سید ضیاء الدین رضوی
کوائف | |
---|---|
مکمل نام | سید ضیاء الدین |
لقب/کنیت | رضوی |
نسب | رضوی سادات |
آبائی شہر | گلگت |
رہائش | گلگت |
کیفیت شہادت | دہشتگرداں دی فائرنگ |
مدفن | گلگت امامیہ جامع مسجد دے صحن وچ |
نامور اقرباء | سید فاضل شاہ رضوی (والد) |
اولاد | 5 فرزند |
جانشین | سید راحت حسین الحسینی |
علمی معلومات | |
مادر علمی | حوزہ علمیہ قم |
تالیفات | عبد اللہ ابن سبا اک افسانوی کردار۔ صحابہ در سایہ آیات و روایات۔ آئینہ حقیقت۔ |
خدمات | |
سیاسی | صدر تحریک جعفریہ گلگت بلتستان |
سماجی | تعمیر ملت پروگرام دا قیام |
سید ضیاء الدین رضوی (شہادت: 2005ء) پاکستان دے نامور شیعہ عالم دین، گلگت امامیہ جامع مسجد دے امام جمعہ و الجماعت تے علاقے دے شیعہ مذہبی سربراہ سن ۔ آپ نے پاکستان تے قم دے دینی مدارس وچ مشہور علما تے فقہاء توں کسب فیض کيتا۔ گلگت بلتستان وچ دینی، ثقافتی تے علمی و فلاحی خدمات انجام دتیاں۔ پاکستان دے سکول تے کالجز دے نصاب دی مختلف کتاباں وچ شیعہ دے لئی غیر قابل قبول مواد نوں حذف کرنے دے لئی آپ نے تحریک چلائی تے کئی بار ايسے سلسلے وچ جیل گئے۔ آپ 9 جنوری 2005ء نوں اپنے گھر توں نماز ظہر پڑھانے دے لئی مسجد دی طرف جاندے ہوئے نامعلوم افراد دے حملے وچ زخمی ہوئے تے 14 جنوری 2005ء نوں شہادت دے درجے اُتے فائز ہوئے۔
تعارف
سودھوسید ضیا الدین رضوی بن سید فاضل شاہ رضوی پاکستان دے صوبہ گلگت بلتستان دے مرکزی شہر گلگت دے اک مذہبی گھرانے وچ پیدا ہوئے۔[۱][نوٹ ۱]
آپ دے والد سید فاضل شاہ رضوی اک شیعہ عالم دین سن ۔ آپ دی والدہ وی گلگت دے رضوی سادات خاندان توں سن تے آپ دے نانا شیعہ تے اہل سنت دونے دے نزدیک قابل احترام سن ۔ ايسے طرح آپ دے والد وی اک متقی تے پرہیزگار شخص سن ۔[۲]
شہید سید ضیاء الدین رضوی نے دو شادیاں کیتیاں۔ پہلی شریک حیات توں دو بیٹیاں تے اک بیٹا پیدا ہوئے۔ انہاں دی وفات دے بعد دوسری شادی کيتی جنہاں توں دو بیٹے پیدا ہوئے۔[۳]
تعلیمی سفر
سودھوسید ضیاء الدین رضوی نے ابتدائی تعلیم دا آغاز اپنے گھر توں کيتا تے میٹرک تک دی تعلیم اپنے آبائی شہر گلگت دے ہائی سکول توں حاصل کيتی۔ 1974ء وچ آپ نے دینی تعلیم دے حصول دے لئی شیعہ دینی درسگاہ جامعۃ المنتظر لاہور وچ داخلہ لیا کہ جس دے بانی تے پرنسپل سید صفدر حسین نجفی سن ۔[۴] پاکستان وچ آپ دے استاداں وچ شیخ اختر عباس نجفی، سید صفدر حسین نجفی، محمد شفیع نجفی، حافظ ریاض حسین نجفی تے موسیٰ بیگ نجفی سرلسٹ نيں کہ جنہاں توں آپ نے کسب فیض کيتا۔ [۵] 1980ء وچ مقدمات دی تکمیل دے نال نال یونیورسٹی توں بی اے دی ڈگری وی حاصل کيتی۔[۶] اس دے بعد ہور دینی تعلیم دے حصول دے لئی حوزہ علمیہ قم روانہ ہو گئے۔[۷]
حوزہ علمیہ قم
