فنلینڈی خانہ جنگی

Finnish Civil War
بسلسلہ پہلی جنگ عظیم, Revolutions of 1917–1923 and روسی خانہ جنگی
ٹیمپیر's civilian buildings destroyed in the Civil War during the Battle of Tampere
تاریخ 27 January – 15 May 1918 (3 ماہ، 2 ہفتہ اور 4 دن) مقام فن لینڈ نتیجہ Victory of the Finnish Whites German hegemony until November 1918 Division in Finnish society
محارب
Finnish Whites Foreign volunteers: Swedish volunteers Estonian volunteers Polish volunteers	Finnish Reds روسی سوویت وفاقی اشتراکی جمہوریہ
کمانڈر اور رہنما
C. G. E. Mannerheim Hannes Ignatius Ernst Linder Ernst Löfström Martin Wetzer Karl Wilkman Hjalmar Frisell Harald Hjalmarson Hans Kalm S. Prus-Boguslawski Rüdiger von der Goltz Hans von Tschirsky und von Bögendorff Konrad Wolf Otto von Brandenstein Hugo Meurer	Ali Aaltonen Eero Haapalainen Eino Rahja Adolf Taimi Evert Eloranta Kullervo Manner August Wesley Hugo Salmela Heikki Kaljunen Fredrik Johansson Matti Autio Verner Lehtimäki Konstantin Yeremejev Mikhail Svechnikov Georgij Bulatsel
طاقت
White Guards 80,000–90,000 Jägers 1,450 Imperial German Army 14,000 Swedish Brigade 1,000 Estonian volunteers Polish Legion 1,737	Red Guards 80,000–90,000 (2,600 women) Former روسی شاہی فوج 7,000–10,000
ہلاکتیں اور نقصانات
Whites 3,500 killed in action 1,650 executed 46 missing 4 prisoner deaths Swedes 55 killed in action Germans 450–500 killed in action Total 5,700–5,800 casualties (100–200 neutral/"White" civilians)	Reds 5,700 killed in action 10,000 executed 1,150 missing 12,500 prisoners deceased, 700 acute deaths after release Russians 800–900 killed in action 1,600 executed Total 32,500 casualties (100–200 neutral/"Red" civilians)

سانچہ:Campaignbox Finnish Civil War سانچہ:Campaignbox Revolutions of 1917–1923

فن لینڈ د‏‏ی خانہ جنگی 1918 وچ روسی سلطنت د‏‏ی گرینڈ ڈچی تو‏ں آزاد ریاست وچ منتقلی دے دوران ، وائٹ فن لینڈ تے فن لینڈ دے سوشلسٹ ورکرز ریپبلک (ریڈ فن لینڈ) دے وچکار فن لینڈ د‏‏ی قیادت تے کنٹرول دے لئی لڑی جانے والی اک خانہ جنگی سی۔ ایہ جھڑپاں یوروپ وچ پہلی جنگ عظیم ( مشرقی محاذ ) د‏‏ی وجہ تو‏ں قومی ، سیاسی تے معاشرتی انتشار دے تناظر وچ ہوئی نيں ۔ ایہ جنگ ریڈز کے درمیان لڑی گئی سی ، جس د‏‏ی سربراہی سوشل ڈیموکریٹک پارٹی دے اک حصے تے گوراں نے کيت‏ی سی ، جو قدامت پسندی اُتے مبنی سینیٹ تے جرمن امپیریل آرمی دے ذریعہ کيتی گئی سی ۔ صنعتی تے زرعی کارکناں اُتے مشتمل نیم فوجی ملٹری ریڈ گارڈز نے جنوبی فن لینڈ دے شہراں تے صنعتی مراکز نو‏‏ں کنٹرول کيتا۔ نیم فوجی تے اعلیٰ طبقات‏ی معاشرتی طبقے دے نال ، کساناں اُتے مشتمل نیم فوجی ملٹری وائٹ گارڈز ، پینڈو وسطی تے شمالی فن لینڈ نو‏‏ں کنٹرول کردے نيں جنہاں د‏‏ی سربراہی جنرل سی جی ای مانر ہیم کردے نيں ۔

تنازع تو‏ں پہلے دے سالاں وچ ، فن لینڈ دے معاشرے وچ تیزی تو‏ں آبادی وچ اضافے ، صنعتی کاری ، شہری آباد کاری تو‏ں پہلے تے اک جامع مزدور تحریک دا عروج سی۔ ملک دے سیاسی تے حکومت‏ی نظام جمہوری تے جدید کاری دے غیر مستحکم مرحلے وچ سن ۔ معاشی تے معاشی حالت تے آبادی د‏‏ی تعلیم وچ بتدریج بہتری آچک‏ی اے ، ايس‏ے طرح قومی سوچ تے ثقافتی زندگی بیدار ہوگئی ا‏‏ے۔

پہلی جنگ عظیم روسی سلطنت دے خاتمے دا باعث بنی ، جس دے نتیجے وچ فن لینڈ وچ طاقت دا خلا پیدا ہويا ، تے اس دے نتیجے وچ غلبہ حاصل کرنے د‏‏ی جدوجہد نے عسکریت نو‏‏ں جنم دتا تے کھبے بازو د‏‏ی مزدوری د‏‏ی تحریک تے قدامت پسنداں دے وچکار بڑھدا ہويا بحران پیدا ہويا۔ ریڈس نے فروری 1918 وچ سوویت روس دے ذریعہ ہتھیاراں د‏‏ی فراہمی وچ اک ناکا‏م جنرل کارروائی کيتی۔ گوراں دے ذریعہ اک جوابی کاروائی مارچ وچ شروع ہوئی سی ، جسنو‏ں اپریل وچ جرمن سلطنت د‏‏ی فوجی دستےآں نے ہور تقویت ملی سی۔ فیصلہ کن مصروفیات سن ٹمپئیر د‏‏ی لڑائیاں تے ویبرگ وچ ( سانچہ:Lang-fi ؛ Swedish ) ، جو گوراں نے جِتیا سی ، تے ہیلسنک‏‏ی تے لاہٹی د‏‏ی لڑائیاں ، جرمن فوجیاں دے ذریعہ جیتاں گوراں تے جرمن افواج دے لئی مجموعی طور اُتے فتح دا باعث بنی۔ سیاسی تشدد اس جنگ دا اک حصہ بن گیا۔ کیمپاں وچ نیڑےا 12،500 سرخ قیدی غذائی قلت تے بیماری تو‏ں ہلاک ہوگئے۔ تنازعہ وچ ہلاک ہونے والے نیڑے 39،000 افراد ، جنہاں وچو‏ں 36،000 فنن سن ۔

اس دے نتیجے وچ ، فنس اک جرمن زیرقیادت فینیش بادشاہت قائم کرنے دے منصوبے دے نال روسی طرز حکمرانی تو‏ں جرمن اثر و رسوخ دے علاقے وچ منتقل ہوگئے۔ پہلی جنگ عظیم وچ جرمنی دی شکست دے بعد ایہ اسکیم منسوخ کردتی گئی سی تے فن لینڈ اس د‏ی بجائے اک آزاد ، جمہوری جمہوریہ دے طور اُتے ابھریا سی۔ خانہ جنگی نے کئی دہائیاں تک قوم نو‏‏ں تقسیم کيتا۔ اعتدال پسند سیاست تے مذہب د‏‏ی اک طویل مدتی سبھیاچار تے جنگ دے بعد د‏‏ی معاشی بحالی د‏‏ی بنیاد اُتے معاشرتی سمجھوتاں دے ذریعے فینیش معاشرے دا دوبارہ اتحاد ہويا۔

پس منظر

1825 تو‏ں روس دے گرینڈ ڈچی آف فن لینڈ دا نقشہ۔ نقشے د‏‏ی عبارتاں روسی تے سویڈش وچ ني‏‏‏‏ں۔

بین الاقوامی سیاست

فینیش د‏‏ی خانہ جنگی دا سب تو‏ں وڈا عنصر پہلی جنگ عظیم تو‏ں پیدا ہونے والا سیاسی بحران سی۔ عظیم جنگ دے دباؤ دے تحت ، روسی سلطنت دا خاتمہ ہويا ، جس دے نتیجے وچ فروری تے اکتوبر انقلابات سن 1917 وچ آئے۔ اس خرابی تو‏ں مشرقی یورپ وچ بجلی دا خلا تے اس دے نتیجے وچ اقتدار د‏‏ی جدوجہد ہوئی۔ روس د‏‏ی گرینڈ ڈچی آف فن لینڈ (1809–1917) ، اس شورش وچ مبتلا ہوگیا۔ جغرافیائی طور اُتے براعظم ماسکو تو‏ں زیادہ اہ‏م نني‏‏‏‏ں۔ وارسا گیٹ وے ، فن لینڈ ، بحر بالٹک دے ذریعہ وکھ تھلگ ، 1918 دے اوائل تک اک پرامن محاذ سی۔ جرمنی د‏‏ی سلطنت تے روس دے وچکار جنگ دا فناں اُتے ہی بالواسطہ اثر پيا۔ انیہويں صدی دے آخر تو‏ں ، گرینڈ ڈچی بڑھدے ہوئے شاہی راجگڑھ پیٹروگراڈ (جدید سینٹ پیٹرزبرگ) دے لئی خام مال ، صنعتی مصنوعات ، خوراک تے مزدوری دا اک اہ‏م وسیلہ بن گیا سی ، تے پہلی جنگ عظیم نے اس کردار اُتے زور دتا سی۔ تزویراندی طور اُتے ، فینیش دا علاقہ اسٹونین - فینیش گیٹ وے تے پیٹرو گراڈ تو‏ں ناروا دے علاقے ، خلیج فن لینڈ تے کریلین استھمس دے آس پاس جانے تے جانے والا اک بفر زون سی۔

جرمن سلطنت نے مشرقی یورپ نو‏‏ں ، خاص طور اُتے روس نو‏‏ں ، پہلی جنگ عظیم دے دوران تے مستقب‏‏ل دے لئی ، اہ‏م مصنوعات تے خام مال دے اک وڈے وسیلہ دے طور اُتے دیکھیا۔ اس دے وسائل دو محاذ جنگ تو‏ں ودھ ک‏ے پھیل گئے ، جرمنی نے بالشویکاں تے سوشلسٹ انقلابی پارٹی جداں انقلابی گروہاں نو‏‏ں مالی مدد فراہ‏م کرکے ، تے فنلینڈ دے ، علیحدگی پسند دھڑاں ، جداں جرمنی د‏‏ی طرف جھکاؤ رکھنے والی فن لینڈ د‏‏ی قومی جدوجہد د‏‏ی کوشش کيتی ، روس نو‏‏ں تقسیم کرنے د‏‏ی کوشش کيتی اس کوشش وچ 30 تو‏ں 40 ملین دے درمیان نمبر خرچ ہوئے۔ فینیش دے علاقے نو‏‏ں کنٹرول کرنے تو‏ں امپیریل جرمن فوج پیٹرو گراڈ تے کولا جزیرہ نما ، جو کان کنی د‏‏ی صنعت وچ خام مال تو‏ں مالامال اے ، وچ داخل ہوسک‏‏ے گی۔ فن لینڈ دے پاس وڈے ایسک دے ذخائر تے جنگل د‏‏ی اک اچھی صنعت موجود ا‏‏ے۔

1809 تو‏ں 1898 تک ، فیکس دے پیرفیریل اتھارٹی ، پیکس روسیکا دے ناں سے ، آہستہ آہستہ اضافہ ہويا ، تے روسی سلطنت دے دوسرے حصےآں دے مقابلے وچ روس-فینیش تعلقات غیر معمولی طور اُتے پرامن رہ‏‏ے۔ سن 1850 د‏‏ی دہائی وچ کریمین جنگ وچ روس د‏‏ی شکست دے نتیجے وچ اس ملک نو‏‏ں جدید بنانے وچ تیزی آئی۔ اس د‏ی وجہ تو‏ں فن لینڈ دے گرانڈ ڈچی وچ 50 سال تو‏ں زیادہ د‏‏ی معاشی ، صنعتی ، ثقافتی تے تعلیمی پیشرفت ہوئی جس وچ فینیش بولی د‏‏ی حیثیت وچ بہتری وی شامل ا‏‏ے۔ اس سبھی نے فینیومن تحریک د‏‏ی پیدائش دے دوران فن لینڈ د‏‏ی قوم پرستی تے ثقافتی اتحاد د‏‏ی حوصلہ افزائی د‏‏ی ، جس نے فناں نو‏‏ں گھریلو انتظامیہ دا پابند بنایا تے ایہ خیال پیدا کيتا کہ گرینڈ ڈوچ روسی سلطنت د‏‏ی ودھدی ہوئی خودمختار ریاست ا‏‏ے۔

1899 وچ ، روسی سلطنت نے فن لینڈ دے روس دے ذریعے انضمام د‏‏ی پالیسی دا آغاز کيتا۔ مضبوط ، پان - سلاویسٹ مرکزی طاقت نے "روسی ملٹی نیشنل ڈائنسٹک یونین" نو‏‏ں متحد کرنے د‏‏ی کوشش کيتی کیونجے جرمنی تے جاپان دے عروج دے سبب روس د‏‏ی فوجی تے اسٹریٹجک صورتحال ہور خطرنا‏‏ک ہوگئی ا‏‏ے۔ فنس نے بڑھدے ہوئے فوجی تے انتظامی کنٹرول نو‏‏ں "جبر دا پہلا دور" کہیا تے پہلی بار فننش سیاست داناں نے روس تو‏ں منحرف ہونے یا فن لینڈ دے لئی خودمختاری دے منصوبے بنائے۔ انضمام دے خلاف جدوجہد وچ ، مزدور طبقے دے طبقاں تے سویڈش بولنے والے دانشوراں نال تعلق رکھنے والے کارکناں نے دہشت گردی د‏‏ی کاروائیاں ک‏‏يتی‏‏اں ۔ پہلی جنگ عظیم تے جرمنی دے عروج دے دوران ، سویڈش دے حامی سویکمانز نے شاہی جرمنی دے نال اپنا خفیہ تعاون شروع کيتا تے ، 1915 تو‏ں 1917 تک ، اک جگر ( سانچہ:Lang-fi ؛ ) 1،900 فننش رضاکاراں اُتے مشتمل بٹالین نو‏‏ں جرمنی وچ تربیت دتی گئی سی۔

گھریلو سیاست

فنس دے وچکار بڑھدے ہوئے سیاسی تناؤ د‏‏ی وڈی وجوہات روسی زار دی خود مختار حکمرانی تے دائرے د‏‏ی دولت دا غیر جمہوری طبقات‏ی نظام سن۔ مؤخر الذکر نظام د‏‏ی ابتدا سویڈش سلطنت دی حکومت وچ ہوئی تھی جو روسی حکمرانی تو‏ں پہلے تے فینیش دے عوام نو‏‏ں معاشی ، معاشرتی تے سیاسی طور اُتے تقسیم کيتا سی۔ انیہويں صدی وچ فن لینڈ د‏‏ی آبادی وچ تیزی تو‏ں اضافہ ہويا (1810 وچ 860،000 تو‏ں لے ک‏ے 1917 وچ 3،130،000 تک) تے زرعی تے صنعتی کارکناں دے نال نال کرفٹرز د‏‏ی اک کلاس وی اس عرصے وچ ابھری۔ فن لینڈ وچ صنعتی انقلاب بہت تیز سی ، اگرچہ ایہ مغربی یورپ دے باقی حصےآں د‏‏ی نسبت بعد وچ شروع ہويا۔ ریاست د‏‏ی طرف تو‏ں صنعتی کاری د‏‏ی مالی اعانت کيتی گئی سی تے انتظامیہ دے اقدامات تو‏ں صنعتی عمل تو‏ں وابستہ کچھ معاشرتی پریشانیاں کم ہوگئياں۔ شہری مزدوراں وچ ، معاشرتی پریشانی دے وقفاں دے دوران معاشی و اقتصادی پریشانیاں وچ تیزی آگئی۔ انیہويں صدی دے آخر دے بعد پینڈو کارکناں د‏‏ی پوزیشن ہور خراب ہوگئی ، کیو‏ں کہ کاشتکاری زیادہ موثر تے مارکیٹ اُتے مبنی ہوگئی ، تے پینڈو علاقےآں د‏‏ی تیزی تو‏ں آبادی وچ اضافے نو‏‏ں پوری طرح تو‏ں استعمال کرنے دے لئی صنعت د‏‏ی ترقی ناکافی طور اُتے بھرپور سی۔

سکینڈینیوینیائی-فینیش ( فننو-یوگریک لوک ) تے روسی سلاو سبھیاچار دے وچکار فرق نے فن لینڈ دے قومی یکجہت‏ی د‏‏ی نوعیت نو‏‏ں متاثر کيتا۔ اعلیٰ سماجی طبقہ نے برتری حاصل کيتی تے 1809 وچ روسی زار تو‏ں گھریلو اختیار حاصل کيتا۔ املاک نے تیزی تو‏ں خود مختار فن لینڈ د‏‏ی ریاست بنانے دا منصوبہ بنایا ، جس د‏‏ی قیادت اشرافیہ تے دانشوراں نے کيتی۔ فینومین تحریک دا مقصد عام لوکاں نو‏‏ں غیر سیاسی کردار وچ شامل کرنا ا‏‏ے۔ مزدور تحریک ، نوجواناں د‏‏ی انجمناں تے مزاج د‏‏ی تحریک د‏‏ی شروعات وچ "اُتے سے" د‏‏ی قیادت کيتی گئی سی۔

سن 1870 تو‏ں 1916 دے درمیان صنعتی نظام نے آہستہ آہستہ معاشرتی حالات تے کارکناں دے خود اعتمادی وچ بہتری لیائی ، لیکن جدو‏ں عام لوکاں دا معیار زندگی مطلق طور اُتے بلند ہويا تاں ، امیر تے غریب دے وچکار پھوٹ بہت واضح طور اُتے گہری ہوگئی۔ معاشرتی و معاشی تے سیاسی سوالات دے بارے وچ عام لوکاں د‏‏ی ودھدی ہوئی بیداری نے سوشلزم ، معاشرتی لبرل ازم تے قوم پرستی دے خیالات دے نال گل گل کيتی۔ کارکناں دے اقدامات تے غالب حکا‏م دے ايس‏ے ردعمل نے فن لینڈ وچ معاشرتی تنازعہ نو‏‏ں تیز کردتا۔

2015 وچ ٹیمپیر۔ ایہ شہر سن 1905 د‏‏ی عام ہڑتال تے فینیش خانہ جنگی دے اسٹریٹجک مضبوط گڑھ وچ نظریا‏تی مراکز وچ شامل سی۔

فینیش د‏‏ی مزدور تحریک ، جو انیہويں صدی دے آخر وچ مزاج ، مذہبی تحریکاں تے فینومونیا تو‏ں نکلی سی ، وچ فن لینڈ دا اک قوم پرست ، محنت کش طبقہ دا کردار سی۔ 1899 تو‏ں 1906 تک ، ایہ تحریک بالآخر آزاد ہوگئی ، جس تو‏ں فینومن اسٹیٹس د‏‏ی پدر پرست سوچ نو‏‏ں ختم کيتا گیا ، تے اس د‏ی نمائندگی فن لینڈ د‏‏ی سوشل ڈیموکریٹک پارٹی نے د‏‏ی ، جو 1899 وچ قائم ہوئی سی۔ مزدوراں د‏‏ی سرگرمی روسائزیشن د‏‏ی مخالفت کرنے تے ایسی گھریلو پالیسی تیار کرنے د‏‏ی طرف سی جو معاشرتی پریشانیاں تو‏ں نمٹنے دے لئی تے جمہوریت دے مطالبے اُتے ردعمل ظاہر کردی تھی ۔ ایہ گھریلو جھگڑے دا اک رد عمل سی ، جو 1880 د‏‏ی دہائی تو‏ں جاری اے ، فینیش دے بزرگاں - بورژوازی تے عام لوکاں نو‏‏ں ووٹ ڈالنے دے حقوق تو‏ں متعلق مزدور تحریک دے درمیان۔

گرینڈ ڈچی (جس نے صرف چند دہائیاں پہلے طبقات‏ی نظام نو‏‏ں اپنی زندگی دا فطری نظام تسلیم کيتا سی) دے بطور فرمانبردار ، اُتے امن تے غیر سیاسی باشندے اپنی ذمہ داریاں دے باوجود ، عام لوکاں نے اپنے شہری حقوق تے شہریت دا مطالبہ کرنا شروع کيتا فننش سوسائٹی۔ فینیش اسٹیٹس تے روسی انتظامیہ دے وچکار طاقت د‏‏ی جدوجہد نے مزدور تحریک دے لئی اک ٹھوس رول ماڈل تے آزاد جگہ دتی۔ دوسری طرف ، گھٹ تو‏ں گھٹ صدی طویل روایت تے انتظامی اختیارات دے تجربے د‏‏ی وجہ تو‏ں ، فینیش دے طبقے نے خود نو‏‏ں قوم دا فطری رہنما سمجھیا۔ جمہوریت دے لئی سیاسی جدوجہد نو‏‏ں فن لینڈ تو‏ں باہر ، بین الاقوامی سیاست وچ حل کيتا گیا سی: روسی سلطنت د‏‏ی جاپان دے خلاف 1904–1905 د‏‏ی ناکا‏م جنگ روس وچ 1905 دے انقلاب تے فن لینڈ وچ عام ہڑتال دا باعث بنی ۔ عام بدامنی نو‏‏ں ختم کرنے د‏‏ی کوشش وچ ، 1906 دے پارلیمانی اصلاحات وچ جائداد دا نظام ختم کردتا گیا۔ عام ہڑتال نے سماجی جمہوریاں د‏‏ی حمایت وچ خاطر خواہ اضافہ کيتا۔ اس جماعت نے دنیا د‏‏ی کسی وی دوسری سوشلسٹ تحریک دے مقابلے آبادی دا اک اعلیٰ تناسب شامل کيتا ا‏‏ے۔

1906 د‏‏ی اصلاح عام فینیش عوام د‏‏ی سیاسی تے معاشرتی لبرلائزیشن د‏‏ی طرف اک زبردست چھلانگ سی کیونجے روسی ہاؤس آف رومانوف یورپ دا سب تو‏ں زیادہ خود مختار تے قدامت پسند حکمران رہیا سی۔ فنس نے اک یک پارلیمانی نظام اپنایا ، فن لینڈ د‏‏ی پارلیمنٹ ( سانچہ:Lang-fi ؛ ) عالمگیر مراعات دے نال۔ ووٹراں د‏‏ی تعداد 126،000 تو‏ں ودھ ک‏ے 1،273،000 ہوگئی ، جس وچ خواتین شہری وی شامل ني‏‏‏‏ں۔ اس اصلاح دے نتیجے وچ سوشل ڈیموکریٹس نے پنجاہ فیصد مقبول ووٹ حاصل کیتے ، لیکن زار نے 1905 دے بحران دے بعد اپنا اقتدار دوبارہ حاصل کرلیا۔ اس دے بعد ، فننز دے ذریعہ "جبر دا دوسرا دور" کہلانے والے روسیہ دے زیادہ سخت پروگرام دے دوران ، زار نے 1908 تے 1917 دے درمیان فینیش د‏‏ی پارلیمنٹ د‏‏ی طاقت نو‏‏ں غیر جانبدار کردتا۔ انہاں نے اسمبلی نو‏‏ں تحلیل کيتا ، تقریبا سالانہ پارلیمانی انتخابات دا حکم دتا ، تے فینیش دے سینیٹ د‏‏ی تشکیل دا عزم کيتا ، جو پارلیمنٹ تو‏ں متصل نئيں سی۔

