اعظم گڑھ
| اعظم گڑھ Azamgarh | |
|---|---|
| شہر | |
 اعظم گڑھ ریلوے اسٹیشن | |
| متناسقات: اعظم گڑھ 26°04′05″N 83°11′02″E / 26.068°N 83.184°Eمتناسقات: اعظم گڑھ 26°04′05″N 83°11′02″E / 26.068°N 83.184°E | |
| مُلک | بھارت |
| ریاست | اترپردیش |
| ضلع | اعظم گڑھ |
| بلندی | ۶۴ میٹر (۲۱۰ فٹ) |
| آبادی (2011) | |
| • کل | ۱۱۰,۹۸۳ |
| بولیاں | |
| • دفتری | ہندی |
| • اضافی دفتری | اردو |
| • مقامی | بھوجپوری |
| منطقۂ وقت | IST (UTC+05:30) |
| PIN | 276001 |
| ٹیلی فون کوڈ | 05462 |
| گڈی نمبر پلیٹ | UP-50 |
| ایئرپورٹ | اعظم گڑھ ایئرپورٹ |
| ویب سائٹ | azamgarh |
اعظم گڑھ (Azamgarh)، بھارت دی ریاست اترپردیش وچ اک شہر اے۔ ایہ اعظم گڑھ ڈویژن تے ضلع اعظم گڑھ دا صدر مقام اے۔ اعظم گڑھ دریائے تمسا دے کنارے واقع آ۔ ایہ لکھنئو توں 268 کلومیٹر تے دہلی توں 809 کلومیٹر دور، مشرق وچ واقع آ۔
اعظم گڑھ، اتر پردیش دے مشرق وچ پوروانچل خِطے دا ضلع اے۔ اک زمانے وچ ایہدے شمال مشرقی حِصے توں سوا، قدیم کوسل سلطنت دا اک حصہ بݨیا سی۔ اعظم گڑھ نوں بابا درواسا دی سرزمین دے نام توں وی جاݨیا جاندا اے جیہدا آشرم پھولپور تحصیل وچ تمسا تے ماجھوئی ندیاں دے سنگم دے کوݪ، پھولپور توں 6 کلومیٹر (3.7 میل) شمال وچ واقع سی۔
تریخ
سودھواعظم گڑھ دی بنیاد وکرماجیت دے پُتر اعظم نے 1665 وچ رکھی سی۔ وکرماجیت پرگنہ نظام آباد دے مہ نگر دے گوتم راجپوتاں دی اولاد سی، جیہناں نے اپݨے کچھ پیشروئاں ونگوں اسلام قبول کر لیا سی۔ اوہناں دی اک مسلمان بیوی سی جیہناں توں اوہناں دے دو پُت اعظم تے عظمت پیدا ہوئے۔ جد کہ اعظم نے اپݨا نام اعظم گڑھ شہر تے قلعہ نوں دِتا، عظمت نے قلعہ تعمیر کیتا تے عظمت گڑھ پرگنہ ساگری دا بازار آباد کیتا۔
زمانہ قدیم وچ اس جگہ دا کوئی ناں نہیں سی۔ جنگل ای جنگل سی۔ آبادی بہت گھٹ تے فاصلے اُتے سی اس سرزمین دا تعلق دوریاستاں دے زیر اثر سی، مغرب وچ کوسل سلطنت تے مشرق وچ کاشی راج، بنارس توں سی۔ درمیان وچ تمسا ندی سرحد سی ایتھے راجا ہربنس سنگھ دی چھاؤݨی سی۔ شہر اعظم گڑھ ناݪ متصل بجانب مشرق اوہدے ناں توں اک موضع ہربنس پور آباد اے، وتیہ ہربنس پور ہُݨ وی موجود اے۔ اوہناں دے پُت راجا بکرماجیت سنگھ نے اپݨا قلعہ ٹونس دریا دے ساحل اُتے بݨوایا سی تے اوہنے اپݨے حقیقی بھائی رودرسنگھ نوں قتل کر دتا سی جیہدی پاداش وچ مغل شاہی فوج، راجا بکرماجیت سنگھ نوں گرفتار کرکے دارالسطنت دہلی لے گئی، اوتھے جاکے اوہنے اسلام قبول کرليا۔ رہائی توں بعد دہلی توں اعظم گڑھ واپس ہوئے تے اوہناں نے اک مسلماں سواݨی ناݪ ویاہ کرلیا۔ اوہناں دے دو پُتر پیدا ہوئے۔ وڈے دا نام اعظم تے چھوٹے دا نام عظمت رکھیا۔ اس علاقے نوں شہنشاہ اورنگزیب عالم گیر دے زمانے وچ اعظم نے آباد کیتا سی جو بعد وچ اعظم شاہ دے نام توں مشہور ہوئے، ايسے وجہ توں ایہدا نام اعظم گڑھ رکھیا گیا۔ گڑھ دے معنی قلعے دے ہُندے نيں۔ کہیا جاندا اے کہ 1665ء وچ اعظم شاہ نے تمسا ندی دے کنارے اک قلعہ بݨایا سی تے اوہدے چاروں طرف 7/8میل دے مربعے وچ چار دیواری بݨوائی۔ آہستا آہستا اوہدے آس پاس آبادی ودھدی گئی تے اعظم شاہ دے نام اُتے ایہدا نام اعظم گڑھ پے گیا۔
جغرافیا
