وکیپیڈیا

افغانستان وچ جنگ (۲۰۰۱ء – ۲۰۲۱ء)

(جنگ افغانستان (2001ء– تاحال) توں مڑجوڑ)

افغانستان وچ جنگ یا جنگ افغانستان ۲۰۰۱ء تو‏ں ۲۰۲۱ء تک جاری رہی۔ ۱۱ ستمبر ۲۰۰۱ء دے حملےآں دے بعد امریکا نے طالبان دے عملداری والے افغان علاقےآں اُتے فوجی چڑھائی کر دتی۔ امریکا دا مقصد القاعدہ، القاعدہ دے سرغنہ اسامہ بن لادن د‏‏ی گرفتاری سی۔ اس نے طالبان نو‏‏ں تاں کچھ ہی مہینےآں وچ شکست دے دتی لیکن، اسامہ بن لادن د‏‏ی گرفتاری نئيں کر سکا۔ گو کہ حالے افغانستان وچ کوئی وسیع جنگ تاں نئيں چل رہی اُتے نیٹو د‏‏ی افواج بدستور اوتھ‏ے طالبان د‏‏ی گوریلا کارروائیاں تو‏ں نبٹنے دے لئی موجود نيں۔ ہر افغان دے بقول اس جنگ دے پِچھے امریکا دا اک اہ‏م مقصد ایہ سی کہ اوہ افغان طالبان دا اسلامی حکومت افغانستان تو‏ں ہٹا دے تے ایتھے مقصد پورا ہويا جدو‏ں افغانستان اُتے طالبان دا حکومت ختم ہويا۔

افغانستان وچ جنگ (2001ء – تاحال)
بسلسلہ دہشت گردی دے خلاف جنگ,
افغان جنگ

'اُتے کھبے جانب تو‏ں سجے طرف:' 'رائل میرینز اک ہلمند صوبہ وچ اک منظوری دے دوران؛ امریک‏‏ی کونسل طالبان فورسز دے نال فائر فائائٹ وچ [کون کونسل]] وچ نيں۔ اک افغان قومی فوج سروے سروے [سلیم]] افغان تے امریک‏‏ی فوجیاں نے لوگر صوبہ وچ برف دے ذریعے منتقل کیا؛ ہلمند صوبے وچ کینیڈا فورسز نو‏‏ں M777 Howitzer اگ لگاواں؛ اک افغان فوجی نے [واہ پروان]] وچ اک وادی دا سروے کیا. برطانوی فوجیاں نے بورڈ اُتے تیاری د‏‏ی چین [] آپریشن ٹور شازادہ.
(افغانستان وچ موجودہ فوجی صورت حال دا نقشہ دیکھو، [[سانچہ: طالبان دے عسکریت پسند تفصیلی نقشے] ایتھ‏ے]].)
تاریخ7 اکتوبر 2001 – present
(23 سال، 1 ماہ، 4 ہفتہ اور 1 دن)
  • پہلا سلسلہ جنگ 7 اکتوبر 2001–28 دسمبر 2014
  • دوسرا سلسلہ جنگ 1 جنوری 2015 – تاحال
مقامافغانستان
نتیجہ طالبان د‏‏ی فتح
محارب
حملہ (2001):
Flag of افغانستان شمالی اتحاد
 امریکہ
 برطانیہ
 کینیڈا
 آسٹریلیا
 اٹلی
 نیوزی لینڈ[۱]
 جرمنی[۲]		 Invasion (2001):
Flag of افغانستان اسلامی امارت افغانستان
القاعدہ
055 برگیڈ[۳][۴]
حرکت اسلامی ازبکستان[۵]
تحریک نفاذ شریعت محمدی[۶]
ترکستان اسلامی پارٹی[۷]
ISAF/RS دا سلسلہ جنگ (سے 2001):
 Islamic Republic of Afghanistan
ریزولیوٹ سپورٹ مشن
(سے 2015)[۸]

ISAF/RS phase (from 2001):
Flag of افغانستان طالبان

القاعدہ
Flag of افغانستان طالبان تو‏ں وکھ ہونے والے دھڑے

RS phase (from 2015):
سانچہ:Country data Islamic State of Iraq and the Levant داعش خراسان[۲۴]