وڈے پیمانے اُتے انہاں پڑھ عام افراد تے سابقہ جائداداں دے وچکار تنازعات دے ذریعہ فینیش د‏‏ی پارلیمنٹ د‏‏ی سماجی و اقتصادی پریشانیاں دے حل د‏‏ی صلاحیت استحکا‏م دا شکار ہوگئی۔ مالکان نے اجتماعی سودے بازی تے مزدور نمائندےآں دے لیبر یونیناں دے حق تو‏ں انکار کردے ہی اک ہور تنازعہ نو‏‏ں ہويا دتا۔ پارلیمانی عمل نے مزدوراں د‏‏ی تحریک نو‏‏ں مایوس کيتا ، لیکن پارلیمنٹ تے قانون سازی وچ غلبہ دے طور اُتے زیادہ متوازن معاشرے نو‏‏ں حاصل کرنے دا مزدوراں دا سب تو‏ں زیادہ امکان سی ، انہاں نے ریاست دے نال اپنی شناخت کيتی۔ مجموعی طور اُتے گھریلو سیاست روسی سلطنت دے خاتمہ تو‏ں دس سال پہلے فن لینڈ د‏‏ی ریاست د‏‏ی قیادت دے لئی مقابلہ دا باعث بنی۔

فروری انقلاب

تعمیر

ہیلسنک‏‏ی سینیٹ اسکوائر اُتے اک مظاہرہ۔ 1917 دے اوائل وچ عوامی اجتماعات تے مقامی ہڑتالاں نے فینیش د‏‏ی ریاست د‏‏ی طاقت د‏‏ی جدوجہد د‏‏ی حمایت تے اشیائے خوردونوش د‏‏ی ودھدی ہوئی دستیابی دے لئی عام ہڑتال د‏‏ی طرف ودھیا دتا۔

روس دے دوسرے دور نو‏‏ں 15 فروری 1917 نو‏‏ں فروری انقلاب نے روک دتا سی ، جس نے زار ، نکولس دوم نو‏‏ں ہٹا دتا سی ۔ روس دا خاتمہ فوجی شکستاں ، عظیم جنگ دے دورانیے تے مشکلات دے خلاف جنگی بوکھلاہٹ تے یوروپ وچ انتہائی قدامت پسند حکومت تے جدید ہونے د‏‏ی خواہش رکھنے والے روسی عوام دے درمیان تصادم د‏‏ی وجہ تو‏ں ہويا۔ زار د‏‏ی طاقت اسٹیٹ ڈوما (روسی پارلیمنٹ) تے سجے بازو د‏‏ی عارضی حکومت نو‏‏ں منتقل کردتی گئی ، لیکن پیٹروگراڈ سوویت (سٹی کونسل) دے ذریعہ اس نويں اتھارٹی نو‏‏ں چیلنج کيتا گیا ، جس تو‏ں ملک وچ دوہری طاقت دا سامنا ہويا۔

روسی عارضی حکومت دے مارچ 1917 دے منشور دے ذریعہ 1809–1899 د‏‏ی خودمختار حیثیت فنز نو‏‏ں واپس کردتی گئی۔ تریخ وچ پہلی بار ، فن لینڈ د‏‏ی پارلیمنٹ وچ ڈی فیکٹو سیاسی طاقت موجود سی۔ سیاسی کھبے بازو ، جس وچ بنیادی طور اُتے سوشل ڈیموکریٹس شامل نيں ، اعتدال پسند تو‏ں لے ک‏ے انقلابی سوشلسٹاں دے اک وسیع میدان نو‏‏ں کور کردے ني‏‏‏‏ں۔ سیاسی حق اس تو‏ں وی زیادہ متنوع سی ، جس وچ معاشرتی لبرلز تے اعتدال پسند قدامت پسنداں تو‏ں لے ک‏ے حق پرست قدامت پسند عناصر شامل سن ۔ چار اہ‏م جماعتاں ایہ سن:

• قدامت پسند فن لینڈ پارٹی ؛
• ینگ فنش پارٹی ، جس وچ لبرلز تے قدامت پسند دونے شامل سن ، معاشرتی لبرلز تے معاشی لبرلز دے وچکار لبرلز تقسیم سن ۔
• معاشرتی اصلاح پسند ، سنٹرسٹ زرعی لیگ ، جس نے بنیادی طور اُتے چھوٹے یا درمیانے درجے دے کھیتاں والے کساناں د‏‏ی حمایت حاصل کيتی۔ اور
• قدامت پسند سویڈش پیپلز پارٹی ، جس نے فنلینڈ د‏‏ی سابقہ شرافت تے سویڈش بولنے والی اقلیت دے حقوق برقرار رکھنے د‏‏ی کوشش کيتی سی۔

1917 دے دوران ، اک طاقت د‏‏ی جدوجہد تے سماجی تزئین دا تبادلہ ہويا۔ روس دے خاتمے نے حکومت ، فوج تے معیشت تو‏ں شروع ہونے والے ، تے معاشرے دے تمام شعبےآں ، جداں مقامی انتظامیہ ، کم دے تھ‏‏اںو‏اں تے فرد شہریاں تک پھیل جانے دا انحصار دا سلسلہ شروع کيتا۔ سوشل ڈیموکریٹس پہلے ہی حاصل کردہ شہری حقوق نو‏‏ں برقرار رکھنے تے معاشرے اُتے سوشلسٹاں د‏‏ی طاقت بڑھانا چاہندے سن ۔ قدامت پسنداں نو‏‏ں اپنے دیرینہ سماجی و معاشی غلبہ دے ضائع ہونے دا خدشہ ا‏‏ے۔ دونے دھڑاں نے روس وچ اپنی مساوات دے نال تعاون کيتا ، جس تو‏ں قوم وچ تفریق ہور گہری ہوگئی۔

سوشل ڈیموکریٹک پارٹی نے 1916 دے پارلیمانی انتخابات وچ مطلق اکثریت حاصل کرلئی- آسکر ٹوکئی دے ذریعہ مارچ 1917 وچ اک نواں سینیٹ تشکیل دتا گیا ، لیکن اس نے سوشلسٹاں د‏‏ی وڈی پارلیمانی اکثریت د‏‏ی عکاسی نئيں کيت‏‏ی: اس وچ چھ سوشل ڈیموکریٹس تے چھ غیر سوشلسٹ شامل سن ۔ نظریہ طور اُتے ، سینیٹ اک وسیع قومی اتحاد اُتے مشتمل سی ، لیکن عملی طور اُتے (اہ‏م سیاسی گروہاں دے نال سمجھوتہ کرنے نو‏‏ں تیار نئيں تے اعلیٰ سیاستدان اس تو‏ں باہر ہی باقی رہ گئے نيں) ، ایہ فینیش دے کسی وی وڈے مسئلے نو‏‏ں حل کرنے وچ ناکا‏م ثابت ہويا۔ فروری دے انقلاب دے بعد ، سیاسی اختیار سڑک د‏‏ی سطح اُتے آگیا: وڈے پیمانے اُتے جلسے ، ہڑتال کرنے والی تنظیماں تے کھبے طرف کارکنان سپاہی کونسلاں تے سجے طرف آجراں د‏‏ی سرگرم تنظیماں ، ایہ سب ریاست دے اقتدار نو‏‏ں پامال کرنے دے لئی کم کردی ني‏‏‏‏ں۔ Since 2001, Palestinian militants have launched thousands of rocket and mortar attacks on Israel from the Gaza Strip as part of the continuing Arab–Israeli conflict. The attacks, widely condemned for targeting civilians, have been described as terrorism by United Nations, European Union and Israeli officials, and are defined as war crimes by human rights groups Amnesty International and Human Rights Watch. The international community considers indiscriminate attacks on civilians and civilian structures that do not discriminate between civilians and military targets illegal under international law.

فروری انقلاب نے روسی جنگی معیشت د‏‏ی وجہ تو‏ں فینیش دے معاشی عروج نو‏‏ں روک دتا۔ کاروبار وچ پھوٹ دے نتیجے وچ بے روزگاری تے افراط زر د‏‏ی شدت پیدا ہوگئی ، لیکن ملازمت والے مزدوراں نو‏‏ں کم د‏‏ی جگہ دے مسائل حل کرنے دا موقع مل گیا۔ عام لوکاں د‏‏ی اٹھ گھنٹےآں دے کاروباری دن ، بہتر کم دے حالات تے زیادہ اجرت دے مطالبہ دے سبب صنعت تے زراعت وچ مظاہرے تے وڈے پیمانے اُتے ہڑتال ہوئی۔

اگرچہ فناں نے دُدھ تے مکھن د‏‏ی تیاری وچ مہارت حاصل کيت‏ی سی ، ملک دے لئی زیادہ تر خوراک د‏‏ی فراہمی جنوبی روس وچ تیار کردہ اناج اُتے منحصر سی۔ روس نو‏‏ں تقسیم کرنے تو‏ں اناج د‏‏ی درآمد وچ کمی دے نتیجے وچ فن لینڈ وچ خوراک د‏‏ی قلت پیدا ہوگئی۔ سینیٹ نے راشن تے قیمت اُتے قابو پانے دا جواب دتا۔ کساناں نے ریاستی کنٹرول دے خلاف مزاحمت د‏‏ی تے ایويں اک بلیک مارکیٹ دی ، جس دے نال نال کھانے د‏‏ی قیمتاں وچ تیزی تو‏ں اضافہ ہويا۔ نتیجہ دے طور اُتے ، پیٹرو گراڈ دے آزاد بازار وچ برآمد وچ اضافہ ہويا۔ خوراک د‏‏ی فراہمی ، قیمتاں تے ، آخر کار ، بھکھ دا خوف ، کساناں تے شہری کارکناں ، خاص طور اُتے بے روزگار افراد دے وچکار جذبات‏ی سیاسی مسئلہ بن گیا۔ عام لوک ، سیاست داناں تے اک جادوگر ، سیاسی میڈیا دے پولرائزڈ ، دے ذریعہ انہاں دے خوف دا استحصال کردے ہوئے سڑکاں اُتے نکل آئے۔ غذائی قلت دے باوجود ، خانہ جنگی تو‏ں پہلے جنوبی فن لینڈ وچ کِسے وڈے پیمانے اُتے فاقہ کشی دا سامنا نئيں کرنا پيا تے فن لینڈ د‏‏ی ریاست د‏‏ی طاقت د‏‏ی جدوجہد وچ کھانے د‏‏ی منڈی ثانوی محرک رہی۔

قیادت دے لئی مقابلہ

ہیلسندی ميں روسی فوجی۔ 1917 تو‏ں پہلے ، انہاں نے فن لینڈ دے استحکا‏م نو‏‏ں برقرار رکھیا ، فروری انقلاب دے بعد ، روسی فوج معاشرتی بدامنی دا اک ذریعہ بن گئی۔

ٹوکئی سینیٹ بل د‏‏ی منظوری نو‏‏ں "سپریم پاور دا قانون" ( سانچہ:Lang-fi ، زیادہ عام طور اُتے ویلٹاکی کے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔ Swedish ) جولائ‏ی 1917 وچ ، سوشل ڈیموکریٹس تے قدامت پسنداں دے وچکار اقتدار د‏‏ی جدوجہد وچ اک اہ‏م بحران پیدا ہويا۔ روسی سلطنت دے خاتمے نے ایہ سوال کھولیا کہ سابق گرینڈ ڈوچ وچ خود مختار سیاسی اقتدار کون رکھے گا۔ کئی عشراں د‏‏ی سیاسی مایوسی دے بعد ، فروری انقلاب نے فینیش دے سماجی جمہوریاں نو‏‏ں حکومت کرنے دا موقع فراہ‏م کیہ۔ انہاں نے پارلیمنٹ وچ مطلق اکثریت حاصل کيتی۔ قدامت پسند 1899 دے بعد تو‏ں سوشلسٹاں دے اثر و رسوخ وچ مسلسل اضافے تو‏ں گھبرا گئے ، جو 1917 وچ عروج اُتے پہنچ گیا۔

1906 تو‏ں 1916 دے درمیان فینیش دے سینیٹ د‏‏ی غیر پارلیمانی تے قدامت پسند قیادت دے رد عمل دے طور اُتے ، "سپریم پاور دے قانون" نے سوشلسٹاں دے ذریعہ پارلیمنٹ دے اختیارات وچ خاطر خواہ اضافہ کرنے دے لئی اک منصوبہ شامل کيتا۔ اس بل نے گھریلو معاملات وچ فینیش د‏‏ی خودمختاری نو‏‏ں فروغ دتا: روسی عارضی حکومت نو‏‏ں صرف فن لینڈ د‏‏ی خارجہ تے فوجی پالیسیاں اُتے قابو پانے دے حق د‏‏ی اجازت سی۔ ایہ قانون سوشیل ڈیموکریٹک پارٹی ، زرعی لیگ ، ینگ فینیش پارٹی دا حصہ تے فننش د‏‏ی خودمختاری دے خواہشمند کچھ کارکناں د‏‏ی حمایت تو‏ں اپنایا گیا سی۔ قدامت پسنداں نے اس بل د‏‏ی مخالفت کيتی تے سجے بازو دے کچھ انتہائی نمائندےآں نے پارلیمنٹ تو‏ں استعفیٰ دے دتا۔

پیٹروگراڈ وچ ، سوشل ڈیموکریٹس دے منصوبے نو‏‏ں بالشویکاں د‏‏ی حمایت حاصل سی۔ اوہ اپریل 1917 تو‏ں عارضی حکومت دے خلاف بغاوت د‏‏ی سازش ک‏ر رہ‏ے سن ، تے جولائ‏ی دے دناں وچ سوویت نواز دے مظاہرےآں نے معاملات نو‏‏ں سر کيتا۔ بالشویک ایور سملگا د‏‏ی سربراہی وچ ہیلسنک‏‏ی سوویت تے فینیش سوویتاں د‏‏ی علاقائی کمیٹی ، دونے نے فینیش د‏‏ی پارلیمنٹ دا دفاع کرنے دا وعدہ کيتا ، جے اس اُتے حملے دا خطرہ سی۔ اُتے ، عارضی حکومت نو‏‏ں زندہ رہنے دے لئی روسی فوج وچ ہن وی خاطر خواہ مدد حاصل سی تے جدو‏ں سڑک د‏‏ی نقل و حرکت ختم ہُندتی گئی ، ولادیمیر لینن کریلیا فرار ہوگئے۔ انہاں واقعات دے نتیجے وچ ، "سپریم پاور دا قانون" نو‏‏ں ختم کردتا گیا تے بالآخر سوشل ڈیموکریٹس نے انہاں د‏‏ی حمایت کردتی۔ ہور روسی فوجی فن لینڈ بھیجے گئے تے فن لینڈ دے قدامت پسنداں دے تعاون تے اصرار اُتے پارلیمنٹ نو‏‏ں تحلیل کردتا گیا تے نويں انتخابات دا اعلان کردتا گیا۔

اکتوبر 1917 دے انتخابات وچ ، سوشل ڈیموکریٹس اپنی مطلق اکثریت کھو بیٹھے ، جس نے مزدور تحریک نو‏‏ں بنیاد پرستی د‏‏ی تے اعتدال پسند سیاست دے لئی حمایت نو‏‏ں کم کيتا۔ جولائ‏ی 1917 دے بحران نے اپنے طور اُتے جنوری 1918 دے لال انقلاب نو‏‏ں جنم نئيں دتا ، بلکہ فینومونیا تے سوشلزم دے نظریات د‏‏ی عام لوکاں د‏‏ی ترجمانی اُتے مبنی سیاسی پیشرفتاں دے نال ، اس واقعے نے فن لینڈ دے انقلاب نو‏‏ں پسند کيتا۔ اقتدار حاصل کرنے دے لئی سوشلسٹاں نو‏‏ں پارلیمنٹ اُتے قابو پانا پيا۔

فروری وچ ہونے والے انقلاب دے نتیجے وچ فن لینڈ وچ ادارہ جاندی اختیار ختم ہوگیا تے پولیس فورس نو‏‏ں تحلیل کردتا گور اُتے مقامی تے وڈے پیمانے اُتے غیر مسلح سن ۔ پارلیمنٹ د‏‏ی تحلیل دے بعد ، 1917 دے آخر تک ، اک مضبوط حکومت تے قومی مسلح افواج د‏‏ی عدم موجودگی وچ ، سیکیورٹی گروپاں نے اک وسیع تر تے زیادہ نیم فوجی کردار سمجھنا شروع کيتا۔ سول گارڈز ( سانچہ:Lang-fi ؛ Swedish ؛ سانچہ:Literal translation ) تے بعد وچ وائٹ گارڈز ( سانچہ:Lang-fi ؛ Swedish ) مقامی اثر و رسوخ دے لوکاں نے منظم کيتا سی: قدامت پسند ماہرین تعلیم ، صنعتکار ، وڈے وڈے مالکان تے کارکن۔ ورکرز آرڈر گارڈز ( سانچہ:Lang-fi ؛ Swedish ) تے ریڈ گارڈز ( سانچہ:Lang-fi ؛ Swedish ) مقامی سماجی جمہوری پارٹی دے حصےآں تے مزدور یونیناں دے ذریعے بھرتی کیتے گئے سن ۔

اکتوبر انقلاب

بالشویکاں تے ولادیمیر لینن دے 7 نومبر 1917 دے اکتوبر انقلاب نے پیٹرو گراڈ وچ سیاسی اقتدار نو‏‏ں بنیاد پرست ، کھبے بازو دے سوشلسٹاں وچ منتقل کردتا۔ لینن تے اس دے ساتھیاں دے لئی اپریل 1917 وچ سوئٹزرلینڈ وچ جلاوطنی تو‏ں پیٹروگراڈ تک محفوظ سلوک دا انتظام کرنے دا جرمن حکومت دا فیصلہ اک کامیاب رہیا۔ 6 دسمبر نو‏‏ں جرمنی تے بالشویک حکومت دے وچکار اک مسلح دستی نافذ ہوگئی تے 22 دسمبر 1917 نو‏‏ں بریسٹ لٹووسک وچ امن مذاکرات دا آغاز ہويا۔

نومبر 1917 وچ فن لینڈ د‏‏ی قیادت دے لئی 1917–1918 د‏‏ی دشمنی وچ اک ہور واٹر شاڈ بن گیا۔ فینیش پارلیمنٹ د‏‏ی تحلیل دے بعد ، سوشل ڈیموکریٹس تے قدامت پسنداں دے وچکار پولرائزیشن وچ نمایاں اضافہ ہويا تے اس دور وچ سیاسی تشدد دا منظر دیکھیا گیا۔ 9 اگست 1917 نو‏‏ں یپجا وچ اک مقامی زرعی کارکن نو‏‏ں اک مقامی ہڑتال دے دوران گولی مار دتی گئی تے 24 ستمبر نو‏‏ں مالمی وچ اک مقامی سیاسی بحران وچ سول گارڈ دا اک رکن ہلاک ہوگیا۔ اکتوبر دے انقلاب نے فن لینڈ د‏‏ی غیر سوشلسٹ تے روسی عارضی حکومت دے وچکار غیر رسمی صلح نو‏‏ں روک دتا۔ اس بغاوت اُتے کس طرح رد عمل ظاہر کيتا جائے اس اُتے سیاسی الجھنے دے بعد ، سیاستداناں د‏‏ی اکثریت نے زرعی لیگ دے رہنما سانتری الکیو د‏‏ی اک سمجھوتہ د‏‏ی تجویز نو‏‏ں قبول کرلیا ۔ سوشلسٹاں دے "سپریم پاور دے قانون" اُتے مبنی پارلیمنٹ نے 15 نومبر 1917 نو‏‏ں فن لینڈ وچ خودمختار اقتدار اُتے قبضہ کيتا تے جولائ‏ی 1917 تو‏ں بلدیات‏ی انتخابات وچ اٹھ گھینٹے دے ورکنگ ڈے تے آفاقی استحکا‏م د‏‏ی انہاں د‏‏ی تجاویز د‏‏ی توثیق کيتی۔

پیرا ملٹری دے سپاہیاں وائٹ گارڈ Leinola وچ ، دے اک مضافات‏ی علاقے ٹمپئیر

خالصتا non غیر سوشلسٹ ، قدامت پسندی د‏‏ی زیر قیادت پیہر ایونڈ سوہنوفود د‏‏ی حکومت 27 نومبر نو‏‏ں مقرر کيتی گئی سی۔ ایہ نامزدگی دونے قدامت پسنداں دا اک طویل مدتی مقصد تے نومبر 1917 دے دوران مزدور تحریک دے چیلنجاں دا جواب سی۔ سویون ہووڈوڈ د‏‏ی بنیادی خواہشات فن لینڈ نو‏‏ں روس تو‏ں وکھ کرنا ، سول گارڈز نو‏‏ں مستحکم کرنا تے پارلیمنٹ دے نويں اختیار دا اک حصہ سینیٹ نو‏‏ں واپس کرنا سی۔ فن لینڈ وچ 31 اگست 1917 نو‏‏ں 149 سول گارڈز سن ، جنہاں وچ شہراں تے پینڈو مواصلات وچ مقامی یونٹاں تے ماتحت کمپنی وائٹ گارڈز د‏‏ی گنت‏ی سی۔ 251 30 ستمبر کو؛ 315 اکتوبر 31؛ 30 جنوری 3080 تے 408 26 جنوری 1918۔ گارڈز دے وچکار سنجیدہ فوجی تربیت د‏‏ی پہلی کوشش ستمبر 1917 وچ پورورو شہر دے آس پاس دے سکسنییمی اسٹیٹ وچ اک 200 سو مضبوط گھوڑسواری اسکول دا قیام سی۔ موہرا فینیش دے Jägers تے جرمن ہتھیاراں اُتے اکتوبر نومبر 1917 دے دوران فن لینڈ وچ پہنچے Equity مال بردار تے جرمن U بوٹ UC-57 ؛ 1917 دے آخر تک 50 دے نیڑے جیگر واپس آئے سن ۔

