مکہ کرین حادثہ
 

مقام مسجد الحرام   ویکی ڈیٹا اُتے (P276) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شہر سعودی عرب   ویکی ڈیٹا اُتے (P17) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
تریخ ۱۱ ستمبر ۲۰۱۵  ویکی ڈیٹا اُتے (P585) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
متناسقات 21°25′21″N 39°49′34″E / 21.4225°N 39.8262°E / 21.4225; 39.8262   ویکی ڈیٹا اُتے (P625) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
ہلاکتاں 111 (۱۳ ستمبر ۲۰۱۵)[۱]  ویکی ڈیٹا اُتے (P1120) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
زخمی 394 [۲]  ویکی ڈیٹا اُتے (P1339) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
مکہ کرین حادثہ
مسجد الحرام وچ زیر استعمال کریناں (تصویر:ستمبر 2014)
تریخ11 ستمبر 2015
محل وقوعمسجد الحرام، مکہ، سعودی عرب
کوآرڈینیٹس21°25′21″N 39°49′34″E / 21.4225°N 39.8262°E / 21.4225; 39.8262متناسقات: 21°25′21″N 39°49′34″E / 21.4225°N 39.8262°E / 21.4225; 39.8262
وجہسخت طوفانی ہواواں د‏‏ی وجہ تو‏ں کرین دا گرنا
موتاں114[۳]
غیرمہلک زخمی394[۳]

مکہ مکرمہ وچ مسجد الحرام وچ حرم مکی دے توسیعی منصوبہ دے تحت جاری تعمیرات دے مقام اُتے 11 ستمبر 2015ء نو‏‏ں جمعہ د‏‏ی شام 5:10 اُتے طوفانی ہواواں تو‏ں کرین چھت پھاڑ کر تھلے حجاج اُتے گری، سعودی شہری دفاع دے مطابق اس حادثہ وچ 107 حجاج جاں بحق تے 238 زخمی ہوئے سن ۔[۴] جائے حادثہ اُتے موجود اک عینی شاہد دے مطابق،مقامی وقت 5:45 اُتے کرین صفا و مروہ دے اُتے مسجد حرام د‏‏ی تیسرے منزل د‏‏ی چھت نو‏‏ں پھاڑدے ہوئے اندر داخل ہوئی۔[۵] مصدقہ مقامی خبراں دے مطابق، شہر مکہ وچ شدید آندھی، طوفانی ہواواں دے جھکڑ تے زبردست بارش ہو رہی سی، ایہی طوفان تے خرابی موسم اس حادثہ دا سبب بنیا۔ ایہ افسوسناک حادثہ ایداں دے وقت وچ پیش آیا جداں کہ دنیا بھر تو‏ں آئے ہوئے عازمین حج اوتھ‏ے موجود سن، ہور جمعہ دا دن ہوݨ د‏‏ی وجہ تو‏ں عمرہ کرنے والےآں د‏‏ی تعداد وی ودھ سی۔ متعلقہ حکا‏م نے حادثہ وچ زخمی ہوݨ والےآں نو‏‏ں ہسپتالاں وچ منتقل کرنے دے لئی 39 ایمبولینس فوری طور اُتے مہیا د‏‏ی تے تمام ہسپتالاں نو‏‏ں چوکس کر دتا گیا۔[۶]

پس منظر

سودھو

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: مسجد الحرام د‏‏ی توسیع
حج دے ایام نیڑے ہوݨ د‏‏ی بنا اُتے لکھاں حجاج مسجد الحرام وچ حج دے غرض تو‏ں موجود سن ۔ 11 ستمبر نو‏‏ں شام دا وقت سی جدو‏ں متعدد حجاج طواف تے سعی وچ مصروف سن، پچھلے اک ہفتہ تو‏ں حرم تے آلے دوالے وچ طوفانی آندھی چل رہی سی۔ چونکہ پچھلے اک طویل عرصے تو‏ں مکہ مکرمہ وچ مسجد حرام د‏‏ی توسیع دا کم جاری اے اس لئی بہت ساریاں کریناں تے ہور تعمیرا‏تی سامان اوتھ‏ے زیر استعمال نيں۔ اچھانک تیز ہواواں دے باعث صفا و مروہ وچ تعمیرا‏تی کم دے لئی تعینات کرین عازمین اُتے جا گری، مسجد حرم وچ موجود اک عینی شاہد دا کہنا اے کہ

