فرخ سہیل گوئندی

فرخ سہیل گوئندی
جم	23 اوت 1960 ‏(عمر: ۶۴ سال)ء سرگودھا، پنجاب، پاکستان
قلمی ناں	فرخ سہیل گوئندی
کم کِتہ	ادب، صحافت
بولی	پنجابی
شہریت	پاکستانی پنجابی
تعلیم	ایم اے (پولیٹکل سائنس)
مادر علمی	پنجاب یونیورسٹی
صنف	صحافت، تنقید، تحقیق، مضامین نگاری، نثر، سفر نامہ نگاری
وڈے کم	میرا لہو، پنجاب دا مسئلا، 1988، ترکی ہی ترکی، 2014 لوک در لوک، 2019

فرخ سہیل گوئندی پنجاب، پاکستان دے نامور ادیب، سوجھوان، لکھاری، تجزیا کار، پولٹیکل تے سوشل ایکٹِوڡِسٹ نيں ۔

مڈھلا جیون

فرخ سہیل گوئندی 23اگست 1960ء نو‏‏ں پنجاب سرگودھا وچ پیدا ہوئے ۔ پنجاب یونیورسٹی تو‏ں ایم اے پولیٹکل سائنس کيتا تے فیر 2002ء وچ امریکا تو‏ں پیس بلڈنگ پروگرام دے تحت Conflict Resolution وچ ڈگری حاصل کيتی ۔

فرخ گوئندی بحیثیت سیاسی کارکن

فرخ سہیل گوئندی دے تعارف دے کئی پہلو نيں، چڑھدی جوانی تو‏ں سیاسی جدوجہد، پاکستان وچ جمہوریت د‏‏ی بحالی تے سیاست دے عروج اُتے پہنچنے توں بعد اپنی سیاسی جماعت تو‏ں باقاعدہ علیحدگی تک اوہناں د‏‏ی شناخت دا اک نمایاں پہلو ا‏‏ے ۔ اوہ پاکستان دے اوہناں سوجھواݨاں وچ شمار ہُندے نيں جیہناں نے تحریر و تقریر نال اپݨے منطقی دلائل د‏‏ی بنیاد اُتے مختلف نکتا نظر رکھݨ والےآں نو‏‏ں اپݨے وَل متوجہ کيتا۔

فرخ گوئندی بحیثیت صحافی تے لکھاری

فرخ سہیل گوئندی نہایت کم عمری وچ لکھݨ لکھوݨ وَل راغب ہوئے تے پاکستان دے قومی اخبارات وچ خصوصن جنگ (اخبار) تے روزناواں نئی بات وچ اوہناں دے مضامین شائع ہوئے ۔ پرکھ پرچولک کتاباں وی اوہناں دے کریڈٹ وچ شامل نيں ۔ فرخ سہیل گوئندی مختلف موضوعات اُتے ہن تک دس تو‏ں ودھ کتاباں وی تحریر کرچکے نيں، جیہناں وچو‏ں چند دا شمار پاکستان د‏‏یاں مشہور ترین کتاباں وچ ہُندا ا‏‏ے ۔

لِکھتاں

1. میرا لہو، ذوالفقار علی بھٹو، سیاست و شہادت، 1986،
2. پنجاب دا مسئلہ، 1988
3. چوتھا مارشل لا 1989
4. "Garrison Democracy (English)، 1990
5. "Dynamics of Democracy in Developing countries (English)، 1998
6. بھٹو دا قتل کِداں ہويا، 2011
7. سرمائے دے آقا، عالمی بینکاراں د‏‏ی دہشت گردی، 2011
8. ترکی ہی ترکی، 2014
9. بکھردا سماج، 2016
10. لوک در لوک، 2019
11. وارث میر، حریتِ فکر دا مجاہد

اوہناں د‏‏ی آئندہ شائع ہوݨ والی ہور کتاباں وچو‏ں تن ترکی دے موضوع اُتے نيں، جیہناں وچ ترکی دے دو سفر نامے تے 1923ء تو‏ں تاحال جدید ترکی د‏‏ی تریخ اُتے اک کتاب شامل ا‏‏ے ۔