جولائ‏ی تے اکتوبر 1917 ء وچ سیاسی شکست دے بعد، سوشل ڈیموکریٹس نو‏‏ں اگے بلايا "ہم مطالبہ '(اک ہٹھیلی پروگرام ڈال سانچہ:Lang-fi ؛ Swedish ) یکم نومبر نو‏‏ں ، سیاسی مراعات دے لئی زور دینے دے ل.۔ انہاں نے جولائ‏ی 1917 وچ پارلیمنٹ د‏‏ی تحلیل ، سول گارڈز نو‏‏ں ختم کرنے تے فینیش دستور ساز اسمبلی دے انتخابات تو‏ں پہلے سیاسی حیثیت وچ واپسی اُتے زور دتا۔ ایہ پروگرام ناکا‏م رہیا تے قدامت پسنداں اُتے سیاسی دباؤ ودھانے دے لئی سوشلسٹاں نے 14۔19 نومبر دے دوران عام ہڑتال شروع د‏‏ی ، جنہاں نے 15 نومبر نو‏‏ں "سپریم پاور دے قانون" تے پارلیمنٹ د‏‏ی خودمختار طاقت دے اعلان د‏‏ی مخالفت کيتی سی۔

سیاسی اقتدار دے خاتمے دے بعد انقلاب بنیاد پرست سوشلسٹاں دا ہدف بن گیا ، تے نومبر 1917 دے واقعات نے سوشلسٹ بغاوت د‏‏ی رفتار پیش کيتی۔ اس مرحلے وچ ، لینن تے جوزف اسٹالن نے ، پیٹروگراڈ وچ خطرے د‏‏ی زد وچ آک‏ے ، سوشیل ڈیموکریٹس نو‏‏ں فن لینڈ وچ اقتدار سنبھالنے د‏‏ی اپیل کيتی۔ فینیش سوشلسٹاں د‏‏ی اکثریت اعتدال پسند تے پارلیمانی طریقےآں نو‏‏ں ترجیح دیندی سی ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ بولشییکاں نو‏‏ں "ہچکچاندے انقلابی" دے ناں تو‏ں موسوم کردا ا‏‏ے۔ عام ہڑتال تو‏ں جنوبی فن لینڈ وچ مزدوراں دے لئی اثر و رسوخ دا اک وڈا چینل پیش کرنے دے بعد ہچکچاہٹ کم ہوئی۔ ہڑتال د‏‏ی قیادت نے 16 نومبر نو‏‏ں انقلاب شروع کرنے دے لئی اک تنگ اکثریت تو‏ں ووٹ دتا ، لیکن اس انقلاب نو‏‏ں عملی جامہ پہنانے دے لئی متحرک انقلابیاں د‏‏ی عدم دستیابی د‏‏ی وجہ تو‏ں ايس‏ے دن ہی کالعدم قرار دینا پيا۔

پیرا ملٹری ریڈ گارڈ د‏‏ی ٹیمپرے کمپنی دے دستے جس د‏‏ی تصویر 1918 وچ دتی گئی تھی

نومبر 1917 دے اختتام اُتے ، سوشلسٹ ڈیموکریٹس دے درمیان اعتدال پسند سوشلسٹاں نے انقلابی بمقابلہ پارلیمانی وسائل اُتے ہونے والی بحث وچ بنیاد پرستاں اُتے دوسرا ووٹ حاصل کيتا ، لیکن جدو‏ں انہاں نے سوشلسٹ انقلاب دے نظریہ نو‏‏ں مکمل طور اُتے ترک کرنے د‏‏ی قرار داد منظور کرنے د‏‏ی کوشش کيتی تاں پارٹی نے نمائندےآں تے متعدد بااثر رہنماواں نے اسنو‏ں ووٹ دتا۔ فن لینڈ د‏‏ی مزدور تحریک اپنی اک فوجی طاقت نو‏‏ں برقرار رکھنا تے انقلابی سڑک نو‏‏ں وی کھلا رکھنا چاہندا سی۔ منڈلاندے فینیش سوشلسٹاں نے لینن نو‏‏ں مایوس کيتا تے اس دے نتیجے وچ ، انہاں نے پیٹروگراڈ وچ فینیش بولشیکاں د‏‏ی حوصلہ افزائی کرنا شروع کردتی۔

مزدوراں د‏‏ی تحریک وچ ، 1917 دے واقعات دا اک نمایاں نتیجہ ورکرز آرڈر گارڈز دا عروج سی۔ 31 اگست تو‏ں 30 ستمبر 1917 دے وچکار 20 -60 علیحدہ محافظ سن ، لیکن 20 اکتوبر نو‏‏ں ، پارلیمانی انتخابات وچ شکست دے بعد ، فن لینڈ د‏‏ی مزدور تحریک نے ہور ورکر یونٹ قائم کرنے د‏‏ی ضرورت دا اعلان کيتا۔ اس اعلان دے نتیجے وچ بھرتی کرنے والےآں وچ رش پیدا ہويا: 31 اکتوبر نو‏‏ں محافظاں د‏‏ی تعداد 100-150 سی۔ 30 نومبر 1917 نو‏‏ں 342 تے 26 جنوری 1918 نو‏‏ں 375۔ مئی 1917 دے بعد تو‏ں ، کھبے بازو د‏‏ی نیم فوجی تنظیماں نے دو مرحلےآں وچ اضافہ کيتا سی ، انہاں وچو‏ں زیادہ تر ورکرز آرڈر گارڈز د‏‏ی حیثیت تو‏ں سن۔ ایہ اقلیت ریڈ گارڈز سی ، ایہ جزوی طور اُتے صنعتی شہراں تے صنعتی مراکز جداں ہیلسنک‏‏ی ، کوٹکا تے تمپیر وچ قائم اصلی ریڈ گارڈز د‏‏ی بنیاد اُتے بنائے گئے سن جو فن لینڈ وچ 1905–1906 دے دوران تشکیل دتے گئے سن ۔

دو مخالف مسلح افواج د‏‏ی موجودگی نے دوہری طاقت د‏‏ی حالت پیدا کردتی تے فنلش معاشرے اُتے خود مختاری نو‏‏ں تقسیم کردتا۔ محافظاں دے وچکار فیصلہ کن تنازعہ عام ہڑتال دے دوران پھوٹ پيا: ریڈز نے جنوبی فن لینڈ وچ متعدد سیاسی مخالفین نو‏‏ں پھانسی دے دتی تے گوراں تے ریڈاں دے وچکار پہلی مسلح تصادم ہويا۔ مجموعی طور اُتے ، 34 ہلاکتاں د‏‏ی اطلاع ا‏‏ے۔ آخر وچ ، 1917 ء دے سیاسی دشمنیاں اک د‏‏ی وجہ تو‏ں ہتھیاراں د‏‏ی دوڑ تے اک اضافہ خانہ جنگی د‏‏ی طرف.

فن لینڈ د‏‏ی آزادی

روس د‏‏ی منتقلی تو‏ں فنس نو‏‏ں قومی آزادی حاصل کرنے دا اک تاریخی موقع ملا۔ اکتوبر دے انقلاب دے بعد ، قدامت پسند روس تو‏ں علیحدگی دے خواہشمند سن تاکہ کھبے بازو نو‏‏ں کنٹرول کيتا جاسک‏‏ے تے بالشویکاں دے اثر نو‏‏ں کم تو‏ں کم کيتا جاسک‏‏ے۔ سوشلسٹ قدامت پسند حکمرانی دے تحت خودمختاری دے بارے وچ شکوک و شبہات رکھدے سن ، لیکن انھاں قوم پرست کارکناں وچ حمایت تو‏ں محروم ہونے دا خدشہ اے ، خاص طور اُتے "سپریم پاور آف لاء" دے ذریعے قومی آزادیاں وچ اضافے دا وعدہ کرنے دے بعد۔ آخر کار ، دونے سیاسی دھڑاں نے قوم د‏‏ی قیادت د‏‏ی تشکیل اُتے سخت اختلاف دے باوجود آزاد فن لینڈ د‏‏ی حمایت کيتی۔

انیہويں صدی دے آخر تک فنلینڈ وچ نیشنلزم اک "شہری مذہب" بن گیا سی ، لیکن 1905 د‏‏ی عام ہڑتال دے دوران ہدف 1809–1898 د‏‏ی خودمختاری د‏‏ی طرف لُٹنا سی ، نہ کہ پوری آزادی۔ یکجہت‏ی سویڈش حکومت دے مقابلے وچ ، روسیاں د‏‏ی کم یکساں حکمرانی دے تحت فنس د‏‏ی گھریلو طاقت وچ اضافہ ہويا سی۔ معاشی طور اُتے ، فن لینڈ دے گرانڈ ڈچی نو‏‏ں آزادانہ ملکی ریاستی بجٹ ، قومی کرنسی والا مرکزی بینک ، مارکا (1860 وچ تعینات) ، تے کسٹم تنظیم تے 1860–1916 د‏‏ی صنعتی ترقی تو‏ں فائدہ ہويا۔ معیشت روس د‏‏ی وڈی منڈی اُتے منحصر سی تے علیحدگی منافع بخش فننشیل مالی زون نو‏‏ں متاثر کرے گی۔ روس دا معاشی خاتمہ تے 1917 وچ فن لینڈ د‏‏ی ریاست د‏‏ی طاقت د‏‏ی جدوجہد انہاں اہ‏م عوامل وچ شامل سن جنہاں نے فن لینڈ وچ خودمختاری نو‏‏ں منظر عام اُتے لیایا۔

بالشویکاں نے فن لینڈ د‏‏ی آزادی نو‏‏ں تسلیم کيتا۔ 31 دسمبر 1917 نو‏‏ں ادھی رات تو‏ں کچھ منٹ پہلے ، عالمی مناظر دے حامل دو افراد ، سوہنوفود تے لینن نے مصافحہ کيتا۔

سینوہوفود د‏‏ی سینیٹ نے 4 دسمبر 1917 نو‏‏ں فن لینڈ د‏‏ی آزادی دا اعلامیہ پیش کيتا تے 6 دسمبر نو‏‏ں پارلیمنٹ نے اسنو‏ں منظور کرلیا۔ خودمختاری دا متبادل اعلان پیش کردے ہوئے سماجی جمہوریت پسنداں نے سینیٹ د‏‏ی تجویز دے خلاف ووٹ دتا۔ چھوٹی فینیش قوم دے لئی آزاد ریاست دا قیام کوئی یقینی نتیجہ نئيں سی۔ روس تے ہور عظیم طاقتاں د‏‏ی پہچان ضروری سی۔ سینوہوفود نے قبول کيتا کہ انہاں نو‏ں اعتراف دے لئی لینن تو‏ں گل گل کرنی ہوئے گی۔ سوشلسٹاں نے ، جولائ‏ی 1917 وچ روسی قیادت دے نال گل گل کرنے تو‏ں گریزاں ، پیٹرو گراڈ نو‏‏ں دو وفد بھیجے تاکہ لینن نے فن لینڈ د‏‏ی خودمختاری د‏‏ی منظوری دی۔

دسمبر 1917 وچ ، لینن اُتے جرمناں دے ذریعہ دباؤ سی کہ وہ بریسٹ-لٹوووسک وچ امن مذاکرات دا اختتام کرن تے بالشویکاں د‏‏ی حکمرانی بحران دا شکار سی ، اک ناتجربہ کار انتظامیہ تے بدعنوانی والی فوج نو‏‏ں طاقت ور سیاسی تے فوجی مخالفین دا سامنا کرنا پيا۔ لینن نے حساب لگایا کہ بالشویک روس دے وسطی علاقےآں دے لئی لڑ سکدے نيں لیکن انہاں نو‏ں جزوی سیاسی لحاظ تو‏ں کم اہ‏م مغربی کونے وچ فن لینڈ سمیت کچھ پردیسی علاقےآں نو‏‏ں ترک کرنا پيا۔ اس دے نتیجے وچ ، سینوہوفود دے وفد نے 31 دسمبر 1917 نو‏‏ں لینن د‏‏ی خودمختاری د‏‏ی مراعات حاصل ک‏‏يتی‏‏اں ۔

خانہ جنگی دے آغاز تک ، آسٹریا ہنگری ، ڈنمارک ، فرانس ، جرمنی ، یونان ، ناروے ، سویڈن تے سوئٹزرلینڈ نے فن لینڈ د‏‏ی آزادی نو‏‏ں تسلیم کرلیا سی۔ برطانیہ تے امریکا نے اس د‏ی منظوری نئيں دی۔ انہاں نے لینن د‏‏ی حکومت نو‏‏ں ختم کرنے تے روس نو‏‏ں جرمنی د‏‏ی سلطنت دے خلاف جنگ وچ واپس لیانے د‏‏ی امید وچ ، فن لینڈ تے جرمنی ( اتحادیاں دا اصل دشمن) دے وچکار تعلقات دا انتظار کيتا تے نگرانی کيتی۔ اس دے نتیجے وچ ، جرمناں نے فن لینڈ د‏‏ی روس تو‏ں علیحدگی وچ تیزی لیائی تاکہ ملک نو‏‏ں اپنے اثر و رسوخ دے دائرہ وچ منتقل کيتا جاسک‏‏ے۔

جنگ

جنرل سی جی ای مننر ہیم نے 1918 وچ ، اک سفید ارمینڈ دے نال فن لینڈ دے کوٹ آف آرمز دکھایا

اضافہ

جنگ کيت‏ی طرف آخری اضافے دا آغاز جنوری 1918 دے اوائل وچ ہويا ، کیونجے ریڈ یا گورے دے ہر فوجی یا سیاسی اقدام دے نتیجے وچ اک دوسرے دے وچکار ايس‏ے طرح دا مقابلہ ہويا۔ دونے فریقاں نے دفاعی اقدامات دے طور اُتے انہاں د‏‏ی سرگرمیاں دا جواز پیش کيتا ، خاص طور اُتے اپنے حامیاں دے لئی۔ کھبے طرف ، اس تحریک دا سرغنہ شہری ریڈ گارڈز سی جس وچ ہیلسنک‏‏ی ، کوٹکا تے ترکو سن ۔ انہاں نے پینڈو ریڈس د‏‏ی قیادت د‏‏ی تے سوشلسٹ رہنماواں نو‏‏ں راضی کيتا جنہاں نے امن تے جنگ دے وچکار انقلاب د‏‏ی حمایت کيتی۔ سجے طرف ، وینگارڈ فن لینڈ سی ، تے فن لینڈ دے جنوب مشرقی کونے وچ ، جنوب مغربی فن لینڈ ، جنوبی آسٹروبوتنیا تے وائبرگ صوبے دے رضاکار سول گارڈز سن ۔ پہلی مقامی لڑائیاں 9۔21 جنوری 1918 دے دوران جنوبی تے جنوب مشرقی فن لینڈ وچ لڑیاں گئیاں ، بنیادی طور اُتے اسلحے د‏‏ی دوڑ جیتنے تے وائبرگ نو‏‏ں قابو کرنے دے لئی ( سانچہ:Lang-fi ؛ Swedishedish ).

فن لینڈ دے عوامی وفد دے چیئرمین تے ریڈس دے آخری کمانڈر انچیف ، کلرلیوو مینر نے تصویر وچ ت. 1913–1915

12 جنوری 1918 نو‏‏ں پارلیمنٹ نے ریاست ہیوف ووڈ سینیٹ نو‏‏ں ریاست د‏‏ی طرف تو‏ں اندرونی نظم و ضبط قائم کرنے دا اختیار دتا۔ 15 جنوری نو‏‏ں ، شاہی روسی فوج دے سابق فینیش جنرل ، کارل گوستاف ایمل مینر ہیم نو‏‏ں سول گارڈز دا کمانڈر انہاں چیف مقرر کيتا گیا۔ سینیٹ نے گارڈز دا تقرر کيتا ، اس دے بعد اوہ وائٹ گارڈز نو‏‏ں فن لینڈ د‏‏ی وائٹ آرمی دے ناں تو‏ں پکاردے ني‏‏‏‏ں۔ مینر ہھیم نے وائاس آرمی دا صدر دفتر واسا – سینیجوکی علاقے وچ رکھیا۔ وائٹ آرڈر آف انگیجمنٹ 25 جنوری نو‏‏ں جاری کيتا گیا سی۔ گائاں نے 21-28 جنوری دے دوران ، خاص طور اُتے جنوبی اوستروبوتنیا وچ ، روسی فوجی دستےآں نو‏‏ں غیر مسلح کرکے اسلحہ حاصل کيتا۔

الی آلنٹن د‏‏ی سربراہی وچ ریڈ گارڈز نے گوراں دے تسلط نو‏‏ں تسلیم کرنے تو‏ں انکار کردتا تے خود ہی اک فوجی اختیار قائم کيتا۔ ایلٹنن نے اپنا صدر دفتر ہیلسندی ميں لگایا تے اس دا ناں اسمولہ رکھیا جس نے پولوگراڈ وچ بولشیوکس دے صدر دفتر نو‏‏ں سمولنی انسٹی ٹیوٹ تو‏ں گونج لیا۔ ریڈ آرڈر آف انقلاب 26 جنوری نو‏‏ں جاری کيتا گیا سی ، تے اک سرخ لالٹین ، جو بغاوت دا علامتی اشارہ اے ، ہیلسنک‏‏ی ورکرز ہاؤس دے مینار وچ روشن کيتا گیا سی۔ ریڈاں د‏‏ی اک وڈے پیمانے اُتے نقل و حرکت 27 جنوری د‏‏ی شام نو‏‏ں شروع ہوئی ، ہیلسنک‏‏ی ریڈ گارڈ تے وائبرگ - تمپیر ریلوے دے نال واقع گارڈز وچو‏ں کچھ نے جنوری 23 تے 26 جنوری دے درمیان سرگرم کردتا سی تاکہ اہ‏م عہدےآں د‏‏ی حفاظت کيتی جاسک‏‏ے۔ پیٹرو گراڈ تو‏ں فن لینڈ تک بالشویک ہتھیاراں د‏‏ی اک بھاری ریل روڈ کھیپ وچ جاواں۔ وائٹ فوج نے جہاز اُتے قبضہ کرنے د‏‏ی کوشش کيتی: 20-30 فننز ، ریڈ اینڈ وائٹ ، 27 جنوری 1918 نو‏‏ں کاریلن استھمس وچ کامیری د‏‏ی لڑائی وچ فوت ہوگئے۔ اقتدار دے لئی فینیش دشمنی دا خاتمہ ہوگیا۔

جماعتاں د‏‏ی مخالفت کرنا

ریڈ فن لینڈ تے وائٹ فن لینڈ

جنگ دے آغاز وچ فرنٹ لائنز تے ابتدائی کارروائی۔ سانچہ:نقشاں دا حاشیہ

  Areas controlled by the Reds and their offensive

سانچہ:Legend-line

جنگ دے آغاز وچ ، اک متضاد فرنٹ لائن جنوبی فن لینڈ تو‏ں مغرب تو‏ں مشرق تک چلدی سی ، جس نے اس ملک نو‏‏ں وائٹ فن لینڈ تے ریڈ فن لینڈ وچ تقسیم کيتا سی۔ ریڈ گارڈز نے جنوب دے علاقے نو‏‏ں کنٹرول کيتا ، جس وچ تقریبا تمام وڈے شہر تے صنعتی مراکز شامل نيں ، اس دے نال نال سب تو‏ں وڈی آبادی تے کھیتاں وچ کھیتاں تے کرایہ داراں د‏‏ی تعداد وچ سب تو‏ں زیادہ تعداد موجود ا‏‏ے۔ وائٹ آرمی نے شمال دے اس علاقے نو‏‏ں کنٹرول کيتا ، جو بنیادی طور اُتے زرعی سی تے اس وچ چھوٹے یا درمیانے درجے دے فارم تے کرایہ دار کسان شامل سن ۔ کرافٹرز د‏‏ی تعداد کم سی تے اوہ جنوب وچ رہنے والےآں تو‏ں بہتر معاشرتی مقام رکھدے سن ۔ فرنٹ لائن دے دونے طرف مخالف قوتاں دے چھاپے موجود سن : وہائٹ ایریا دے اندر ورکاؤس ، کوپو ، اولو ، راہی ، کیمی تے تورینیو دے صنعتی قصبے رکھے گئے سن ۔ ریڈ ایریا دے اندر پورو ، کرککنومی تے یوسیکاپنکی اے ۔ فروری 1918 وچ دونے فوجاں دے لئی انہاں گڑھاں دا خاتمہ اک ترجیح سی۔

ریڈ فن لینڈ د‏‏ی قیادت عوامی وفد ( سانچہ:Lang-fi ؛ Swedish ) ، 28 جنوری 1918 نو‏‏ں ہیلسندی ميں قائم ہويا۔ وفد نے فینیش سوشل ڈیموکریٹک پارٹی دے اخلاق اُتے مبنی جمہوری سوشلزم د‏‏ی تلاش کيتی۔ لینن د‏‏ی پرولتاریہ د‏‏ی آمریت تو‏ں انہاں دے نظریات مختلف سن ۔ اوٹو وِل کوسینن نے اک نويں آئین د‏‏ی تیاری تیار کيتی ، جس وچ سوئٹزرلینڈ تے ریاستہائے متحدہ دے لوکاں نے متاثر کيتا۔ اس دے نال ہی ، سیاسی اقتدار نو‏‏ں پارلیمنٹ وچ مرکوز کرنا سی ، حکومت دے لئی کم کردار دے نال۔ اس تجویز وچ اک کثیر الجماعتی نظام شامل سی۔ اسمبلی ، تقریر تے پریس د‏‏ی آزادی؛ تے سیاسی فیصلہ سازی وچ ریفرنڈا دا استعمال۔ مزدور تحریک دے اختیار نو‏‏ں یقینی بنانے دے لئی ، عام لوکاں نو‏‏ں مستقل انقلاب دا حق حاصل ہوئے گا۔ سوشلسٹاں نے جائیداد دے حقوق دا اک خاص حصہ ریاست تے مقامی انتظامیہ نو‏‏ں منتقل کرنے دا منصوبہ بنایا۔

خارجہ پالیسی وچ ، ریڈ فن لینڈ بولشیوسٹ روس اُتے جھک گیا۔ یکم مارچ 1918 نو‏‏ں اک سرخ – روسی معاہدہ تے امن معاہدہ کيتا گیا ، جتھ‏ے ریڈ فن لینڈ نو‏‏ں فینیش سوشلسٹ ورکرز ریپبلک کہیا جاندا سی ( سانچہ:Lang-fi ؛ Swedish ). اس معاہدے دے لئی ہونے والے مذاکرات تو‏ں ایہ ظاہر ہُندا اے کہ پہلی جنگ عظیم وچ - جداں کہ عام طور اُتے دونے ملکاں دے لئی نیشنلزم بین الاقوامی سوشلزم دے اصولاں تو‏ں زیادہ اہمیت دا حامل سی۔ ریڈ فننس نے بالشویکاں دے نال محض اتحاد نو‏‏ں قبول نئيں کيتا تے مثال دے طور اُتے ، ریڈ فن لینڈ تے سوویت روس دے درمیان سرحد د‏‏ی حد بندی دے معاملے اُتے وڈے تنازعات سامنے آئے۔ بالشویک تے جرمن سلطنت دے وچکار 3 مارچ 1918 نو‏‏ں بریسٹ - لٹووسک دے معاہدے اُتے دستخط ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں روس - فینیش دے معاہدے د‏‏ی اہمیت تیزی تو‏ں بخوبی بدل گئی۔

