اوئیو بادشاہت
| اوئیو بادشاہت | |
| 1400ء توں 1905ء | |
| |
| اوئیو بادشاہت اپنی ودھ توں ودھ وسعت چ | |
| راجگڑھ |
اوئیو ایلے |
| بولی | یوروبا |
| مذہب | یوروبا مذہب |
| طرز حکومت |
آئینی بادشاہت |
| الافن (بادشاہ) | |
| 1400ء دے لاگے | اورانیام |
| 1888ء توں 1905ء |
آدیئیمی I آلووولودو |
| ویلا | قرون وسطی |
| قیام | 1400ء |
| خاتمہ |
1905ء |
| رقبہ 1680ء چ | 1 لکھ 50 ہزار مربع کلومیٹر |
اوئیو بادشاہت لہندے افریقہ چ ، جہڑا اج کل لہندا دکھنی نائیجیریا اے ، چ 1400ء توں 1905ء تک قائم رہن آلی اک سلطنت سی ۔ ایہہ سلطنت یوروبا لوکاں نے 15ویں صدی عیسوی ج قائم کیتی سی ۔ سامراجی مہم جوآں دے خلاف مقابلے چ ایہہ لہندی افریقی ریاستاں چوں ایہہ اک وڈی ریاست بن گئی ۔ ایہہ تجارت توں کمائی دولت تے اپنی طاقت ور گھڑ سوار فوج دے بل بوتے تے عروج تے پہنچ گئی ۔ 17ویں صدی دے ادھ توں 18ویں صدی عیسوی دے آخیر تک ایہہ علاقے چ اہم سیاسی اہمیت دی ریاست رہی ، جس دے کنٹرول چ نا صرف ، اج دے نائیجیریا ، بنین تے ٹوگو دے علاقے چ قائم دوجیاں یوروبا بادشاہتاں نوں جان آلے رستے ، بلکہ دوجیاں افریقی بادشاہتاں ، جنہاں چ دہومی دیاں فون بادشاہتاں سن ، نوں جان آلے رستے وی سن ۔
دیومالائی ابتدا
سودھوشروع دا دور
سودھواوئیو دا الفافن ، اوبا اجاکا ، اوئیو بادشاہت دے پہلے بادشاہ اورانیان دا جانشین بنئیا ۔ اس نوں تخت توں لاہ دتا گئیا ،کیونجے اسنے یوروبا فوجی طاقت نوں گھٹا کے اپنے ماتحت سرداراں نوں کافی آزادی دے دتی سی ۔ اسدے بعد اقتدار اس دے بھائی شانگو نوں دے دتا گئیا جس نوں بعد چ گرچ تے آسمانی بجلی دا دیوتا قرار دے دتا گئیا ۔ اجاکا نوں شانگو دے مرن دے بعد بحال کر دتا گئیا ۔
بادشاہت دی توسیع
سودھویوروبا دی اوئیو دی فتح دی وجہ اسدی مضبوط فوج تے مضبوط مرکزی حکومت سی ۔ نواں راجگھر اوئیو ایگبوہو اسارئیا گئیا تے پہلا راجگھر نوں پرانا اوئیو آکھئیا جان لگا ۔ بادشاہ ایگونوجو نے تقریبا سارا یوروبا لینڈ فتح کر لئیا سی ۔ بنین بادشاہت نوں 1578ء توں 1608ء دے وچکار کسے ویلے فتح کرن دی کوشش چ ناکامی دے باوجود اوئیو بادشاہت چ توسیع ہندی رہی ۔
ہور ویکھو
سودھوحوالے
سودھو- سٹیفن گوڈارڈ (1962ء) اگو جہڑا آوئیو بن گیا ۔ یوروبا دے تریخی جغرافیہ تے مضمون ۔ دی جغرافیکل جرنل ۔
باہرلے جوڑ
سودھوہافنریفر موزیم آف اینتھروپالوجی
عثمانیہ · مغلیہ · سلجوق · جرمن · روسی · ھخامشی · بنو امیہ · سکھ · برطانیہ · سُنگا · عباسیہ · فاطمیہ · ایل خانی · ساسانی · غوریہ · طلائی اردو · ہسپانیہ · بازنطینی · رومی · سلطنت روم · خوارزم شاہی · مالی · تیموری · کھیمر · ڈالی · آق قویونلو · قرہ قویونلو · سامانیہ · موحدین · مرابطین · پہلی فرانسیسی · دوجی فرانسیسی · مرہٹہ · دکن · بہمنی · برازیل · کشن · سونگھائی · خوارزم شاہی · منگول · غزنویہ