ایشیائی کالا رچھ

ایشیائی کالا رچھ
سائنسی ٹولی
کنگڈم :	Animalia
فائیلم :	Chordate
ٹبر :	Ursidae
سائنسی ناں :	Ursus thibetanus
دنیا تے پھرن تھاں

ایشیائی کالا رچھ ایشیاء دا رچھ اے۔

اضغط هنا للاطلاع على كيفية قراءة التصنيف Asian black bear
صورت حال
! colspan = 2 | حیثیت تحفظ
Vulnerable  (IUCN 3.1)
اسمیاتی درجہ	پرجاتی
جماعت بندی
مملکت:	جانور
جماعت:	ممالیہ
طبقہ:	گوشت خور جانور
خاندان:	ریچھ
جنس:	Ursus
نوع:	U. thibetanus
ذیلی نوع:	See text
سائنسی نام
Ursus thibetanus  Georges Cuvier   ، ۱۸۲۳
حمل د‏‏ی مدت	7 مہینا
Asian black bear range (brown – extant, black – extinct, dark grey – presence uncertain)
مرادفات
‏Selenarctos thibetanus Ursus torquatus (Blandford 1888)‏

ایشیائی کالا ریچھ، جس نو‏‏ں تبتی کالا ریچھ، ہمالیائی کالا ریچھ تے چاند ریچھ وی کہیا جاندا اے، اک درمیانہ قامت، تیز پنجاں تے کالے رنگ دا حامل ریچھ اے، جس د‏‏ی پہچان اس دے سینے اُتے سفید رنگ تو‏ں انگریزی حروف "V"جداں نشان بنا ہُندا ا‏‏ے۔ ایہ امریکی کالے ریچھ تو‏ں قریبی تعلق رکھدا اے، جس دے بارے وچ خیال کیتا جاندا اے کہ یورپ وچ انہاں دے اجداد مشترک سن ۔

قامت

ایشیائی کالا ریچھ د‏‏ی ہن تک دیکھی جانے والے زیادہ تو‏ں زیادہ قامت بلوغت دے بعد 130 تو‏ں 190 سینٹی میٹر(¼4سے ¼6فٹ) تک ہُندی ا‏‏ے۔ نر دا وزن 100 کلو تو‏ں 218 کلو گرام تک ہُندا اے جدو‏ں کہ مادہ دا وزن 50 کلو تو‏ں 125 کلو گرام تک ہُندا ا‏‏ے۔ دُم 4۔ 4 انچ تک ہُندی ا‏‏ے۔ جدو‏ں کہ انہاں د‏‏ی زندگی اوسطاً 25 سال تک ہُندی ا‏‏ے۔

جائے روئیدگی

ایشیائی کالا ریچھ دے پائے جانے والے علاقے پورے ایشیا اُتے محیط نيں، ایشیا دے اک سرے لے ک‏ے دوسرے سرے تک تقریباًً پورے براعظم ایشیا وچ ایشیائی کالا ریچھ پایا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ ریچھ مشرقی ایشیا تے جنوبی ایشیا دے پہاڑی تے جنگلات دے علاقےآں دے علاوہ جنوبی کوریا، شمالی کوریا، افغانستان، پاکستان، بنگلہ دیش، شمالی انڈیا، نیپال، سکھم (بھارت د‏‏ی اک ریاست)، بھوٹان، برما، روس وچ جنوبی سائبیریا، شمال مشرقی چین، تائیوان تے جاپان وچ پایا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ پہاڑی تھ‏‏اںو‏اں وچ 4،700 میٹر (13،776 فٹ) د‏‏ی بلندی تک پایا گیا اے جدو‏ں کہ زمینی علاقےآں وچ وی دیکھیا جاسکدا ا‏‏ے۔ پائے جانے والے کچھ علاقےآں وچ ایشیائی کالا ریچھ کچھ جگہاں اُتے اپنے اقامتی علاقے نو‏‏ں اپنے تو‏ں زیادہ مضبوط تے وڈے بھورے ریچھ دے نال مشترک کر لیندا ا‏‏ے۔ اُتے ایشیائی کالے ریچھ نو‏‏ں چھوٹے قامت د‏‏ی بدولت اپنے حریفاں اُتے اک برتری حاصل اے تے اوہ ایہ کہ ایہ انہاں د‏‏ی چھلانگ لگانے د‏‏ی صلاحیت، جو انہاں نو‏‏ں درختاں تو‏ں پھل تے خشک میوہ جات دے حصول وچ مددگار ہُندی ا‏‏ے۔

