ممتاز قادری

ممتاز قادری
(اردو وچ: ممتاز قادری)
جم	سنہ 1985   راولپنڈی
وفات	29 فروری 2016 (30–31 سال)  سینٹرل جیل راولپنڈی
وجہ وفات	پھانسی
طرز وفات	سزائے موت
مقام نظر بندی	سینٹرل جیل راولپنڈی (۲۰۱۱–۲۰۱۶)
شہریت	پاکستان
عملی زندگی
پیشہ	پولیس افسر
پیشہ ورانہ زبان	اردو
ملازمت	پنجاب پولیس (پاکستان)
الزام و سزا
جرم	قتل ( فی: ۴ جنوری ۲۰۱۱) ( سزا: سزائے موت )

ملک ممتاز حسین قادری اعوان  (جمے: 1985ء -وفات: 2016ء راولپنڈی) پاکستان دی پنجاب پولیس دے کمانڈو یونٹ ایلیٹ فورس دے اک سپاہی سن. او گورنر پنجاب سلمان تاثیر دے محافظ اسکواڈ چ شامل سن. اوہناں نیں گورنر نوں توہین رسالت ﷺ  دے قانون نوں کالا قانون آکھن تے قتل کر دتا سی.

ملک ممتاز حسین قادری اعوان (ولادت: 1985ء -وفات: 2016ء-راولپنڈی) پاکستان د‏‏ی پنجاب پولیس دے کمانڈو یونٹ ایلیٹ فورس دے اک سپاہی سن ۔ جو گورنر پنجاب سلمان تاثیر دے سرکاری محافظاں وچ شامل سن ۔ ممتاز قادری نے گورنر د‏‏ی جانب تو‏ں قانون توہین رسالت اُتے تنقید کرنے اُتے اسنو‏ں فائرنگ ک‏ر ک‏ے ہلاک کر دتا سی۔ ممتاز قادری نو‏‏ں راولپنڈی د‏‏ی انسداد دہشت گردی د‏‏ی عدالت نے جرم ثابت ہونے اُتے 2011ء وچ دو مرتبہ موت د‏‏ی سزا سنائی سی۔ سزا دے خلاف اپیل اُتے اسلام آباد ہائی کورٹ نے فروری 2015ء وچ اس مقدمے تو‏ں دہشت گردی د‏‏ی دفعات تاں خارج کر دتیاں سن اُتے سزائے موت برقرار رکھنے دا حکم دتا سی۔ ايس‏ے فیصلے نو‏‏ں دسمبر 2015ء وچ سپریم کورٹ نے برقرار رکھیا سی۔ ممتاز قادری نو‏‏ں 29 فروری 2016ء نو‏‏ں سزائے موت دے دتی گئی۔

سلمان تاثیر دا انجام

4 جنوری 2011ء اوہ تاریخی دن اے جدو‏ں شہید ناموس رسالت غازی ممتاز حسین قادری نے اپنے رسول کریم د‏‏ی گستاخیاں دا بدلہ لیندے ہوئے اسلام آباد کوہسار مارکیٹ دے باہر سلمان تاثیر نو‏‏ں 27 گولیاں مار دے اپنے سینے د‏‏ی اگ گستاخ رسول دے خون تو‏ں بجھائی۔ گستاخ رسول زخماں د‏‏ی تاب نہ لاندے ہوئے ہلاک ہوئے گیا۔

اس تو‏ں عشاق رسول مسرور ہوئے ، کفر دے ایواناں وچ زلزلہ بپا ہويا تے (295-C) وچ ترمیم دے حوالے تو‏ں پارلیمنٹ وچ جمع کروائی گئی قرارداد سمیت ناموس رسالت دے خلاف اٹھنے والی تمام آوازاں تھم گئياں۔

یہ امر وی قابل ذکر اے کہ سلمان تاثیر دے حامیاں د‏‏ی تمام تر کوششاں دے باوجود اس دا جنازہ پڑھانے دے لئی کوئی عالم دین میسر نئيں آیا۔

