کݨک

کݨک
پچھاݨ
دیس :	بوٹے
برادری:	پھلوالے بوٹے
ٹبر:	گھا
جنس:	کݨک
ونڈاں:	23

کݨک گھا دے ٹبر دا بوٹا تے ٹوکرا اے۔ ایہ داݨے دار خوراکاں وچ مکی توں مگروں سبھ توں بوہتا اگائی جاندی اے چول دا نمبر تیجا اے۔ ایہدی سبھ توں پہلی اگائی لہندے ایشیا وچ ہوئی۔ کݨک دے داݨیاں نوں پیہ کے اوہدے آٹے نال روٹی، ڈبل روٹی، بسکٹ، نوڈلز تے ہور کھاݨ پیݨ آلیاں چیزاں بݨائیاں جاندیاں نیں۔ ایہ ڈنگراں نوں چارے دے طور تے وی پائی جاندی اے تے ایہدیاں سُکیاں ڈنڈیاں نال چھابے تے چھتاں پایاں جاندیاں نیں۔

2010 وچ کݨک دی ہوند 651 ملین ٹن سی تے ایس طرحاں ایہ مکی (844 ملین ٹن) تے چاول (672 ملین ٹن) مگروں تیجی وڈی داݨے والی فصل اے۔ کݨک اک وڈے تھاں تے اگائی جاندی اے تے ایہدا بپار ساریاں ہور فصلاں نال رلا کے وی چوکھا سی۔ انسانی کھاݨ پیݨ وچ کݨک توں سبھ توں ودھ پرویٹین ملدی اے۔

وڈیاں فصلاں دی طاقت (100 گرام وچ)
فصل	مکی	چاول	کݨک	آلو	سویا بین	شکرقندی
پاݨی (گ)	10	12	13	79	68	77
طاقت*	1528	1528	1369	322	615	360
پروٹین(گ)	9.4	7.1	12.6	2.0	13.0	1.6
چربی(گ)	4.74	0.66	1.54	0.09	6.8	0.05
کاربوہائیڈریٹ(گ)	74	80	71	17	11	20

کݨک دیاں جڑی بوٹیاں

باتھو بلی بوٹی بھوگاٹ تکلا جوی دنبی سٹی دودھک رواڑی سینجی شاہترہ لیلی مینا کرنڈ پیازی پوہلی پت پاپڑا مینی

کݨک اگانوالے وڈے دیس
(ملین میٹرک ٹناں وچ)

نمپر	دیس	2009	2010	2011	2012
1	چین	115	115	117	126
2	ھندستان	80	80	86	95
3	امریکہ	60	60	54	62
4	فرانس	38	40	38	40
5	روس	61	41	56	38
6	آسٹریلیا	21	22	27	30
7	کینیڈا	26	23	25	27
8	پاکستان	24	23	25	24
9	جرمنی	25	24	22	22
10	ترکی	20	19	21	20
11	یوکرین	20	16	22	16
12	ایران	13	13	13	14
13	قازقستان	17	9	22	13
14	برطانیہ	14	14	15	13
15	ارجنٹاین	9	15	14	11
—	دنیا	686	651	704	675
Source: UN Food & Agriculture Organization

ہور دیکھو

• کݨک دے کھیت تے کاں

باہرلے جوڑ

• ضلع ٹوبھا ٹیک سنگھ وچ جڑی بوٹیاں
• سند وچ کݨک دیاں جڑی بوٹیاں
• ضلع مردان صوبہ سرحد وچ کݨک دیاں جڑی بوٹیاں

اتا پتا