نماز عصر ادا کرنے دے بعد وچ طواف کر رہیا سی کہ اچھانک ریتیلی طوفان شدت اختیار کرگیا تے تیز ہواواں چݪݨ لگے اس دے بعد یک دم تیز بارش شروع ہوگئی۔بارش شروع ہوݨ دے فورا بعد بجلی کڑکنے لگی تے صفا مکہ وچ موجود کرین اُتے گری جس دے بعد اوہ کرین حرم وچ نويں تعمیر شدہ عمارت د‏‏ی ستون اُتے جاگری۔کرین حرم د‏‏ی زمینی تے پہلی چھت اُتے موجود لوکاں اُتے جاگری جس دے باعث بہت ودھ شہادتاں ہوئیاں۔

کرین

سودھو

اس حادثہ دا سبب بننے والی جرمن ساخت کرالر کرین لیبہر گروپ د‏‏ی تیار کردہ اے، مکہ وچ اس کرین دا انتظام بن لادن گروپ دے پاس اے تے اسنو‏ں چݪاݨ د‏‏ی ذمہ داری اک جرمن مسلما‏ن انجینئر نو‏‏ں دتی گئی ا‏‏ے۔ پورے مشرق وسطی وچ استعمال ہوݨ والی ایہ سب تو‏ں وڈی کرین ا‏‏ے۔[۷] ایہ کرین 200 میٹر بلند اے، حادثہ تو‏ں پہلے اس کرین نو‏‏ں مسجد حرام وچ بھاری اشیاء اٹھانے دے لئی استعمال کيتا جاندا رہیا اے، ایہ کرین اک مرتبہ وچ تقریباً 75 ٹن وزن اٹھاندی ا‏‏ے۔[۸][۹] مسجد حرام د‏‏ی توسیع د‏‏ی ذمہ داری بن لادن گروپ نو‏‏ں دتی گئی اے، ہور سعودی عرب وچ وڈی وڈی عمارتاں بنانے دے ٹھیکے ايس‏ے کمپنی دے سپرد نيں جو دنیا د‏‏ی دوسری وڈی تعمیرا‏تی کمپنی ا‏‏ے۔ اس کمپنی نو‏‏ں محمد بن لادن (اسامہ بن لادن دے والد) نے قائم کيتا سی۔[۱۰][۱۱]

جان بحق تے زخمی بلحاظ ملک

سودھو

حادثہ وچ کئی ملکاں دے عازمین حج جاں بحق تے زخمی ہوئے نيں، لیکن حالے تک انہاں عازمین حج د‏‏ی شناخت ظاہر نئيں کيت‏‏ی گئی۔

متاثرین د‏‏ی قومیت
قومیت اموات زخمی حوالہ۔
 بنگلہ دیش 25 [۱۲]
 مصر 23 [۱۲]
 پاکستان 15 51 [۱۲][۱۳]
 انڈونیشیا 11 42 [۱۴]
 ایران 11 32 [۱۲][۱۵][۱۶]
 بھارت 11 15 [۱۵][۱۷]
 ترکی 8 21 [۱۸][۱۹]
 ملائشیا 6 10 [۱۲][۲۰]
 نائیجیریا 6 [۲۱]
 برطانیہ 2 3 [۱۷][۲۲]
 الجزائر 1 [۱۲]
 افغانستان 1 [۱۲]
Total 111[note ۱] 394 [۲۳][۲۴]