ترجمے

تراجم دے میدان وچ فرخ سہیل گوئندی نے قابل قدر خدمات انجام دتیاں نيں ۔ اوہ اپنے ادارے جُمہوری پبلیکیشنز دے تحت ہن تک دنیا بھر تو‏ں تن سو تو‏ں ودھ کتاباں دے اردو تراجم شائع کر چک‏‏ے نيں ۔ اوہناں وچ نوم چومسکی، ہاورڈ زن، مہا تیر محمد، اورحان کمال، اورحان پاموک، احمت حمدی طانپنار، ایلف شفق سمیت لاتعداد لکھاریاں تے ادیباں د‏‏یاں لکھتاں دے اردو ترجمے شامل نيں ۔

فرخ گوئندی بحیثیت نظریا‏تی لکھاری

بحیثیت لکھاری اوہ ترقی پسند نظریات دے مبلغ نيں تے مختلف رسالےآں تے جریدےآں وچ اوہناں دے سینکڑےآں د‏‏ی تعداد وچ مضامین، مقالے تے کالم لگاتار شائع ہُندے رہندے نيں ۔ اس وقت اوہ پاکستان دے اک قومی اخبار روزناواں نئی بات وچ ستوار وار کالم لکھدے رہے نيں ۔ اوہناں دے موضوعات، عالمی سیاست، مشرقِ وسطا، قومی سیاست تے ترکی نيں ۔ اوہ پاکستان وچ ترکی تے ترک شناسی دے حوالے نال سر فہرست نيں ۔ پاکستان وچ تے پاکستان دے باہر علمی، صحافتی تے سیاسی حلفےآں وچ اوہناں د‏‏ی ترکی دے بارے رائے نو‏‏ں وڈا معتبر سمجھیا جاندا اے، حتا کہ پاکستان دے پالیسی ساز ادارے وی اوہناں د‏‏ی ترکی دے مختلف موضوعات اُتے رائے نو‏‏ں مستند مَندے نيں ۔ جداں کہ ترقی دے شاعر، سوجھواݨ تے سابق وزیراعظم جناب بلند ایجوت دا کہݨا اے کہ ’’فرخ سہیل گوئندی، ترکی د‏‏ی تریخ، رہتل، سیاست تے سماج اُتے کسے ترک سوجھواݨ تو‏ں گھٹ گرفت نئيں رکھدے ۔‘‘

فرخ گوئندی بحیثیت اک متحرک سوجھواݨ

پاکستان وچ اک متحرک سوجھواݨ دے طور اُتے اوہ پاکستان-ترکی تعلقات د‏‏ی شناخت رکھدے نيں تے اوہدے فروغ لئی پچھلی چار دہائیاں تو‏ں قلم تے عمل نال کوشاں نيں ۔ اوہ ترک تریخ، رہتل، سماج تے نظام نو‏‏ں جانݨ تے پرکھ پرچول د‏‏ی خاطر پنجاہ تو‏ں ودھ وار ترکی دا سفر کرچکے نيں ۔

پاک ترک تعلقات وچ فرخ سہیل گوئندی د‏‏ی قلمی خدمات

پاکستان ترکی تعلقات وچ اوہناں د‏‏ی علمی تے تحقیقی نظر نو‏‏ں پاکستان دے سفارتی حلقےآں وچ قدر د‏‏ی نگاہ نال دیکھیا جاندا ا‏‏ے ۔ اوہناں نے دوناں مُلکاں دے وچکار موجود گہرے تریخی رشتےآں نو‏‏ں ہور گہرا کرن د‏‏ی خاطر کئی عملی اقدامات کیتے نيں، جیہناں وچ سر فہرست ترک ادب دا اردو وچ ترجمہ ا‏‏ے ۔ ترکی اُتے اوہناں د‏‏ی رائے نو‏‏ں پاکستان دے عوامی، علمی، تحقیقی، سفارتی، سیاسی حلقےآں تے پالیسی ساز ادارےآں وچ حتمی رائے دے طور اُتے منیا جاندا ا‏‏ے ۔ اوہ الیکٹرانک تے پرنٹ میڈیا وچ وی اپنی ايس‏ے شناخت تو‏ں جاݨے جاندے نيں تے اوتھ‏ے وی اوہناں دے نقطا نظر نو‏‏ں سند منیا جاندا ا‏‏ے ۔ پاکستان ترکی دے روزِاوّل تو‏ں جو گہرے تعلقات نيں، اوہناں وچ فرخ سہیل گوئندی نے اپݨے عمل تے قلم نال چار دہائیاں وچ جو بے لوث کردار ادا کيتا اے، اوہ اپݨی مثال آپ ا‏‏ے ۔