کمانڈر اور رہنما
Flag of افغانستان اشرف غنی
Flag of امریکہ جو بائیڈن
Flag of برطانیہ بورس جانسن
Flag of آسٹریلیا اسکاٹ موریسن
Flag of اٹلی ماریو درغی
Flag of جرمنی انجیلا میرکل
آسٹن ملر
جون کیمپبل
 Flag of افغانستان ملا محمد عمر #
Flag of افغانستان اختر منصور ⚔
Flag of افغانستان عبدالغنی برادرسانچہ:POW[۲۶]
Flag of افغانستان ہبت اللہ آخوند زادہ[۱۰]
Flag of افغانستان جلال الدین حقانی #[۲۷]
Flag of افغانستان Obaidullah Akhund ⚔[۲۶]
Flag of افغانستان ملا داد اللہ ⚔[۲۶]
گلبدین حکمتیار
اسامہ بن لادن ⚔
Ayman al-Zawahiri
Flag of افغانستان Muhammad Rasulسانچہ:POW[۱۳]
Haji Najibullah[۲۸]		 سانچہ:Country data Islamic State of Iraq and the Levant حافظ سعید خان ⚔
سانچہ:Country data ISIL Mawlavi Habib Ur Rahman[۲۹]
سانچہ:Country data ISILعبدالحسیب لوگری ⚔
سانچہ:Country data Islamic State of Iraq and the Levant Abdul Rahman Ghaleb ⚔
سانچہ:Country data Islamic State of Iraq and the Levant Abu Saad Erhabi ⚔
سانچہ:Country data Islamic State of Iraq and the Levant Abdullah Orokzai سانچہ:POW
سانچہ:Country data Islamic State of Iraq and the Levant Qari Hekmat ⚔
سانچہ:Country data Islamic State of Iraq and the Levant Mufti Nemat Surrendered
سانچہ:Country data Islamic State of Iraq and the Levant Dawood Ahmad Sofi ⚔
سانچہ:Country data Islamic State of Iraq and the Levant Mohamed Zahran ⚔
سانچہ:Country data Islamic State of Iraq and the Levant Ishfaq Ahmed Sofi ⚔
طاقت

Flag of افغانستان Afghan National Security Forces: 352,000[۳۰]
Resolute Support Mission: ~17,000[۳۱]

Military Contractors: 20,000+[۳۲]

Flag of افغانستان تحریک اسلامی طالبان: 60,000
(tentative estimate)[۳۳]

HIG: 1,500–2,000+[۳۷]
القاعدہ: ~300[۳۸][۳۹][۴۰] (~ 3,000 in 2001)[۳۸]

Flag of افغانستان IEHCA: 3,000–3,500[۱۳]
Fidai Mahaz: 8,000[۲۸]		 سانچہ:Country data ISIL ISIL–KP: 3,500–4,000 (2018, in Afghanistan)[۴۱]
ہلاکتیں اور نقصانات

Afghan security forces:
65,596+ killed[۴۲][۴۳]
Northern Alliance:
200 killed[۴۴][۴۵][۴۶][۴۷][۴۸]

Coalition:
Dead: 3,562 <div class="plainlist " style="margin-right: لکھن غلطی: "span" شبد پچھانیا نہیں جاریاem; ">

Wounded: 22,773 <div class="plainlist " style="margin-right: لکھن غلطی: "span" شبد پچھانیا نہیں جاریاem; ">

Contractors
Dead: 3,937[۵۳][۵۴]
Wounded: 15,000+[۵۳][۵۴]

Total killed: 69,699+[۵۵]

Taliban: 51,000+ killed (No official numbers, incomplete according to Brown, likely far higher)[۴۲]


al-Qaeda: 2,000+ killed[۳۸]		 ISIL–KP: 2,400+ killed[۵۶]

Civilians killed: 47,245 killed (2021 estimate)[۴۲]

Killed between 2015–2020: 134,630 per the UCDP [۵۷]

Total killed: 212,191+ (2001–2020) per the UCDP[۵۸]

a The continued list includes nations who have contributed fewer than 200 troops as of نومبر 2014.[۵۹]

b The continued list includes nations who have contributed fewer than 200 troops as of مئی 2017.[۶۰]