سودھوسید ضیاء الدین رضوی 1980ء نوں حوزہ علمیہ قم وچ وارد ہوئے۔ ایتھے آپ نے مختلف استاداں توں کسب فیض کيتا کہ جنہاں وچ آیت اللہ فاضل لنکرانی، آیت اللہ میرزا جواد تبریزی تے آیت اللہ سید حسن طاہری خرم آبادی سر لسٹ نيں۔ آپ دس سال تک حوزہ علمیہ قم وچ تحصیل علم وچ مشغول رہے تے اس دوران تدریس دے فرائض وی انجام دیندے رہے۔[۸] آپ نوں امام خمینیؒ دی جانب توں وجوہات شرعیہ نوں صَرف کرنے دا اجازہ وی عطا کيتا گیا سی۔[۹]
فلاحی تے سماجی خدمات
سودھوسیاسی سرگرمیاں
سودھوسید ضیاء الدین ایويں تاں گلگت شہر دے شیعاں دا مذہبی تے سیاسی رہنما سمجھے جاندے سن لیکن تحریک جعفریہ پاکستان گلگت بلتستان دی صدارتی ذمہ داری اہم سیاسی فعالیتاں وچوں شمار کيتی جاندی اے۔[۱۰]
تدریس تے تبلیغ
سودھوآپ نے اپنی طالب علمی دے دور توں ہی تدریس دا سلسلہ شروع کر دتا سی تے مولانا صفدر حسین نجفی دے حکم اُتے دو سال تک لندن وچ وی تدریس و تبلیغ دے فرائض انجام دئیے۔ فیر اپنے علاقے گلگت شہر وچ واپس آ کے مدرسہ جعفریہ وچ پرنسپل دی ذمہ داری دے نال نال گلگت دی مرکزی جامع مسجد وچ امامت دے فرائض وی انجام دینے لگے۔ ايسے طرح علاقے وچ اہل تشیع دی قیادت وی آپ دے ہتھ وچ سی۔[۱۱] ایران وچ اسلامی انقلاب آنے دے بعد آپ امام خمینیؒ دے نظریہ ولایت فقیہ دے حامی تے مروج سن تے خود نوں ولی فقیہ دا تابعدار قرار دیندے سن ۔[۱۲] جدوں 1979ء وچ اسلامی انقلاب کامیاب ہويا تاں آپ حوزہ علمیہ قم وچ داخل ہوئے سن ۔ اس دوران ولایت فقیہ دی اطاعت وچ آپ نے ایران عراق جنگ وچ وی شرکت کيتی۔[۱۳]
دینی مکاتب تے مدرسےآں دا قیام
سودھوآپ نے گلگت، ہنزہ، جلال آباد تے ہور بوہت سارے علاقےآں تے دیہاتاں وچ دینیات سنٹرز قائم کيتے تاکہ اوتھے دے بچے قرآن مجید تے اہل بیتؑ دی تعلیمات توں محروم نہ رہیاں۔ جامعۃ الزہرا دا قیام تے ہور دینی مدارس دی سرپرستی وی آپ دی خدمات وچوں نيں۔ آپ نے 8 دینی مدرسے تے 20 توں زیادہ مکاتب دی تاسیس کيتی۔ گلگت دی جامع مسجد دی تعمیر دے علاوہ مختلف علاقےآں وچ مسیتاں وی تعمیر کرواواں۔[۱۴]
تعمیر ملت پروگرام
سودھوسید ضیاء الدین رضوی دی جانب توں جامع مسجد گلگت دی ذمہ داری سنبھالنے توں پہلے اوتھے دے سابقہ امام جماعت سید عباس علی شاہ حسینی نجفی نے مذہب اہل بیتؑ دی تبلیغ تے ترویج تے لوکاں دی اقتصادی حالت بہتر بنانے دے لئی بوہت سارے امور انجام دئیے سن ۔ انہاں امور وچوں اک اقتصادی نظام دا قیام سی۔ ایہ اقتصادی نظام بغیر کسی خاص ناں دے چل رہیا سی لیکن سید ضیاء الدین رضوی نے 1989ء وچ مرکزی امامیہ مسجد گلگت دی ذمہ داری سنبھالنے دے بعد باقاعدہ طور اُتے انتخابات دے ذریعے مسجد کمیٹی بنائی۔ اس نظام نوں تعمیر ملت پروگرام دا ناں دتا۔ جس وچ ہر گھرانے دا سربراہ روزانہ اک روپیہ جمع کردا سی تے اس دے ذریعے آپ نے بوہت سارے فلاحی ادارے قائم کیتے۔ سید دی شہادت دے بعد اس منصوبے نوں اس وقت سید راحت حسین الحسینی چلا رہے رہیاں۔[۱۵]