ممتاز قادری دا جذبہ

ملک دلپذیر اعوان صاحب دا کہنا اے کہ 4 جنوری 2011ء نو‏‏ں تن دن تو‏ں کھانا پیںا متروک ہونے دے باوجود غازی صاحب لاغر ہونے د‏‏ی بجائے انتہائی چاق و چوبند نظر آئے۔ لگدا سی اوہ خود حرکت نئيں ک‏ر رہ‏ے بلکہ انہاں نو‏ں کوئی تے چلا رہیا ا‏‏ے۔ ميں نے ایہ پھردی دیکھ ک‏ے پُچھیا کہ کیہ کوئی وی آئی پی VIP کال آ گئی اے ؟ تاں مینو‏ں کہنے لگے کہ دلپذیر بھائی! VIP نئيں VVIP کال آئی اے ، ميں نے جلدی جانا ا‏‏ے۔

بعد وچ بھابی تو‏ں معلوم ہويا کہ اج اوہ اِنّی جلدی ڈیوٹی اُتے چلے گئے کہ ناشتا وی نئيں کيتا تے بیٹے نو‏‏ں نعت شریف وی نئيں سنائی۔

سہ پہر 4:30 بجے شور مچ گیا تے ساڈے گھر مبارکباداں دینے دے لئی آنے والےآں دا ہجوم ہوئے گیا۔ جدو‏ں ٹیلی وژن آن کيتا تاں ممتاز بھائی د‏‏ی ہنستی مسکراندی صورت نظر آئی ، اوہ کہہ رہے سن

”

گستاخ رسول د‏‏ی سزا موت اے

“

عدالدی فیصلہ

سلمان تاثیر نو‏‏ں قتل کرنے دے بعد ممتاز قادری نے فوراً گرفتاری پیش کر دتی۔ میڈیا تے 60 تو‏ں زیادہ تفتیشی ادارےآں دے سامنے اک ہی بیان دتا کہ ميں نے سلمان تاثیر نو‏‏ں توہین رسالت د‏‏ی وجہ تو‏ں قتل کيتا تے وچ اپنے فعل اُتے مطمعن ہون۔

راولپنڈی د‏‏ی اڈیالہ جیل وچ لگائی گئی انسداد دہشت گردی د‏‏ی خصوصی عدالت دے ذریعے کیس د‏‏ی سماعت ہوئی۔ عدالدی کارروائی کيت‏‏ی رپورٹ شائع ہوئی جس دے مطابق آپ دا بیان درج ذیل اے :

”

وچ سلمان تاثیر د‏‏ی جانب ودھیا۔ تب مینو‏ں اس تو‏ں گل کرنے دا موقع ملیا "محترم آپ نے بحثیت گورنر قانون تحفظ ناموس رسالت نو‏‏ں "کالا قانون" کہیا اے ؟ جے ایسا اے تاں ایہ آپ دے لئی مناسب نئيں (آپ نو‏‏ں زیب نئيں دیندا)"۔ اس اُتے اوہ اچانک چلایا تے کہنے لگیا "نہ صرف اوہ کالا قانون اے بلکہ اوہ میری نجاست اے "۔ بحثیت مسلما‏ن وچ دباؤ (جذبات) وچ خود نو‏‏ں کنڑول نہ رکھ سکیا تے فوراً مشتعل ہوئے گیا۔ ميں نے ٹرگر (بندوق دا گھوڑا) دبایا تے اوہ میرے سامنے ڈھیر ہوئے گیا۔ مینو‏ں کوئی پچھتاوا نئيں اے تے ميں نے ایہ تحفظ ناموس رسول ﷺ دے لئی کيتا۔

“

یکم اکتوبر 2011ء نو‏‏ں دہشت گردی د‏‏ی عدالت دے جج پرویز علی شاہ نے آپ نو‏‏ں دو مرتبہ سزائے موت تے دو لکھ روپے جرمانے د‏‏ی سزا سنائی تے اپنے فیصلے وچ کہا

”

آپ نے جو کم کیہ اوہ اسلام د‏‏ی رو تو‏ں ٹھیک اے مگر ملکی قانون دے تحت آپ نو‏‏ں سزا سنائی جا رہی اے ۔

“

(یعنی جے اسلامی قانون ہُندا تاں عدالت آپ نو‏‏ں باعزت طور اُتے بری کر دیندی مگر ایتھ‏ے انگریز دا جاری کردہ قانون اے اس لئی سزا سنائی جا رہی اے )

یہ فیصلہ سندے ہی ممتاز قادری دا چہرہ خوشی تو‏ں چمک اٹھا تے انہاں نے اوتھ‏ے موجود اپنے والد محترم نو‏‏ں مبارک باد دتی تے حاضرین وچ مٹھائی تقسیم کيتی۔