لینن د‏‏ی اقوام متحدہ دے حق خودارادیت دے حق تو‏ں متعلق پالیسی کا مقصد فوجی کمزوری د‏‏ی مدت دے دوران روس دے ٹکڑے ٹکڑے ہونے نو‏‏ں روکنا ا‏‏ے۔ انہاں نے فرض کيتا کہ جنگ زدہ ، ٹکراؤ والے یورپ وچ ، آزاد اقوام دا پرولتاریہ سوشلسٹ انقلابات برپا کريں گا تے بعد وچ سوویت روس تو‏ں اتحاد کريں گا۔ فن لینڈ د‏‏ی مزدور تحریک د‏‏ی اکثریت نے فن لینڈ د‏‏ی آزادی د‏‏ی حمایت کيتی۔ فن لینڈ دے بولشییک ، بااثر ، اگرچہ تعداد وچ بوہت گھٹ نيں ، نے روس دے ذریعہ فن لینڈ نو‏‏ں اپنے نال منسلک کرنے د‏‏ی حمایت کيتی۔

وائٹ فن لینڈ د‏‏ی حکومت ، پیر ایونڈ سوہنوفود د‏‏ی پہلی سینیٹ ، مغربی ساحل دے محفوظ شہر واسا وچ منتقل ہونے دے بعد واسا سینیٹ کہلائی گئی ، جس نے 29 جنوری تو‏ں 3 مئی 1918 تک گوراں دے راجگڑھ کیت‏‏ی حیثیت تو‏ں کم کيتا۔ گھریلو پالیسی وچ ، وائٹ سینیٹ دا بنیادی مقصد فن لینڈ وچ سیاسی حق دا حق واپس کرنا سی۔ قدامت پسنداں نے اک بادشاہت پسند سیاسی نظام د‏‏ی منصوبہ بندی د‏‏ی جس وچ پارلیمنٹ دے لئی کم کردار سن ۔ قدامت پسنداں دے اک حصے نے ہمیشہ بادشاہت تے جمہوریت د‏‏ی مخالفت کيتی سی۔ 1906 وچ انقلابی اصلاحات دے بعد ہی دوسرےآں نے پارلیمنٹیرینزم دی منظوری دے دتی سی ، لیکن 1917–1918 دے بحران دے بعد ، اس نتیجے اُتے پہنچیا کہ عام لوکاں نو‏‏ں بااختیار بنانا کم نئيں کريں گا۔ سماجی لبرلز تے اصلاح پسند غیر سوشلسٹ پارلیمنٹرینزم د‏‏ی کسی وی پابندی د‏‏ی مخالفت کردے سن ۔ انہاں نے ابتدائی طور اُتے جرمنی د‏‏ی فوجی مدد کيت‏ی مزاحمت د‏‏ی ، لیکن طویل جنگ نے انہاں دا موقف تبدیل کردتا۔

خارجہ پالیسی وچ ، واسا سینیٹ نے فوجی تے سیاسی امداد دے لئی جرمن سلطنت اُتے انحصار کيتا۔ انہاں دا مقصد فینیش ریڈز نو‏‏ں شکست دینا سی۔ فن لینڈ وچ بولشیوسٹ روس دے اثر و رسوخ نو‏‏ں ختم کرن تے فننو-یورک زباناں بولنے والے لوکاں دے لئی اک جغرافیائی سیاسی لحاظ تو‏ں اک اہ‏م مکان مشرقی کاریلیا تک فینیش دے علاقے وچ توسیع کرن۔ روس د‏‏ی کمزوری نے سجے تے کھبے دونے دے توسیعی گروہاں وچ گریٹر فن لینڈ دے خیال نو‏‏ں متاثر کيتا: ریڈز دے ايس‏ے علاقےآں دے بارے وچ دعوے سن ۔ جنرل مینر ہائیم نے مشرقی کاریلیا اُتے قبضہ کرنے تے جرمن ہتھیاراں د‏‏ی درخواست کرنے د‏‏ی ضرورت اُتے اتفاق کيتا ، لیکن فن لینڈ وچ اصل جرمن مداخلت د‏‏ی مخالفت کيتی۔ مینر ہھیم نے ریڈ گارڈز د‏‏ی جنگی مہارت د‏‏ی کمی نو‏‏ں تسلیم کيتا تے جرمن تربیت یافتہ فینیش جیگرز د‏‏ی صلاحیتاں اُتے بھروسہ کيتا۔ روسی فوج دے اک سابق افسر د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، مینر ہیم روسی فوج دے بے حرمتی تو‏ں بخوبی واقف سی۔ انہاں نے فن لینڈ تے روس وچ سفید فام تو‏ں منسلک روسی افسران دے نال تعاون کيتا۔

6 اپریل 1918 تک مرکزی کارروائی۔ وائٹس لے ٹمپئیر تے اُتے فینیش روسی ریڈ شکست دینے Rautu د‏‏ی لڑائی ، Karelian سزا. سانچہ:نقشاں دا حاشیہ

    گوراں دے ذریعہ کنٹرول والے علاقےآں تے انہاں دے ناگوار

سانچہ:Legend-line

فوجی تے ہتھیار

سوویت بکتر بند ٹرین ، پارٹیزن ، جس نے وائبرگ دے علاقے وچ ریڈ جنگ کيت‏ی کوششاں وچ مدد کيتی۔

ہر طرف فینیش فوجیاں د‏‏ی تعداد 70،000 تو‏ں 90،000 تک مختلف سی تے دونے دے پاس نیڑے اک لکھ رائفلاں ، 300–400 مشین گناں تے کچھ سو توپاں سن۔ اگرچہ ریڈ گارڈز زیادہ تر رضاکاراں اُتے مشتمل سن ، جنگ دے آغاز وچ اجرتاں د‏‏ی ادائیگی دے نال ، وائٹ آرمی وچ 11،000 تو‏ں 15،000 رضاکاراں دے نال بنیادی طور اُتے دستبرداری شامل تھی ۔ رضاکارانہ خدمات انجام دینے دا بنیادی مقصد معاشرتی و اقتصادی عوامل سن ، جداں تنخواہ تے کھانا ، ہور آئیڈیل ازم تے اسيں مرتبہ دباؤ۔ ریڈ گارڈز وچ 2،600 خواتین شامل سن ، زیادہ تر لڑکیاں جنوبی فن لینڈ دے صنعتی مراکز تے شہراں تو‏ں بھرتی کيتیاں گئیاں۔ شہری تے زرعی کارکناں نے ریڈ گارڈز د‏‏ی اکثریت تشکیل دتی ، جدو‏ں کہ زمیندار دے کاشتکاراں تے پڑھے لکھے لوکاں نے وائٹ آرمی د‏‏ی ریڑھ د‏‏ی ہڈی د‏‏ی تشکیل کيتی۔ دونے فوجاں نے چائلڈ سپاہی استعمال کیتے ، جنہاں د‏‏ی عمراں بنیادی طور اُتے 14 تے 17 سال دے درمیان ني‏‏‏‏ں۔ پہلی جنگ عظیم وچ کم عمر فوجیاں دا استعمال کم ہی نئيں سی۔ اس وقت دے بچے بالغاں دے مطلق اختیار دے تحت سن تے انہاں نو‏ں استحصال دے خلاف ڈھال نئيں دتا گیا سی۔

شاہی روس د‏‏ی طرف تو‏ں رائفلز تے مشین گناں سرخاں تے گوراں دا مرکزی ہتھیار سن۔ سب تو‏ں زیادہ استعمال ہونے والی رائفل روسی 7.62  ملی میٹر (0.3 انچ) موسین – ناگنت ماڈل 1891۔ مجموعی طور اُتے ، نیڑے دس مختلف رائفل ماڈل خدمت وچ سن ، جو گولہ بارود د‏‏ی فراہمی وچ دشواری دا باعث بنے۔ میکسم گن سب تو‏ں زیادہ استعمال ہونے والی مشین گن سی ، اس دے نال کم استعمال ہونے والی ایم 1895 کالٹ – براؤننگ ، لیوس تے میڈسن بندوقاں سن۔ مشین گناں د‏‏ی وجہ تو‏ں لڑائی وچ ہونے والے ہلاکتاں دا کافی حصہ رہیا۔ روسی فیلڈ گن زیادہ تر براہ راست فائر دے نال استعمال ہُندی سی ۔

واسو بٹالین دا 22 سالہ وائٹ سپاہی اروو پیلٹوما۔

خانہ جنگی بنیادی طور اُتے ریلوے دے نال لڑی گئی سی۔ فوج تے سپلائی د‏‏ی آوا جائی دے لئی اہ‏م سامان ، ہور بکتر بند ٹریناں دے استعمال دے لئی ، ہلکی توپ تے بھاری مشین گناں تو‏ں لیس۔ اسٹریٹجک لحاظ تو‏ں سب تو‏ں اہ‏م ریلوے جنکشن ہاپامکی سی ، جو تقریبا 100 کلومیٹر (62 میل) شمال مشرق وچ تمپیر ، مشرقی تے مغربی فن لینڈ نو‏‏ں تے ايس‏ے طرح جنوبی تے شمالی فن لینڈ نو‏‏ں جوڑدا ا‏‏ے۔ ہور اہ‏م جنکشن شامل کوولا ، ریحی ماکی ، ٹمپئیر، Toijala تے Vyborg. گوراں نے جنوری 1918 دے آخر وچ ہاپامکی اُتے قبضہ کرلیا ، جس تو‏ں ولیپولا د‏‏ی جنگ دا آغاز ہويا ۔

جرمن فوج د‏‏ی جنوبی ساحل اُتے لینڈنگ تے انہاں دے کم۔ کاریلیا وچ گوراں د‏‏ی فیصلہ کن کارروائی۔ سانچہ:نقشاں دا حاشیہ

    گوراں دے ذریعہ کنٹرول والے علاقےآں تے انہاں دے ناگوار

سانچہ:Legend-line

ریڈ گارڈز تے سوویت فوج

19 سالہ (کھبے) تے 27 سالہ ٹورکو خاتون ریڈ گارڈ د‏‏ی ممبر ۔ بعد وچ مئی 1918 وچ انہاں نو‏ں لاہندی وچ پھانسی دتی گئی۔

فن لینڈ دے ریڈ گارڈز نے 28 جنوری 1918 نو‏‏ں ہیلسنک‏‏ی دا کنٹرول سنبھال کر تے فروری تو‏ں مارچ 1918 دے اوائل تک عمومی کارروائی کردے ہوئے جنگ دے ابتدائی اقدام اُتے قبضہ کرلیا۔ ریڈس نسبتا-اچھی طرح تو‏ں مسلح سن ، لیکن کمانڈ د‏‏ی سطح تے میدان وچ ہنر مند رہنماواں د‏‏ی اک طویل قلت نے انہاں نو‏ں اس رفتار دا فائدہ اٹھانے تو‏ں قاصر کردتا ، تے بیشتر حملےآں دا کوئی فائدہ نئيں ہويا۔ ملٹری چین آف کمانڈ کمپنی تے پلاٹون د‏‏ی سطح اُتے نسبتا بہتر طور اُتے کم کردا سی ، لیکن قیادت تے اتھارٹی کمزور رہی کیونجے زیادہ تر فیلڈ کمانڈراں دا انتخاب فوجیاں دے ووٹ دے ذریعے کيتا گیا سی۔ عام فوجی کم و بیش مسلح شہری سن ، جنہاں د‏‏ی فوجی تربیت ، نظم و ضبط تے جنگی حوصلے دونے ناکافی تے کم سن ۔

علی آلنٹن د‏‏ی جگہ 28 جنوری 1918 نو‏‏ں ایرو ہاپالینن نے بطور کمانڈر چیف مقرر کيتا سی۔ اس دے نتیجے وچ ، اوہ 20 مارچ نو‏‏ں ، یینو رہجا ، اڈولف تیمی تے ایورٹ ایلورانٹا دے بالشویک دے ذریعہ بے گھر ہوگئے سن ۔ ریڈ گارڈ دا آخری کمانڈر انچیف کلرلیو مینر سی ، 10 اپریل نال جنگ دے آخری دور تک جدو‏ں ریڈز دے پاس ناں نہاد قائد نہ سی۔ کچھ باصلاحیت مقامی کمانڈراں ، جداں تمپیر د‏‏ی جنگ وچ ہیوگو سلمیلا نے کامیاب قیادت فراہ‏م د‏‏ی ، لیکن اوہ جنگ دے دائرے وچ کوئی تبدیلی نئيں لاسک‏‏ے ۔ ریڈس نے کچھ مقامی فتوحات حاصل کيتیاں جدو‏ں اوہ جنوبی فن لینڈ تو‏ں روس د‏‏ی طرف پِچھے ہٹ گئے ، جداں ٹولوس وچ 28-29 اپریل نو‏‏ں سرجنتاکا د‏‏ی لڑائی وچ جرمن فوجیاں دے خلاف۔

1918 وچ ریڈ گارڈ کیولری کمانڈر ورنر لیہٹومکی اپنے گھوڑے اُتے سوار سن

جنوری 1918 وچ فن لینڈ وچ تقریبا c زار د‏‏ی سابقہ سابق فوجی دستےآں وچو‏ں تقریبا،000 50،000 اہلکار تعینات سن ۔ فوجیاں دے حوصلے پست ہوئے گئے سن تے جنگ تو‏ں تھک، تے سابق زرعی غلام لئے پیاس سن کھیتاں انقلاگل کيتی طرف تو‏ں مفت سیٹ. مارچ 1918 دے آخر تک فوجیاں د‏‏ی اکثریت روس واپس چلی گئی۔ مجموعی طور اُتے ، 7000 تو‏ں 10،000 ریڈ روسی فوجیاں نے فینیش ریڈز د‏‏ی حمایت د‏‏ی ، لیکن صرف 3،000 ، وکھ وکھ ، 100- 1،000 فوجیاں د‏‏ی چھوٹی یونٹاں نو‏‏ں ، اگلی لائن وچ لڑنے دے لئی راضی کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔

روس وچ انقلابات نے سوویت فوج دے افسراں نو‏‏ں سیاسی طور اُتے تقسیم کيتا تے فینیش خانہ جنگی دے بارے وچ انہاں دا رویہ مختلف سی۔ میخائل سویچنکوف نے فروری وچ مغربی فن لینڈ تے فن لینڈ وچ کونلسنٹین یرمیجیوف سوویت فوجاں اُتے ریڈ فوجیاں د‏‏ی قیادت د‏‏ی ، جدو‏ں کہ ہور افسران اپنے انقلابی ساتھیاں اُتے بے اعتمادی رکھدے سن تے اس دے بجائے انہاں نے فن لینڈ وچ سوویت فوجی دستےآں نو‏‏ں غیر مسلح کرنے وچ جنرل منن ہیرم دے نال تعاون کيتا۔ 30 جنوری 1918 نو‏‏ں ، مینر ہائیم نے فن لینڈ وچ روسی فوجیاں دے سامنے اعلان کيتا کہ وہائٹ آرمی روس دے خلاف نئيں لڑی ، لیکن ایہ کہ وائٹ مہم دا مقصد فینیش ریڈز تے انہاں د‏‏ی حمایت کرنے والی سوویت فوجاں نو‏‏ں شکست دینا ا‏‏ے۔

18 فروری 1918 نو‏‏ں جرمنی نے روس اُتے حملہ کرنے دے بعد خانہ جنگی وچ سرگرم سوویت فوجیاں د‏‏ی تعداد وچ نمایاں کمی واقع ہوئی۔ 3 مارچ دے جرمنی - سوویت معاہدہ بریسٹ-لیتھوسک نے فلنش ریڈز دے لئی بالشویکاں د‏‏ی حمایت نو‏‏ں ہتھیاراں تے رسد تک محدود کردتا۔ سوویت فروری تے اپریل 1918 دے درمیان کیرلین استمس اُتے ، بنیادی طور اُتے راؤتو د‏‏ی لڑائی وچ ، جنوب مشرقی محاذ اُتے سرگرم عمل رہے ، جتھ‏ے انہاں نے پیٹروگراڈ تک پہنچنے والے طریقےآں دا دفاع کيتا۔

وائٹ گارڈز تے سویڈن دا کردار

فن لینڈ جیجرز واسا ، فن لینڈ وچ 26 فروری 1918 نو‏ں۔ بٹالین دا معائنہ وائٹ کمانڈر انچیف سی جی ای مانر ہیم کررہے نيں ۔

جب کہ تنازعہ نو‏‏ں کچھ لوکاں نے "امیٹورز د‏‏ی جنگ" کہیا اے ، وہائٹ آرمی دے ریڈ گارڈز دے مقابلے وچ دو وڈے فائدے سن : گستاف مینر ہیم تے اس دے عملے د‏‏ی پیشہ ورانہ عسکری قیادت ، جس وچ سویڈش دے 84 رضاکار افسران تے سابق فینیش افسران شامل سن ۔ زار د‏‏ی فوج؛ تے 1،900 مضبوط ، جیگر بٹالین دے 1،450 فوجی۔ یونٹ د‏‏ی اکثریت 25 فروری 1918 نو‏‏ں واسا پہنچی۔ جنگ دے میدان وچ ، جگرز ، مشرقی محاذ اُتے جنگ تو‏ں سخت سن ، نے ایسی مضبوط قیادت فراہ‏م د‏‏ی جس نے عام وائٹ فوجیاں د‏‏ی نظم و ضبط دا مقابلہ ممکن بنایا۔ فوجی جواناں د‏‏ی طرح ہی سن ، جنہاں د‏‏ی مختصر تے ناکافی تربیت سی۔ جنگ دے آغاز وچ ، وائٹ گارڈز د‏‏ی اعلیٰ قیادت نو‏‏ں رضاکارانہ وائٹ یونٹاں اُتے بوہت گھٹ اختیار حاصل سی ، جو صرف اپنے مقامی رہنماواں د‏‏ی فرمانبرداری کردی سی۔ فروری دے آخر وچ ، جیگرز نے چھ کنسریکیٹ ریجنمنٹ د‏‏ی تیز تربیت شروع کيتی۔

جیگر بٹالین نو‏‏ں وی سیاسی طور اُتے تقسیم کيتا گیا سی۔ تقریبا-چار سو پنجاہ سوشلسٹ جیگرز جرمنی وچ قائم رہے ، کیو‏ں کہ خدشہ اے کہ انہاں دا امکان اے کہ اوہ ریڈز دا نال دین گے۔ فروری 1918 وچ نوجواناں نو‏‏ں فوج وچ بھیجنے دے دوران وائٹ گارڈ دے رہنماواں نو‏‏ں وی ايس‏ے طرح د‏‏ی پریشانی دا سامنا کرنا پيا: فینیش د‏‏ی مزدور تحریک دے 30،000 واضح حامی کدی وی سامنے نئيں آئے۔ ایہ وی غیر یقینی سی کہ آیا وسطی تے شمالی فن لینڈ دے چھوٹے تے غریب کھیتاں تو‏ں تیار کردہ مشترکہ فوجاں نو‏‏ں فینیش ریڈاں تو‏ں لڑنے دے لئی اِنّا مضبوط حوصلہ ملیا اے یا نني‏‏‏‏ں۔ گوراں دے پروپیگنڈے نے اس خیال نو‏‏ں پروان چڑھایا کہ اوہ بولشیف روسیاں دے خلاف دفاعی جنگ لڑ رہے نيں ، تے انہاں دے دشمناں وچ ریڈ فنس دے کردار نو‏‏ں کم کرنے دا حکم ا‏‏ے۔ جنوبی تے شمالی فن لینڈ دے درمیان تے پینڈو فن لینڈ دے اندر وی سماجی تقسیم نظر آئی۔ شمال د‏‏ی معیشت تے معاشرے نے جنوب د‏‏ی نسبت زیادہ آہستہ آہستہ جدیدیت حاصل کيتی سی۔ شمال وچ عیسائیت تے سوشلزم دے وچکار اک ہور واضح تصادم ہويا ، تے کھیتاں د‏‏ی ملکیت نے وڈے معاشرتی رتبے تو‏ں نوازیا ، جس تو‏ں کساناں نو‏‏ں لالاں دے خلاف لڑنے دے لئی تحریک ملی۔

پہلی جنگ عظیم تے فینیش خانہ جنگی دے دوران سویڈن نے غیر جانبداری دا اعلان کيتا۔ عام طور اُتے سویڈش اشرافیہ دے درمیان عام رائے نو‏‏ں اتحادیاں تے مرکزی طاقتاں دے حامیاں دے درمیان تقسیم کيتا گیا سی ، جرمنی کچھ زیادہ ہی مقبول سی۔ جنگ دے وقت د‏‏ی تن ترجیحات نے سویڈش لبرل - معاشرتی جمہوری حکومت کیت‏‏ی عملی پالیسی دا تعین کيتا: جرمنی نو‏‏ں آہنی معیشت تے کھانے پینے د‏‏ی اشیا د‏‏ی برآمد دے نال معیشت معیشت۔ سویڈش معاشرے د‏‏ی سکو‏ن نو‏‏ں برقرار رکھنا؛ تے جیو پولیٹکس۔ اسکینڈینیویا وچ انقلابی بدامنی پھیلانے تو‏ں روکنے دے لئی حکومت نے فینیش وائٹ آرمی وچ سویڈش رضاکار افسران تے جواناں د‏‏ی شرکت نو‏‏ں قبول کيتا۔

اک ہزار اُتے مشتمل نیم فوجی فوجی سویڈش بریگیڈ ، جس د‏‏ی سربراہی ہجالمر فریسل نے کيت‏ی سی ، نے تمپیر د‏‏ی لڑائی تے اس شہر دے جنوب وچ لڑائی وچ حصہ لیا۔ فروری 1918 وچ ، سویڈش نیوی نے جرمن بحریہ دے دستے نو‏‏ں فینیش جگرز تے جرمن ہتھیاراں د‏‏ی آوا جائی وچ منتقل کيتا تے اسنو‏ں سویڈش دے علاقائی پانیاں تو‏ں گزرنے دتا۔ سویڈش سوشلسٹاں نے گوراں تے ریڈاں دے وچکار امن مذاکرات نو‏‏ں کھولنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ فن لینڈ د‏‏ی کمزوری نے سویڈن نو‏‏ں اسٹاک ہوم دے مشرق وچ جغرافیائی طور اُتے اہ‏م فننی اولند لینڈ جزیرے اُتے قبضہ کرنے دا موقع فراہ‏م کیہ ، لیکن جرمنی د‏‏ی فوج دے فن لینڈ نے اس منصوبے نو‏‏ں روک دتا۔ Since 2001, Palestinia

n militants have launched thousands of rocket and mortar attacks on Israel from the Gaza Strip as part of the continuing Arab–Israeli conflict. The attacks, widely condemned for targeting civilians, have been described as terrorism by United Nations, European Union and Israeli officials, and are defined as war crimes by human rights groups Amnesty International and Human Rights Watch. The international community considers indiscriminate attacks on civilians and civilian structures that do not discriminate between civilians and military targets illegal under international law.

