اوگاریتی زبان

اوگاریندی
مقام	اوگاریت
Extinct	بارہويں صدی ق م
بولی ٹبر	افرو۔ایشیائی سامی زباناں مغربی سامی زباناں وسطی سامی زباناں شمال مغربی سامی زباناں Amoritic? اوگاریندی
لپی	Ugaritic alphabet
بولی کوڈ
ISO 639-2	uga
ISO 639-3	uga
Glottolog	ugar1238

اُوگارِیتی شمال مغربی سامی زباناں وچو‏ں اک معدوم بولی اے، جسنو‏ں کچھ لوکاں نے اَموری بولی دے لہجہ سمجھیا اے تے اس لئی صرف معروف اموری بولی تحریری طور اُتے محفوظ ا‏‏ے۔ ایہ 1929 وچ فرانسیسی ماہرین آثار قدیمہ دے ذریعہ Ugarit وچ دریافت ہونے والے یوگیریٹک متون دے ذریعے جانیا جاندا اے، جس وچ کئی وڈے ادبی متن وی شام‏ل نيں، خاص طور اُتے بال سائیکل۔ اسنو‏ں عبرانی بائبل دے ماہرین نے بائبل دے عبرانی متن نو‏‏ں واضح کرنے دے لئی استعمال کيتا اے تے اس نے ایداں دے طریقےآں دا انکشاف کيتا اے جنہاں وچ قدیم اسرائیل تے یہوداہ د‏‏ی ثقافتاں پڑوسی ثقافتاں وچ مماثلت پائی جاندیاں نيں۔

فائل:Ugr.jpg

یوگریٹک

عہدِ قدیم وچ کنعان تن حصےآں اُتے مشتمل سی، اس دا وسطی حصہ فونیقیا (موجودہ لبنان)فونیقی قوم دا سرسبز وشاداب علاقہ سی، جنوب وچ فلسطین دا مقدس خطہ سی تے شمالی حصّہ جو ہن شام کہلاندا اے، یوگریٹک(یوگارت) رہتل دا مرکز سی۔ اس رہتل دے آثار اج وی بندرگاہ لتاکیہ دے نیڑے اک بستی راس شمراء وچ پائے جاندے نيں۔

اوگارتی

فائل:Ugr.jpg

یوگریٹک

عہدِ قدیم وچ کنعان تن حصےآں اُتے مشتمل سی، اس دا وسطی حصہ فونیقیا (موجودہ لبنان)فونیقی قوم دا سرسبز وشاداب علاقہ سی، جنوب وچ فلسطین دا مقدس خطہ سی تے شمالی حصّہ جو ہن شام کہلاندا اے، یوگریٹک(یوگارت) رہتل دا مرکز سی۔ اس رہتل دے آثار اج وی بندرگاہ لتاکیہ دے نیڑے اک بستی راس شمراءماں پائے جاندے ني‏‏‏‏ں۔

دریافت

تقریباً 1929ء وچ فرانسیسی ماہرینِ آثارقدیمہ نے راس شمراء دے مقام تو‏ں کافی تعداد وچ اوگارتی رسم الخط وچ لکھی گئی الواحاں برآمد کيتیاں جنہاں تو‏ں اس علاقے دے لوکاں دے عقائد تے رسم و رواج دا پتہ چلدا ا‏‏ے۔

فائل:Ugr1.jpg

اوگارتی بولی دے حروف

تریخ

یوگریٹک(یوگارت) قوم 1500 تو‏ں 1200ق م تک شام دے اس علاقہ راس شمراءماں آباد سی۔ ایہ قوم سامی بولی بولدی سی تے اپنے جملےآں وچ ابجدی حروف استعمال کردی سی جدو‏ں سمیریاں دا میخی رسم الخط عکادتی، عیلامی، بابلی، کسدتی، آشوری، حُرین اورحطی قوم نے اپنا یا میخی اندازِ تحریر مشرق وسطیٰ وچ شہرت اختیار کرگیا تاں اوگارتی قوم نے میخی رسم الخط اپنایا تے اسنو‏ں ابجد د‏‏ی مناسبت تو‏ں تشکیل دتا۔ اس طرح میخی رسم الخط د‏‏ی اک نويں قسم سامنے آئی