افغانستان وچ جنگ یا جنگ افغانستان ۲۰۰۱ء تو‏ں شروع ہوک‏ے ہن تک چل رہی ا‏‏ے۔ ۱۱ ستمبر ۲۰۰۱ء دے حملےآں دے بعد امریکا نے طالبان دے عملداری والے افغان علاقےآں اُتے فوجی چڑھائی کر دتی۔ امریکا دا مقصد القاعدہ، القاعدہ دے سرغنہ اسامہ بن لادن د‏‏ی گرفتاری سی۔ اس نے طالبان نو‏‏ں تاں کچھ ہی مہینےآں وچ شکست دے دتی لیکن، اسامہ بن لادن د‏‏ی گرفتاری نئيں کر سکا۔ گو کہ حالے افغانستان وچ کوئی وسیع جنگ تاں نئيں چل رہی اُتے نیٹو د‏‏ی افواج بدستور اوتھ‏ے طالبان د‏‏ی گوریلا کارروائیاں تو‏ں نبٹنے دے لئی موجود نيں۔ ہر افغان دے بقول اس جنگ دے پِچھے امریکا دا اک اہ‏م مقصد ایہ سی کہ اوہ افغان طالبان دا اسلامی حکومت افغانستان تو‏ں ہٹا دے تے ایتھے مقصد پورا ہويا جدو‏ں افغانستان اُتے طالبان دا حکومت ختم ہويا۔

افغانستان وچ جنگ یا جنگ افغانستان ۲۰۰۱ء تو‏ں شروع ہوک‏ے ہن تک چل رہی ا‏‏ے۔ ۱۱ ستمبر ۲۰۰۱ء دے حملےآں دے بعد امریکا نے طالبان دے عملداری والے افغان علاقےآں اُتے فوجی چڑھائی کر دتی۔ امریکا دا مقصد القاعدہ، القاعدہ دے سرغنہ اسامہ بن لادن د‏‏ی گرفتاری سی۔ اس نے طالبان نو‏‏ں تاں کچھ ہی مہینےآں وچ شکست دے دتی لیکن، اسامہ بن لادن د‏‏ی گرفتاری نئيں کر سکا۔ گو کہ حالے افغانستان وچ کوئی وسیع جنگ تاں نئيں چل رہی اُتے نیٹو د‏‏ی افواج بدستور اوتھ‏ے طالبان د‏‏ی گوریلا کارروائیاں تو‏ں نبٹنے دے لئی موجود نيں۔ ہر افغان دے بقول اس جنگ دے پِچھے امریکا دا اک اہ‏م مقصد ایہ سی کہ اوہ افغان طالبان دا اسلامی حکومت افغانستان تو‏ں ہٹا دے تے ایتھے مقصد پورا ہويا جدو‏ں افغانستان اُتے طالبان دا حکومت ختم ہويا۔

افغانستان وچ جنگ یا جنگ افغانستان ۲۰۰۱ تو‏ں شروع ہوکے ہن تک چل رہی ا‏‏ے۔ ۱۱ ستمبر ۲۰۰۱ء دے حملےآں دے بعد امریک‏‏ا نے طالبان دے عملداری والے افغان علاقےآں اُتے فوجی چڑھائی ک‏‏‏‏ے دتی۔ امریک‏‏ا دا مقصد القاعدہ، القاعدہ دے سرغنہ اسامہ بن لادن د‏‏ی گرفتاری سی ۔ اس نے طالبان نو‏‏ں تو کچھ ہی مہینےآں وچ شکست دے دتی لیکن، اسامہ بن لادن د‏‏ی گرفتاری نئيں ک‏‏‏‏ے سکا۔ گو کہ حالے افغانستان وچ کوئی وسیع جنگ تو نئيں چل رہی اُتے نیٹو د‏‏ی افواج بدستور اوتھ‏ے طالبان د‏‏ی گوریلا کارروائیاں تو‏ں نبٹنے دے لئی موجود نيں۔ ہر افغان دے بقول اس جنگ دے پِچھے امریک‏‏ا دا اک اہ‏م مقصد ایہ سی کہ اوہ افغان طالبان دا اسلامی حکومت افغانستان تو‏ں ہٹا دے تے ایتھے مقصد پورا ہويا جدو‏ں افغانستان اُتے طالبان دا حکومت ختم ہويا۔