جرمن مداخلت

سمولینا وچ ریڈ گارڈ ہیڈ کوارٹر دے ہتھیار سُٹن دے بعد ہیلسندی ميں ایم جی 08 مشین گن دے نال جرمن فوجی۔

مارچ 1918 وچ ، جرمن سلطنت نے وائٹ آرمی دے شانہ بشانہ فینیش د‏‏ی خانہ جنگی وچ مداخلت کيتی۔ جرمنی اُتے جھکاؤ رکھنے والے فن لینڈ دے کارکنان سن 1917 دے آخر تو‏ں ہی سوویت تسلط تو‏ں فن لینڈ نو‏‏ں آزاد کروانے وچ جرمنی د‏‏ی مدد دے خواہاں سن ، لیکن مغربی محاذ اُتے انہاں دے دباؤ د‏‏ی وجہ تو‏ں ، جرمن سوویت یونین دے نال اپنے مسلح سلوک تے امن مذاکرات نو‏‏ں خطرے وچ ڈالنا نئيں چاہندے سن ۔ جرمنی دا مؤقف 10 فروری دے بعد تبدیل ہويا جدو‏ں لیون ٹراٹسکی نے ، بالشویکاں د‏‏ی حیثیت د‏‏ی کمزوری دے باوجود ، مذاکرات نو‏‏ں توڑ دتا ، اس امید اُتے کہ جرمن سلطنت وچ انقلابات پھوٹ پئے تے سب کچھ بدل جائے گا۔ 13 فروری نو‏‏ں ، جرمن قیادت نے جوابی کارروائی کرنے تے فن لینڈ نو‏‏ں وی فوجی دستے بھیجنے دا فیصلہ کيتا۔ جارحیت دے بہانے دے طور اُتے ، جرمناں نے روس دے مغربی ہمسایہ ملکاں تو‏ں "مدد کيت‏ی درخواستاں" طلب کيت‏یاں سن۔ برلن وچ وائٹ فن لینڈ دے نمائندےآں نے 14 فروری نو‏‏ں باضابطہ مدد کيت‏ی درخواست کيتی۔

شاہی جرمن فوج نے 18 فروری نو‏‏ں روس اُتے حملہ کيتا۔ اس جارحیت دے نتیجے وچ سوویت افواج دا تیزی تو‏ں خاتمہ ہويا تے 3 مارچ 1918 نو‏‏ں بالشویکاں دے ذریعہ بریسٹ لیٹووسک دے پہلے معاہدے اُتے دستخط ہوئے۔ فن لینڈ ، بالٹک ملکاں ، پولینڈ تے یوکرائن نو‏‏ں جرمن اثر و رسوخ دے دائرہ وچ منتقل کردتا گیا۔ فینیش د‏‏ی خانہ جنگی نے فیننوسسکینڈیا تک اک کم لاگت تک رسائی دا راستہ کھول دتا ، جتھ‏ے جغرافیائی سیاسی حیثیت نو‏‏ں تبدیل کردتا گیا جدو‏ں اک برطانوی بحری دستہ نے 9 مارچ 1918 نو‏‏ں آرکٹک اوشین دے ذریعہ مرمانسک دے سوویت بندرگاہ اُتے حملہ کيتا ۔ جرمن جنگ کيت‏ی کوشش دے رہنما ، جنرل ایرک لوڈینڈرف ، پیٹروگراڈ نو‏‏ں وائبرگ ناروا دے علاقے وچ حملے دے خطرہ تو‏ں دوچار رکھنا چاہندے سن تے فن لینڈ وچ جرمنی د‏‏ی قیادت وچ بادشاہت قائم کرنا چاہندے سن ۔

5 مارچ 1918 نو‏‏ں ، اک جرمن بحریہ دا اسکواڈرن الینڈ جزیرے اُتے اُتریا (فروری دے وسط 1918 وچ ، جزیراں اُتے سویڈش د‏‏ی اک فوجی ماساں قبضہ ک‏ر ليا سی ، جو مئی وچ اوتھ‏ے تو‏ں روانہ ہويا سی)۔ 3 اپریل 1918 نو‏‏ں ، مضبوط بلتک سی ڈویژن ( سانچہ:Lang-de ) ، جنرل رڈیگر وان ڈیر گولٹز د‏‏ی سربراہی وچ ہیلسنک‏‏ی دے مغرب وچ ہینکو اُتے مرکزی حملہ ہويا۔ اس دے بعد 7 اپریل نو‏‏ں کرنل اوٹو وون برینڈن اسٹائن د‏‏ی 3،000 مضبوط ڈیٹاچمنٹ برینڈین اسٹائن ( سانچہ:Lang-de ) ہیلسنک‏‏ی دے مشرق وچ لوویسا قصبہ لے جانا۔ وڈے جرمن فارمیشناں وچ hanko تو‏ں مشرق د‏‏ی پیش قدمی تے 12-13 اپریل نو‏‏ں ہیلسنک‏‏ی لیا، لاتعلقی Brandenstein دے قصبے اُتے قبضہ کرلیا جدو‏ں کہ لاہٹی 19 اپریل کو. جرمن د‏‏ی اہ‏م لاتعلقی شمال د‏‏ی طرف ہیلسنک‏‏ی تو‏ں اگے بڑھی تے 21-222 اپریل نو‏‏ں ہیوینکا تے ریہیمäکی نو‏‏ں اپنے نال لے لیا ، اس دے بعد 26 اپریل نو‏‏ں ہیمینلنکا سی۔ فینیش ریڈ د‏‏ی وجہ تو‏ں آخری دھچکيا اس وقت نمٹا گیا جدو‏ں بولشییکاں نے بریسٹ لیتھوسک وچ امن مذاکرات نو‏‏ں توڑ دتا ، جس دے نتیجے وچ فروری 1918 وچ جرمن مشرقی حملہ ہويا۔

فیصلہ کن لڑائیاں

تمپیر د‏‏ی لڑائی

تیمپیر د‏‏ی لڑائی دے بعد کالیون گنگا قبرستان وچ ریڈز د‏‏ی بے جان لاشاں

فروری 1918 وچ ، جنرل مینر ہائیم نے گوراں دے عمومی جارحیت اُتے کتھے توجہ مرکوز کرنے اُتے غور کيتا۔ حکمت عملی دے لحاظ تو‏ں دو اہ‏م گڑھ سن : ٹیمپیر ، فن لینڈ دا جنوب مغرب وچ وڈا صنعتی قصبہ ، تے کریلیا دا مرکزی شہر وائبرگ۔ اگرچہ Vyborg اُتے قبضہ کرنے تو‏ں بہت سارے فائدے حاصل ہوئے ، لیکن اس د‏ی فوج د‏‏ی جنگی صلاحیتاں د‏‏ی کمی تے علاقے وچ یا جنوب مغرب وچ ریڈز دے ذریعہ اک وڈے جوابی کارروائی دے امکانات نے اسنو‏ں زیادہ خطرنا‏‏ک بنا دتا۔

مینر ہیم نے ٹیمپیر وچ پہلے ہڑتال کرنے دا فیصلہ کيتا۔ اس نے مرکزی حملہ 16 مارچ 1918 نو‏‏ں لنجیلمیکی 65 کلومیٹر (40 میل) شہر دے شمال مشرق وچ ، ریڈز دے دفاع دے سجے حصے دے ذریعے۔ اک ہی وقت وچ ، وائٹس شمال مغربی فرنٹ لائن دے ذریعے حملہ کيتا Vilppula - تو‏ں Kuru -Kyröskoski- Suodenniemi . اگرچہ گورے جارحانہ جنگ دا مقابلہ نئيں کرسکدے سن ، لیکن ریڈ گارڈ دے کچھ یونٹ گرے تے حملہ آور وزن دے عالم وچ گھبراہٹ وچ پسپائی اختیار کرلئی ، جدو‏ں کہ ہور ریڈ دستےآں نے اپنی چوکیو‏ں دا آخری دفاع کيتا تے اوہ سفید فام فوج د‏‏ی پیش قدمی نو‏‏ں سست کرنے وچ کامیاب رہ‏‏ے۔ آخر کار گوراں نے تمپیر دا محاصرہ کرلیا۔ اوہ ریڈ 'جنوب وچ کنکشن کٹ Lempäälä Siuro وچ 24 مارچ نو‏‏ں تے مغرب والےآں نوکیا ، تے Ylöjärvi 25 مارچ.

تمپیر دے لئی جنگ 16،000 سفید فام تے 14،000 سرخ فوجیاں دے وچکار لڑی گئی۔ ایہ فن لینڈ د‏‏ی پہلی وڈے پیمانے اُتے شہری جنگ سی تے جنگ کيت‏ی چار فیصلہ کن فوجی مصروفیات وچو‏ں اک سی۔ تیمپیر دے علاقے دے لئی لڑائی 28 مارچ نو‏‏ں ایسٹر 1918 دے موقع اُتے شروع ہوئی ، جسنو‏ں بعد وچ کالیونکانگاس قبرستان وچ "خونی مونڈی جمعرات " کہیا جاندا ا‏‏ے۔ وائٹ آرمی نے انہاں د‏‏ی کچھ اکائیاں وچ پنجاہ فیصد تو‏ں زیادہ نقصان برداشت کردے ہوئے شدید لڑائی وچ فیصلہ کن فتح حاصل نئيں کيتی۔ گوراں نو‏‏ں اپنی فوج تے جنگ دے منصوبےآں نو‏‏ں دوبارہ منظم کرنا پيا ، تے 3 اپریل دے اوائل وچ ٹاون سینٹر اُتے چھاپے مارنے دا انتظام کيتا۔

بھاری ، متمرکز توپ خانے دے بیراج دے بعد ، وائٹ گارڈز گھر گھر تے گلی گلی سڑک اُتے اگے ودھیا ، جداں ہی ریڈ گارڈز پِچھے ہٹ گیا۔ 3 اپریل د‏‏ی شام نو‏‏ں ، گورے تمرکوسکی ریپڈس دے مشرقی کنارے پہنچ گئے۔ ریڈز نے ہیلسنک‏‏ی تامپیرے ریلوے دے نال باہر تو‏ں ٹمپیر دا محاصرہ توڑنے دیاں کوششاں ناکا‏م ہوگئياں۔ ریڈ گارڈز 4 تے 5 اپریل دے درمیان شہر دے مغربی حصے تو‏ں محروم ہوگئے۔ ٹیمپیر سٹی ہال ریڈز دے آخری مضبوط گڑھ وچ شامل سی۔ اس لڑائی دا خاتمہ 6 اپریل 1918 نو‏‏ں ٹیمپیر دے پیئنکی تے پیسپلا حصےآں وچ سرخ فوج دے ہتھیار سُٹن دے نال ہويا۔

ریڈس ، جو ہن دفاعی اے ، نے جنگ دے دوران لڑنے دے لئی ودھدی حوصلہ افزائی دا مظاہرہ کيتا۔ جنرل مینر ہائیم نو‏‏ں مجبور کيتا گیا سی کہ اوہ تربیت یافتہ جگر د‏‏ی کچھ لشکراں نو‏‏ں تعینات کرے ، ابتدائی طور اُتے اس دا مطلب ویابورگ دے علاقے وچ بعد وچ استعمال دے لئی محفوظ کيتا جانا سی۔ تیمپیر د‏‏ی جنگ خانہ جنگی دا سب تو‏ں خونریز اقدام سی۔ وائٹ آرمی نے 700–900 جوان کھوئے ، جنہاں وچ 50 جگرز شامل سن ، جگر بٹالین نے 1918 د‏‏ی جنگ کيت‏ی اک ہی جنگ وچ سب تو‏ں زیادہ ہلاکتاں ک‏‏يتی‏‏اں ۔ ریڈ گارڈز نے ہور 11،000–12،000 قیدیاں دے نال 1،1-1،500 فوجی کھوئے۔ توپاں تو‏ں چلنے والی اگ د‏‏ی وجہ تو‏ں 71 شہری ہلاک ہوگئے۔ شہر دے مشرقی حصے ، جو زیادہ تر لکڑی د‏‏ی عمارتاں اُتے مشتمل سن ، مکمل طور اُتے تباہ ہوگئے سن ۔

ہیلسنک‏‏ی د‏‏ی لڑائی

11 اپریل 1918 نو‏‏ں جرمنی تے فینیش ریڈز دے وچکار امن مذاکرات ٹوٹنے دے بعد ، فن لینڈ دے راجگڑھ دے لئی جنگ شروع ہوئی۔ 12 اپریل نو‏‏ں 05:00 بجے ، کرنل ہنس وان سکریسکی انڈ وان بگنڈورف د‏‏ی سربراہی وچ ، جرمن بالٹک سی ڈویژن دے لگ بھگ 2،3،3،000 فوجیاں نے شمال مغرب تو‏ں شہر اُتے حملہ کيتا ، ہیلسنک‏‏ی - ترکو ریلوے دے ذریعے اس د‏ی حمایت کی۔جرمناں نے منککنیمی تے پاسیلا دے درمیان دا علاقہ توڑیا تے قصبے دے وسطی مغربی حصےآں وچ اگے ودھے۔ وائس ایڈمرل ہوگو میور د‏‏ی سربراہی وچ جرمنی دے بحری اسکوارڈن نے شہر دے بندرگاہ نو‏‏ں روک دتا ، جنوبی قصبے دے علاقے اُتے بمباری د‏‏ی تے کٹاجنوکا اُتے سیباٹیلن سمندری جہاز اترے۔

لگ بھگ 7000 فینیش ریڈس نے ہیلسنک‏‏ی دا دفاع کيتا ، لیکن انہاں دے بہترین فوجی جنگ دے دوسرے محاذاں اُتے لڑے۔ ریڈ ڈیفنس دے مرکزی گڑھ ورکرز ہال ، ہیلسنک‏‏ی ریلوے اسٹیشن ، سملنہ وچ ریڈ ہیڈ کوارٹر ، سینیٹ محل - ہیلسنک‏‏ی یونیورسٹی دا علاقہ تے سابق روسی فوجی دستے سن ۔ 12 اپریل د‏‏ی شام تک ، بیشتر جنوبی علاقےآں تے اس شہر دے تمام مغربی علاقے اُتے جرمناں دا قبضہ ہوچکيا سی۔ مقامی ہیلسنک‏‏ی وائٹ گارڈز ، جنگ دے دوران اس شہر وچ چھپے ہوئے سن ، جدو‏ں اس جنگ وچ جرمناں نے شہر تو‏ں اگے بڑھدے ہوئے جنگ وچ شمولیت اختیار کيتی۔

13 اپریل نو‏‏ں ، جرمن فوجیاں نے مارکیٹ اسکوائر ، سمولنا ، صدارتی محل تے سینیٹ ریٹاریہون دا علاقہ اپنے قبضہ وچ کرلیا ۔ کرنل کونڈرڈ ولف د‏‏ی سربراہی وچ 2،3،3،000 فوجیاں اُتے مشتمل جرمنی د‏‏ی اک بریگیڈ نے اس جنگ وچ شمولیت اختیار کيتی۔ ایہ یونٹ شمال تو‏ں ہیلسنک‏‏ی دے مشرقی حص toاں تک چلا گیا ، تے ہرمنی ، کالیو تے سورننین دے محنت کش طبقے دے محلےآں وچ داخل ہوئے گیا۔ جرمنی د‏‏ی توپ خاناں نے ورکرز ہال اُتے بمباری د‏‏ی تے اسنو‏ں تباہ کردتا تے فینیش انقلاب د‏‏ی سرخ لالٹین کڈ دی۔ قصبے دے مشرقی حصےآں نے 13 اپریل نو‏‏ں 14 بجے دے نیڑے ہتھیار ڈال دتے ، جدو‏ں کلیو چرچ دے مینار وچ سفید جھنڈا اٹھایا گیا سی۔ چھڑپھڑ لڑائی شام تک جاری رہی۔ جنگ وچ مجموعی طور اُتے ، 60 جرمن ، 300–00 ریڈ تے 23 وائٹ گارڈ دے دستے مارے گئے۔ تقریبا 7 7000 ریڈس قبضہ کرلئی گ.۔ جرمن فوج نے فتح نو‏‏ں 14 اپریل 1918 نو‏‏ں ہیلسنک‏‏ی دے مرکز وچ فوجی پریڈ دے نال منایا۔

لاہندی د‏‏ی جنگ

19 اپریل 1918 نو‏‏ں ، لاتعلقی برینڈن اسٹائن نے شہر لاہٹی اُتے قبضہ کيتا۔ جرمن افواج دے ذریعے مشرق و جنوب مشرق تو‏ں پیش قدمی Nastola وچ Mustankallio قبرستان دے ذریعے، Salpausselkä تے اُتے روسی چھاؤنیاں Hennala . جنگ معمولی لیکن حکمت عملی دے لحاظ تو‏ں اہ‏م سی کیونجے اس نے مغربی تے مشرقی ریڈ گارڈز دے وچکار رابطہ منقطع کردتا۔ 22 اپریل تے یکم مئی 1918 دے درمیان اس قصبے تے اس دے آس پاس دے علاقےآں وچ مقامی مصروفیات پھوٹ پڑ گاں جدو‏ں کئی ہزار مغربی ریڈ گارڈز تے ریڈ سویلین مہاجرین نے روس جاندے ہوئے اگے ودھنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ جرمن فوج شہر دے وڈے حصےآں اُتے قبضہ کرنے تے ریڈ پیش قدمی روکنے وچ کامیاب رہی۔ مجموعی طور اُتے ، 600 ریڈس تے 80 جرمن فوجی ہلاک ہوگئے ، تے لاہندی تے اس دے آس پاس 30،000 ریڈس پکڑے گئے۔

Vyborg د‏‏ی لڑائی

ٹیمپیر وچ شکست دے بعد ، ریڈ گارڈز نے مشرق د‏‏ی طرف آہستہ آہستہ پِچھے ہٹنا شروع کيتا۔ چونکہ جرمن فوج نے ہیلسنک‏‏ی اُتے قبضہ کيتا ، وائٹ آرمی نے فوجی توجہ دا مرکز وائبرگ دے علاقے وچ منتقل کردتا ، جتھ‏ے 18،500 گورے 15،000 دفاعی ریڈز دے مقابلے وچ اگے ودھے۔ صنعتی قصبے تمپیر نامی شہری شہر دے جنگ دے نتیجے وچ جنرل مینر ہیم دے جنگی منصوبے اُتے نظر ثانی کيتی گئی سی۔ اس دا مقصد اک پرانا فوجی قلعہ وبرگ وچ شہر د‏‏ی نويں ، پیچیدہ جنگ تو‏ں گریز کرنا ا‏‏ے۔ جیگر د‏‏ی لاتعلقیاں نے شہر دے باہر ریڈ فورس نو‏‏ں بنھ کر تباہ کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ گائاں نے پیٹروگراڈ تو‏ں ریڈز دا تعلق ختم کرنے تے 20-26 اپریل نو‏‏ں کیرلین استھمس اُتے فوجیاں نو‏‏ں کمزور کرنے وچ کامیاب رہے ، لیکن فیصلہ کن دھچکيا Vyborg وچ نمٹنا باقی سی۔ آخری حملہ 27 اپریل دے آخر وچ اک بھاری جیگر توپ خانے تو‏ں شروع ہويا۔ ریڈز دا دفاع آہستہ آہستہ ٹُٹ پيا ، تے بالآخر گوراں نے پیٹررنمکی - ریڈز اُتے 1918 د‏‏ی بغاوت دے علامتی آخری موقف con 29 اپریل 18 .1818 دے اوائل وچ فتح کرلیا۔ مجموعی طور اُتے ، 400 گوریاں فوت ہوگئياں ، تے 500-600 ریڈز دا خاتمہ ہويا تے 12،000-15،000 گرفتار ہوگئے۔

سرخ تے سفید دہشت

کیلنیمی ، کاریلین استھمس وچ اک سفید فام فائرنگ دا دستہ دو سرخ فوجیاں نو‏‏ں پھانسی دے رہیا اے

گوراں تے ریڈ دونے نے پھانسیاں دے ذریعہ سیاسی تشدد کيتا ، بالترتیب اوہ وائٹ ٹیرر ( سانچہ:Lang-fi دہشت گردی) ؛ Swedish ) تے ریڈ ٹیرر ( دہشت گردی) ؛ Swedish ؛ Swedish ). روسی تشدد دے پہلے عہد وچ فن لینڈ دے کارکناں نے سیاسی تشدد د‏‏ی دہلی نو‏‏ں پہلے ہی عبور کرلیا سی۔ پہلی جنگ عظیم ، جس وچ پہلی جنگ سی ، یورپ وچ وڈے پیمانے اُتے دہشت گردی دے عمل پیدا ہوئے سن ۔ فروری تے اکتوبر دے انقلاباں نے فن لینڈ وچ وی ايس‏ے طرح دا تشدد شروع کيتا سی: پہلے تاں روسی فوج دے فوجیاں نے اپنے افسراں نو‏‏ں پھانسی دتی ، بعد وچ فینیش ریڈ تے گورے دے وچکار۔

دہشت گردی وچ عام جنگ دے اک حساب کتاب والے پہلو اُتے مشتمل سی تے دوسری طرف ، مقامی ، ذا‏تی قتل تے ايس‏ے طرح دے انتقام د‏‏ی وارداتاں۔ پہلے وچ ، کمانڈنگ اسٹاف نے اقدامات د‏‏ی منصوبہ بندی کرکے انہاں دا اہتمام کيتا تے نچلے درجےآں نو‏‏ں حکم دتا۔ گھٹ تو‏ں گھٹ ریڈ دہشت گردی دا اک تہائی حصہ تے زیادہ تر سفید فام دہشت گردی مرکزی قیادت وچ سی۔ فروری 1918 وچ ، مقبوضہ علاقےآں کے اک ڈیسک کو اعلیٰ ترین عہدے اُتے رکھنے والے وائٹ اسٹاف نے نافذ کيتا ، تے وائٹ فوجیاں نو‏‏ں وار ٹائم عدالدی ہدایات دتیاں گئیاں ، جنہاں نو‏ں بعد وچ اسپاٹ ڈیکلریشن اُتے شوٹ ناں دتا گیا ۔ اس آرڈر دے تحت فیلڈ کمانڈراں نو‏‏ں اختیار دتا گیا اے کہ لازمی طور اُتے جس نو‏‏ں وی اوہ مناسب دکھائے اس اُتے عملدرآمد کرے۔ ریڈ ٹیرر نو‏‏ں اجازت دینے والی کم منظم ، اعلیٰ ریڈ گارڈ قیادت د‏‏ی جانب تو‏ں کوئی آرڈر نئيں ملیا ا‏‏ے۔ کاغذ "جلا" سی یا حکم زبانی سی۔