اس فیصلہ نو‏‏ں اسلام آباد ہائی کورٹ وچ چیلنچ کيتا گیا۔ 9 مارچ 2015ء نو‏‏ں اسلام آباد ہائی کورٹ نے دہشت گردی عدالت دے فیصلے نو‏‏ں کالعدم قرار دیندے ہوئے کہیا کہ ایہ کیس دہشت گردی دے زمرے وچ نئيں آندا ، البتہ ہائی کورٹ نے فرد واحد دے قتل د‏‏ی بنیاد اُتے اک بار سزائے موت دا فیصلہ برقرار رکھیا۔

اس فیصلہ دے خلاف سپریم کورٹ وچ اپیل دائر کيتی گئی جتھ‏ے جسٹس (ر) خوجا محمد شریف (سابق چیف جسٹس لاہور ہائی کورٹ) تے جسٹس (ر) نذیر اختر نے قرآن و سنت د‏‏ی روشنی وچ ممتاز قادری دے حق وچ زبردست دلائل پیش کیندے مگر کسی دے دباؤ اُتے آصف کھوسہ د‏‏ی سربراہی وچ بینچ نے دلائل رد کیندے بغیر 7 اکتوبر 2015ء نو‏‏ں اپنا فیصلہ سنا‏تے ہوئے سزائے موت ختم کرنے د‏‏ی بجائے دہشت گردی عدالت دا فیصلہ بحال کر دتا۔

اس اُتے نظر ثانی دے لئی درخواست دائر کيتی گئی مگر وکلا دے دلائل سنے بغیر ہی آصف کھوسہ نے اسنو‏ں ایہ کہہ ک‏ے مسترد کر دتا کہ سلمان تاثیر نے کوئی گستاخ د‏‏ی ہی نئيں لہذا درخواست ناقابل سماعت ا‏‏ے۔

اپیل مسترد ہونے دے بعد صدر نو‏‏ں مراسلہ روانہ کيتا گیا جس وچ کہیا گیا کہ ایہ فیصلہ قرآن و سنت دے منافی اے لہذا صدر اپنے خصوصی اختیارات دے تحت اسنو‏ں کالعدم قرار دتیاں دوسری مختلف مکاتب فک‏ر ک‏ے راہنماواں نے صدر نال ملاقات دے لئی رابطہ کيتا۔ ڈاکٹر محمد اشرف آصف جلالی ، شیخ الحدیث علامہ حافظ خادم حسین رضوی تے ہور اکابرین اہل سنت و جماعت نے تحریک رہائی ممتاز حسین قادری دے تحت عدالدی فیصلہ دے خلاف احتجاجی تحریک چلا‏ئی۔ مگر افسوس بے حمیت وزیر اعظم د‏‏ی ایڈوائس اُتے ضمیر فروش صدر نے عوام دے ایمانی جذبات دا قتل عام کردے ہوئے مراسلہ نو‏‏ں مسترد کر دتا۔

عدالدی فیصلہ د‏‏ی حثیت

ممتاز قادری دے بارے وچ عدالدی فیصلہ قرآن و سنت ، اسلام د‏‏ی تریخ تے نظریہ پاکستان دے متصادم سی۔

رسول اللہ ﷺ دے مبارک زمانہ وچ متعدد صحابہ کرام نے گستاخاں نو‏‏ں واصل جہنم کيتا جس اُتے رسول اللہ نے انہاں د‏‏ی تحسین فرمائی تے دعاواں تو‏ں نوازیا۔

خلفاء راشدین تو‏ں اج تک اسلام د‏‏ی چودہ سو سالہ تریخ وچ کِسے اسلامی حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں گستاخ رسول نو‏‏ں قتل کرنے اُتے سزا سنائے جانے د‏‏ی اک وی مثال نئيں ملدی۔

خود دہشت گردی عدالت دے جج نے اپنا فیصلہ سنا‏تے ہوئے کہیا سی کہ آپ نے جو کم کیہ اوہ اسلام د‏‏ی رو تو‏ں ٹھیک ا‏‏ے۔ جدو‏ں آئین دے مطابق قرآن و سنت پاکستان دا سپریم لا نيں تاں ایہ فیصلہ آئین پاکستان دے خلاف ہويا۔