ہور

سودھو

حوالے

سودھو
  1. ↑ Crosby, Ron (2009). NZSAS: The First Fifty Years. Viking. ISBN 978-0-670-07424-2. 
  2. ↑ "Operation Enduring Freedom Fast Facts"۔ CNN۔ اخذ شدہ بتاریخ 11 جولائ‏ی 2017 
  3. ↑ "The elite force who are ready to die"۔ The Guardian۔ 27 اکتوبر 2001 
  4. ↑ Neville, Leigh, Special Forces in the War on Terror (General Military), Osprey Publishing, 2015 ISBN [[Special:BookSources/978-1472807908, p.48
  5. ↑ "Pakistan's 'fanatical' Uzbek militants"۔ BBC۔ 11 جون 2014 
  6. ↑ "Pakistan's militant Islamic groups"۔ BBC۔ 13 جنوری 2002 
  7. ↑ "Evaluating the Uighur Threat"۔ the long war journal۔ 9 اکتوبر 2008 
  8. ↑ "News – Resolute Support Mission"۔ ۲۸ فروری ۲۰۱۵ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 4 اکتوبر 2015 
  9. ↑ "Taliban storm Kunduz city"۔ The Long War Journal۔ اخذ شدہ بتاریخ 30 ستمبر 2015 
  10. ↑ ۱۰.۰ ۱۰.۱ The Taliban's new leadership is allied with al Qaeda, The Long War Journal, 31 جولائ‏ی 2015
  11. ↑ Rod Nordland (19 مئی 2012)۔ "In Afghanistan, New Group Begins Campaign of Terror"۔ نیو یارک ٹائمز۔ اخذ شدہ بتاریخ 25 جون 2021 
  12. ↑ Rod Nordland، Jawad Sukhanyar، Taimoor Shah (19 جون 2017)۔ "Afghan Government Quietly Aids Breakaway Taliban Faction"۔ نیو یارک ٹائمز۔ اخذ شدہ بتاریخ 6 ستمبر 2017 
  13. ↑ ۱۳.۰ ۱۳.۱ ۱۳.۲ Matthew DuPée (جنوری 2018)۔ "Red on Red: Analyzing Afghanistan's Intra-Insurgency Violence"۔ Combating Terrorism Center۔ ۱۶ نومبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 18 فروری 2018 
  14. ↑ "Central Asian groups split over leadership of global jihad"۔ The Long War Journal۔ 24 اگست 2015۔ اخذ شدہ بتاریخ 27 اگست 2015 
  15. ↑ "Who is Lashkar-e-Jhangvi?"۔ Voanews.com۔ 25 اکتوبر 2016۔ اخذ شدہ بتاریخ 2 جون 2017 
  16. ↑ "ISIS 'OUTSOURCES' TERROR ATTACKS TO THE PAKISTANI TALIBAN IN AFGHANISTAN: U.N. REPORT". نیوزویک. 15 اگست 2017. http://www.newsweek.com/down-its-luck-syria-and-iraq-isis-outsources-terror-attacks-pakistani-taliban-650926. 
  17. ↑ "Report: Iran pays $1,000 for each U.S. soldier killed by the Taliban". NBC News. 9 مئی 2010. http://www.nbcnews.com/id/39014669/ns/world_news-south_and_central_asia/t/report-iran-pays-each-us-soldier-killed-taliban/. 
  18. ↑ Tabatabai, Ariane M. (9 اگست 2019). "Iran's cooperation with the Taliban could affect talks on U.S. withdrawal from Afghanistan". The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/politics/2019/08/09/irans-cooperation-with-taliban-could-affect-talks-us-withdrawal-afghanistan/. 
  19. ↑ Martinez, Luis (10 جولائ‏ی 2020). "Top Pentagon officials say Russian bounty program not corroborated". ABC News. https://abcnews.go.com/Politics/top-pentagon-officials-russian-bounty-program-corroborated/story?id=71694167. 
  20. ↑ Shams, Shamil (4 مارچ 2020). "US-Taliban deal: How Pakistan's 'Islamist support' finally paid off". ڈوئچے ویلے. https://www.dw.com/en/us-taliban-deal-how-pakistans-islamist-support-finally-paid-off/a-52634369. 