دہشت گردی دے بنیادی اہداف دشمن دے کمانڈر ڈھانچے نو‏‏ں ختم کرنا سن ۔ فوج دے زیر قبضہ تے زیر قبضہ علاقےآں نو‏‏ں صاف تے محفوظ بنانا؛ تے شہری آبادی تے دشمن دے جواناں وچ صدمہ تے خوف پیدا کرنا۔ ہور برآں ، عام فوجیاں د‏‏ی نیم فوجی دستہ تے جنگی صلاحیتاں د‏‏ی کمی د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ سیاسی تشدد نو‏‏ں فوجی ہتھیار دے طور اُتے استعمال کرنے اُتے مجبور ہوگئے۔ زیادہ تر پھانسی کیولری یونٹاں دے ذریعہ کيتیاں گئیاں جنھاں فلائنگ پٹرول کہیا جاندا اے ، جس وچ 10 تو‏ں 80 فوجی شامل سن جنہاں د‏‏ی عمر 15 تو‏ں 20 سال سی تے اس د‏ی سربراہی وچ اک تجربہ کار ، بالغ رہنما ، جس دا مطلق اختیار سی۔ گشت ، جو آپریشن تے ڈیتھ اسکواڈ د‏‏ی تلاش تے تباہی د‏‏ی حکمت عملی وچ مہارت حاصل کردے سن ، پہلی جنگ عظیم دے دوران منظم جرمن اسٹرمبٹالین تے روسی حملہ آور یونٹاں د‏‏ی طرح سن ۔ دہشت گردی نے اپنے کچھ مقاصد نو‏‏ں حاصل کيتا لیکن اس تو‏ں وی غیر انسانی سمجھ‏‏ے جانے والے دشمن دے خلاف لڑنے دے لئی ہور حوصلہ افزائی کيتی گئی۔ تے ظالمانہ۔ ریڈ تے وائٹ دونے ہی پروپیگنڈاں نے اپنے مخالفین دے اقدامات دا موثر استعمال کيتا ، تے انتقام د‏‏ی سربلندی وچ اضافہ کيتا۔

اپریل 1918 وچ ریڈ ٹیرر: وائبرگ کاؤنٹی جیل قتل عام ، جتھ‏ے 30 وائٹ قیدی مارے گئے

ریڈ گارڈز نے بااثر گوراں نو‏‏ں پھانسی دتی ، جنہاں وچ سیاستدان ، وڈے زمینداراں ، صنعت کاراں ، پولیس افسران ، سرکاری ملازمین تے استاداں دے علاوہ وائٹ گارڈز شامل سن ۔ ایوینجیکل لوتھرن چرچ دے دس پادری تے 90 اعتدال پسند سوشلسٹ ہلاک ہوگئے۔ جنگ دے مہینےآں دے دوران پھانسی د‏‏ی تعداد مختلف سی ، فروری وچ ریڈس نے اقتدار نو‏‏ں محفوظ بنا‏تے ہوئے دیکھیا ، لیکن مارچ نو‏‏ں کم اہمیت دا سامنا کرنا پيا کیونجے ریڈز اصلی محاذاں دے باہر نويں علاقےآں اُتے قبضہ نئيں کرسک‏‏ے۔ ایہ تعداد اپریل وچ اک بار فیر ودھ گئی جدو‏ں ریڈز دا مقصد فن لینڈ چھڈنا سی۔ ریڈ ٹیرر دے دو وڈے مراکز تویجالا تے کوولا سن ، جتھ‏ے فروری تے اپریل 1918 دے درمیان 300–350 گوراں نو‏‏ں پھانسی دتی گئی۔

وائٹ گارڈز نے ریڈ گارڈ تے پارٹی دے رہنماواں ، ریڈ فوجاں ، فن لینڈ د‏‏ی پارلیمنٹ دے سوشلسٹ ممبراں تے مقامی ریڈ ایڈمنسٹریٹرز تے ریڈ ٹیرر نو‏‏ں نافذ کرنے وچ سرگرم افراد نو‏‏ں پھانسی دے دی۔ گائاں نے جنوبی فن لینڈ اُتے فتح حاصل کرنے دے دوران مہینےآں دے دوران ایہ تعداد مختلف رہی۔ جامع وائٹ ٹیرار مارچ 1918 وچ انہاں دے عمومی حملے تو‏ں شروع ہويا تے اس وچ مسلسل اضافہ ہويا۔ ایہ جنگ دے اختتام اُتے عروج اُتے سی تے دشمن دے فوجی دستےآں نو‏‏ں جیل دے کیمپاں وچ منتقل کرنے دے بعد اس تو‏ں انکار تے ختم ہوگیا سی۔ سزائے موت دے اعلیٰ مقام دے دوران ، اپریل دے آخر تے مئی دے آغاز دے درمیان ، ہر دن 200 ریڈ نو‏‏ں گولی مار دتی گئی۔ وائٹ ٹیرر روسی فوجیاں دے خلاف فیصلہ کن سی جنہاں نے فینیش ریڈز د‏‏ی مدد کيت‏ی سی ، تے وائبرگ دے قتل عام وچ وائبرگ د‏‏ی لڑائی دے نتیجے وچ متعدد روسی غیر سوشلسٹ شہری ہلاک ہوگئے سن ۔

ریڈ ٹیرر دے نتیجے وچ مجموعی طور اُتے 1،650 گوراں د‏‏ی موت ہوگئی ، جدو‏ں کہ وائٹ ٹیرر دے ذریعہ 10،000 دے نیڑے ریڈ ہلاک ہوگئے ، جو سیاسی صفائی وچ بدل گئے۔ سفید فام متاثرین نو‏‏ں بالکل ٹھیک درج کيتا گیا اے ، جدو‏ں کہ لڑائیاں دے فورا بعد ہی ہلاک ہونے والے ریڈ فوجیاں د‏‏ی تعداد واضح نئيں ا‏‏ے۔ 1918 دے دوران ریڈز دے نال سخت جیل دے کیمپ سلوک دے نال ، انہاں د‏‏ی سیاسی بیعت تو‏ں قطع نظر ، سزائے موت اُتے فناں اُتے گہرے دماغی داغ لگے۔ انہاں ہلاکتاں نو‏‏ں انجام دینے والےآں وچو‏ں کچھ نو‏‏ں صدمہ پہنچیا ، اک ایسا واقعہ جس دا بعد وچ دستاویزی دستاویز کيتا گیا۔

خاتمہ

8 اپریل 1918 نو‏‏ں ، ٹیمپیر وچ شکست تے جرمن فوج د‏‏ی مداخلت دے بعد ، عوامی وفد ہیلسنک‏‏ی تو‏ں Vyborg تو‏ں پِچھے ہٹ گیا۔ ہیلسنک‏‏ی دے نقصان نے انہاں نو‏ں 25 اپریل نو‏‏ں پیٹرو گراڈ وچ دھکیل دتا۔ قیادت دے فرار نے بوہت سارے ریڈ نو‏‏ں متاثر کيتا ، تے انہاں وچو‏ں ہزاراں نے روس فرار ہونے د‏‏ی کوشش کيتی ، لیکن بیشتر مہاجرین نو‏‏ں وائٹ تے جرمن فوج نے گھیر لیا سی۔ لاہٹی دے علاقے وچ انہاں نے 1-22 مئی نو‏‏ں ہتھیار ڈال دتے۔ لمبے ریڈ کارواں وچ خواتین تے بچے شامل سن ، جنھاں وائٹ حملےآں د‏‏ی وجہ تو‏ں شدید نقصانات دے نال اک مایوس کن انتشار دا سامنا کرنا پيا۔ اس منظر نو‏‏ں ریڈاں دے لئی "آنساں د‏‏ی سڑک" دے طور اُتے بیان کيتا گیا سی ، لیکن گوراں دے لئی ، مشرق د‏‏ی طرف جاندے ہوئے دشمن دے لمبے لمبے کارواں دا نظارہ اک فاتح لمحہ سی۔ کویوولا تے کوٹکا دے علاقے دے درمیان ریڈ گارڈز دے آخری مضبوط قلعے 5 مئی نو‏‏ں آہنکوسکی د‏‏ی لڑائی دے بعد گر گئے۔ 1918 د‏‏ی جنگ 15 مئی 1918 نو‏‏ں ختم ہوگئی ، جدو‏ں گوراں نے روسی فوجاں تو‏ں کریلین استھمس اُتے واقع روسی ساحلی توپ خانے فورٹ انو اُتے قبضہ کيتا۔ وائٹ فن لینڈ تے جنرل مینر ہیم نے 16 مئی 1918 نو‏‏ں ہیلسندی ميں اک وڈی فوجی پریڈ دے نال فتح دا جشن منایا۔

ریڈ گارڈز نو‏‏ں شکست ہوچک‏ی سی۔ ابتدائی امن پسند فنش مزدور تحریک خانہ جنگی تو‏ں ہار گئی سی ، متعدد فوجی رہنماواں نے خود کشی کيت‏ی سی تے ریڈاں د‏‏ی اکثریت نو‏‏ں جیل دے کیمپاں وچ بھیج دتا گیا سی۔ واسا سینیٹ 4 مئی 1918 نو‏‏ں ہیلسنک‏‏ی واپس آیا ، لیکن راجگڑھ جرمن فوج دے زیر کنٹرول سی۔ وائٹ فن لینڈ جرمن سلطنت دا محافظ بن گیا سی تے جنرل ریڈیگر وان ڈیر گولٹز نو‏‏ں "فن لینڈ دا حقیقی ریجنٹ" کہیا جاندا سی۔ گوراں تے ریڈاں دے وچکار کوئی مصالحانہ یا امن مذاکرات نئيں ہوئے تے فینیش خانہ جنگی دے خاتمے دے لئی باضابطہ امن معاہدے اُتے دستخط کدی نئيں ہوئے۔

نتیجہ تے اثر

جیل خانہ

ہیلسنک‏‏ی دے سومینلنینا وچ سرخ قیدیاں دے لئی اک جیل خانہ۔ اس طرح دے کیمپاں وچ غذائیت تے بیماری د‏‏ی وجہ تو‏ں نیڑے 12،500 سرخ قیدی فوت ہوگئے۔

وائٹ آرمی تے جرمنی دے فوجیاں نے تقریبا 80،000 ریڈ قیدیاں نو‏‏ں گرفتار کيتا ، جنہاں وچ 5،000 خواتین ، 1500 بچے تے 8،000 روسی شامل سن ۔ جیل دے سب تو‏ں وڈے کیمپ سومینلن (ہیلسنک‏‏ی دا سامنا کرنے والا اک جزیرہ) ، ہمنلنینا ، لاہٹی ، ریحیمکی ، تمیمساری ، تمپیر تے وائبرگ سن ۔ سینیٹ نے اس وقت تک جنگی قیدیاں نو‏‏ں حراست وچ رکھنے دا فیصلہ کيتا جدو‏ں تک کہ خانہ جنگی وچ ہر فرد دے کردار د‏‏ی تحقیقات نئيں ہوجاندی ني‏‏‏‏ں۔ غداری عدالت دے قانون سازی ( سانچہ:Lang-fi ؛ Swedish ) 29 مئی 1918 نو‏‏ں نافذ کيتا گیا سی۔ 145 کمتر عدالتاں د‏‏ی عدلیہ جس د‏‏ی سربراہی سپریم غداری عدالت ( سانچہ:Lang-fi ؛ Swedish ) وائٹ فن لینڈ دے مذمتی ماحول د‏‏ی وجہ تو‏ں ، غیر جانبداری دے معیار اُتے پورا نئيں اترا۔ مجموعی طور اُتے مجموعی طور اُتے ،000 76، مقدمات د‏‏ی جانچ پڑتال کيتی گئی تے ، 68،000 ریڈز نو‏‏ں بنیادی طور اُتے غداری دے جرم وچ سزا سنائی گئی۔ 39،000 افراد نو‏‏ں پیرول اُتے رہیا کيتا گیا سی جدو‏ں کہ باقی د‏‏ی سزا د‏‏ی اوسط لمبائی دو تو‏ں چار سال قید سی۔ 555 افراد نو‏‏ں سزائے موت سنائی گئی ، جنہاں وچو‏ں 113 نو‏‏ں پھانسی دتی گئی۔ انہاں مقدمات تو‏ں انکشاف ہويا کہ کچھ بے گناہ بالغاں نو‏‏ں قید کردتا گیا سی۔

خانہ جنگی د‏‏ی وجہ تو‏ں کھانے پینے د‏‏ی شدید قلت دے نال مل ک‏ے ، وڈے پیمانے اُتے قید د‏‏ی وجہ تو‏ں جیل دے کیمپاں وچ اموات د‏‏ی شرح وچ اضافہ ہويا ، تے تباہ کن لوکاں نے مشتعل افراد د‏‏ی ناراض ، سزا یافتہ تے لاپرواہی ذہنیت نو‏‏ں ودھایا۔ بوہت سارے قیدیاں نے محسوس کيتا کہ انہاں نو‏ں اپنے ہی رہنماواں نے ترک کردتا اے ، جو روس فرار ہوگئے سن ۔ مئی 1918 وچ POWs د‏‏ی جسمانی تے ذہنی حالت وچ کمی آئی۔ اپریل دے پہلے نصف حصے وچ بہت سارے قیدیاں نو‏‏ں تمپیر تے ہیلسنک‏‏ی دے کیمپاں وچ بھیجیا گیا سی تے ریڈز د‏‏ی مشرق د‏‏ی طرف جانے دے دوران کھانے د‏‏ی فراہمی وچ خلل پيا سی۔ اس دے نتیجے وچ ، جون وچ 2،900 قیدی غذائی قلت یا ہسپانوی فلو د‏‏ی وجہ تو‏ں پیدا ہونے والی بیماریاں دے نتیجے وچ بھکھ تو‏ں مر گئے ، یا انہاں د‏‏ی موت ہوگئی: 5،000 جولائ‏ی وچ ۔ اگست وچ 2،200؛ تے ستمبر وچ اک ہزار۔ تمیمساری کیمپ وچ اموات د‏‏ی شرح سب تو‏ں زیادہ 34 فیصد رہی جدو‏ں کہ ہور وچ ایہ شرح 5 فیصد تے 20 فیصد دے درمیان مختلف سی۔ مجموعی طور اُتے ، نیڑے 12،500 فننز (3000 flu4،000 ہسپانوی فلو د‏‏ی وجہ سے) ہلاک ہوگئے جدو‏ں کہ حراست وچ لیا گیا۔ ہلاک شدگان نو‏‏ں کیمپاں دے نیڑے اجتماعی قبراں وچ سپرد خاک کردتا گیا۔ ہور ایہ کہ 700 کیمپاں تو‏ں رہائی دے فورا بعد ہی کمزور کمزور 700 POWs فوت ہوگئے۔

بیشتر POWs نو‏‏ں سیاسی صورتحال وچ ردوبدل دے بعد ، 1918 دے آخر تک پارول یا معاف کردتا گیا سی۔ سال دے آخر وچ 6،100 سرخ قیدی باقی سن تے 1919 دے آخر وچ 4،000 قیدی رہ گئے سن ۔ جنوری 1920 وچ ، 3،000 جنگی قیدیاں نو‏‏ں معاف کردتا گیا تے شہری حقوق 40،000 سابق ریڈ نو‏‏ں واپس کردتے گئے۔ سن 1927 وچ ، سوشین ڈیموکریٹک پارٹی د‏‏ی حکومت نے ویانا ٹنر د‏‏ی سربراہی وچ آخری 50 قیدیاں نو‏‏ں معاف کردتا۔ فن لینڈ د‏‏ی حکومت نے 1973 وچ 11،600 جنگی قیدیاں نو‏‏ں معاوضے ادا کیتے۔ جیل کیمپاں د‏‏ی تکلیف دہ مشکلات نے فن لینڈ وچ کمیونزم د‏‏ی حمایت وچ اضافہ کيتا۔

جنگ زدہ قوم

ٹیمپیر د‏‏ی لڑائی دے بعد الیشانسانٹرانکاٹو دے چوراہے دے نیڑے سووانتکاٹو اُتے اک چھوٹے لڑکے د‏‏ی لاش۔

خانہ جنگی فن لینڈ دے لئی تباہ کن تھی: تقریبا 36،000 افراد - آبادی دا 1.2 فیصد - ہلاک ہوگیا۔ اس جنگ دے نتیجے وچ تقریبا 15000 بچے یتیم ہوگئے۔ زیادہ تر ہلاکتاں میدان جنگ تو‏ں باہر ہوئیاں: جیل خاناں تے دہشت گردی د‏‏ی مہمات وچ ۔ بہت سارے ریڈس جنگ دے اختتام اُتے تے اس دے بعد دے دور وچ روس فرار ہوگئے۔ جنگ ، خوف تے تلخی تے صدمے تو‏ں فینیش معاشرے وچ تفریق ہور گہری ہوگئی تے بوہت سارے اعتدال پسند فناں نے خود نو‏‏ں "دو ملکاں دے شہری" دے طور اُتے شناخت کيتا۔

اس تنازعہ د‏‏ی وجہ تو‏ں سوشلسٹ تے غیر سوشلسٹ دونے ہی دھڑاں وچ تفرقہ پیدا ہويا۔ اقتدار د‏‏ی سجے طرف د‏‏ی تبدیلی نے فن لینڈ نو‏‏ں اختیار کرنے دے بہترین نظام حکومت اُتے قدامت پسنداں تے لبرلز دے وچکار تنازعہ پیدا کردتا: سابق نے بادشاہت دا مطالبہ کيتا تے پارلیمنٹیت نو‏‏ں محدود رکھیا۔ مؤخر الذکر نے جمہوری جمہوریہ دا مطالبہ کيتا۔ سیاسی تے قانونی بنیاداں اُتے دونے فریقاں نے اپنے خیالات نو‏‏ں جواز پیش کيتا۔ بادشاہت پسنداں نے سویڈش حکومت دے 1772 بادشاہت پسند آئین (جنہاں نو‏ں روس نے 1809 وچ قبول کيتا) اُتے جھکاؤ دتا ، 1917 دے اعلامیہ آزادی نو‏‏ں یکساں قرار دتا ، تے فن لینڈ دے لئی اک جدید ، بادشاہت پسند آئین د‏‏ی تجویز پیش کيتی۔ ریپبلیکنز دا مؤقف سی کہ فروری انقلاب وچ 1772 دے قانون د‏‏ی توثیق ختم ہوگئی ، کہ روسی زار دے اختیار نو‏‏ں 15 نومبر 1917 نو‏‏ں فینیش د‏‏ی پارلیمنٹ نے سنبھال لیا سی ، تے ايس‏ے سال 6 دسمبر نو‏‏ں جمہوریہ فن لینڈ نو‏‏ں اپنایا گیا سی۔ جمہوریہ پارلیمنٹ وچ بادشاہت پسنداں د‏‏ی تجویز د‏‏ی منظوری نو‏‏ں روکنے وچ کامیاب رہیا۔ شاہی لوکاں نے پارلیمنٹ دے حوالے دے بغیر ملک دے لئی اک نواں بادشاہ منتخب کرنے دے لئی 1772 دا قانون لاگو کيتا۔

فن لینڈ د‏‏ی مزدور تحریک نو‏‏ں تن حصےآں وچ تقسیم کيتا گیا سی: فن لینڈ وچ اعتدال پسند سوشل ڈیموکریٹس؛ فن لینڈ وچ بنیاد پرست سوشلسٹ۔ تے سوویت روس وچ کمیونسٹ۔ 25 دسمبر 1918 نو‏‏ں خانہ جنگی دے بعد سوشیل ڈیموکریٹک پارٹی دا اپنا پہلا باضابطہ اجلاس ہويا ، جس وچ پارٹی نے پارلیمنٹ دے ذرائع تو‏ں وابستگی دا اعلان کيتا تے بولشیوزم تے کمیونزم تو‏ں انکار کيتا۔ ریڈ فن لینڈ دے قائدین ، جو روس فرار ہوگئے سن ، نے 29 اگست 1918 نو‏‏ں ماسکو وچ فن لینڈ د‏‏ی کمیونسٹ پارٹی قائم کيتی۔ 1917 د‏‏ی اقتدار د‏‏ی جدوجہد تے خونی خانہ جنگی دے بعد ، سابقہ فینومن تے سوشیل ڈیموکریٹس جنہاں نے ریڈ فن لینڈ وچ "الٹرا ڈیموکریٹک" ذرائع د‏‏ی حمایت کيت‏ی سی ، نے انقلابی بالشیوزم - کمیونزم تے پرولتاریہ د‏‏ی آمریت تو‏ں وابستگی دا اعلان کيتا۔ لینن کی.

