احمد شوقی
احمد شوقی أحمد شوقي | |
---|---|
احمد شرقی دی تصویر۔ | |
جم | اکتوبر 16, 1868 قاہرہ، خديويت مصر |
موت | اکتوبر ۱۴, ۱,۹۳۲63 سال) قاہرہ، مملکت مصر | (عمر
کم کِتہ | ڈراما نگار، شاعر |
احمد شوقی (1868–1932) (عربی: أحمد شوقي، مصری عربی تلفظ: [ˈʔæħmæd ˈʃæwʔi])، جسنوں احمد شوقی بک، عرف امیر الشعرا’ (شاعر دا بادشاہ، عربی: أمير الشعراء)، عربی ادب دا بہت وڈا شاعر ڈراما نگار سی،[۱] احمد شوقی نوں مصر دا قومی شاعر ہونے دا اعزاز حاصل اے ۔
زندگی
اوہناں دیاں دیاں نظماں وچ مغربی خیالات دا اظہار اے ، جیہڑا اوہناں اُتے فرانسیسی لٹریچر دے مطالعہ دا اثر اے۔ انہاں دی شاعری دی خصوصیت ایہ اے کہ اوہ حقیقت دی ترجمانی کردے نيں۔ یعنی مدح دے وقت مدح تے مرثیہ دے موقع اُتے درد وغم دا اظہا رکردے نيں۔ شوقی قاہرہ وچ 1868ء وچ پیدا ہوئے تے اوتھے ابتدائی وثانوی تعلیم حاصل کيتی۔ شیخ صالح دے مدرسہ وچ چار برس دی عمر وچ داخل ہوئے۔ فیر کئی مدرسےآں وچ منتقل ہوئے۔ ایتھے تک کہ مصر دے کالج توں ڈگری حاصل کيتی۔ 1887ء وچ خدیو توقیق بن اسماعیل دے خرچ اُتے اعلیٰ تعلیم دے لئی فرانس گئے۔ اوتھے دوسال تک قانون دی تعلیم حاصل کيتی۔ اس دوران وچ انہاں نے انگلستان تے الجزائر دی وی سیر کيتی۔ حالے قانون دی تعلیم دا تیسرا سال وی پورا نہ ہويا سی کہ بیمار پے گئے جس دے علاج دے لئی الجزائر گئے۔ صحت یاب ہونے دے بعد فیر پیرس آئے تے قانون دی تعلیم دا تیسرا سال مکمل کیتا۔ پیرس وچ قیام دے دوران وچ انہاں نے مغربی رہتل وتمدن تے مغربی افکار دا گہرا مطالعہ کیتا تے ابن الروحی دی طرح انہاں خیالات دا اظہار اپنی شاعری وچ کیتا۔ شوقی، صاحبِ ثروت وامارت سن ۔ 1896ء وچ حکومت مصر دی طرف توں مستشرقین ی کانفرنس منعقدہ جنیوا وچ نمائندہ بنا کے بھیجے گئے۔ فیر اوہ خدیو مصر دے انگریزی ترجمان دے عہدے اُتے فائز ہوئے لیکن جدوں حکومت برطانیہ نے خدیو مصر نوں معزول کر دتا تاں ایہ اس عہدے توں سبکدوش ہوئے گئے۔ فیر جدوں سلطنت برطانیا نے انہاں نوں جلاوطن ہونے دا حکم دتا تویہ اسپین چلے گئے۔ 1915 توں 1919 تک دا زمانہ انہاں دی جلاوطنی دا اے۔ اس جلاوطنی دی وجہ توں انہاں دے دل وچ قوم ووطن دا جذبہ شدت اختیار کر گیا۔ 1919 وچ جدوں مصر دا سیاسی مطلع صاف ہويا تے حالات درست ہوئے تووہ فیر مصر پرت آئے۔ 1919ء توں 1932ء تک دا دور شوقی دی ادبی زندگی دے عروج دا زمانہ اے۔ اوہ حافظ ابراہیم دے اسيں پلہ شاعر منے جاندے سن اورجب 1932ء وچ حافظ ابراہیم دا انتقال ہويا توانہاں نے حافظ دی موت اُتے اک دردناک مرثیہ زنانہ (رلانے والا) دے عنوان توں لکھیا جس نوں رسالہ الضیاء نے اپنی کئی اشاعتاں وچ شائع کیتا۔ فیر جدوں ايسے سال شوقی دا انتقال ہويا تاں امین ناصرالدین نے حافظ ابراہیم دی بولی توں انہاں دا مرثیہ لکھیا۔ اسنوں وی رسالہ الضیاء نے کئی اشاعتاں وچ چھاپا۔ ۱۹۲٧ء وچ شوقی دے اعزاز وچ اک عظیم الشان جلسہ انعقادپزیر ہويا۔ جس وچ عرب ملکاں دے بیشتر شاعراں تے ادیباں نے شرکت کيتی اوران دی ادبی خدمات دا اعتراف کر تے ہوئے انہاں کو” امیرالشعرا“ دا لقب عطا کیتا۔ شوقی دی شاعری نوں تن حصےآں وچ تقسیم کیتا جا سکدا اے : دورِاوّل :(1891–1915) اس دور دی شاعری قدیم اسلوب دی شاعری اے کیونجے اس وچ زیادہ ترطویل منظومات نيں۔ جو مدح، مرثیہ، غزل تے خمریات دے موضوعات اُتے لکھی گئی نيں۔ اگرچہ اس دور دی شاعری قدیم طرز اُتے لکھی گئی روايتی انداز دی شاعری اے لیکن اسلوب وچ نیاپن تے تراکیب وبندش اورلفظاں وچ جدت اے۔ بیان وچ سلاست وروانی اے۔ نويں تشبیہات واستعارات نيں۔ انہاں دی شاعری دے مطالعہ توں محسوس ہُندا اے کہ شاعر نے نفسیاتی اورانسانی مدرکات دا گہری نظر توں مشاہدہ کیتا اے۔ دور دوم: (1915–1919) شوقی دی زندگی دا ایہ زمانہ انہاں دی جلاوطنی دا زمانہ اے۔ انہاں نوں اس دور وچ حرمان نصیبی، حزن وملال تے رنج و الم دا احساس ہويا۔ اس احساس نے انہاں نوں حب الوطنی ،ملی زوال، انسانی دکھ درد دا ادراک دتا اورا نہاں نے نہ صرف نغمہ غم بلکہ غم انسانیت دے گیت گائے۔ ایہی وجہ اے کہ انہاں دی شاعری ذات توں نکل کے آفاق دی پنہائیاں وچ سرگرداں ہُندی اے۔ انہاں نے انقلاباتِ زمانہ نوں دیکھیا سی تے تعمیر ہُندے ہوئے نويں سماج دی نبض اُتے ہتھ رکھیا سی۔ دورسوم:(1919–1932) جدوں شوقی جلاوطنی دا زمانہ گزارنے دے بعد مصرواپس آئے تاں انہاں دا دل ارض وطن دی محبت توں لبریز سی۔ انہاں نے ملک وقوم نوں اُچا اٹھانے دے لئی نظماں لکھياں تے قومی فلاح وبہبود دا پیغام دتا۔
ملاحظے
سودھو- ↑ Egypt. «Poet Laurate». Tripadvisor.com. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۰۱۸-۱۲-۲۴. دریافتشده در ۲۰۱۲-۱۲-۲۰.
حوالے
سودھو- Glimpses of Ahmed Shawqi’s Life and Works، Egypt Magazine، Issue No. 19-Fall 1999.
- Esat Ayyıldız, “Ahmet Şevki’nin Mısır İstiklalinin Müdafaası İçin Sömürge Yöneticisine Hitaben Nazmettiği Lâmiyye’sinin Tahlili”, Arap Edebiyatında Vatan ve Bağımsızlık Mücadelesi, ed. Ahmet Hamdi Can – İhsan Doğru (Ankara: Nobel Bilimsel Eserler, 2021), 1-26.
باہرلے جوڑ
سودھوسانچہ:Iso2lang ویکی ماخذ اُتے اس مضمون توں متعلق اصل متن موجود اے: |
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: احمد شوقی |
- Ahmed Shawqi Museum in Cairo Archived 2009-06-03 at the وے بیک مشین۔ سانچہ:Ar icon
- Monument to Shawqi in Villa Borghese, Rome Archived 2006-06-04 at the وے بیک مشین۔
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: احمد شوقی |