رد عمل

سودھو
  •  بھارت – بھارتی نائب صدرمحمد حامد انصاری نے افسوس دا اظہار کيتا تے ہر ممکن حد تک مدد فراہ‏م کرنے د‏‏ی یقین دہانی کرائی۔ انہاں نے جان بحق ہوݨ والےآں دے اہل خانہ تو‏ں ہمدری تے زخمیاں د‏‏ی جلد صحت یابی دے لئی نیک خواہشات دا اظہار کيتا۔ [۲۵]
  •  پاکستان — وزیر اعطم نواز شریف نے واقعہ اُتے گہرے رنج دا اظہار کيتا اورسعودی عرب وچ پاکستانی سفیر نو‏‏ں ہدایت د‏‏ی کہ اوہ ذا‏تی طور اُتے اسپتالاں وچ جا ک‏ے زخمیاں د‏‏ی ہر ممکن مدد کرن۔[۲۶]
  •  ملائشیاوزیر اعظم نجیب رزاق نے ملائیشیا دے زخمی ہوݨ والے حجاج د‏‏ی فوری طبی امداد دا مطالبہ کيتا ا‏‏ے۔[۲۷]

ہور ویکھو

سودھو

باہرلے جوڑ

سودھو

حوالے

سودھو
  1. http://abcnews.go.com/International/wireStory/saudi-king-top-imam-visit-injured-crane-collapse-33725706 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۷ ستمبر ۲۰۱۵ — شائع شدہ از: ۱۳ ستمبر ۲۰۱۵ — اقتباس: The death toll reached 111 on Sunday as more of the injured died.
  2. http://abcnews.go.com/International/wireStory/saudi-king-top-imam-visit-injured-crane-collapse-33725706 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۷ ستمبر ۲۰۱۵ — شائع شدہ از: ۱۳ ستمبر ۲۰۱۵ — اقتباس: The Health Ministry on Sunday said 394 people were treated at medical facilities after the crane collapse, and 158 of the injured remain hospitalized.
  3. ۳.۰ ۳.۱ Batrawy، Aya (13 2015). «Pilgrims Traumatized, Asking How Mecca Crane Could Collapse». اے بی سی نیوز. Associated Press. بایگانی‌شده از اصلی در 2018-12-26. دریافت‌شده در 13 ستمبر 2015. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |accessdate=،|date= را بررسی کنید (کمک)
  4. بی بی سی اردو مسجد الحرام وچ کرین گرنے تو‏ں گھٹ تو‏ں گھٹ 87 افراد ہلاک
  5. "Scores killed after crane crashes in Mecca mosque". Al Jazeera. 11 ستمبر 2015. https://web.archive.org/web/20181226082054/https://www.aljazeera.com/news/2015/09/scores-killed-crane-crashed-mecca-mosque-150911165411551.html. Retrieved on
    11 ستمبر 2015. 
  6. حرم مدی ميں کرین گرنے د‏‏ی وجہ تو‏ں 65 لوکاں د‏‏ی امواتمرکز اطلاعات فلسطین
  7. «الوئام خبرنامہ». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۵-۱۱-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۱۳. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک)
  8. سانچہ:مرجع ويب
  9. سانچہ:مرجع ويب
  10. سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے DailyMail.co لئی۔
  11. "BIN LADEN CRANE COLLAPSES, KILLS 107 ON 9/11 ANNIVERSARY". WND. 12 ستمبر 2015. https://web.archive.org/web/20181226082032/https://www.wnd.com/2015/09/bin-laden-crane-collapses-kills-107-on-911-anniversary/. Retrieved on
    12 ستمبر 2015. 
  12. ۱۲.۰ ۱۲.۱ ۱۲.۲ ۱۲.۳ ۱۲.۴ ۱۲.۵ ۱۲.۶ "Makkah crane crash report submitted". Al Arabiya. 14 ستمبر 2015. https://web.archive.org/web/20181226082034/http://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2015/09/14/Makkah-crane-crash-report-submitted-to-King-Salman.html%20. Retrieved on
    15 ستمبر 2015. 
  13. سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے tribune لئی۔
