مائکروبیالوجی
| مائکروبیالوجی | |
| |
| ایگر پلیٹ تے کالونیاں | |
مائکروبیالوجی (Microbiology) جیون پڑھت دی اک ونڈ اے جیدے وچ نکے جانداراں بارے پڑھیا جاندا اے۔او جاندار جنھا نوں ننگی اکھ نال نئی ویکھا جا سکدا، تے صرف مائکروسکوپ نال ویکھا جا سکدا اے ۔
مائکروبیالوجی دی اہمیت توں انکار نہیں کیتاجا سکدا۔ ڈبل روٹی، پنیر، شراب، انٹی بایوٹک، ویکسین، وٹامن، انزائم تے ہور اہم مصنوعات دی تیاری وچ اے ضروری کردار ادا کردی اے۔ کاربن، آکسیجن، نائیٹروجن تے سلفر دے آبی تے زمینی چکراں نو اے ممکن بناندی اے۔ جراسیم، ماحولیاتی خوراک دی زنجیر تے جال وچ غذائی اجزاؑ دا اہم ذریعہ نے۔
جرسوماتی روگاں نے ھزاراں سالاں توں نسل انسانی نو بہتا نقصان پہنچایا اے۔1347-1351 دا طاعون اک مثال اے جس نے یورپ وچ تباہی پھیلا دتی۔ جرثوماتی بیماریاں وچ خسرہ،کالی کھانسی، تشنج، ہیضہ، ٹائیفائیڈ، نزلہ، زکام، ایڈز، ڈنگی تاپ، ملیریا، پولیو، نمونیہ، ھیپاٹائٹس وغیرہ شامل نے۔ مائکروبیالوجی وچ وائرس، بیکٹیریا، پروٹسٹ، الجی، فنجائی تے پروٹوزوا جئے خردبینی جانداراں نو پڑھیا جاندا اے۔ وائرس نو زندہ تے مردہ دے وچکار تسلیم کیتا جاندا اے کیونکہ اے ولگن دا نئی بنا ہویا تے مردہ شیواں دی طرح کرسٹل بنان دی صلاحیت رکھدا اے۔
کسی مخصوص خرد جاندار نوں پڑھن توں پہلاں اونوں آبادی توں الگ کر کے کلچر میڈیم تے اگایا جاندا اے۔ خرد جاندار دی بڑھوتری تے انو الگ کرن لئی مائکرو بیالوجی وچ دو اہم تکنیکاں استعمال کیتیاں جاندیاں نے، سٹیریلائیزیشن تے کلچر میڈیا دا استعمال۔
جرسوماں دے وجود بارے پہلاں واری جین مت نے دسیا۔ فیر ابن سینا، ابن زہر تے فیر محمد بن زکریا الرازی نے اپنی کتاب "القانون في الطب" چ ایہناں بارے دسیا۔
1546 وچ فراکاسترو نے دسیا کہ بیماریاں نو ان دیکھے جاندار پھیلاندے نے۔
1590 وچ جنسن ے پہلی کمپاؤنڈ مائکروسکوپ تیار کیتی۔
1665 وچ رابرٹ ہک نے کارک وچ خلیے دا مشاہدہ کیتا۔
1676 وچ لیوون ہک نے پہلی واری اک عدسے آلی مائکروسکوپ نال خوردبینی جاندار ویکھے، جنا نو اس انیمالکیول دا نا دتا۔
1688 وچ ریڈی نے سپانٹینیس جینیریشن تے کم کیتا۔
1786 وچ مولر نے بیکٹیریا دی درجہ بندی تے پہلی واری کم کیتا۔
1798 وچ جینر نے سمال پاکس لئی کاؤ پاکس ویکسین تیار کیتی۔
1838-1839 وچ شوان تے شیلڈن نے سیل تھیوری پیش کیتی۔
1880 وچ لیوران نے ملیریا پھیلان آلے نکے جاندار پلاسموڈیم دی کھوج کیتی۔
1881 وچ لوئیس پاسچر نے پاسچرائزیشن تے کم کیتا، سپانٹینئیس جینیریشن دے نظریے نو غلد قرار دتا، ریبیز تے انتھریکس دے خلاف ویکسین تیار کیتی۔
1882 وچ رابرٹ کاک نے جرم تھیوری پیش کیتی، جراسیماں نو جیلیٹن تے اگایا، بیسیلس انتھراکس، مائکو بیکٹیریم ٹیوبرکلوسس کھوجے۔