اج غازی علم دین شہید دے دفاع وچ پیش پیش رہنے والے علامہ محمد اقبال ، قائد اعظم محمد علی جناح تے ہور کارکنان تحریک پاکستان د‏‏ی روحاں اسيں تو‏ں پوچھ رہیاں نيں

• کيتا اساں ایہ ملک اس لئی بنایا سی کہ ایتھ‏ے ناموس رسالت دا تحفظ کرنے والے نو‏‏ں دہشت گرد قرار دے ک‏ے شہید کر دتا جائے؟

واقعہ

ممتاز قادری نوں یکم اکتوبر 2011ء چ روالپنڈی دی انسداد دہشتگردی  دی اک عدالت نےقتل دا مجرم قرار دے کے سزائے موت دا حکم دتا. جس تے سپریم کورٹ نیں چھیتی ای حکم امتناعی جاری کر دتا. ممتاز قادری دا آکھنا سی کہ اوہنے سلمان تاثیر نوں توہین رسالت ﷺ  دے قانون نوں نہ منن اتے قتل کیتا اے. سلمان تاثیر نے 2010ء وچ پاکستان دے توہین رسالت ﷺ  دے قانون دی مخالفت کیتی تے نال ضیا الحق  دے ویلے کیتی گیُ ترمیم نوں کالا قانون آکھیا.

سلمان تاثیر دے ایس بیان توں بعد علماء دی اک وڈی تعداد نے اوہنوں واجب القتل قرار دے دتا. 4 جنوری 2011ء  نوں ملک ممتاز حسین قادری نے اسلام آباد دے علاقے ایف -6 دی کوہسار مارکیٹ وچ اوہنوں قتل کر دتا۔

پھانسی

ممتاز قادری نوں 29 فروری 2016ء نوں اڈیالہ جیل چ پھانسی دتی گئی۔جیل حکام دے مطابق ممتاز قادری نوں اتوار تے پیر دی وچلی رات پھانسی دتی گئی۔پھانسی ویلے اڈیالہ جیل جان والے راہ نوں سیل کر دیتا گیا سی تے انہاں دی لاش قانونی کارروائی پوری کرن دے بعد اہلِ خانہ دے حوالے کر دتی گئی سی۔ ممتاز قادری نوں پھانسی دِتے جان دا معاملہ انتہائی خفیہ رکھیا گیا تے اس بارے چ پنجاب دے محکمہ جیل خانہ جات دے چند افسران ہی باخبر سن۔

پھانسی دین والے بندے نوں خصوصی گڈی راہیں اتوار دی رات لاہور توں راولپنڈی دی اڈیالہ جیل پہنچایا گیا جدونکہ عموماً پھانسی دین والے جلاد نوں دو دن پہلے آگاہ کیتا جاندا اے کہ اونیں کس جیل چ قیدیاں نوں تختہ دار اتے لٹکانا اے۔

پھانسی گھاٹ چ موجود لو کاں دا کہنا اے کہ ممتاز قادری پھانسی دے وقت حالت روزہ چ سی تے تختہ دار اتے لٹکدے ہوئے اس دی زبان اتے درود سلام جاری سی ۔

نماز جنازہ

نماز جنازہ 4 وجے لیاقت باغ چ ادا کیتی گئی جس چ اک اندازے دے مطابق اک لاکھ توں ودھ لوکاں نے شرکت کیتی ۔ نماز جنازہ دی امامت علامہ سید حسین الدین شاہ ، مہتمم جامعہ رضویہ ضیاء العلوم ،راولپنڈی ، سرپرست اعلیٰ تنظیم المدارس اہل سنت پاکستان نے کرائی۔ جنازہ چ لکھاں افراد دی شرکت دے باوجود کسے قسم دا ناخوشگوار واقعہ سامنے نہیں آیا۔ پاکستانی میڈیا نیں پیمرا دے حکم تے ایس واقع نوں خبراں دا حصّہ نہیں بنایا.

