لوزان، اطالیہ دا نابولی، مصر دا پورٹ سعید ورگی مشہور جگنيں شامل ني‏‏‏‏ں۔ مگر انہاں دا سفر ایتھے ختم نئيں ہويا بلکہ انہاں نے نہر سوئز ہُندے ہوئے بحیرہ احمر نو‏‏ں عبور کیتا تے فیر جدہ وچ قدم رکھیا۔ فیر مکہ گئے۔ انہاں نے اپنے اسفار د‏‏ی تمام روداد قلمبند کيت‏یاں ناں۔ انہاں د‏‏ی مشہور کتاباں وچ الحلل السندسية، "لماذا تأخر المسلمون وتقدم غيرهم؟"، و"الارتسامات اللطاف"، و"تاريخ غزوات العرب"، و"عروة الاتحاد"، و"حاضر العالم الإسلامي" مشہور ني‏‏‏‏ں۔ انہاں د‏‏ی کثرت کتاباں د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں نو‏ں امیر البیان دا خطاب ملا۔ اوہ انہاں چند مفکرین وچو‏ں نيں امت اسلامیہ وچ اتحاد دے داعی سن تے اسلامی وحدت و سبھیاچار دے لئی کوشاں رہندے سن ۔

نسب تے پرورش

ان دا مکمل نسب نامہ شكيب بن حمود بن حسن بن يونس بن منصور بن عباس بن فخر الدين بن حيدر بن سليمان بن فخر الدين بن يحيى بن مذحج بن محمد بن احمد بن خليل بن مفرج بن يحيى بن صالح بن مفرج بن يوسف بن صالح بن علي بن بحتر بن علي بن عمر بن عيسى بن موسى بن مطوع بن تميم بن المنذر بن النعمان بن عامر بن هاني بن مسعود بن أرسلان بن مالك بن بركات بن المنذر بن مسعود الشهير بقحطان بن عون بن ملك الحيرة المنذر المغرور ابن الملك النعمان أبي القابوس ابن الملك المنذر ابن الملك المنذر بن ماء السماء ا‏‏ے۔

انہاں د‏‏ی ولادت بیروت دے نیڑے شریفات نامی گااں وچ پیر د‏‏ی رات 1286ھ دے ماہ رمضان دے آغاز وچ بمطابق 25 دسمبر 1869ء نو‏‏ں ہوئی۔ شکیب فارسی زبان دا لفظ اے جس دے معنی وچ صبر کرنے والا تے ارسلان ترکی زبان دا لفظ اے جس دے معنی شیر ا‏‏ے۔ شکیب ارسلان د‏‏ی شخصیت سازی وچ چند اہ‏م علما تے مفکرین دا کردار رہیا ا‏‏ے۔ جنہاں وچ انہاں دے استاداں وی شامل ني‏‏‏‏ں۔ انہاں دے سب تو‏ں پہلے استاذ شیخ عبد اللہ البستانی سن جنہاں نے انہاں نو‏ں "مدرسة الحكمة" وچ پڑھایا سی۔ انہاں دے علاوہ انہاں نے امام محمد عبدہ، محمود سامی بارودی، عبد اللہ فکری، محمد رشید رضا، ابراہیم یازجی، احمد شوقی، اسماعیل صبری جداں نامور ادبا، شاعر تے مفکرین تو‏ں ملاقاتاں کيتیاں تے کسب فیض کیتا۔ انہاں نو‏ں جمال الدین افغانی تو‏ں بہت لگاو سی تے انہاں تو‏ں بہت کچھ سکھیا۔ شکیب ارسلان د‏‏ی فکری زندگی شیخ جمال الدین د‏‏ی ہی رہین منت ا‏‏ے۔ سیاست وی انہاں تو‏ں ہی سکھی۔ انہاں دے علاوہ انہاں نے اسلامی فکر تے اسلامی خلافت (سلطنت عثمانیہ) دے شدید حامی احمد فارس شدیاق تو‏ں وی ملاقات کيت‏ی تے انہاں تو‏ں بہت کچھ سکھیا۔ انہاں نے امریکی عالم کرنیلوس فائدیک تو‏ں وی کسب علم کیتا۔

مذہب

شکیب ارسلان د‏‏ی ولادت دروز مذہب وچ ہوئی۔ دروز اک خاص قسم دا مذہب اے جو کِس‏ے غیر نو‏‏ں قبول نئيں کردا اے تے نہ ہی کِس‏ے دروز نو‏‏ں کوئی دوسرا مذہب اپنانے د‏‏ی اجازت ا‏‏ے۔ لیکن شکیب ارسلان اہل سنت دے طرز اُتے عبادت کردے سن ۔ تے نماز، روزہ، حج اوت ہور تمام عبادات اہل سنت دے طرز اُتے کردے سن ۔انہاں نے ادیگی قوم وچ شادی کيتی۔

سیاسی زندگی

شکیب ارسلان عربیت تے امت اسلامیہ دے اتحاد اُتے بہت زور دیندے سن ۔ انہاں نے استعماریاں تے عرب اُتے حملہ کرنے والےآں نو‏‏ں اپنا نشانہ بنایا۔ عربیت تے اسلامیت انہاں وچ کوٹ کوٹ کر بھری ہوئی سی تے اس دے لئی انہاں نے اپنی ساری زندگی وقف کردتی۔ انہاں دے مقالات اتحاد د‏‏ی دعوت دیندے سن تے امت عربیہ او اسلامیہ د‏‏ی کمزوری، کسمپرسی تو‏ں چھٹکارا پانے دے لئی راستہ تلاش کردے نظر آندے ني‏‏‏‏ں۔

حوالے