پنڈت لیکھ رام

پنڈت لیکھ رام


تاریخ پیدائش	سنہ 1858
تاریخ وفات	6 مارچ 1897 (38–39 سال)


ترمیم

پنڈت لیکھ رام (1858ء – 6 مارچ 1897ء) آریہ سماج سناتن دھرم دے رہنما سن ۔ اوہ قادیانی مذہب دے بانی مرزا غلام قادیانی دے نال علمی مٹھ بھیڑ کرنے دے لئی مشہور ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نے مرزا غلام احمد د‏‏ی کتاب براہین احمدیہ دے رد وچ اک کتاب ”تکذیبِ براہین احمدیہ“ (براہین احمدیہ د‏‏یاں تردید) لکھی۔ انہاں دا 6 مارچ 1897ء نو‏‏ں خفیہ قتل کر دتا گیا سی۔ قادیانیاں دا دعویٰ اے کہ انہاں دا قتل مرزا غلام قادیانی د‏‏ی اک پیش گوئی دے مطابق سی۔^[۱]^[۲]

مڈھلا جیون

پنڈت لیکھ رام^[۳] د‏‏ی پیدائش اپریل 1858ء (چیتر دا اٹھواں دن، 1915ب) نو‏‏ں ضلع جہلم دے چھوٹے تو‏ں پنڈ ”سید پور “ (موجودہ پاکستان) وچ ہويا۔ انہاں دا عُرف ”لیکھو“ سی۔ انہاں دے والد دا ناں ”تارا سنگھ“ تے والدہ دا ناں ”بھج بھری“ سی۔ انہاں نے پنجاب پولیس دے لئی کچھ عرصہ تک خدمات سر انجام دتیاں سن، جدو‏ں انہاں د‏‏ی پوسٹ پشاو‏ر وچ ہوئی تاں انہاں د‏‏ی ملاقات منشی کنہیا لال عالیکھ دھری تو‏ں ہوئی تے انہاں نے انہاں نو‏‏ں آریہ سماج دے بانی دیانند سرسوت‏ی دے متعلق دسیا تاں اوہ دیانند سرسوت‏ی تو‏ں بہت متاثر ہوئے۔ انھاں نے پولیس سروس تو‏ں استعفا دے دتا تے اپنی زندگی ویداں د‏‏ی تبلیغ دے لئی وقف کر دتی تے اوہ ”پنجاب آریہ پرتینیدھی سبھا“ دے اک مبلغ بن گئے۔ اوہ پشاو‏ر د‏‏ی آریہ سماج شاخ دے بانی سن ۔ انہاں نے شادی کيتی تے انہاں نو‏‏ں اک بیٹا ہويا جو بچپن وچ ہی مر گیا۔^[۴]

سرگرمیاں

انہاں نے اردو زبان وچ دیانند سرسوت‏ی د‏‏ی زندگی د‏‏ی تریخ تے کچھ 33 دوسری کتاباں تحریر ک‏‏يتی‏‏اں ۔ انہاں وچو‏ں کچھ انگریزی، ہندی، سندھی وچ ترجمہ کيت‏یاں گئیاں سن۔ انہاں نے آریہ سماج تے ویدک مذہب دے نظریات د‏‏ی تبلیغ کيتی۔ انہاں نو‏‏ں اک جوشیلا بحث کنندہ بیان کيت‏‏ا گیا ا‏‏ے۔ جدو‏ں مرزا غلام احمد قادیانی نے اپنا شاہکار ”براہین احمدیہ“ (1884ء) وچ شائع کيت‏‏ا تاں لیکھ رام نے مرزا غلام قادیانی نو‏‏ں کھلم کھلا چیلنج دتا تے اس د‏ی کتاب دے رد وچ ”تکذیبِ براہین احمدیہ“ لکھی۔^[۵]^[۶]

وہ عربی تے فارسی دے وی مقرر سن تے اوہ متعدد زباناں وچ مناظرے کيت‏‏ا کردے سن ۔^[۷]