1884 وچ آٹوکلیو ایجاد ہوئی، گرام سٹین تیار ہوئی۔
1885 وچ ایسکیرس نے ایسکیرشیا کولائی دی کھوج لگائی، جیہڑا پیچش لاندا اے۔
1886 وچ فرینکلین نے سٹریپٹوکوکس نمونیئے دی کھوج کیتی، جیہڑا نمونیا لاندا اے۔
1887 وچ رچرڈ پیٹری نے پیٹری پلاٹ ایجاد کیتی۔
1892 وچ آیواناسکی نے طائرس تے کم کیتا۔
1894 وچ کیتاسو تے یرسن نے یرسینیا پیسٹس دی کھوج کیتی جیہڑا طاعون دا روگ لاندا اے۔
1902 وچ لینڈسٹینر نے بلڈ گروپاں دی کھوج کیتی۔
1923 وچ برگے مینوئل چھاپیا گیا۔اے بیکٹیریا دی درجہ بندی دی مشہور کتاب اے۔
1929 وچ فلیمنگ نے پینسیلین دی کھوج کیتی۔
1979 وچ ریکامبینینٹ ول نال انسولین تیار کیتی گئی۔
1980 وچ سکیننگ ٹنلنگ مائکروسکوپ ایجاد ہوئی۔
1983 وچ گیلو تے مانٹیگنر نے ایچ آئی وی وائرس دی کھوج کیتی۔
1984 وچ مولر نے پولیمریز چین ریئکشن تے کم کیتا۔
1997 وچ ایسکریشیا کولائی دے جینوم نو سیقوئنس کیتا گیا۔
2002 وچ ملیریا نو پھیلان آلے طفیلئے پلاسموڈیم فالسیپیرم دے جینوم نو سیقوئنس کیتا گیا۔
شاخاں
سودھو- بیکٹیریالوجی: بیکٹیریا دی پڑھت
- مائکالوجی: فنجائی دی پڑھت
- پروٹوزوالوجی: پروٹوزوا دی پڑھت
- فائکالوجی: الجی دی پڑھت
- پیراسٹالوجی: پیراسائٹاں دی پڑھت
- ایمیونولوجی: ایمیون نظام دی پڑھت
- وائرولوجی: وائرس دی پڑھت
- نیماٹولوجی: نیماٹوداں دی پڑھت
- مائکروبیل ایکالوجی:جراسیماں دے اپنے ماحول نال تعلق دی پڑھت
- مائکروبیل جینیٹکس: او پڑھت جیدے وچ ویکھا جاندا اے ک جراسیماں وچ کنج جیناں پائی جاندیاں نے، تے کی ولگن دے کم کردیاں نے۔ایہدا تعلق مالیکولر بیالوجی دے نال اے۔
- مائکروبیل ٹیگزانومی: نکے جانداراں دا نا رکھن تے اوناں دی درجہ بندی کرن دی دی پڑھت
- مالیکیولر مائکروبیالوجی: نکے جانداراں وچ پائے جان آلے مالیکیولاں دی پڑھت
- میڈیکل مائکروبیالوجی: روگ لان آلے نکے جانداراں (جراسیماں) دی پڑھت
- فارماسوٹیکل مائکروبیالوجی: اینٹی بائوٹک، اینزائم، وٹامن، ویکسین تے دوجیاں دوائیاں بنان آلے نکے جانداراں دی پڑھت
- انڈسٹریل مائکروبیالوجی: انڈسٹری وچ استعمال ہون آلے نکے جانداراں دی پڑھت
- مائکروبیل بائیوٹیکنالوجی: نکے جانداراں دی جیناں تے مالیکولاں دے استعمال دی پڑھت
- فوڈ مائکروبیالوجی: خوراک تیار کرن آلے تے خوراک نو خراب کرن آلے نکے جانداراں دی پڑھت
- زراعتی مائکروبیالوجی: مٹی وچ رہن آلے تے بوٹیاں نو روگ لان آلے نکے جانداراں دی پڑھت
- ایپیڈمیالوجی: روگاں دی موجودگی، پھیلاؤ تے کنٹرول دی پڑھت
اہمیت
سودھونکے جانداراں نو استعمال کر کے الکوحل، سرکہ، ڈیری مصنوعات، اینٹی بائوٹک، اینزائم، امائنو ایسڈ، پولیمر، تے آلودگی توں بچاؤ جیسے فیدیاں لئی استعمال کیتا جاندا اے۔
ہور ویکھو
سودھو| سائنس دے انگ |