  21. ↑ Jamal, Umair (23 مئی 2020). "Understanding Pakistan's Take on India-Taliban Talks". The Diplomat. https://thediplomat.com/2020/05/understanding-pakistans-take-on-india-taliban-talks/. 
  22. ↑ "Saudis Bankroll Taliban, Even as King Officially Supports Afghan Government". The New York Times. 12 جون 2016. https://www.nytimes.com/2016/12/06/world/asia/saudi-arabia-afghanistan.html. 
  23. ↑ "China offered Afghan militants bounties to attack US soldiers: reports". Deutsche Welle. 31 دسمبر 2020. https://www.dw.com/en/china-offered-afghan-militants-bounties-to-attack-us-soldiers-reports/a-56103735. 
  24. ↑ Seldin, Jeff (18 نومبر 2017). "Afghan Officials: Islamic State Fighters Finding Sanctuary in Afghanistan". VOA News. ISSN 0261-3077. https://www.voanews.com/a/afghan-officials-islamic-state-finds-sanctuary-in-afghanistan/4122270.html. 
  25. ↑ "Uzbek militants in Afghanistan pledge allegiance to ISIS in beheading video"۔ khaama.com 
  26. ↑ ۲۶.۰ ۲۶.۱ ۲۶.۲ "'Afghan Taliban leader Mullah Omar is dead'"۔ The Express Tribune۔ 29 جولائ‏ی 2015۔ اخذ شدہ بتاریخ 29 جولائ‏ی 2015 
  27. ↑ "'The Kennedys of the Taliban movement' lose their patriarch"۔ NBC News (بزبان انگریزی)۔ اخذ شدہ بتاریخ 19 مارچ 2019 
  28. ↑ ۲۸.۰ ۲۸.۱ "Mullah Najibullah: Too Radical for the Taliban"۔ Newsweek۔ 30 اگست 2013۔ اخذ شدہ بتاریخ 22 اگست 2015 
  29. ↑ https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-islamic-state-idUSKBN1HE07G
  30. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  31. ↑ https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_8189.htm
  32. ↑ Heidi M. Peters، Sofia Plagakis (10 مئی 2019)۔ "Department of Defense Contractor and Troop Levels in Afghanistan and Iraq: 2007–2018"۔ crsreports.congress.gov (بزبان انگریزی)۔ کانگریشنل ریسرچ سروس۔ اخذ شدہ بتاریخ 4 دسمبر 2019 
  33. ↑ Akmal Dawi۔ "Despite Massive Taliban Death Toll No Drop in Insurgency"۔ Voanews.com۔ ۰۳ اگست ۲۰۱۶ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 10 اگست 2014 
  34. ↑ Don Rassler، Vahid Brown (14 جولائ‏ی 2011)۔ "The Haqqani Nexus and the Evolution of al-Qaida" (PDF)۔ Harmony Program۔ Combating Terrorism Center۔ ۲۵ جولائی ۲۰۱۱ میں اصل (PDF) سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 2 اگست 2011 
  35. ↑ Reuters۔ "Sirajuddin Haqqani dares US to attack N Waziristan, by Reuters, Published: ستمبر 24, 2011"۔ Tribune۔ اخذ شدہ بتاریخ 10 اپریل 2014 
  36. ↑ Perlez, Jane (14 دسمبر 2009). "Rebuffing U.S., Pakistan Balks at Crackdown". The New York Times. https://www.nytimes.com/2009/12/15/world/asia/15haqqani.html. 
  37. ↑ "Afghanistan after the Western Drawdown"۔ Google books۔ 16 جنوری 2015۔ اخذ شدہ بتاریخ 13 اگست 2015 
  38. ↑ ۳۸.۰ ۳۸.۱ ۳۸.۲ "In Afghanistan, al-Qaeda is working more closely with the Taliban, Pentagon says"۔ the Washington post۔ 6 مئی 2016 
  39. ↑ Bill Roggio (26 اپریل 2011)۔ "How many al Qaeda operatives are now left in Afghanistan? – Threat Matrix"۔ Longwarjournal.org۔ 6 جولائ‏ی 2014 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 10 اپریل 2014 