سودھواعظم گڑھ دی اوسط بلندی 64 میٹر (209 فٹ) اے۔ ضلع متوازی پہاڑیاں دے اک سِلسے اُتے مشتمل ہے، جیہدیاں چوٹیاں کھوکھلیاں وچ دب گئیاں نیں، جیہناں دے ناݪ ندیاں وَگدیاں نیں۔ جد کہ چوٹیاں دے درمیان نشیبی چوݪ دیاں زمیناں نیں۔ زمین زرخیز اے، بہت زیادہ کاشت لئی ورتی جاندی اے، جیہدے وچ چوݪ، گنے تے کݨک دیاں چنگیاں فصلاں تے امب تے امرود دے باغات ہُندے نیں۔ مکی، چنا، سرھوں، دیگر اہم فصلاں نیں۔
مشاہیر
سودھواعظم گڑھ وچ زمانہ قدیم توں صوفیاں تے علمائے کرام دی جائے پیدائش رہی اے۔ ضلع اعظم گڑھ وچ کئی وڈے وڈے دانشور تے عِلمی ادبی شخصیتاں پیدا ہوئیاں نیں۔
اعظم گڑھ دیاں معروف شخصیتاں
سودھو- علامہ شبلی نعمانی
- مرزا اسلم بیگ (پاکستان دے سابق آرمی چیف)
- کیفی اعظمی، اُردو شاعر
- شبانہ اعظمی، فِلمی اداکارہ
- عبید اعظم اعظمی (شاعر، ماہرِ عروض تے استاد برائے غزل ممبئی یونیورسٹی)
- قاضی اطہر مبارک پوری
- خلیفہ شیخ الاسلام مولانا عبد الحئی چشتی انجان شہیدی
- مولانا عبد الغنی پھولپوری
- مولانا حمید الدین فراہی
- علامہ فاروق چریاکوٹی
- مولانا امین احسن اصلاحی
- مولانا مسلم بمہوری
- شیخ ثانی مولانا عبد الحق اعظمی
- مولانا حبیب الرحمن اعظمی
- شاعر اقبال سہیل
- رحمت الہی برق اعظمی
- ابو ظفرعادل اعظمی
- مولاناعبیداللہ خان اعظمی صاحب
- مفتی محمد ظہور ندوی صاحب نائب ناظم و مفتئ اعظم دار العلوم ندوۃالعلماء
- ابو عاصم اعظمی
- مولانا قمرالزماں اعظمی
- خلیل الرحمن اعظمی
- مولانا سالم، سابق ناظم مدرسہ عربیہ اسلامیہ بیت العلوم سرائے میر
- مولانا تقی الدین ندوی
- اترپردیش وچ 1971ء وچ پہلے مسلم پولیس چیف / IG / DGP جناب " اسلام احمد صاحب (والد اکبر احمد ڈمپی، سابق ممبر آف پارلیمنٹ)
- مولانا سفیان
- مولانا ضمیر اعظمی
- شبیر اعظمی
- مولانا اعجاز اعظمی
- مولانا حسیب انجان شہیدی خلیفہ حضرت مولانا اعجاز اعظمی
- مولانا شکراللہ
- فرینک ایف اسلام اعظمی
- شمیم جیراج پوری
- سابق وائس چانسلر مولانا آزاد، یونیورسٹی حیدرآباد مولانا مجیب اللہ ندوی
- مفتی عبد اللہ پھولپوری
- مولانا طاہر مدنی
- مفتی شعیب قاسمی
- سابق ممبر آف پارلیمنٹ الیاس اعظمی
- مفتی اشفاق احمد
- کرنل نظام الدین
- مولانا مسعود، سابق وزیر پی ڈبلیو ڈی
- رام نریش یادو، سابق وزیر اعلیٰ، اترپردیش
- راہل سنسکرت رائن، ہندی کوی
- امر سنگھ، سابق ممبر آف پارلمنٹ
- بابو وشرام رائے
- اکبر احمد ڈمپی، سابق ممبر آف پارلمنٹ
- ماسٹر سفیان
- مولانا شفیق الرحمن مبارک پوری
- مولانا صدر الدین اصلاحی
- قاری ابوالحسن اعظمی
- مولانا نعمت اللہ اعظمی
- مولانا مظفر حسن ظفر ادبی مبارک پوری
- مفتی لیئق صاحب
- مفتی راشد اعظمی، استاد دار العلوم دیوبند، موضع بمہور
- شیخ رجب علی، مجاہد آزادی موضع بمہور
- مولانا عامر ارشادی
- مولانا ابواللیث اصلاحی
- پروفیسر ڈاکٹر ابوسفیان اصلاحی
- آئی پی ایس انجم آراء
- پروفیسر ڈاکٹر محمد افسر
- پروفیسر ڈاکٹر عبد الوہاب
- مولانا داؤد اکبر اصلاحی
- الحاج جناب شمس الدین
- مولانا شفیق قاسمی، اعظمی
حوالے
سودھوآگرا · الہ آباد · اعظم گڑھ · اورایا · علی گڑھ · بدایوں · باغپت · بریلی · بہرائچ · بلیا · بلرام پور · باندا · بارابنکی · بستی · بجنور · بلند شہر · چتراکوٹ · چندولی · دیوریا · ایٹا · اٹاوہ · فیض آباد · فرخ آباد · فیروز آباد · فتح پور · غازی آباد · لکھنئو · گونڈا · گورکھپور · ہمیرپور · ہاپوڑ · جونپور · جھانسی · کنوج · کانپور · مہوبا · متھرا · میرٹھ · مرزاپور · مراد آباد · مظفرنگر · نوئیڈا · پرتاپ گڑھ · رائے بریلی · سہارن پور · رامپور · شاہ جہاں پور · وارانسی ·