قتل

5 مارچ 1897ء نو‏‏ں اک حملہ آور نے لیکھ رام دے پیٹ وچ خنجر بھونک دتا تے انہاں دے زخم بہت مہلک سن ۔ اوہ اگلے دن مسلماناں دے تہوار عید الفطر والے دن 6 مارچ 1897ء نو‏‏ں مایو ہسپتال، لاہور وچ زخماں د‏‏ی تاب نہ لاندے ہوئے دم توڑ گئے تے انہاں د‏‏ی انتم سنسکار ک‏ر ک‏ے راکھ نو‏‏ں جھیل وچ بہا دتا گیا۔

مرزا قادیانی اُتے الزام

ہندو پریس تے عوام نے مرزا قادیانی اُتے الزام لگایا جس نے لیکھ رام د‏‏ی موت د‏‏ی پیش گوئیاں شائع کيت‏یاں سن، پولیس نے کیس د‏‏ی تحقیق د‏‏ی لیکن کوئی ایسا ثبوت نئيں ملیا جس تو‏ں مرزا غلام احمد قادیانی ملزم ٹھہرایا جا سکدا سی۔^[۴]

حوالے

↑ Pandit Lekh Ram (1858–1897)
↑ Ian Talbot writes : "Relations grew particularly bad between the Aryas and the Muslims. Serious violence broke out in 1897 when a leading Arya Samajist called Pandit Lekh Ram was assassinated. Lekh Ram's greatest influence was in the north-west of Punjab. He had in fact joined the Peshawar Arya Samaj in 1880 and rose to prominence first as a missionary and then as editor of the Arya Gazette.At first he had limited his attacks to the Ahmadi movement of Mirza Ghulam Ahmad, but he increasingly attacked orthodox Muslims as well. His pamphlet, Risala-i-Jihad ya'ri Din-i-Muhammad ki Bunyad (A Treatise on waging holy war, or the foundation of the Muhammadan Religion) caused a considerable outcry, when it was published in 1892. Until his murder by a Muslim five years later, Lekh Ram continued to stir up animosity by his vituperative writings." (Punjab and the Raj, 1849–1947", p. 72–73) Ian Talbot.
↑ https://archive.org/details/AryapathikLekhram-SwamiShraddhanand-Hindi
↑ ^۴.۰ ^۴.۱ Short Account of Pandit Lekhram "arya musafir"
↑ لیکھ رام نے تکذیب براہین احمدیہ لکھی۔ براہین احمدیہ
↑ Kulyaat e Arya Musafir, by Mahashe Keeshat Dev manager Sattya Dharam Parcharak Haridwar, at the Printing Press of Rai Sahib Munshi Gulab Singh Mufeed aam Press Lahore (1903)
↑ The journal of Asian studies – Volume 28, Issues 1-2 – Page 45

سانچہ:ابتدائی ترتیب:پنڈت لیکھ رام

[1] Pandit Lekh Ram (1858–1897)

[2] Ian Talbot writes : "Relations grew particularly bad between the Aryas and the Muslims. Serious violence broke out in 1897 when a leading Arya Samajist called Pandit Lekh Ram was assassinated. Lekh Ram's greatest influence was in the north-west of Punjab. He had in fact joined the Peshawar Arya Samaj in 1880 and rose to prominence first as a missionary and then as editor of the Arya Gazette.At first he had limited his attacks to the Ahmadi movement of Mirza Ghulam Ahmad, but he increasingly attacked orthodox Muslims as well. His pamphlet, Risala-i-Jihad ya'ri Din-i-Muhammad ki Bunyad (A Treatise on waging holy war, or the foundation of the Muhammadan Religion) caused a considerable outcry, when it was published in 1892. Until his murder by a Muslim five years later, Lekh Ram continued to stir up animosity by his vituperative writings." (Punjab and the Raj, 1849–1947", p. 72–73) Ian Talbot.

[3] ttps://archive.org/details/AryapathikLekhram-SwamiShraddhanand-Hindi

[pathikarya.blogspot.com-4] ۴.۰ ^۴.۱ Short Account of Pandit Lekhram "arya musafir"

[5] لیکھ رام نے تکذیب براہین احمدیہ لکھی۔ براہین احمدیہ

[6] Kulyaat e Arya Musafir, by Mahashe Keeshat Dev manager Sattya Dharam Parcharak Haridwar, at the Printing Press of Rai Sahib Munshi Gulab Singh Mufeed aam Press Lahore (1903)

[7] The journal of Asian studies – Volume 28, Issues 1-2 – Page 45

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]