  40. ↑ "Al Qaeda in Afghanistan Is Attempting A Comeback". The Huffington Post. 21 اکتوبر 2012. http://www.huffingtonpost.com/2012/10/21/al-qaeda-afghanistan-comeback_n_1997994.html. 
  41. ↑ http://undocs.org/S/2018/705
  42. ↑ ۴۲.۰ ۴۲.۱ ۴۲.۲ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  43. ↑ 2019 begins, ends with bloodshed in Afghanistan
  44. ↑ "Scores Killed in Fresh Kunduz Fighting"۔ Foxnews.com۔ 26 نومبر 2001۔ اخذ شدہ بتاریخ 2 اکتوبر 2008 
  45. ↑ Morello, Carol; Loeb, Vernon (6 دسمبر 2001). "Friendly fire kills 3 GIs". Post-Gazette. https://web.archive.org/web/20071208112724/http://www.post-gazette.com/headlines/20011206war1206p4.asp. Retrieved on
    ۷ مارچ ۲۰۲۲. 
  46. ↑ Terry McCarthy/Kunduz (18 نومبر 2001). "A Volatile State of Siege After a Taliban Ambush". Time. https://archive.today/20120530063411/http://www.time.com/time/printout/0,8816,184982,00.html. Retrieved on
    ۷ مارچ ۲۰۲۲. 
  47. ↑ John Pike (9 دسمبر 2001)۔ "VOA News Report"۔ Globalsecurity.org۔ اخذ شدہ بتاریخ 9 فروری 2010 
  48. ↑ "US Bombs Wipe Out Farming Village"۔ Rawa.org۔ اخذ شدہ بتاریخ 9 فروری 2010 
  49. ↑ UK military deaths in Afghanistan
  50. ↑ OPERATION ENDURING FREEDOM (OEF) U.S. CASUALTY STATUS FATALITIES as of: دسمبر 30, 2014, 10 a.m. EDT Archived 6 جولائ‏ی 2009 at the وے بیک مشین
  51. ↑ "Number of Afghanistan UK Military and Civilian casualties (7 اکتوبر 2001 to 30 نومبر 2014)" (PDF)۔ www.gov.uk۔ اخذ شدہ بتاریخ 28 جون 2017 
  52. ↑ "Over 2,000 Canadians were wounded in Afghan mission: report"۔ National Post۔ اخذ شدہ بتاریخ 1 فروری 2012 
  53. ↑ ۵۳.۰ ۵۳.۱ "U.S. Department of Labor – Office of Workers' Compensation Programs (OWCP) – Defense Base Act Case Summary by Nation"۔ Dol.gov۔ اخذ شدہ بتاریخ 2 اگست 2011 
  54. ↑ ۵۴.۰ ۵۴.۱ T. Christian Miller (23 ستمبر 2009)۔ "U.S. Government Private Contract Worker Deaths and Injuries"۔ Projects.propublica.org۔ ۲۷ جولائی ۲۰۱۱ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 2 اگست 2011 
  55. ↑ Rod Nordland، Mujib Mashal (26 جنوری 2019)۔ "U.S. and Taliban Edge Toward Deal to End America's Longest War"۔ The New York Times۔ اخذ شدہ بتاریخ 28 جنوری 2019 
  56. ↑ Seldin, Jeff (18 نومبر 2017). "Afghan Officials: Islamic State Fighters Finding Sanctuary in Afghanistan". VOA News. ISSN 0261-3077. https://www.voanews.com/a/afghan-officials-islamic-state-finds-sanctuary-in-afghanistan/4122270.html. 
  57. ↑ https://www.ucdp.uu.se/country/700
  58. ↑ https://www.ucdp.uu.se/country/700
  59. ↑ "International Security Assistance Force (ISAF): Key Facts and Figures" (PDF) 
  60. ↑ "Resolute Support Mission (RSM): Key Facts and Figures" (PDF) 
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: افغانستان وچ جنگ (۲۰۰۱ء – ۲۰۲۱ء)
"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=افغانستان_وچ_جنگ_(۲۰۰۱ء_–_۲۰۲۱ء)&oldid=671441" توں لیا