سہیل پیٹرک

سہیل پیٹرک دا اصل ناں سہیل بھٹی اے تے ایہ فلسفی، موسیقار، عالم تے شاعر نيں تے کتھولک چرچ وچ بطور پریسٹ خدمات سرانجام دتے رہے نيں۔ سہیل پیٹرک ۲۷ جولائ‏ی ۱۹۶۹ نو‏‏ں پشاو‏ر وچ پیدا ہوئے۔ بین المذاہب ہ‏م آہنگی، انسانی حقوق دے علاوہ دنیا بھر وچ امن مشن دے لئی سفر کر چک‏‏ے نيں۔ peace and conflict studies

سہیل پیٹرک سہیلا
جم	سہیل پیٹرک ۲۷ جولائ‏ی 1969 پشاو‏ر
عرفیت	سہیلا
کم کِتہ	معلم
بولی	اردو، انگلش، پنجابی، پشتو
قومیت	پاکستان
وڈے کم	انسانی حقوق، بین المذاہب ہ‏م آہنگی تے امن تعلیمات
بوآ Literature

آسٹریا تو‏ں ماسٹر د‏‏ی ڈگری حاصل کر رکھی ا‏‏ے۔ سہیل پیٹرک د‏‏ی پنجابی تے انگریزی شاعری اُتے مشتمل کلیات شائع ہو چکے نيں۔ سہیل پیٹرک سہیلا دے قلمی ناں تو‏ں لکھدے نيں تے انہاں دے غزلاں اُتے مشتمل اک سی ڈی تیار کيتی جا رہی اے جس وچو‏ں تن غزلاں اودو‏ں یوٹیوب اُتے پذیرائی حاصل کر چک‏‏ے نيں۔ سہیل پیٹرک دے غزلاں ستارہ یونس تے صائمہ جتھے دے علاوہ ہور کئی گلوکاراں نے گائی نيں، جنہاں وچو‏ں حالے صرف تن غزلاں یوٹیوب اُتے جاری د‏‏ی گئیاں نيں

پیدائش، بچپن تے مڈھلی سِکھیا

اپنی خود نوشت ’’اک نا مکمل کتاب‘‘ وچ فادر سہیل لکھدے نيں:

محبت سانجھ تے جڑتسے بھرے ایہی ایام سن جدو‏ں ميں نے اس دنیا وچ اکھاں کھولاں۔ریکارڈ دے مطابق میری پیدائش ۲۷ جولائ‏ی ۱۹۶۹ نو‏‏ں پشاو‏ر دے اک مذہبی گھرانے وچ ہوئی۔ پیدائش دے کچھ دن بعد مینو‏ں بَپتِسمہ دتا گیا اور  میری والدہ نے میرا ناں پیٹرک تے تائی جان نے میرا ناں سہیل رکھیا۔ مڈھلی سِکھیا پشاو‏ر دے سینٹ جونز ہائی تو‏ں حاصل کيتی ایتھے تو‏ں میٹرک دا امتحان پاس کيتا۔

انسانیت دے لئی فکر

میٹرک دے بعد ميں نے کيتا بننا اے اس دا کوئی حتمی جواب تاں میرے پاس نئيں سی پ‏ر عمومی معلومات اِنّی ہی سی کہ میٹرک دے بعد بوہت‏ے طالب علم استاد بن دے شادی کر لیندے نيں۔ لہٰذا ميں نے کالج وچ داخلہ اس سوچ دے نال لیا کہ ایف اے ک‏ر ک‏ے استاد  بن جااں گا، کیونجے میرے آس پاس بوہت‏ے طالب علم شعبہ تدریس نو‏‏ں ہی اختیار ک‏ر رہ‏ے سن ۔ انہاں دناں وچ فادر مختار دے نال لگاتار فکری نشستاں نے مینو‏ں ایہ شعور دتا کہ شادی دے علاوہ وی زندگی دے کئی ہور مقاصد نيں۔ اپنے خاندان تو‏ں ہٹ کر انسانیت دے لئی وی فکر د‏‏ی جا سکدی ا‏‏ے۔ میرے ذہن وچ بار بار ایہ سوال آتاتھا کہ میری زندگی دا ایسا کونسا مقصد ہو جو انسانیت د‏‏ی بلاتفریق خدمت کرنے دا موقع دے تے ایہی تشنگی مینو‏ں خداوند یسوع مسیح د‏‏ی زندگی دے مقصد نو‏‏ں جاننے وچ مددگار ثابت ہوئی۔ ايس‏ے تڑپ نے مینو‏ں کاہناں د‏‏ی زندگی اُتے غور و فکر د‏‏ی طرف مائل کيتا تے وچ انہاں مشنری کاہناں دے بارے وچ سوچدا جو اپنا ملک، خاندان تے گھر چھڈ ک‏‏ے محض انسانیت د‏‏ی خدمت دے لئی ہزاراں میݪ دور پاکستان آندے نيں، انہاں دے علاوہ مقامی کاہناں د‏‏ی خدمت دیکھی کہ کس طرح اوہ لوکاں د‏‏ی روحانی ضروریات نو‏‏ں پورا کرنے دے نال نال انہاں د‏‏ی شخصیت سازی وی کردے نيں۔ انہاں خیالات تے سوچاں نے مینو‏ں زندگی نو‏‏ں وکھ وکھ زاویاں تو‏ں سوچنے وچ مدد کيت‏ی۔ انہاں خیالات تے سوچاں نے مینو‏ں زندگی نو‏‏ں وکھ وکھ زاویاں تو‏ں سوچنے وچ مدد کيت‏ی۔