غذا

ایشیائی کالا ریچھ اک ہمہ خور جانور جو تقریباًً ہر قسم د‏‏ی غذائی اشیاء کھا سکدا اے، جنہاں نو‏ں اس دے علاوہ موسمی تغیر دے لحاظ تو‏ں غذائی ضروریات تے اس لحاظ تو‏ں وڈا موقع پرست واقع ہويا ا‏‏ے۔ خزاں دے موسم وچ ایہ شاہ بلوط دے پھل، اخروٹ تے ايس‏ے طرح د‏‏ی لحمیات تو‏ں بھرپور غذائاں استعمال کرکے خود نو‏‏ں فربہ کرلیندے نيں۔ انہاں غذاواں دے حصول دے لئی ایہ درختاں اُتے چڑھدے نيں تے زمین اُتے تو‏ں وی گِرے ہوئے پھل وغیرہ چُندے نيں۔ بہار دے موسم وچ اُگنے والے پودے تے پھل وغیرہ اس دے لئی نعمت غیر مترقبہ بن جاندے نيں، جنہاں وچ بانس، رس بھری تے گل ادریسی خاص طور اُتے قابلِ ذکر نيں۔ اس علاوہ ایہ گلہری دے جمع کردہ اخروٹ دے پوشیدہ ذخائر وی لبھ لبھ کر کڈ لیندے نيں تے ہڑپ کر جاندے نيں یا زمین اُتے پئے پچھلے موسماں دے پھل وی جُندے نيں۔ بعض اوقات انہاں کوششاں دے دوران ایہ گلہری نو‏‏ں وی کھا جاندے نيں۔ گرمیاں وچ دوسرے پھل دار درختاں بشمول تُوت فرنگی، چیری تے گھاہ پھونس۔ حشرات خصوصاً چیونٹیاں موسمِ گرما د‏‏ی غذائی ضروریات پوری کرنے وچ وڈی مددگار ثابت ہُندی نيں۔ ایہ مردار وی کھا سکدے نيں تے بعض اوقات مویشیاں اُتے وی حملہ کردیندے نيں۔ فقارئیے بشمول مچھلی، پرندے، گلہری تے ايس‏ے طرح دے دوسرے چھوٹے پستانئیے وی دستیابی د‏‏ی صورت وچ غذائی ضرورت نو‏‏ں بخوبی پورا کرسکدے نيں۔ ایشیائی کالا ریچھ اپنے امریکی عم زاد دے مقابلے وچ زیادہ گوشت خور ا‏‏ے۔ اس دے باوجود گوشت اس د‏ی خوراک دا وڈا یا بنیادی حصہ نئيں ا‏‏ے۔

رویہ

اس دا رویہ انساناں دے لئی بہت جارحانہ اے (امریکی کالے ریچھ تو‏ں وی زیادہ)، ہن تک ایشیائی کالے ریچھ دے ہتھو‏ں انساناں اُتے حملے تے انساناں نو‏‏ں مار ڈالنے دے لاتعداد واقعات دیکھنے وچ آئے نيں۔ شاید اس د‏ی وجہ ایہ وی اے کہ ایشیائی کالے ریچھ دا سامنا انساناں تو‏ں ہور ریچھاں دے مقابلے وچ زیادہ ہُندا اے، ايس‏ے لئی اکثر ڈر جانے یا چھیڑے جانے د‏‏ی صورت وچ حملہ کر بیٹھدا ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی قامت تے ہیجانی طبیعت کيتی بدولت بالغ ریچھ دے کئی فطری دشمن ہُندے نيں حالانکہ اس وچ %7 فیصد سائبریائی چیندے دا شکار ہونے والے وی شامل نيں جو اسيں علاقہ ہُندے نيں۔ پر خطرےآں نو‏‏ں بھانپ کر درختاں اُتے چڑھ کر جان بچا لینے دے سبب کالے ریچھ اِنّا زیادہ چیتاں دا شکار نئيں ہُندے جِنّے بھورے ریچھ ہُندے نيں۔

ہور دکھاں

• قطبی ریچھ
• بھورا ریچھ
• ریچھ
• الاسکی ریچھ

حوالے

رچھ

امریکی کالا رچھ · ایشیائی کالا رچھ · برفانی رچھ · بھالو · پانڈا · شنگریا رچھ · ماکھیو رچھ · پعورا رچھ · کوڈیاک رچھ · گرزلی رچھ