رسم الخط

اوگارتی (یوگارت) خط اس دور د‏‏ی دوسری میخی خطےآں د‏‏ی طرح مٹی د‏‏ی تختیاں اُتے تے انگریزی د‏‏ی طرح کبھے تو‏ں سجے سمت اُتے لکھیا جاندا سی، اس وچ تقریباً 30 حروف تہجی ہُندے سن جو بالترتیب ہن ج خ د ہ و ز ح ط ی ک ش ل م ذ ن ظ س ع ف ص ق ر ث غ ت، ہُندے اوگارتی وچ دو حرف علّت اِ اُ وی شامل سن اورنال ہی اس رسم الخط وچ ”س“ دا اک نے ا لہجہ ملدا اے جو”ژ“ تو‏ں مماثل ا‏‏ے۔ اس خط وچ جملےآں نو‏‏ں وکھ ظاہر کرنے دے لئی اک فُل اسٹاپ وی موجود سی۔

اوگارتی (یوگارت) خط وچ گنت‏ی وی موجود سی جو موجود عربی گنت‏ی تو‏ں مماثلت رکھدی سی، مثال دے طور پر:

احد (اک)، ثن (دو)، ثلث (تین)، اربعہ (چار)، خمس (پنج)، ثت (چھ)، سبعہ (ست)، ثمن(اٹھ)، تس (نو)، عشر (دس)، عشت عشر (گیارہ)، ثن عشر(بارہ)، ثلث عشر(تیرہ)، عشرم (بیس)، ثلثم (تیس)، اربعم (چالیس)، خمسم (پنجاہ)، ثتم (سٹھ)، سبعم (ستّر)، ثمنم (اسّی)، تسعم (نوّے)، مِہ (سو)، الف (ہزار)۔

اوگارتی (یوگارت) خط د‏‏ی الواح زیادہ تر کنعانی مذہب د‏‏ی داستاناں اُتے مشتمل سن اِنہاں وچ کریٹ (Kret) د‏‏ی داستان، دانیال د‏‏ی داستان، بعل الیان د‏‏ی اساطیر تے بعل د‏‏ی موت د‏‏ی داستان قابلِ ذکر ني‏‏‏‏ں۔ اِنہاں الواح تو‏ں معلوم ہُندا اے کہ اہلِ کنعان ”ایل“ د‏‏ی پرستش کردے سن تے ایل دا تہوار موسمِ گرما دے آغاز وچ منا‏ندے سن راس شمراءکی الواح وچ ایل دے تہوار اُتے پیش کیتے جانے والے ڈرامےآں د‏‏ی لوح وی ملی نيں ایہ الواح اج وی شام دے نیشنل میوزیم آف الف الفو وچ موجود ني‏‏‏‏ں۔

فائل:Ugr2.jpg

اوگارتی چند لفظ معنی

سامی النسل ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں اوگارتی (یوگارت) بولی کثیر لفظاں ایداں دے سن جو بعد وچ آنے والی سامی زباناں عبرانی، عربی تے اردو وغیرہ وچ موجود رہ‏‏ے۔ نال ہی یونانی، لاطینی تے گیز (حبشی) بولی اُتے وی اس دے اثرات ملدے ني‏‏‏‏ں۔

دریافت

تقریباً 1929ء وچ فرانسیسی ماہرینِ آثارقدیمہ نے راس شمراء دے مقام تو‏ں کافی تعداد وچ یوگریٹک رقم الخط وچ لکھی گئی الواحاں برآمد کيتياں جنہاں تو‏ں اس علاقے دے لوکاں دے عقائد تے رسم و رواج دا پتہ چلدا ا‏‏ے۔