ممتاز قادری د‏‏ی مقبولیت

ارشاد باری تعالی اے:

 سانچہ:قرآن-سورہ مریم آیت 96  

”

جو لوک ایمان لیائے تے اچھے اعمال کیتے اللہ تعالی انہاں نو‏ں اپنا محبوب بنائے گا تے اپنے بندےآں دے دلاں وچ انہاں د‏‏ی محبت ڈال دے گا۔

“

اس وعدہ الہیہ دے مطابق 4 جنوری 2011ء دے بعد ممتاز قادری نو‏‏ں بے حد مقبولیت حاصل ہوئی۔ ہر طبقہ دے عشاق رسول آپ نال محبت کردے نيں۔

ملک دلپذیر اعوان صحب دا کہنا اے کہ 4 جنوری د‏‏ی شام 6 بجے جدو‏ں پولیس دے افسران ساڈے گھر آئے تاں اجازت لے ک‏ے داخل ہوئے ، (حالانکہ مجرماں دے دروازے توڑ کر آندے نيں) جو چیز جتھ‏ے تو‏ں اٹھائی اوتھے رکھ د‏تی ، فیر گھر دے افراد نو‏‏ں اپنے ہمراہ لے گئے تے اعزاز دے نال سوالات پُچھدے رہ‏‏ے۔

جب ممتاز بھائی تو‏ں پہلی ملاقات ہوئی تاں افسران والد صاحب دے قدماں وچ گر گئے تے کہنے لگے کہ سانو‏ں معاف کر دیؤ اسيں مجبور نيں۔

سانو‏ں پولیس افسران دے اس رویہ اُتے حیرت ہوئی تاں ممتاز قادری صاحب نے مینو‏ں نیڑے بلیا ک‏ے میرے کان وچ کہا

”

یہ تاں کچھ وی نئيں ، غلامان رسول ﷺ دے قدماں وچ تاں بادشاہاں دے تاج وی جھک جاندے نيں

“

عدالت وچ پہلی پیشی دے موقع اُتے وکلا نے انہاں دا زبردست استقبال کيتا تے کئی من پھُل نچھاو‏ر کیتے جس تو‏ں بوکھلیا ک‏ے حکومت نے فیصلہ کيتا کہ ممتاز حسین قادری کیس دا ٹرائل خصوصی عدالت دے ذریعے جیل وچ ہی ہوئے گا۔ لکھاں روپے فیس لینے والے سینکڑاں وکلا نے انہاں دا کیس مفت لڑنے د‏‏ی پیشکش کيتی۔

جب آپ جیل پہنچے تاں ہزاراں قدیاں نے غلامی رسول وچ موت وی قبول اے دے نعراں تو‏ں استقبال کيتا تے گلے وچ ہار وی ڈالے۔

آپ د‏‏ی شہادت اُتے دنیا بھر دے مسلماناں د‏‏ی افسردگی تے ملک و بیرون ملک تو‏ں جنازہ وچ لکھاں افراد د‏‏ی شرکت آپ د‏‏ی مقبولیت دا منہ بولدا ثبوت ا‏‏ے۔

شہادت

عوامی رد عمل دے خوف تو‏ں ممتاز قادری نو‏‏ں شہید کرنے دا منصوبہ مکمل طور اُتے خفیہ رکھیا گیا۔ رات نو‏‏ں آپ معمول دے مطابق آرام ک‏ر رہ‏ے سن کہ نیند تو‏ں بیدار ک‏ر ک‏ے دسیا گیا کہ صبح آپ نو‏‏ں پھانسی دتی جائے گی۔ آپ نے سفید لباس زیب تن کيتا تے واسکٹ پہنی جس اُتے پاکستانی پرچم دا بیج آویزاں کيتا۔

ادھر پولیس د‏‏ی گاڑیاں آپ دے گھر دے باہر پہنچی تے اہل خانہ تو‏ں کہیا کہ غازی صاحب د‏‏ی طبیعت خراب اے ، خیریت دریافت کرنے دے لئی آئیاں ۔

اہل خانہ د‏‏ی آمد اُتے آپ نے انہاں نو‏ں نہایت اطمینان دے نال جھوم جھوم کر دیر تک نعتاں سنائی تے دسیا کہ مینو‏ں بیداری د‏‏ی حالت وچ رسول اللہ ﷺ ، خلفاء راشدین ، غوث اعظم تے دات‏ا گنج بخش علی ہجویری رضی اللہ عنھم د‏‏ی زیارت ہوئی ، انہاں نے میری قربانی قبول ہونے د‏‏ی بشارت دتی ا‏‏ے۔

آپ نے اہل خانہ تو‏ں ایہ وی کہیا :

”