شادی بیاہ دے رسومات دی اصلاح
سودھوسید ضیاء الدین رضوی دے گلگت آنے توں پہلے علاقے وچ شادی بیاہ دی تقریبات وچ دین اسلام دے منافی بعض رسومات رائج سن۔ ايسے طرح پرتکلف ولیماں دا اہتمام کيتا جاندا سی کہ جو غریب گھراناں دے بس وچ نئيں سی۔ ايسے لئی آپ نے انہاں سب نوں ختم کر کے شادیاں نوں سادہ طریقے توں کرنے دے لئی صرف نکاح پڑھ کر ازدواجی زندگی شروع کرنے دا رواج عام کيتا جس دی بنا اُتے مالی مشکلات توں دوچار افراد صرف نکاح اُتے ہی اکتفاء کرنے لگے۔[۱۶]
متنازعہ نصاب تعلیم دے خلاف تحریک
سودھوآپ نے اپنی عمر دے آخری سالاں وچ پاکستان دے درسی نصاب دیاں کتاباں وچ شیعہ تریخ تے عقائد دے منافی مطالب نوں وکھ توں اک پمفلٹ وچ درج کيتا تے پاکستانی حکومت توں پرزور مطالبہ کيتا کہ ایہ مواد یا کتاباں توں ہٹا دتا جائے تے تمام مسالک دا متفقہ نصاب تدوین کيتا جائے، ورنہ شیعاں دے لئی سکولاں وچ اک وکھ نصاب منظور کيتا جائے کیونجے پاکستان دے آئین دے مطابق ہر شخص اپنے عقیدے دے تحت تعلیم حاصل کرنے تے جینے دا حق رکھدا اے۔ بالآخر 3 جون سنہ 2004ء نوں عوام نے آغا ضیاء الدین رضوی دی آواز اُتے لبیک کہندے ہوئے حکومت کیتی اس سازشی پالیسی دے خلاف زبر دست احتجاج کيتا تے اس احتجاج نوں روکنے دے لئی فورسز نے طلباء اُتے فائرنگ کر دتی جس دے نتیجہ وچ واجد حسین نامی اک جوان شہید ہو گیا۔ آپ نے ايسے سلسلے وچ تحریک شروع دی تے کئی سال تک اس تحریک دے تحت جدوجہد دی تے بعض کامیاب مذاکرات وی انجام پائے۔ ايسے طرح اہل سنت دے بعض افراد نے وی آپ دے مطالگل کيتی حمایت دی مگر پاکستان دے دوسرے علاقےآں دے شیعہ اکابر وعلماء نے کھلے لفظاں آپ دی حمایت نئيں کيتی تے ایہی تحریک آپ دے قتل دا سبب وی بنی۔[۱۷]
تالیفات
سودھوآپ دی تحریر کردہ کتاباں وچوں مندرجہ ذیل تن کتاباں زیور طبع توں آراستہ ہوچکیاں نيں:[۱۸]
1۔ عبد اللہ ابن سبا اک افسانوی کردار۔ 2۔ صحابہ در سایہ آیات و روایات۔ 3۔ آئینہ حقیقت۔
شہادت
سودھو9 جنوری 2005ء نوں دن دے تقریبا 12 بجے آپ نماز ظہر پڑھانے دے لئی گلگت جامع مسجد دی طرف روانہ ہونے دے لئی اپنے گھر توں نکلے۔ راستے وچ اچانک آپ دی گڈی اُتے حملہ ہويا کہ جس دے نتیجے وچ آپ دے دو باڈی گارڈ حسین اکبر تے عباس علی موقع اُتے ہی شہید ہو گئے جدوں کہ تیسرا گارڈ شدید زخمی ہويا۔ آپ نوں اوتھے توں راولپنڈی لیایا گیا لیکن آپ زخماں دی تاب نہ لاندے ہوئے 14 جنوری نوں اپنے گارڈ سمیت شہید ہو گئے۔ آپ نوں جامع مسجد گلگت دے صحن وچ سپرد خاک کيتا گیا اے۔[۱۹]
حوالے
سودھو- ↑ انجم، غلام حسین، شیعیت گلگت وچ ، ص 150۔