فائل:Ugr1.jpg

یوگریٹک بولی دے حروف

تریخ

یوگریٹک(یوگارت) قوم 1500 تو‏ں 1200ق م تک شام دے اس علاقہ راس شمراء وچ آباد سی۔ ایہ قوم سامی بولی بولدی سی تے اپنے جملےآں وچ ابجدی حروف استعمال کردی سی جدو‏ں سمیریاں دا میخی رسم الخط عکادی، عیلامی، بابلی، کسدی، آشوری، حُرین اورحطی قوم نے اپنا یا میخی اندازِ تحریر مشرق وسطیٰ وچ شہرت اختیار کرگیا تاں یوگریٹک قوم نے میخی رسم الخط اپنایا تے اسنو‏ں ابجد د‏‏ی مناسبت تو‏ں تشکیل دتا۔ اس طرح میخی رسم الخط د‏‏ی اک نويں قسم سامنے آئی

رسم الخط

یوگریٹک (یوگارت) خط اس دور د‏‏ی دوسری میخی خطےآں د‏‏ی طرح مٹی د‏‏ی تختیاں اُتے تے انگریزی د‏‏ی طرح کھبے تو‏ں سجے سمت اُتے لکھیا جاندا سی، اس وچ تقریباً 30 حروف تہجی ہُندے سن جو بالترتیب ہن ج خ د ہ و ز ح ط ی ک ش ل م ذ ن ظ س ع ف ص ق ر ث غ ت، ہُندے یوگریٹک وچ دو حرف علّت اِ اُ وی شام‏ل سن اورنال ہی اس رسم الخط وچ ”س“ دا اک نے ا لہجہ ملدا اے جو”ژ“ تو‏ں مماثل ا‏‏ے۔ اس خط وچ جملےآں نو‏‏ں وکھ ظاہر کرنے دے لئی اک فُل اسٹاپ وی موجود سی۔

یوگریٹک (یوگارت) خط وچ گنت‏ی وی موجود سی جو موجود عربی گنت‏ی تو‏ں مماثلت رکھدی سی، مثال دے طور پر:

احد (اک)، ثن (دو)، ثلث (تین)، اربعہ (چار)، خمس (پنج)، ثت (چھ)، سبعہ (ست)، ثمن(اٹھ)، تس (نو)، عشر (دس)، عشت عشر (گیارہ)، ثن عشر(بارہ)، ثلث عشر(تیرہ)، عشرم (بیس)، ثلثم (تِیہہ)، اربعم (چالیس)، خمسم (پنجاہ)، ثتم (سٹھ)، سبعم (ستّر)، ثمنم (اسّی)، تسعم (نوّے)، مِہ (سو)، الف (ہزار)۔

یوگریٹک (یوگارت) خط د‏‏ی الواح زیادہ تر کنعانی مذہب د‏‏ی داستاناں اُتے مشتمل سن اِنہاں وچ کریٹ (Kret) د‏‏ی داستان، دانیال د‏‏ی داستان، بعل الیان د‏‏ی اساطیر تے بعل د‏‏ی موت د‏‏ی داستان قابلِ ذکر نيں۔ اِنہاں الواح تو‏ں معلوم ہُندا اے کہ اہلِ کنعان ”ایل“ د‏‏ی پرستش کردے سن تے ایل دا تہوار موسمِ گرما دے آغاز وچ منا‏ندے سن راس شمراءکی الواح وچ ایل دے تہوار اُتے پیش کیتے جانے والے ڈرامےآں د‏‏ی لوح وی ملی نيں ایہ الواح اج وی شام دے نیشنل میوزیم آف الف الفو وچ موجود نيں۔

فائل:Ugr2.jpg

یوگریٹک چند لفظاں معنی

سامی النسل ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں یوگریٹک (یوگارت) بولی کثیر لفظاں ایداں دے سن جو بعد وچ آنے والی سامی زباناں عبرانی، عربی تے اردو وغیرہ وچ موجود رہ‏‏ے۔ نال ہی یونانی، لاطینی تے گیز (حبشی) بولی اُتے وی اس دے اثرات ملدے نيں۔

حوالے