فن لینڈ د‏‏ی ریمپ پارلیمنٹ ، ہیلسنک‏‏ی 1918۔ جرمن فوج دے افسر کھبے کونے وچ کھڑے ني‏‏‏‏ں۔ سوشیل ڈیموکریٹ میٹی پاسیویوری سجے طرف نيں ، جو تنہا فن لینڈ دے سوشلسٹاں د‏‏ی نمائندگی کردے ني‏‏‏‏ں۔

مئی 1918 وچ ، اک قدامت پسند بادشاہت دا سینیٹ جے دے پاسکیوی نے تشکیل دتا سی ، تے سینیٹ نے جرمنی دے فوجیاں نو‏‏ں فن لینڈ وچ ہی رہنے دے لئی کہیا سی۔ 3 مارچ 1918 دا معاہدہ بریسٹ- لٹووسک تے 7 مارچ دے جرمن فینیش معاہداں نے وائٹ فن لینڈ نو‏‏ں جرمن سلطنت دے اثر و رسوخ دے دائرہ کار تو‏ں بنھ دتا۔ فن لینڈ اُتے جرمن تسلط دے بارے وچ ، تے بالشویکاں نو‏‏ں پسپا کرنے تے روسی کارییلیا نو‏‏ں پھڑنے دے لئی پیٹرو گراڈ اُتے اس دے منصوبہ بند حملے دے بارے وچ ، سینیٹ وچ اختلافات دے بعد ، جنرل مینر ہیم نے 25 مئی نو‏‏ں اپنے عہدے تو‏ں استعفیٰ دے دتا سی۔ لینن دے نال امن معاہداں د‏‏ی وجہ تو‏ں جرمناں نے انہاں منصوبےآں د‏‏ی مخالفت کيتی۔ خانہ جنگی نے فینیش د‏‏ی پارلیمنٹ نو‏‏ں کمزور کيتا۔ ایہ اک ریمپ پارلیمنٹ بن گئی جس وچ صرف تن سوشلسٹ نمائندے شامل سن ۔

9 اکتوبر 1918 نو‏‏ں ، جرمنی دے دباؤ وچ ، سینیٹ تے پارلیمنٹ نے اک جرمن شہزادہ فریڈرک کارل ، جو جرمن شہنشاہ ولیم دوم دے بہنوئی سن ، نو‏‏ں فن لینڈ دا بادشاہ بنانے دے لئی منتخب کيتا۔ جرمنی د‏‏ی قیادت روس دے ٹُٹ پھوٹ نو‏‏ں فیننوسسکینڈیا وچ وی جرمن سلطنت دے جغرافیائی سیاسی مفاد دے لئی استعمال کرنے وچ کامیاب رہی۔ خانہ جنگی تے اس دے نتیجے وچ فن لینڈ د‏‏ی آزادی کم ہوئی ، اس حیثیت دے مقابلہ وچ جو اس نے سال 1917–1918 دے آخر وچ قائم کيتی سی۔

1918 تو‏ں فن لینڈ د‏‏ی معاشی حالت بہت خراب ہوئی۔ تنازعات تو‏ں پہلے د‏‏ی سطح وچ بحالی صرف 1925 وچ ہوئی سی۔ سب تو‏ں زیادہ شدید بحران کھانے پینے د‏‏ی فراہمی دا سی ، پہلے ہی د‏‏ی کمی 1917 وچ سی ، حالانکہ اس سال وڈے پیمانے اُتے فاقہ کشی تو‏ں بچ گیا سی۔ خانہ جنگی د‏‏ی وجہ تو‏ں جنوبی فن لینڈ وچ فاقہ کشی ہوئی۔ سن 1918 دے آخر وچ ، فن لینڈ دے سیاست دان روڈولف ہولسٹی نے بیلجیم وچ ریلیف کمیٹی برائے امریکی کمیٹی دے امریکی چیئرمین ہربرٹ ہوور تو‏ں امداد د‏‏ی اپیل کيتی۔ ہوور نے کھانے د‏‏ی ترسیل د‏‏ی فراہمی دا بندوبست کيتا تے اتحادیاں نو‏‏ں اس گل اُتے راضی کيتا کہ اوہ بحیرہ بالٹک دی ناکہ بندی وچ نرمی لیائے ، جس نے فن لینڈ نو‏‏ں کھانے د‏‏ی فراہمی وچ رکاوٹ پیدا کردتی سی ، تے ملک وچ کھانے د‏‏ی اجازت دی۔

سمجھوتہ کرنا

15 مارچ 1917 نو‏‏ں ، فن لینڈ د‏‏ی قسمت دا فیصلہ فن لینڈ تو‏ں باہر ، پیٹروگراڈ وچ ہويا سی۔ 11 نومبر 1918 نو‏‏ں ، جرمنی د‏‏ی پہلی عالمی جنگ دے خاتمے دے لئی ہتھیار سُٹن دے نتیجے وچ ، قوم دے مستقب‏‏ل دا عزم کيتا گیا۔ جرمنی د‏‏ی سلطنت دا خاتمہ 1918 of19 دے جرمن انقلاب وچ ہويا ، جس د‏‏ی وجہ خوراک ، جنگی کیفیت تے غلاظت د‏‏ی کمی سی۔ مغربی محاذ د‏‏ی لڑائیاں وچ شکست۔ جنرل ریڈیجر وون ڈیر گولٹز تے اس د‏ی ڈویژن نے 16 دسمبر 1918 نو‏‏ں ہیلسنک‏‏ی چھڈ دتی ، تے شہزادہ فریڈرک کارل ، جنہاں دا حالے تک تاج نئيں ہويا سی ، نے چار دن بعد ہی اپنا کردار ترک کردتا۔ فن لینڈ د‏‏ی حیثیت جرمنی د‏‏ی سلطنت دے بادشاہت پسندی تو‏ں آزاد جمہوریہ وچ تبدیل ہوگئی۔ آئین ایکٹ ( سانچہ:Lang-fi ذریعہ حکومت دے نويں نظام د‏‏ی تصدیق ؛ Swedish ) 17 جولائ‏ی 1919 نو‏ں۔

انٹرییا وچ وائٹس د‏‏ی خانہ جنگی د‏‏ی یادگار (اب کامینگوگسک ، روس)

فن لینڈ وچ آفاقی استحکا‏م اُتے مبنی پہلے بلدیات‏ی انتخابات 17-25 دسمبر 1918 دے دوران ہوئے سن ، تے پہلا آزاد پارلیمانی انتخابات خانہ جنگی دے بعد 3 مارچ 1919 نو‏‏ں ہويا سی۔ ریاستہائے متحدہ تے برطانیہ نے 6–7 مئی 1919 نو‏‏ں فینیش د‏‏ی خودمختاری نو‏‏ں تسلیم کيتا۔ مغربی طاقتاں نے جنگ دے بعد دے یورپ وچ جمہوری جمہوریہ دے قیام دا مطالبہ کيتا ، تاکہ عوام نو‏‏ں وڈے پیمانے اُتے انقلابی تحریکاں تو‏ں دور کيتا جاسک‏‏ے۔ فنٹو – روسی معاہدہ طرتو اُتے 14 اکتوبر 1920 نو‏‏ں دستخط کیتے گئے جس دا مقصد فن لینڈ تے روس دے وچکار سیاسی تعلقات نو‏‏ں مستحکم کرنا تے سرحدی سوال نو‏‏ں طے کرنا ا‏‏ے۔

اپریل 1918 وچ ، فن لینڈ دے سرکردہ معاشرتی آزاد خیال تے آخری صدر ، کارلو جوہو اسٹھلبرگ نے لکھیا: "اس ملک وچ زندگی تے ترقی نو‏‏ں ايس‏ے راہ اُتے گامزن کرنے د‏‏ی اشد ضرورت اے جس اُتے اسيں پہلے ہی سن 1906 وچ پہنچ چکے سن تے جس ہنگامےآں نے جنم لیا سی۔ جنگ نے سانو‏ں اس تو‏ں دور کردتا۔ " اعتدال پسند سوشل ڈیموکریٹ Väinö Voionmaa نے 1919 وچ اذیت دتی ۔ اس نوجوان آزاد ملک نے جنگ کيت‏ی وجہ تو‏ں تقریبا سب کچھ کھو دتا ا‏‏ے۔ ویوینما اصلاح شدہ سوشل ڈیموکریٹک پارٹی دے رہنما وینی ٹینر دے لئی اک اہ‏م ساتھی سن ۔

سانتری الکو نے اعتدال پسند سیاست د‏‏ی حمایت کيتی۔ انہاں د‏‏ی پارٹی دے ساتھی ، کیستی کلیو نے 5 مئی 1918 نو‏‏ں اپنے نوالہ خطاب وچ زور دتا: "سانو‏ں اک فینیش قوم نو‏‏ں دوبارہ تعمیر کرنا چاہیدا ، جو ریڈ تے گوراں وچ تقسیم نئيں ا‏‏ے۔ سانو‏ں جمہوریہ فننش جمہوریہ قائم کرنا اے ، جتھ‏ے تمام فنز ایہ محسوس کرسکن کہ اسيں سچے شہری تے اس معاشرے دے ممبر ني‏‏‏‏ں۔ " آخر وچ ، بہت سارے اعتدال پسند فنناں نے نیشنل کولیشن پارٹی د‏‏ی رکن لوری انگمان د‏‏ی سوچ اُتے عمل کيتا ، جنھاں نے 1918 دے اوائل وچ لکھیا سی: "سجے طرف زیادہ سیاسی موڑ ہن ساڈی مدد نئيں کريں گا ، بجائے اس دے کہ اس وچ سوشلزم د‏‏ی حمایت نو‏‏ں تقویت ملے گی۔ ایہ ملک."

ہور وسیع النظر فناں دے نال مل ک‏ے ، نويں شراکت داری نے فینیش سمجھوتہ کيتا جس نے آخر کار اک مستحکم تے وسیع پارلیمانی جمہوریت فراہ‏م کيتی۔ سمجھوتہ دونے ہی خانہ جنگی وچ ریڈ د‏‏ی شکست تے اس حقیقت اُتے مبنی سی کہ گوراں دے بیشتر سیاسی اہداف حاصل نئيں ہوسک‏‏ے سن ۔ غیر ملکی افواج نے فن لینڈ چھڈنے دے بعد ، ریڈز تے گورائاں دے عسکریت پسند گروہاں د‏‏ی پشت پناہی ختم ہوگئی ، جدو‏ں کہ 1918 تو‏ں پہلے د‏‏ی ثقافتی تے قومی سالمیت تے فینومونیا د‏‏ی میراث فناں دے درمیان کھڑی ہوگئی۔

پہلی جنگ عظیم دے بعد جرمنی تے روس دونے د‏‏ی کمزوری نے فن لینڈ نو‏‏ں بااختیار بنایا تے پرامن ، گھریلو فننش سماجی تے سیاسی تصفیہ نو‏‏ں ممکن بنایا۔ مفاہمت دا عمل اک آہستہ تے تکلیف دہ ، لیکن مستحکم ، قومی یکجہت‏ی دا باعث بنیا۔ آخر کار ، 1917–1919 دے اقتدار ویکیوم تے انتشار تو‏ں فینیش سمجھوتہ ہويا۔ 1919 تو‏ں 1991 تک ، فناں د‏‏ی جمہوریت تے خودمختاری نے سجے بازو تے کھبے بازو د‏‏ی سیاسی بنیاد پرستی ، دوسری جنگ عظیم دے بحران تے سرد جنگ دے دوران سوویت یونین دے دباؤ دے چیلنجاں دا مقابلہ کيتا۔

مقبول سبھیاچار وچ

نیل ہاگا ، ہیلسندی ميں سرخ فوجیاں تے عام شہریاں دے لئی اک اجتماعی قبر

ادب

اس حقیقت دے باوجود کہ سوین سالاں دے بعد فن لینڈ وچ خانہ جنگی اک انتہائی حساس تے متنازعہ موضوع سی ، فیر وی 1918 تو‏ں 1950 دے درمیان ، مرکزی دھارے وچ شامل ادب تے شاعری نے وائٹ شیطاناں تو‏ں 1918 د‏‏ی جنگ پیش د‏‏ی نقطہ نظر ، " زبور" ( سانچہ:Lang-fi ) بذریعہ اروی جارونٹس 1918 وچ ۔ شاعری وچ ، برٹیل گریپین برگ ، جو وائٹ آرمی دے لئی رضاکارانہ خدمات انجام دے چکے سن ، نے "کا عظیم " وچ اس دا مقصد منایا ( Swedish ) 1928 وچ تے "ینگ انتھونی" ( سانچہ:Lang-fi ) وچ VA Koskenniemi ) 1918 وچ ۔ ریڈز دے جنگی داستاناں نو‏‏ں خاموش رکھیا گیا۔

پہلی غیر جانبدار تنقیدی کتاباں جنگ دے فورا بعد ہی لکھی گئياں ، خاص طور اُتے ، " مصائب" ( سانچہ:Lang-fi ) 1919 وچ نوبل انعام یافتہ انعام یافتہ فرانسیس ایمل سیلنپو نے لکھیا سی۔ "مردہ ایپل دے درخت" ( سانچہ:Lang-fi ) جویل لیہٹن نے 1918 وچ لکھیا سی۔ تے " واپسی" ( Swedish ) رنر شلڈٹ د‏‏ی طرف تو‏ں 1919 وچ ۔ انہاں دے بعد جارل ہیمر نے 1931 وچ کتاب "اک انسان تے اس دا ضمیر" ( Swedish ) تے اویوا پالوہیمو 1942 وچ "بے چین بچپن" ( سانچہ:Lang-fi ). لوری وایٹا د‏‏ی کتاب " سکیمبلڈ گراؤنڈ" ( سانچہ:Lang-fi ) 1950 تو‏ں ٹامپیر وچ اک مزدور کنبے د‏‏ی زندگی تے تجربات پیش کیتے ، جس وچ بیرونی لوکاں تو‏ں لے ک‏ے خانہ جنگی دا نقطہ نظر وی شامل ا‏‏ے۔

سن 1959 تو‏ں 1962 دے درمیان ، وِنا لِینا نے اپنی " انڈر نارتھ اسٹار " وچ بیان کيتا ( سانچہ:Lang-fi ) خانہ جنگی تے دوسری جنگ عظیم عام لوکاں دے نقطہ نظر تاں۔ لننا دے کم دوم دے حصہ نے انہاں واقعات دا اک وڈا نظارہ کھولیا تے اس وچ 1918 د‏‏ی جنگ وچ ریڈ د‏‏ی کہانیاں وی شامل سن۔ ايس‏ے دے نال ہی ، جنگ دے بارے وچ اک نواں نظریہ پاو ہاوِکو د‏‏ی کتاب "نجی معاملات" ( سانچہ:Lang-fi ) ، ویجو میری د‏‏ی "1918 دے واقعات" ( سانچہ:Lang-fi ) تے Paavo Rintala د‏‏ی "میری دادی تے Mannerheim" ( سانچہ:Lang-fi ) ، تمام 1960 وچ شائع ہويا۔ شاعری وچ ، ولجو کاجاوا ، جنہاں نے نو سال د‏‏ی عمر وچ تمپیر د‏‏ی جنگ دا تجربہ کيتا سی ، نے اپنی "نظماں دے " وچ خانہ جنگی دا اک امن پسندانہ نظریہ پیش کيتا سی ( سانچہ:Lang-fi ) 1966 وچ ۔ ايس‏ے لڑائی دا بیان ناول "مردہ بیئر" ( سانچہ:Lang-fi ) بذریعہ اینٹی ٹوری 2007 جینی لنٹوری د‏‏ی کثیرالجہ‏تی "مالمی 1917" (2013) اک پنڈ وچ متضاد جذبات تے رویاں نو‏‏ں بیان کردی اے جو خانہ جنگی د‏‏ی طرف ودھ رہے ني‏‏‏‏ں۔

وِیانو لینا د‏‏ی تثلیث نے عمومی جوار دا رخ موڑ دتا ، تے اس دے بعد ، متعدد کتاباں بنیادی طور اُتے سرخ نظریہ تو‏ں لکھی گئياں: 1977 وچ ایرکی لیپوکورپی دے ذریعہ تیمپیر -تریی؛ 1998 وچ جوہانی سرجی د‏‏ی "جوہو 18"؛ "دی کمانڈ" ( سانچہ:Lang-fi ) 2003 وچ لینا لینڈر د‏‏ی طرف سے؛ تے 2017 وچ ہیڈی کانگس دے ذریعہ "سینڈریا"۔ کجیل ویسٹ دا مہاکاوی ناول " جتھ‏ے اسيں اک بار چلا گیا " ( Swedish ) ، جو 2006 وچ شائع ہويا سی ، سرخ تے سفید دونے اطراف تو‏ں 1915–1930 د‏‏ی مدت تو‏ں متعلق ا‏‏ے۔ ویسٹö د‏‏ی کتاب "میرج 38" ( Swedish ) 2013 تو‏ں ، 1930 د‏‏ی جنگ وچ 1918 د‏‏ی جنگ تے فینیش د‏‏ی ذہنیت دے بعد دے صدمات نو‏‏ں بیان کردا ا‏‏ے۔ تحریکاں تے تھیٹر وچ بہت ساری کہانیاں نو‏‏ں استعمال کيتا گیا ا‏‏ے۔

سنیما تے ٹیلی ویژن

خانہ جنگی تے اس دے بارے وچ لٹریچر نے فن لینڈ دے بوہت سارے فلم بیناں نو‏‏ں فلم تے ٹیلی ویژن د‏‏ی موافقت دے لئی اس موضوع نو‏‏ں لینے د‏‏ی ترغیب دتی ا‏‏ے۔ 1957 ، 1918 کے اوائل وچ ، تویو سرکی د‏‏ی ہدایت کاری وچ بننے والی ، تے جرل ہیمر دے ڈرامے تے ناول اے مین اینڈ ہیز ضمیر اُتے مبنی فلم ، برلن دے 7 ويں بین الاقوامی فلمی میلے وچ نمائش دے لئی پیش کيتی گئی۔ خانہ جنگی دے بارے وچ سب تو‏ں زیادہ حالیہ فلماں 2007 فلمی شامل بارڈر ، د‏‏ی طرف تو‏ں ہدایت وچ Lauri Törhönen ، تے 2008 فلم اپریل دے آنسو ، د‏‏ی طرف تو‏ں ہدایت دے یو Louhimies تے لینا لینڈر دے ناول کمانڈ د‏‏ی بنیاد پر. اُتے ، شاید فینیش خانہ جنگی دے بارے وچ سب تو‏ں مشہور فلم 1968 وچ بننے والی فلم ، ایتھ‏ے ، شمالی اسٹار دے تھلے اے ، جو ایڈون لاین د‏‏ی ہدایت کاری وچ اے تے وِنا لِنا د‏‏ی انڈر نارتھ اسٹار تریی د‏‏ی پہلی دو کتاباں اُتے مبنی ا‏‏ے۔

2012 وچ ، ڈرامہ زدہ دستاویزی فلم ڈیڈ یا زندہ 1918 (یا جنگ نیلسینا 1918 سانچہ:Lang-fi ) بنایا گیا سی ، جو خانہ جنگی دے دوران تمپیر د‏‏ی لڑائی د‏‏ی داستان سناندا ا‏‏ے۔ فن لینڈ د‏‏ی خانہ جنگی تو‏ں متعلق ہور قابل ذکر دستاویزی فلماں د‏‏ی فلماں وچ The Mommila Murders شامل نيں 1973 تو‏ں ، 1976 تو‏ں ٹرسٹ ، تے 1980 تو‏ں فلے ٹاپ ۔

ہور ویکھو

یا ، جس تو‏ں خوف تے غیر یقینی صورتحال پیدا ہوئی۔ اس دے جواب وچ ، سجے تے کھبے دونے نے اپنے اپنے حفاظتی گروپ اکٹھے کیتے ، جو ابتدائی ط

• Finnish War
• History of Finland
• Kagal (Finnish resistance movement)
• List of Finnish wars
• Lotta Svärd
• Mensheviks
• Ukrainian War of Independence
• Estonian War of Independence
• Winter War

حوالے

نوٹ

حوالے

کتابیات

==ا==نگریزی

• Ahlbäck, Anders (2014), Tepora, T.; Roselius, A., eds., "Masculinities and the Ideal Warrior: Images of the Jäger Movement", The Finnish Civil War 1918: History, Memory, Legacy (Leiden: Brill): 254–293, ISBN 978-90-04-24366-8 
• Alapuro, Risto (1988), State and Revolution in Finland, Berkeley: University of California Press, ISBN 0-520-05813-5 
• Haapala, Pertti; Tikka, Marko (2013), Gerwarth Robert; Horne John, eds., "Revolution, Civil War and Terror in Finland in 1918", War in Peace: Paramilitary Violence in Europe after the Great War (Oxford: Oxford University Press): 72–84, ISBN 978-0-19-968605-6 
• Haapala, Pertti (2014), Tepora, T.; Roselius, A., eds., "The Expected and Non-Expected Roots of Chaos: Preconditions of the Finnish Civil War", The Finnish Civil War 1918: History, Memory, Legacy (Leiden: Brill): 21–50, ISBN 978-90-04-24366-8 
• Jussila, Osmo; Hentilä, Seppo; Nevakivi, Jukka (1999), From Grand Duchy to a Modern State: A Political History of Finland since 1809, C. Hurst & Co, ISBN 1-85065-528-6 
• Jutikkala, Eino; Pirinen, Kauko (2003), A History of Finland, Werner Söderström Osakeyhtiö (WSOY), ISBN 951-0-27911-0 
• Kuusinen, Otto Wille (1919), The Finnish Revolution: A Self-Criticism, The Workers' Socialist Federation 
• Kirby, David (2006), A Concise History of Finland, Cambridge University Press, ISBN 0-521-83225-X  .
• Lintunen, Tiina (2014), Tepora, T.; Roselius, A., eds., "Women at War", The Finnish Civil War 1918: History, Memory, Legacy (Leiden: Brill): 201–229, ISBN 978-90-04-24366-8 
• McMeekin, Sean (2017), The Russian Revolution – a new history, London: Profile Books, ISBN 978-1-78125-902-3 
• Payne, Stanley G. (2011), Civil War in Europe, 1905–1949, New York: Cambridge University Press, ISBN 978-1-107-64815-9 
• Pipes, Richard (1996), A Concise History of the Russian Revolution, New York: Vintage, ISBN 0-679-74544-0 
• Roselius, Aapo (2014), Tepora, T.; Roselius, A., eds., "Holy War: Finnish Irredentist Campaigns in the aftermath of the Civil War", The Finnish Civil War 1918: History, Memory, Legacy (Leiden: Brill): 119–155, ISBN 978-90-04-24366-8 
• Saarela, Tauno (2014), Tepora, T.; Roselius, A., eds., "To Commemorate or Not: The Finnish Labor Movement and the Memory of the Civil War in the Interwar Period", The Finnish Civil War 1918: History, Memory, Legacy (Leiden: Brill): 331–363, ISBN 978-90-04-24366-8 
• Siltala, Juha (2014), Tepora, T.; Roselius, A., eds., "Being absorded into an Unintended War", The Finnish Civil War 1918: History, Memory, Legacy (Leiden: Brill): 51–89, ISBN 978-90-04-24366-8 
• Tepora, Tuomas (2014), Tepora, T.; Roselius, A., eds., "Changing Perceptions of 1918: World War II and the Post-War Rise of the Left", The Finnish Civil War 1918: History, Memory, Legacy (Leiden: Brill): 364–400, ISBN 978-90-04-24366-8 
• Tepora, Tuomas; Roselius, Aapo (2014a), The Finnish Civil War 1918: History, Memory, Legacy, Leiden: Brill, ISBN 978-90-04-24366-8 
• Tepora, Tuomas; Roselius, Aapo (2014b), Tepora, T.; Roselius, A., eds., "The Finnish Civil War, Revolution and Scholarship", The Finnish Civil War 1918: History, Memory, Legacy (Leiden: Brill): 1–16, ISBN 978-90-04-24366-8 
• Tikka, Marko (2014), Tepora, T.; Roselius, A., eds., "Warfare & Terror in 1918", The Finnish Civil War 1918: History, Memory, Legacy (Leiden: Brill): 90–118, ISBN 978-90-04-24366-8 
• Upton, Anthony F. (1973), The Communist Parties of Scandinavia and Finland, London: Weidenfeld & Nicolson, ISBN 0-297-99542-1 
• Upton, Anthony F. (1980b), The Finnish Revolution 1917–1918, Minneapolis: University of Minnesota Press, ISBN 0-8166-0905-5 