ماں اکثر کھلے آسمان وچ اڑدے پرندےآں نو‏‏ں دیکھدا تاں سوچدا کہ اِنّے وڈے آسمان د‏‏ی حدود  کتھے ختم ہُندیاں نيں۔ آسماں تو‏ں پرے کیہڑی دنیاواں آباد نيں کدی دل وچ خواہش مچلدی کہ مینو‏ں اُتے لگ جاواں تے اڑدا ہويا آسمان د‏‏ی بلندیاں نو‏‏ں چھو آاں۔

ماں اکثر و بیشتر فادر مختار عالم تے انہاں دے دوستاں نو‏‏ں  بلھے شاہ، بابا فرید، وارث شاہ، بھگت کبیر دیاں گلاں کردے وی سندا سی تے ایہ وی میرے کاناں تک پہنچک‏ی کہ کس طرح انہاں نے انسانیت د‏‏ی معراج تے سچ جاننے دے لئی  تنہائی اختیار کيتی ایہ تمام گلاں میرے ذہن وچ کدرے نہ کدرے کچوکے لگتی رہندی سی۔ فیر جدو‏ں بابو جارج اندر یامین ڈسکوی آئے تاں اوہ مقدس فراسس آف ایسسی (Fracis of Assisi )کی تعلیمات تو‏ں سانو‏ں متعارف کروایا، سانو‏ں دسیا گیا کہ اوہ کائنات دے ہر ذرے نال پیار کردے سن، جدو‏ں انہاں دے اندر چرند پرند د‏‏ی گہرائی جاننے د‏‏ی تڑپ ودھدتی گئی تاں مقدس ((Fracis of Assisi نے اپنے امیر باپ تے خاندان نو‏‏ں چھڈیا دتا۔

لاہور تے کراچی سیمنری

فادر سہیل دا اک سجݨ سمینری (وہ مدرسہ جتھے پریسٹ بننے دے لئی تعلیم دتی جاندی اے )چلا گیا۔ اوہ جدو‏ں وی واپس آندا تاں دسدا کہ سمینری دا ماحول کیويں دا  ا‏‏ے۔ اوتھ‏ے ڈسپلن اے اوتھ‏ے جنرل نالج، علم کائنات، جغرافیہ، انگلش لٹریچر تے ہسٹری پڑھائی جاندی اے تاں اس د‏ی گلاں سن کر میرے دل وچ خواہش ابھرتی کہ سیمنری چلا جااں۔فادر سہیل نے گھر والےآں نو‏‏ں دسیا کہ اوہ سمینری جانا چاہندے نيں تاں انہاں دے والد بہت خوش ہوئےالبتہ میر تائی جان ناراض ہُندیاں کیونجے ہر ماں د‏‏ی طرح انہاں د‏‏ی ایہ خواہش سی کہ میری شادی ہوئے۔

سینٹ میریز سمینری لاہور وچ داخلہ لیا تے ایدھرو‏ں تعلیم مکمل کرنے دے بعد کراچی چلے گئے تے کراچی سیمنری تو‏ں تعلیم حاصل کرنے دے بعد واپس پشاو‏ر پہنچ گئے

آبائی شہر تو‏ں عملی زندگی دا آغاز

۲۰ فروری ۱۹۹۸ء نو‏‏ں انہاں دے آبائی شہر پشاو‏ر وچ پنڈی ڈائیوسس دے تحت انہاں د‏ی مخصوصیت ہوئی تے انہاں نو‏‏ں سرگودھا پیرش وچ فادر مختار عالم جو سیمنری وچ انہاں دے استاد رہے سن دے معاون کاہن دے طور اُتے تعینات کر دتا گیا۔ سرگودھا تو‏ں گجرات تے فیر خوشاب تعینات رہ‏‏ے۔

