دیوبندی (عربی: ديوبندي، روسی بولی: Деобанди، بنگالی: দেওবন্দ، ہندی: देवबन्दी) اک اصطلاح اے، جو عالم اسلام وچ احیائے اسلام دی اک تحریک دے لئی استعمال ہُندی اے۔ [۱] اس دا مرکز بنیادی طور اُتے بھارت، پاکستان، افغانستان تے بنگلہ دیش وچ اے تے ہن اوہ برطانیہ وچ وی پھیل چکيا اے تے جنوبی افریقہ وچ وی اس دی موجودگی اے۔ ایہ ناں بھارت دے دیوبند توں اخذ کيتا گیا اے، جتھے اُتے دار العلوم دیوبند واقع اے۔ ایہ تحریک شاہ ولی اللہ (1703–1762) دے فکر (فکرِ ولی اللّٰہی) توں متاثر اے، جدوں کہ دار العلوم دیوبند دی بنیاد 30 مئی 1866 نوں رکھی گئی سی۔ دار العلوم؛ برطانوی ایسٹ انڈیا کمپنی تے برطانوی سامراج دے استعمار دے خلاف مظاہرے دا مرکز سی۔ بیشتر برطانوی ہند ملکاں (بھارت، بنگلہ دیش تے پاکستان) دے مسلماناں نے اپنے مولانا دے مشوراں دے ذریعہ انگریزاں دے خلاف عدم اتحاد دیاں تحریکاں چلا دتیاں فتوےآں نے مسلماناں وچ انگریزی بولنے نوں ممنوع قرار دے دتا؛ لیکن کچھ بھارتی ریاستاں؛ خاص طور اُتے ہندؤاں نے اپنے نظام وچ انگریزی نوں اپنایا تے انگریزی بولی نوں اپنی پہلی بولی بنا لیا۔[۲]
ایہ اک نامکمل لسٹ اے، جدوں کہ کدی وی خاص معیار دے مطابق لسٹ نوں مکمل نئيں کيتا جا سکدا۔ آپ اس وچ وادھا مع معتبر مآخذ دا اندراج کر کے معاونت کر سکدے نيں۔
متعدد ملکاں وچ بہت ساریاں دیوبندی یونیورسٹیاں و مدارس نيں۔ ملکاں دے ناں حروف تہجی دے مطابق ترتیب وار دتے گئے نيں۔
↑Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ ۵.۰۵.۱Riaz, Ali (2008). Faithful Education: Madrassahs in South Asia. Rutgers University Press, 149. ISBN 978-0-8135-4562-2. “Three madrassahs are reported to control more than seven thousand smaller madrassahs—al-Jamiah al-Islamia located in Patiya district, Darul Uloom Mainul Madrassah located in Hathazari, and Darul Uloom Madrassah located in Lalkhan Bazar of Chittagong—are closely coordinated and they appear to be the core institutions of a larger network.”