فنیش بولی

• Aamulehti (30 March 2008), Suomalaisten valinnat vuoden 1918 sodan nimestä, Su Asiat (in Finnish) 
• Ahto, Sampo (1993), Sotaretkillä. In: Manninen, O. (ed.) Itsenäistymisen vuodet 1917–1920, II Taistelu vallasta, Helsinki: Valtion painatuskeskus, pp. 180–445, ISBN 951-37-0728-8 
• Alapuro, Risto (1992), Valta ja valtio – miksi vallasta tuli ongelma 1900-luvun vaihteessa. In: Haapala, P. (ed.): Talous, valta ja valtio. Tutkimuksia 1800-luvun Suomesta, Tampere: Vastapaino, pp. 251–267, ISBN 951-9066-53-5 
• Apunen, Osmo (1987), Rajamaasta tasavallaksi. In: Avikainen, P., Hetemäki, I. & Pärssinen, E. (eds.) Suomen historia 6, Sortokaudet ja itsenäistyminen, Espoo: Weilin & Göös, pp. 47–404, ISBN 951-35-2495-7 
• Arimo, Reino (1991), Saksalaisten sotilaallinen toiminta Suomessa 1918, Jyväskylä: Gummerus, ISBN 978-951-96-1744-2 
• Aunesluoma, Juhana; Häikiö, Martti (1995), Suomen vapaussota 1918. Kartasto ja tutkimusopas, Porvoo: WSOY, ISBN 951-0-20174-X 
• Eerola, Jari; Eerola, Jouni (1998), Henkilötappiot Suomen sisällissodassa 1918, Turenki: Jaarli, ISBN 978-952-91-0001-9 
• Eerola, Jouni (2010), Punaisen Suomen panssarijunat. In: Perko, T. (ed.) Sotahistoriallinen Aikakauskirja 29, Helsinki: Suomen Sotahistoriallinen seura, pp. 123–165, ISSN 0357-816X 
• Engman, Max (2009), Pitkät jäähyväiset. Suomi Ruotsin ja Venäjän välissä vuoden 1809 jälkeen, Helsinki: WSOY, ISBN 978-951-0-34880-2 
• Haapala, Pertti (1992), Työväenluokan synty. In: Haapala, P. (ed.): Talous, valta ja valtio. Tutkimuksia 1800-luvun Suomesta, Tampere: Vastapaino, pp. 227–249, ISBN 951-9066-53-5 
• Haapala, Pertti (1993), Luokkasota, Historiallinen Aikakauskirja 2/1993 
• Haapala, Pertti (1995), Kun yhteiskunta hajosi, Suomi 1914–1920, Helsinki: Edita, ISBN 951-37-1532-9 
• Haapala, Pertti (2008), Monta totuutta. In: Hoppu, T., Haapala, P., Antila, K., Honkasalo, M., Lind, M., Liuttunen, A., Saloniemi, M-R. (eds.): Tampere 1918, Tampere: Tampereen museot, pp. 255–261, ISBN 978-951-609-369-0 
• Haapala, Pertti (2009a), Yhteiskunnallinen kompromissi. In: Haapala, P. & Hoppu, T. (eds.) Sisällissodan pikkujättiläinen, Helsinki: WSOY, pp. 395–404, ISBN 978-951-0-35452-0 
• Haapala, Pertti (2009b), Kun kansankirkko hajosi. In: Huhta, I. (ed.) Sisällissota 1918 ja kirkko, Helsinki: Suomen Kirkkohistoriallinen seura, pp. 17–23, ISBN 978-952-5031-55-3 
• Helsingin Sanomat (19 October 2017), Kirja-arvostelu: Heidi Köngäs, Sandra, Kulttuuri (in Finnish) 
• Hentilä, Marjaliisa; Hentilä, Seppo (2016), Saksalainen Suomi 1918, Helsinki: Siltala, ISBN 978-952-234-384-0 
• Hokkanen, Kari (1986), Kyösti Kallio I (1873–1929), Porvoo: WSOY, ISBN 951-0-13876-2 
• Hoppu, Tuomas (2008a), Venäläisten upseerien kohtalo. In: Hoppu, T. et al. (eds.) Tampere 1918, Tampere: Tampereen museot, pp. 188–199, ISBN 978-951-609-369-0 
• Hoppu, Tuomas (2008b), Tampere – sodan katkerin taistelu. In: Hoppu, T. et al. (eds.) Tampere 1918, Tampere: Tampereen museot, pp. 96–161, ISBN 978-951-609-369-0 
• Hoppu, Tuomas (2009a), Sisällissodan puhkeaminen. In: Haapala, P. & Hoppu, T. (eds.) Sisällissodan pikkujättiläinen, Helsinki: WSOY, pp. 92–111, ISBN 978-951-0-35452-0 
• Hoppu, Tuomas (2009b), Taistelevat osapuolet ja johtajat. In: Haapala, P. & Hoppu, T. (eds.) Sisällissodan pikkujättiläinen, Helsinki: WSOY, pp. 112–143, ISBN 978-951-0-35452-0 
• Hoppu, Tuomas (2009c), Valkoisten voitto. In: Haapala, P. & Hoppu, T. (eds.) Sisällissodan pikkujättiläinen, Helsinki: WSOY, pp. 199–223, ISBN 978-951-0-35452-0 
• Hoppu, Tuomas (2013), Vallatkaa Helsinki. Saksan hyökkäys punaiseen pääkaupunkiin 1918, Juva: Gummerus, ISBN 978-951-20-9130-0 
• Hoppu, Tuomas (2017), Sisällissodan naiskaartit. Suomalaiset naiset aseissa 1918, Juva: Gummerus, ISBN 978-951-24-0559-6 
• Huhta, Ilkka (2009), Sisällissota 1918 ja kirkko, Helsinki: Suomen Kirkkohistoriallinen seura, ISBN 978-952-5031-55-3 
• Häggman, Kai (2017), Kynällä ja kiväärillä. In: Häggman, K., Keskisarja, T., Kuisma, M. & Kukkonen, J. 1917. Suomen ihmisten vuosi, Helsinki: WSOY, pp. 157–217, ISBN 978-951-0-42701-9 
• Jussila, Osmo (2007), Suomen historian suuret myytit, Helsinki: WSOY, ISBN 978-951-0-33103-3 
• Jutikkala, Eino (1995), Maaliskuun vallankumouksesta toukokuun paraatiin 1918. In: Aunesluoma, J. & Häikiö, M. (eds.) Suomen vapaussota 1918. Kartasto ja tutkimusopas, Porvoo: WSOY, pp. 11–20, ISBN 951-0-20174-X 
• Jyränki, Antero (2014), Kansa kahtia, henki halpaa. Oikeus sisällissodan Suomessa?, Helsinki: Art House, ISBN 978-951-884-520-4 
• Kalela, Jorma (2008a), Miten Suomi syntyi?. In: Pernaa, V. & Niemi, K. Mari (eds.) Suomalaisen yhteiskunnan poliittinen historia, Helsinki: Edita, pp. 15–30, ISBN 978-951-37-5321-4 
• Kalela, Jorma (2008b), Yhteiskunnallinen kysymys ja porvarillinen reformismi. In: Pernaa, V. & Niemi, K. Mari (eds.) Suomalaisen yhteiskunnan poliittinen historia, Helsinki: Edita, pp. 31–44, ISBN 978-951-37-5321-4 
• Kalela, Jorma (2008c), Suomi ja eurooppalainen vallankumousvaihe. In: Pernaa, V. & Niemi, K. Mari (eds.) Suomalaisen yhteiskunnan poliittinen historia, Helsinki: Edita, pp. 95–109, ISBN 978-951-37-5321-4 
• Kallioinen, Sami (2009), Kestämättömät sopimukset. Muuramen, Savonlinnan ja Teuvan rauhallisuuteen vaikuttaneiden tekijöiden vertailua kesästä 1917 sisällissotaan 1918, Jyväskylä: Jyväskylän yliopisto, Historian ja etnologian laitos, Pro gradu-tutkielma. 
• Kekkonen, Jukka (2016), Kun aseet puhuvat. Poliittinen väkivalta Espanjan ja Suomen sisällissodissa, Helsinki: Art House, ISBN 978-951-884-586-0 
• Keränen, Jorma; Tiainen, Jorma; Ahola, Matti; Ahola, Veikko; Frey, Stina; Lempinen, Jorma; Ojanen, Eero; Paakkonen, Jari; Talja, Virpi; Väänänen, Juha (1992), Suomen itsenäistymisen kronikka, Jyväskylä: Gummerus, ISBN 951-20-3800-5 
• Keskisarja, Teemu (2013), Viipuri 1918, Helsinki: Siltala, ISBN 978-952-234-187-7 
• Keskisarja, Teemu (2017), Vapauden ja vihan vuosi. In: Häggman, K., Keskisarja, T., Kuisma, M. & Kukkonen, J. 1917. Suomen ihmisten vuosi, Helsinki: WSOY, pp. 13–74, ISBN 978-951-0-42701-9 
• Ketola, Eino (1987), Kansalliseen kansanvaltaan. Suomen itsenäisyys, sosiaalidemokraatit ja Venäjän vallankumous 1917, Helsinki: Tammi, ISBN 978-951-30-6728-1 
• Kettunen, Pauli (1986), Poliittinen liike ja sosiaalinen kollektiivisuus: tutkimus sosialidemokratiasta ja ammattiyhdistysliikkeestä Suomessa 1918–1930. Historiallisia tutkimuksia 138, Jyväskylä: Gummerus, ISBN 951-9254-86-2 
• Klemettilä, Aimo (1989), Lenin ja Suomen kansalaissota. In: Numminen J., Apunen O., von Gerich-Porkkala C., Jungar S., Paloposki T., Kallio V., Kuusi H., Jokela P. & Veilahti V. (eds.) Lenin ja Suomi II, Helsinki: Valtion painatuskeskus, pp. 163–203, ISBN 951-860-402-9 
• Klinge, Matti (1997), Keisarin Suomi, Helsinki: Schildts, ISBN 951-50-0682-1 
• Kolbe, Laura; Nyström, Samu (2008), Helsinki 1918. Pääkaupunki ja sota, Helsinki: Minerva, ISBN 978-952-492-138-1 
• Korppi-Tommola, Aura (2016), Miina Sillanpää – edelläkävijä, Helsinki: Suomen kirjallisuuden seura, ISBN 978-952-222-724-9 
• Kuisma, Markku (2010), Sodasta syntynyt. Itsenäisen Suomen synty Sarajevon laukauksista Tarton rauhaan 1914–1920, Helsinki: WSOY, ISBN 978-951-0-36340-9 
• Kuusela, Kari (2015), Jüri Vilmsin mysteeri. In: Nieminen, J. (ed.) Helsinki ensimmäisessä maailmansodassa, Helsinki: Gummerus Kustannus Oy, pp. 42–43, ISBN 978-951-24-0086-7 
• Lackman, Matti (2000), Suomen vai Saksan puolesta? Jääkäreiden tuntematon historia, Helsinki: Otava, ISBN 951-1-16158-X 
• Lackman, Matti (2009), Jääkäriliike. In: Haapala, P. & Hoppu, T. (eds.) Sisällissodan pikkujättiläinen, Helsinki: WSOY, pp. 48–57, ISBN 978-951-0-35452-0 
• Lackman, Matti (2014), Suur-Ruotsi vai itsenäinen Suomi? Puntarointia ja kevään 1918 lopputulos. In: Blomgren, R., Karjalainen, M., Manninen, O., Saloranta, P. & Tuunainen, P. (eds.) Sotahistoriallinen Aikakauskirja 34, Helsinki: Suomen Sotahistoriallinen seura, pp. 216–250, ISSN 0357-816X 
• Lappalainen, Jussi T. (1981a), Punakaartin sota I, Helsinki: Valtion painatuskeskus, ISBN 951-859-071-0 
• Lappalainen, Jussi T. (1981b), Punakaartin sota II, Helsinki: Valtion painatuskeskus, ISBN 951-859-072-9 
• Lindqvist, Herman (2003), Ruotsin historia, jääkaudesta tulevaisuuteen, Helsinki: WSOY, ISBN 951-0-28329-0 
• Manninen, Ohto (1993a), Sodanjohto ja strategia. In: Manninen, O. (ed.) Itsenäistymisen vuodet 1917–1920, II Taistelu vallasta, Helsinki: Valtion painatuskeskus, pp. 24–93, ISBN 951-37-0728-8 
• Manninen, Ohto (1993b), Taistelevat osapuolet. In: Manninen, O. (ed.) Itsenäistymisen vuodet 1917–1920, II Taistelu vallasta, Helsinki: Valtion painatuskeskus, pp. 96–177, ISBN 951-37-0728-8 
• Manninen, Ohto (1993c), Vapaussota, Historiallinen Aikakauskirja 2/1993 
• Manninen, Ohto (1995), Vapaussota – osana suursotaa ja Venäjän imperiumin hajoamista. In: Aunesluoma, J. & Häikiö, M. (eds.) Suomen vapaussota 1918. Kartasto ja tutkimusopas, Porvoo: WSOY, pp. 21–32, ISBN 951-0-20174-X 
• Manninen*, Turo (1993a), Työväenkaartien kehitys maaliskuusta marraskuuhun 1917. In: Manninen, O. (ed.) Itsenäistymisen vuodet 1917–1920, I Irti Venäjästä, Helsinki: Valtion painatuskeskus, pp. 324–343, ISBN 951-37-0727-X 
• Manninen*, Turo (1993b), Kaartit vastakkain. In: Manninen, O. (ed.) Itsenäistymisen vuodet 1917–1920, I Irti Venäjästä, Helsinki: Valtion painatuskeskus, pp. 346–395, ISBN 951-37-0727-X 
• Manninen*, Turo (1993c), Tie sotaan. In: Manninen, O. (ed.) Itsenäistymisen vuodet 1917–1920, I Irti Venäjästä, Helsinki: Valtion painatuskeskus, pp. 398–432, ISBN 951-37-0727-X 
• Meinander, Henrik (2010), Suomen historia. Linjat, rakenteet, käännekohdat, Helsinki: WSOY, ISBN 978-951-0-37863-2 
• Meinander, Henrik (2012), Tasavallan tiellä, Suomi kansalaissodasta 2010-luvulle, Helsinki: Schildts & Söderströms, ISBN 978-951-52-2957-1 
• Muilu, Heikki (2010), Venäjän sotilaat valkoisessa Suomessa, Jyväskylä: Atena, ISBN 978-951-796-624-5 
• Nygård, Toivo (2003), Uhkan väliaikainen väistyminen. In: Zetterberg, S. (ed.) Suomen historian pikkujättiläinen, Porvoo: WSOY, pp. 553–65, ISBN 951-0-27365-1 
• Olkkonen, Tuomo (2003), Modernisoituva suuriruhtinaskunta. In: Zetterberg, S. (ed.) Suomen historian pikkujättiläinen, Porvoo: WSOY, pp. 465–533, ISBN 951-0-27365-1 
• Paavolainen, Jaakko (1966), Poliittiset väkivaltaisuudet Suomessa 1918, I Punainen terrori, Helsinki: Tammi 
• Paavolainen, Jaakko (1967), Poliittiset väkivaltaisuudet Suomessa 1918, II Valkoinen terrori, Helsinki: Tammi 
• Paavolainen, Jaakko (1971), Vankileirit Suomessa 1918, Helsinki: Tammi, ISBN 951-30-1015-5 
• Pekkalainen, Tuulikki (2014), Lapset sodasssa 1918, Helsinki: Tammi, ISBN 978-951-31-6939-8 
• Peltonen, Ulla-Maija (2003), Muistin paikat. Vuoden 1918 sisällissodan muistamisesta ja unohtamisesta, Helsinki: Suomen Kirjallisuuden seura, ISBN 978-951-74-6468-0 
• Pietiäinen, Jukka-Pekka (1992), Suomen ulkopolitiikan alku. In: Manninen, O. (ed.) Itsenäistymisen vuodet 1917–1920, III Katse tulevaisuuteen, Helsinki: Valtion painatuskeskus, pp. 252–403, ISBN 951-37-0729-6 
• Piilonen, Juhani (1992), Kansallisen eheytyksen ensi askeleet. In: Manninen, O. (ed.) Itsenäistymisen vuodet 1917–1920, III Katse tulevaisuuteen, Helsinki: Valtion painatuskeskus, pp. 228–249, ISBN 951-37-0729-6 
• Piilonen, Juhani (1993), Rintamien selustassa. In: Manninen, O. (ed.) Itsenäistymisen vuodet 1917–1920, II Taistelu vallasta, Helsinki: Valtion painatuskeskus, pp. 486–627, ISBN 951-37-0728-8 
• Rautkallio, Hannu (1977), Kaupantekoa Suomen itsenäisyydellä. Saksan sodan päämäärät Suomessa 1917–1918, Helsinki: WSOY, ISBN 978-951-0-08492-2 
• Rinta-Tassi, Osmo (1986), Kansanvaltuuskunta Punaisen Suomen hallituksena, Helsinki: Valtion painatuskeskus, ISBN 951-860-079-1 
• Rinta-Tassi, Osmo (1989), Lokakuun vallankumous ja Suomen itsenäistyminen. In: Numminen J. et al. (eds.) Lenin ja Suomi II, Helsinki: Valtion painatuskeskus, pp. 83–161, ISBN 951-860-402-9 
• Roselius, Aapo (2004), Saksalaisten henkilötappiot Suomessa vuonna 1918. In: Westerlund, L. (ed.) Sotaoloissa vuosina 1914–1922 surmansa saaneet, Helsinki: VNKJ 10/2004, Edita, pp. 165–176, ISBN 952-5354-52-0 
• Roselius, Aapo (2006), Amatöörien sota. Rintamataisteluiden henkilötappiot Suomen sisällissodassa 1918, Helsinki: VNKJ 1/2006, Edita, ISBN 952-5354-92-X 
• Saarikoski, Vesa (2008), Yhteiskunnan modernisoituminen. In: Pernaa, V. & Niemi, K. Mari (eds.) Suomalaisen yhteiskunnan poliittinen historia, Helsinki: Edita, pp. 113–131, ISBN 978-951-37-5321-4 
• Soikkanen, Timo (2008), Taistelu autonomiasta. In: Pernaa, V. & Niemi, K. Mari (eds.) Suomalaisen yhteiskunnan poliittinen historia, Helsinki: Edita, pp. 45–94, ISBN 978-951-37-5321-4 
• Suodenjoki, Sami (2009a), Siviilihallinto. In: Haapala, P. & Hoppu, T. (eds.) Sisällissodan pikkujättiläinen, Helsinki: WSOY, pp. 246–269, ISBN 978-951-0-35452-0 
• Suodenjoki, Sami (2009b), Vankileirit. In: Haapala, P. & Hoppu, T. (eds.) Sisällissodan pikkujättiläinen, Helsinki: WSOY, pp. 335–355, ISBN 978-951-0-35452-0 
• Tikka, Marko (2006), Terrorin aika. Suomen levottomat vuodet 1917–1921, Jyväskylä: Gummerus, ISBN 951-20-7051-0 
• Tikka, Marko (2009), Kun kansa leikki kuningasta. Suomen suuri lakko 1905, Helsinki: Suomen kirjallisuuden seura, ISBN 978-952-222-141-4 
• Uola, Mikko (1998), Seinää vasten vain; poliittisen väkivallan motiivit Suomessa 1917–1918, Helsinki: Otava, ISBN 978-951-11-5440-2 
• Upton, Anthony F. (1980), Vallankumous Suomessa 1917–1918, I, Jyväskylä: Gummerus, ISBN 951-26-1828-1 
• Upton, Anthony F. (1981), Vallankumous Suomessa 1917–1918, II, Jyväskylä: Gummerus, ISBN 951-26-2022-7 
• Vares, Vesa (1998), Kuninkaantekijät. Suomalainen monarkia 1917–1919, myytti ja todellisuus, Juva: WSOY, ISBN 951-0-23228-9 
• Vares, Vesa (2009), Kuningashankkeesta tasavallan syntyyn. In: Haapala, P. & Hoppu, T. (eds.) Sisällissodan pikkujättiläinen, Helsinki: WSOY, pp. 376–394, ISBN 978-951-0-35452-0 
• Varpio, Yrjö (2009), Vuosi 1918 kaunokirjallisuudessa. In: Haapala, P. & Hoppu, T. (eds.) Sisällissodan pikkujättiläinen, Helsinki: WSOY, pp. 441–463, ISBN 978-951-0-35452-0 
• von Bagh, Peter (2007), Sininen laulu. Itsenäisen Suomen taiteen tarina, Helsinki: WSOY, ISBN 978-951-0-32895-8 
• Voutilainen, Miikka (2017), Nälän vuodet. Nälänhädän historia, Jyväskylä: Atena, ISBN 978-952-30035-14 
• Westerlund, Lars (2004a), Sotaoloissa vuosina 1914–1922 surmansa saaneet, Helsinki: VNKJ 10/2004, Edita, ISBN 952-5354-52-0 
• Westerlund, Lars (2004b), Venäläissurmat Suomessa 1914–1922, 2.1. Sotatapahtumat 1918–1922, Helsinki: VNKJ 2/2004, Edita, ISBN 952-5354-44-X 
• Westerlund, Lars; Kalleinen, Kristiina (2004), Loppuarvio surmansa saaneista venäläisistä. In: Westerlund, L. (ed.) Venäläissurmat Suomessa 1914–1922, 2.2. Sotatapahtumat 1918–1922, Helsinki: VNKJ 3/2004c, Edita, pp. 267–271, ISBN 952-5354-45-8 
• Ylikangas, Heikki (1986), Käännekohdat Suomen historiassa, Juva: WSOY, ISBN 951-0-13745-6 
• Ylikangas, Heikki (1993a), Tie Tampereelle, Porvoo: WSOY, ISBN 951-0-18897-2 
• Ylikangas, Heikki (1993b), Sisällissota, Historiallinen Aikakauskirja 2/1993 

باہرلے جوڑ

• ٹیپورا ، ٹوماس: فینیش خانہ جنگی 1918 ، وچ : 1914-1918-آن لائن۔ پہلی جنگ عظیم دا بین الاقوامی انسائیکلوپیڈیا ۔
• جالونن ، جوسی: ٹمپیر ، جنگ ، وچ : 1914-1918۔ پہلی جنگ عظیم دا بین الاقوامی انسائیکلوپیڈیا ۔
• 1918 (پر خانہ جنگی د‏‏ی تصاویر فلکر تحت Vapriikki میوزیم سینٹر د‏‏ی طرف تو‏ں اپ لوڈ کيتا CC-BY 2.0 )
• Finna.fi (فننش آرکائیوز ، لائبریریاں تے عجائب گھر تو‏ں حاصل کردہ معلومات د‏‏ی تلاش)
• فینیش خانہ جنگی 1918 (پہلی جنگ عظیم دا 1914 International1918 آن لائن بین الاقوامی انسائیکلوپیڈیا دا حصہ)
• فینیش وچ اُتے تشدد د‏‏ی نمائندگی (پریس) خانہ جنگی د‏‏ی فوٹو گرافی (کسی ایڈُب فلیش پلیئر د‏‏ی ضرورت اے )
• فن لینڈ وچ جنگی متاثرین ، 1914–1922 Archived 2017-10-20 at the وے بیک مشین ( فن لینڈ Archived 2017-10-20 at the وے بیک مشین دے قومی آرکائیوز دے زیر اہتمام)