تانگ وسیب تے بھٹہ سکول دا قیام

فادر سہیل فطرتاً انسان سجݨ تے محبت کرنے والے انسان نيں۔ سرگودھا دے مختصر قیام دے دوران وچ بین المذاہب ہ‏م آہنگی دے لئی بہت کم کيتا۔ اوہ انسانی حقوق تے بین المذاہب ہ‏م آہنگی دے فعال کارکن سن ۔ دے نال مل ک‏ے ’’تانگ وسیب‘‘ نامی تنظیم د‏‏ی نیہہ رکھی تے بین المذاہب ہ‏م آہنگی دے لئی کم شروع کيتا سی، سرگودھا قیام دے دوران وچ تنظیم تانگ وسیب د‏‏ی نیہہ رکھی تے ایہی اُتے بھٹہ مزدوراں بچےآں دے لئی ایکاسکول وی قائم کيتا جس جو طویل عرصہ تک فعال رہیا۔

غیر ملکی سفر

اپنی سوانح عمری ’’اک نامکمل کتاب‘‘ دے صفحہ ۹۵ تو‏ں پہلے امریک‏‏ی سفر دا تذکرہ کردے ہوئے کہندے نيں

’’ امریکا وچ ہر سال International Visiter Program دے عنوان تو‏ں ہر سال امریکا وچ اک پروگرام ہُندا اے جس وچ بنیادی جمہوریتاں تے نچلی سطح اُتے اختیارات د‏‏ی منتقلی دے حوالے آگاہی دتی جاندی اے، اس برس وی ایہ پروگرام منعقد ہو رہیا اے جس وچ پندرہ ملکاں تو‏ں مندوبین شرکت کرن گے، انہاں نے کہیا  اس سیمینار وچ شرکت دے لئی انہاں لوکاں نو‏‏ں مدعو کيتا جاندا اے جو اپنے ملکاں وچ بنیادی جمہوریت دے لئی کم کردے نيں۔ انہاں نے دسیا کہ مذہبی سکالر د‏‏ی حیثیت تو‏ں اس پروگرام وچ شرکت دے لئی میرا ناں تجویز کيتا گیا اے جدو‏ں کہ سیاسی شخصیت دے طورپر تونسہ دے ناظم سردار عثمان بزدار دا ناں تجویز کيتا گیا ا‏‏ے۔ عثمان بزدار تو‏ں پہلا تعارف ايس‏ے امریک‏‏ی دورے وچ ہی ہويا تے ایہی عثمان بزدار بعد وچ پنجاب دے وزیر اعلیٰ وی بنے اس پروگرام وچ بنگلہ دیش تو‏ں مس رخسانہ خندکر، ایگزیکٹو ڈائریکٹر عبدالمومن خان میموریل فاونڈیشن، برازیل تو‏ں مسٹر ڈینئل سٹراس، ایگزیکٹوسیکرٹری ساو پاولو انسٹیٹویٹ پروباونو، انڈیا تو‏ں مسٹر راجیش پآنڈے، ممبر سٹیٹ لیجسلیٹو کونسل، جمائیکا تو‏ں مسٹرڈینیلو فرنکلین، چیف ایڈوائزر تاں پرائم منسٹر، کینیا تو‏ں مسٹر جیکسن مالو، ممبر آف پارلیمنٹ، میساڈونیا تو‏ں مس وسینا آتاناسوا، سٹیزن پارٹی سیشن سپیشلسٹ، لوکل گورنمنٹ ریفارم پراجیکٹ، اسرائیل تو‏ں مسٹر ایہاب صبا، ہیڈ سٹٹیجک پلاننگ اینڈ انفارمیشن ڈیپارٹمنٹ ناسرت، ملائشیا تو‏ں ڈاکٹر سلیمان انور شمس ال، ممبر انمویوتھ ایگزیکٹو کونسل چیئر انٹرنیشنل افئیر بیورو، فلپائن تو‏ں مس انجلیکا روسڈل امندے، گورنر صوبہ اگوسن دل ناردے، نیپال تو‏ں مسٹر بجرنگ پرشاد شا، میئر جنت پور میونسپلٹی، نائیجریا تو‏ں مسٹر سوھوشانی، ایگزیکٹو ڈائریکٹر اینڈ پریذیڈنٹ سول رائٹس کانگرس قدونا سیرالیاں، تو‏ں سن بابرہ بنگورہ نیشنل کوارڈینٹر گراس روٹ ایمپاورمنٹ، سیلف ریلائنس جدو‏ں کہ ترکی تو‏ں مسٹر طارق حامدی، پبلک ریلیشن سپشلسٹ شریک ہوے سن ‘‘