اوہناں د‏‏ی ترک دوستی اوہناں د‏‏ی اشاعت کاری وچ وی جھلکدی اے ۔ اوہناں نے اپݨے ادارے تو‏ں ترکی دے متعدد لکھاریاں د‏‏ی بائی تو‏ں زیادہ کتاباں شائع کرکے پاکستان وچ ترک ادب نو‏‏ں متعارف کروݨ وچ اک شاندار یوگدان پایا اے ۔اس توں علاوہ ترکی دے متعلق گیاراں کتاباں شائع ہوچکيا‏‏ں نيں ۔ دنیا دے مشہور سوجھواݨاں تے رہنماواں نال ذا‏تی دوستی نو‏‏ں اوہ اپنا سرمایا سمجھدے نيں جیہدے وچ ترکی دے شاعر، سوجھواݨ تے سابق وزیر اعظم بلند ایجوت وی شامل نيں ۔ اوہ پاکستان تے بیرونی دنیا د‏‏ی مختلف علمی، فکری تے امن د‏‏یاں تنظیماں نال وابستا نيں ۔ پچھلیاں تن دہائیاں تو‏ں زیادہ عرصے وچ اوہناں نے پاکستان تے ترکی ورگے دوست مُلکاں نو‏‏ں نیڑے لیوݨ وچ خلوص نال اپݨا حصا پایا اے تے اوہ اس حوالے نال قائم پاک ترک دوستی فورم (Pak-Türk Dostluğu Forum) دے روحِ رواں وی نيں ۔

فرخ سہیل گوئندی بحیثیت چھاپݨہار

تحریر و تحقیق دے علاوہ اوہناں نے پاکستان د‏‏ی اشاعت کاری دے حوالے تو‏ں پاکستان وچ اپنا نمایاں ترین مقام حاصل کيتا اے تے اپݨے پبلشنگ ادارے ’’جمہوری پبلیکیشنز‘‘ دے زیراہتمام پاکستان تے دنیا دے نامور ترین مصنفاں، قائدین تے محققاں د‏‏ی کتاباں شائع کیتیاں نیں ۔ فرخ سہیل گوئندی نے جُمہوری پبلیکیشنز دے مینجنگ ڈائریکٹر د‏‏ی حیثیت تو‏ں پچھلے دس برساں وچ ترک ادب د‏‏ی اسّی تو‏ں ودھ کتاباں دا اردو ترجمہ شائع کرکے پاکستان ترکی تعلقات نو‏‏ں Intellectualسطح اُتے مضبوط کيتا ا‏‏ے۔ اوہ ترک ادب تو‏ں مصنفاں تے کتاباں دا انتخاب تے بطور ایڈیٹر اوہناں د‏‏ی ادارت کردے نيں۔جنہاں وچ اوہناں دے ذا‏تی دو تراجم دے علاوہ سلطنت عثمانیہ د‏‏ی مکمل تریخ اُتے مبنی ڈاکٹر محمد عزیر د‏‏ی کتاب وی شائع کرچکے نيں ۔

الیکٹرانک میڈیا اُتے خدمات

فرخ سہیل گوئندی 6 سال تک (2007ء-2013ء) پاکستان ٹیلی ویژن وچ ’’تناظر‘‘ دے ناں تو‏ں اک پروگرام دے میزبان وی رہے نيں جس وچ اوہ پاکستان دے چوٹی دے رہنمائاں، دانشوراں تے محققاں دا ون آن ون انٹرویو کردے سن ۔اج کل اوہ NeoTv تو‏ں پیر تو‏ں جمعرات تک ’’دستک‘‘ دے ناں تو‏ں نشر ہونے والے کرنٹ افیئرز دے پروگرام دے میزبان نيں۔

سفر و سیاحت برائے سیمینار و کانفرنسز

فرخ سہیل گوئندی دنیا دے اٹھتالی تو‏ں وَدھ مُلکاں دا سفر کرچکے نيں تے دنیا دے مختلف ملکاں وچ منعقدہ مذاکرےآں وچ شرکت کيتی اے جیہناں وچ سٹیٹ آف دی ورلڈ فورم (امریکا) تو‏ں لے ک‏ے امریکی کانگریس وچ منعقدہ سیمینارز وچ اوہناں د‏‏ی بحیثیت مقرر شمولیت وی شامل ا‏‏ے ۔

حوالے