کھمیر بادشاہت
کھمیر بادشاہی کمبجاڈیسا بادشاہی کمپوچیا កម្វុជទេឝ | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 802–1431 | |||||||||
 | |||||||||
| حیثیت | بادشاہی | ||||||||
| دار الحکومت | یاسودھرپر ہریہرلایا انگکور | ||||||||
| عام زباناں | کھمیر بھاشا شنسکرت | ||||||||
| مذہب | ہندو دھرم مہایاما بدھ تھیراوادا بدھ | ||||||||
| حکومت | پرن راجتنتر | ||||||||
| کمبوڈیا دا بادشاہ | |||||||||
• 802–850 | جیاورمن دوجا | ||||||||
• 1113–1150 | سوریاورمن دوجا | ||||||||
• 1181–1218 | جیاورمن ستوا | ||||||||
• 1393–1463 | پونہیا یٹ | ||||||||
| تاریخی دور | مدھ کال | ||||||||
• جیاورمن دوجا دا راج تلک | 802 | ||||||||
• سیامسے دا حملہ | 1431 | ||||||||
| رقبہ | |||||||||
| ۱٬۲۰۰٬۰۰۰ کلومیٹر2 (۴۶۰٬۰۰۰ مربع میل) | |||||||||
| آبادی | |||||||||
• 1150 | 4,000,000 | ||||||||
| آیزو 3166 رمز | [[آیزو 3166-2:|]] | ||||||||
| |||||||||
| موجودہ حصہ | دیسا دی لسٹ
| ||||||||
کھمیر بادشاہی دکھنی ایشیا وچّ بہت ہی طاقتور ہندی-بودھی بادشاہی سی۔ ایہہ پہلا کمبوڈیا سلطنت[۱] سی۔ ایہہ بادشاہی پھنن اتے چینلا بادشاہی توں وکھ ہویا اتے ودھیا پھلیا۔ 802 سال وچّ اس بادشاہی دا شروع کیہا جاندا ہے۔ اس سال بادشاہ جیورمن دوجا نے اپنے آپ نوں چکراورتی بادساہ اعلان کیتا۔ ایہہ بادشاہی دا 15ویں صدی وچّ انت ہو گیا۔
کھیمر سلطنت 802ء توں 1431ء تک دکھنی چڑھدے ایشیاء ،جہڑا اج کل کمبوڈیا اے ، چ سبتوں وڈی بادشاہت سی ۔ ایہہ سلطنت جہڑی کہ چینلا بادشاہت توں علیحدہ ہوئی سی ، کئی ویلےآں چ اج دے لاؤس ، تھائی لینڈ ، ویتنام تے ملائشیا دے مختلف حصے اسدے باجگزار رہے ۔
سلطنت دی اساری دے دران کھیمر دے جاوا تے بعد چ سری ویجائیا سلطنت نال قریبی ثقافتی ، سیاسی تے تجارتی تعلقات رہے جہڑے کہ کھیمر دی دکھنی سرحد دے پرے واقع سن ۔ اسدی سبتوں وڈی میراث انگکول شہر اے جہڑا اسدے عروج ویلے اسدا راجگھر سی ۔ انگکول شہر کھیمر سلطنت دی طاقت تے ثروت دا مرکز سی ۔ بادشاہت دے سرکاری مذہباں چ ہندومت ، ماہایانا بدھ مت سن تے بعد چ 13ویں صدی عیسوی چ سری لنکا توں تھیراواڈا بدھ مت ایتھے متعارف ہوئیا تے غالب آ گئیا ۔ جدید تحقیق نے ایہہ ثابت کیتا اے اے کہ انگکول صنعتی زمانے توں پہلے جگ دا سبتوں وڈا شہری مرکز سی تے اج دے نیو یارک توں وی وڈا سی ۔
زوال تے انگکول دا خاتمہ
سودھوبادشاہ سریندرا ورمان دے ویلے دے کجھ تریحی دستاویزاں موجود نیں ۔ تے آخری معلوم تھم (پلر) تے لکھی تحریر وی 1327ء دی اے ۔ ہور نویں وڈے پگوڈے وی نئیں اسارے گئے ۔ تریخ داناں نے اسدی وجہ بادشاہ دا تھیراواڈا بدھ مت نوں اختیار کرنا دسئیا اے ۔ اینہاں بادشاہاں نوں ہن "دیوا راجا" نئیں منئیا جاندا سی تے ایس لئی اینہاں لئی یاں اوہناں دیوتاواں لئی ، جنہاں دی حفاظت چ ایہہ سن ، وڈے مندر اسارن دی لوڑ نئیں سی ۔ دیوا راجا دے نظریئے دے خاتمے نال اینہاں بادشاہاں دے شاہی اختیارات چ وی کمی آئی سی ۔
مندر
سودھوکھمیر سامراجی کمبوجا وچ پرانے سامراجی سی۔ اس دے ہی دور وچ انگکور واٹ دا وڈا مندر بنیا۔ ایہہ دنیا دا سبھ توں وڈا مندر گروہ اے۔ اس نھوں 12ویں صدی وچ راجا سوریاورمن 2 نے بنوایا سی۔