- ↑ رجائی، محمد علی حسن، بررسی شخصیت شہید ضیاء الدین، ص 10۔
- ↑ قیصر، محبت حسین، شہدائے گلگت بلتستان، ص 502۔
- ↑ ماہنامہ ہادی، 2008، ص 8۔
- ↑ رجائی، محمد علی حسن، بررسی شخصیت شہید ضیاء الدین، ص13۔
- ↑ رجائی، محمد علی حسن، بررسی شخصیت شہید ضیاء الدین، ص13۔
- ↑ رجائی، محمد علی حسن، بررسی شخصیت شہید ضیاء الدین، ص13۔
- ↑ رجائی، محمد علی حسن، بررسی شخصیت شہید ضیاء الدین، ص17۔
- ↑ خمینی، روح الله، صحیفہ امام، مؤسسہ تنظیم و نشر آثار امام خمینی،1367ش۔ جلد 21، ص243۔
- ↑ اجمل قاسمی، مجلہ آفاق مہر۔ امام مدرسہ امام خمینی، شمارہ 55، ص 88
- ↑ انجم،غلام حسین، شیعیت گلگت وچ ، ص153۔
- ↑ جیون شہید سید ضیاء الدین رضوی، طالب علماں شمالی علاقہ جات حوزہ علمیہ قم، ص 13۔
- ↑ حوزہ ویب سائٹ مشاہدہ دی تریخ 25 دسمبر 2018
- ↑ رجائی، محمد علی حسن، بررسی شخصیت شہید ضیاء الدین، ص 52۔
- ↑ جیون سید ضیاءالدین رضوی، طالب علماں شمالی علاقہ جات حوزہ علمیہ قم،ص7
- ↑ عین الحیات، مقالہ، شہید علامہ سید ضیاء الدین دی مختصر سوانح حیات، جامعہ روحانیت بلتستان دی ویب سائٹ Archived 2021-06-13 at the وے بیک مشین مشاہدہ دی تریخ،23 دسمبر 2018
- ↑ رجائی، محمد علی حسن، بررسی شخصیت شہید ضیاء الدین، ص 83 و 84۔
- ↑ عین الحیات، مقالہ، شہید علامہ سید ضیاءالدین دی مختصر سوانح حیات، جامعہ روحانیت بلتستان دی ویب سائٹ۔
- ↑ شهید علامه سید ضیاءالدین دی مختصر سوانح حیات Archived 2021-06-13 at the وے بیک مشین، مجمع علماء روندو بلتستان دی ویب سائٹ۔
- ↑ گلگت دا علاقہ پاکستان دے شمال وچ واقع دنیا دے تن معروف بلند پہاڑی سلسلےآں؛ کوہ ہمالیہ، کوہ ہندوکش تے کوہ قراقرم دے وسط وچ اے تے اسنوں گلگت بلتستان دا مرکز سمجھیا جاندا اے۔ گلگت دے شمال مغرب وچ افغانستان تے شمال مشرق وچ چین دا بارڈر اے ۔
مآخذ
سودھو- انجم، غلام حسین، شیعیت گلگت وچ ، ناشر، خیرالناس ویلفیرٹرسٹ دنیور گلگت۔
- خمینی، روح الله، صحیفہ امام، تہران: مؤسسہ تنظیم و نشر آثار امام خمینی،1367شمسی ہجری۔پورتال امام خمینی
- رجائی، محمد علی حسن، بررسی شخصیت شہید ضیاء الدین؛
- جیون سید ضیاءالدین رضوی، طالب علماں شمالی علاقہ جات حوزہ علمیہ قم،ص7موسسہ امام زمانہ نگر دی ویب سائٹ Archived 2021-06-13 at the وے بیک مشین
- سخنرانی حجت الاسلام سید راحت حسینی، مدرسہ امام علی علیہ السلام قم، سال 2010؛
- عین الحیات، مقالہ،شہید علامہ سید ضیاءالدین دی مختصر سوانح حیات، جامعہ روحانیت بلتستان دی ویب سائٹ Archived 2021-06-13 at the وے بیک مشین
- ماہنامہ ہادی، کراچی، 2008ء؛
- شہداء گلگت بلتستان ،محبت علی قیصر ، R.S پبلی کیشنز راولپنڈی
- مجمع علماء روندو بلتستان دی ویب سائٹ Archived 2021-06-13 at the وے بیک مشین