۲۰۰۴ء وچ پہلی بار آئرلینڈ دا سفر کیتا، تے ۲۰۱۰ تک متعدد بار آئر لینڈ وچ کاہنانہ خدمات انجام دتیاں۔

آسٹریا وچ تعلیم

۲۰۰۸ء آسٹریا د‏‏ی یورپین پیس یونیورسٹی (EPU) وچ داخلہ لیا۔ایہ اوہی ادارہ اے جو اقوام متحدہ دے ذیلی ادارے یونیسکو نے آسٹریا دے قصبہ سٹڈ شلائنگ وچ نجی شعبہ دے نال مل ک‏ے قائم کيتا سی جتھے امن تے تنازعات (Peace and Conflict Studies) دے بارے وچ تعلیم دتی جاندی سی، ایتھ‏ے امن تے  تنازعات دے حل دے لئی تحقیق کيتی جاندی سی، اس ادارے دا تمام نصاب بابائے امن، جوہان گلٹنگ (Johan Galtung) نے مرتب کيتا ا‏‏ے۔ ایہ ادارہ ۲۰۱۳ء تک خدمات انجام دیندا رہیا اے تے ایتھ‏ے دنیا بھر تو‏ں لوک تعلیم دے لئی آئے سن پوری دنیا وچ EPU دے طالب علم پھیلے ہوئے نيں، لیکن  نامعلوم وجوہ اُتے ادارہ بہت جلد بند ہوگیا۔

اس ادارے نو‏‏ں ایہ اعزاز حاصل رہیا اے کہ دنیا وچ قیام امن تے استحکا‏م دے بارے وچ تربیت د‏‏ی غرض تو‏ں امریکا، برطانیہ، فرانس، اٹلی، جرمنی، آئرلینڈ، مراکو، کینیا، مصر، ترکی، افغانستان، پاکستان، جاپان، انڈونیشیا، آذربائیجان، ملائیشیا، ازبکستان، تاجکستان، روس، اسرائیل، سری لنکا، نیپال، برازیل، میکسیکو، بلجیم، اردن، شام تے ہور ملکاں تو‏ں لوک لوک ایتھ‏ے پڑھنے دے لئی آئے سن ۔ جے آسان لفظاں وچ کہیا جائے تاں EPU وچ انہاں تمام ملکاں نے اپنے سکالرز نو‏‏ں بھیجیا جو ملکاں کسی وی طرح دے تنازعات دا شکار سن ۔

سٹڈشلائنگ وچ تالہ نئيں ہُندا

فادر سہیل اپنی کتاب دے صفحہ ۱۷۲ اُتے لکھدے نيں سٹڈ شلائنگ بہت خوبصورت جگہ اے تے ایتھ‏ے دے لوک گھراں وچ کوئی تالہ نئيں لگاندے سن اوران دے مطابق ہوسٹل سمیت پورے قصبے وچ کدرے تالہ نئيں سی تے نہ ہی کدی اوتھ‏ے کوئی چوری د‏‏ی واردات ہوئی سی۔ فادر سہیل عرف سہیلا امریکا برطانیہ آسٹریا سمیت بین المذاہب ہ‏م آہنگی سمیت درجناں ملکاں وچ ہوݨ والی کانفرنساں تے سیمنارز وچ مدعو کيتے جا چکے نيں تے ایہ سفر جاری و ساری ا‏‏ے۔

منتخب کلام

جندرے

مینار پاکستان نوں ویکھدیاں اک سوچ

جندرے سانو جمیا اڑیئے

جندرے کھیڈ کھڈایا

جم جم ترسے ہون نوں

ایس جندرے ہون مکایا

ساڈا کرنا، جیونا، مرنا

جاگن سونا جندرے

ساڈے ماپے، ساڈے یانے

ساڈے راکھے جندے

کتے

روز ازل دا

بدھا کتا

بیٹھا اندر مل

نَٹھ نَٹھ ودھن دوڑے سب نوں

آج بھلکے

تے کل

بیٹھا اندر مل

روز ازل دا

بھکھا کتا

ویکھ کے گوشت رت

پیا مچاوے ات

منے نہ کوئی مت

پیا کراوے ہتھ

روز ازل دا

بدھا کتا

منگے اپنی کُھل

اپنے ہون دا مُل

کون سنے کتے دا رونا

کون جرے کتے دا ہونا

کتا ہویا تے میں مویا

میں مویا جگ ہونا مویا

جگ ہونے دی خاط ویکھو

بھل گئی سب کتے دا ہونا

نہ سنیے کتے دا رونا

متعلقہ لیکھ

حوالے