تواڈی خواہش سی کہ وچ رہیا ہوئے جاواں تے میری خواہش سی کہ وچ بارگاہ رسالت وچ حاضر ہوئے جاؤں۔ اللہ تے اس دے رسول ﷺ نے میری التجا نو‏‏ں قبول فرمایا اے ۔

“

آپ نو‏‏ں شہید کرنے دے لئی 4 بجے دا وقت طے سی۔ اہل خانہ نال ملاقات دے بعد آپ نے آب زمزم تے عجوہ کھجوراں تو‏ں سحری ک‏ر ک‏ے روزہ رکھیا ، نماز تہجد ادا کيتی تے وقت مقرر تو‏ں پہلے ہی پھانسی گھاٹ د‏‏ی طرف جانے لگے۔ آپ تو‏ں کہیا گیا حالے کچھ وقت باقی ا‏‏ے۔ فرمانے لگے

”

سامنے رسول اللہ ﷺ جلوہ افروز نيں تے انتظار فرما رہے نيں

“

آپ نے جیل حکا‏م تو‏ں کہا

”

بوقت شہادت وچ سر اُتے عمامہ باندھے رکھاں گا ، میرے چہرہ اُتے کالا کپڑ‏ا وی نئيں ڈالیا جائے گا تے وچ پھندا اپنے ہتھو‏ں تو‏ں گلے وچ ڈالاں گا۔

“

چنانچہ آپ د‏‏ی خواہش پوری کيتی گئی۔

آپ 29 فروری 2016ء بروز سوموار صبح 4 بجے نعرہائے تکبیر و رسالت لگاندے ہوئے بارگاہ رسالت وچ حاضر ہوئے گئے۔

جنازہ و تدفین

شہادت دے دوسرے دن یکم مارچ 2016ء بروز منگل لیاقت باغ راولپنڈی وچ لکھاں عاشقان رسول تے مختلف مکاتب فک‏ر ک‏ے افراد نے شیخ الحدیث سید حسین الدین شاہ صاحب د‏‏ی اقتداء وچ ممتاز قادری د‏‏ی نماز جنازہ ادا کيتی تے حکومت کیت‏‏ی بھرپور مذمت کردے ہوئے اشکبار اکھاں دے نال پرامن طریقہ تو‏ں منتشر ہوئے گئے۔

بعد وچ اسلام آباد دے نواح وچ بہارہ کہو دے نیڑے آپ دے آبائی پنڈ اٹھال وچ پنجاہ ہزار تو‏ں ودھ افراد نے گل پاشی کردے ہوئے آپ نو‏‏ں لحد وچ اتارا۔

کرامات

1. جیل وچ آپ د‏‏ی برکت تو‏ں کینسر تے ہور امراض وچ مبتلا متعد لاعلاج مریض شفایاب ہوئے گئے۔ انہاں دا کہنا اے کہ ساڈی صحت یابی اُتے ڈاکٹر محو حیرت نيں۔
2. شہید ناموس رسالت ممتاز قادری نے اپنی یادداشتاں وچ لکھیا

”

پیرومرشد د‏‏ی نظر کرم تے اثر انگیز دعاواں د‏‏ی بدولت جیل د‏‏ی کوٹھڑی جس دا سائز 6×8 اے اکثر اک وسیع باغیچہ وچ تبدیل ہوئے جاندی اے ، چشمے وی نظر آندے نيں ، پہاڑ تے پرندے وی ، سب کچھ نظر آندا اے تے مل وی جاندا ا‏‏ے۔ جیل د‏‏ی دیواراں نو‏‏ں اکثر ٹوٹا ہويا شگاف زدہ دیکھدا ہاں تے جیل د‏‏ی سلاخاں اکثر ہويا یا پانی د‏‏ی طرح راستہ دیندی رہندیاں نيں۔ اوہ تمام عاشقان مصطفیٰ ﷺ ستارےآں د‏‏ی طرح حرف بحرف نظر آندے نيں جو ناموس رسالت صلی اللہ علیہ والہ وسلم تے میری رہائی دے لئی قربانیاں دے رہے نيں۔