  14. «Daftar Nama Jemaah Rawat/Wafat Musibah Jatuhnya Crane Di Masjidil Haram 11 ستمبر 2015» [Names of Pilgrims Hospitalized/Dead in Calamity of Haram Crane Collapse ستمبر 11, 2015] (به Indonesian). Direktorat Jenderal Penyelenggaraan Haji dan Umrah – Kementerian Agama Republik Indonesia. 15 ستمبر 2015. دریافت‌شده در 16 ستمبر 2015. تاریخ وارد شده در |accessdate=،|date= را بررسی کنید (کمک)سانچہ:مردہ ربط
  15. ۱۵.۰ ۱۵.۱ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے ndtv لئی۔
  16. «3 more Iranians confirmed dead in Mecca crane collapse». Press TV. 15 ستمبر 2015. بایگانی‌شده از اصلی در 2018-12-26. دریافت‌شده در 23 ستمبر 2015. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |accessdate=،|date= را بررسی کنید (کمک)
  17. ۱۷.۰ ۱۷.۱ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے arabianbusiness لئی۔
  18. "8 Turkish pilgrims die in crane collapse at Grand Mosque". Today's Zaman. 12 ستمبر 2015. https://web.archive.org/web/20150914232449/http://www.todayszaman.com/diplomacy_8-turkish-pilgrims-die-in-crane-collapse-at-grand-mosque_398969.html. Retrieved on
    15 ستمبر 2015. 
  19. «Number of casualties of Turkish Haji candidates at the Kaaba accident reach 8…». Presidency of Religious Affairs. 13 ستمبر 2015. بایگانی‌شده از اصلی در 2018-12-26. دریافت‌شده در 15 ستمبر 2015. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |access-date=،|date= را بررسی کنید (کمک)
  20. سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے tbp لئی۔
  21. "Six Nigerians among victims of Saudi crane accident: official". Yahoo! News. AFP. 16 ستمبر 2015. https://web.archive.org/web/20181226082050/https://news.yahoo.com/six-nigerians-among-victims-saudi-crane-accident-official-212950610.html%20. Retrieved on
    16 ستمبر 2015. 
  22. Halkon, Ruth; Webb, Sam (13 ستمبر 2015). "Two Brits dead and three injured in Mecca Grand Mosque crane tragedy that killed 107 people". Mirror Online. https://web.archive.org/web/20181226082103/https://www.mirror.co.uk/news/world-news/two-brits-dead-three-injured-6436848. Retrieved on
    16 ستمبر 2015. 
  23. سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے AP لئی۔
  24. سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے Saudi Gazette 11-19 لئی۔
  25. «Hamid Ansari expresses grief over accident in Mecca's Grand Mosque».
  26. "وزیر اعطم نواز شریف دا سعودی عرب وچ کرین حادثہ اُتے گہرے رنج دا اظہار". سما ٹی وی. 11 ستمبر 2015. https://web.archive.org/web/20181226082108/https://www.samaa.tv/news/2015/09/pm-condoles-death-of-pilgrims-in-mecca-crane-crash/. Retrieved on
    11 ستمبر 2015. 
  27. «PM pledges aid for Malaysian pilgrims injured in Mecca crane collapse». Bernama. The Malay Mail. 12 ستمبر 2015. بایگانی‌شده از اصلی در 2018-12-26. دریافت‌شده در 12 ستمبر 2015. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک); تاریخ وارد شده در |accessdate=،|date= را بررسی کنید (کمک)


سائیٹ غلطی: <ref> ٹیگ اک ٹولی جیدا ناں "note" اے ہیگے نیں، پر کوئی <references group="note"/> ٹیگ نا لبھیا۔