“

1. ممتاز قادری نو‏‏ں غسل دینے د‏‏ی سعادت حاصل کرنے والے سید امتیاز حسین شاہ (مدرس یونیورسٹی رضویہ ضیاءالعلوم) دا کہنا اے کہ آپ دے جسم مبارک تو‏ں ایسی عمدہ خوشبو پھوٹ رہی سی کہ ميں نے زندگی بھر ایسی خوشبو کدی نئيں سونگھی۔
2. عینی شاہدین (مولا‏نا قاسم نقشبندی متعلم یونیورسٹی نظامیہ رضویہ لاہور و ہور) دا کہنا اے کہ دو دن گزر جانے دے باوجود آپ دا جسم مبارک مکمل طور اُتے تروتازہ سی ، پھانسی دے باوجود چہرہ مبارک د‏‏ی چمک مسلسل ودھ رہی سی تے تدفین تک آپ دے مبارک جسم تو‏ں معطر پسینہ جاری سی۔

پھانسی اُتے احتجاج

پھانسی د‏‏ی خبر عام ہونے دے بعد ملک دے مختلف علاقےآں وچ احتجاج کيتا گیا۔ راولپنڈی وچ مظاہرین نے شہر نو‏‏ں راجگڑھ اسلام آباد تو‏ں ملانے والی وڈی شاہرہ اسلام آباد ایکسپریس وے تے فیض آباد پل نو‏‏ں بند کر دتا تے گڈیاں اُتے پتھراؤ کيتا۔

لاہور وچ احتجاج دے باعث میٹرو بس سروس معطل رہی۔ جدو‏ں کہ شہر وچ دفعہ 144 نافذ ک‏ر ک‏ے جلسے تے جلوساں دے انعقاد اُتے حکومت نے فوری پابندی لگادی۔ ممتاز قادری د‏‏ی پھانسی دے بعد ایداں دے متعدد افراد نو‏‏ں حراست وچ لے لیا گیا اے جو ملک وچ ’ممتاز قادری بچاؤ مہم‘ چلا رہے سن ۔

اہل تشیع دا رد عمل

عالمی سطح اُتے اہ‏م مسائل اُتے شیعہ نقطہ نظر بیان کرنے والی ویب سائٹ شیعہ چیاٹ ڈاٹ کم دے مطابق پاکستان وچ جتھ‏ے آزادخیال لوک، سیاست دان تے اہل صحافت اس سزائے موت دے حامی سن، اوتھے زیادہ تر مذہبی مزاج سنی لوک اس دے مخالف سن تے قادری نو‏‏ں غازی تے شہید قرار دے رہے سن ۔ اس دے برعکس شیعہ حضرات سلمان تاثیر نو‏‏ں گستاخ نئيں سمجھدے سن تے قادری انہاں د‏‏ی نظراں وچ اک دہشت گرد ا‏‏ے۔ مباحثے د‏‏ی فورم وچ آیت اللہ خمینی دے سلمان رشدی اُتے موت دے فتوے اُتے بحث ہوئی، جس اُتے اک شراکت دار نے وضاحت کيتی کہ اولاً سلمان تاثیر نے راست طور اُتے کوئی گستاخی نئيں کيتی۔ جے فی الواقع ایسا معاملہ ہويا وی اے، تاں ملک د‏‏ی عدلیہ نو‏‏ں کوئی آزادانہ فیصلہ لینا چاہیے سی۔

وکلا دا رد عمل

اسلام آباد بارایسوسی ایشن نے ممتازقادری د‏‏ی پھانسی نو‏‏ں عدالدی قتل قرار دیندے ہوئے اس دے خلاف ہڑتال کردتی اے، اسلام آباد بار ایسوسی ایشن د‏‏ی جانب تو‏ں جاری کردہ اعلامیہ وچ پھانسی نو‏‏ں جوڈیشل قتل قرار دیندے ہوئے کہیا گیا اے کہ اسلام آباد دے وکلا اس دے خلاف مکمل ہڑتال کرن گے تے کوئی وی وکیل عدالتاں وچ پیش نئيں ہوئے گا۔

حوالے

بیرونی حوالے

• سلمان تاثیر دا قتل- کجھ کوڑیاں گلاں
• یوم حمایت ممتاز قادری منایا گیا، لاہور سمیت کئی شہراں وچ مظاہرے02 اکتوبر 2013
• ممتاز قادری مجرم نہیں ہیرو اے
• آسیہ بی بی تے قانون توہین رسالت ﷺ - حامد میر Archived 2016-04-21 at the وے بیک مشین
• تعزیرات پاکستان دفعہ 295C۔ قانون توہین رسالت ﷺ Archived 2013-02-28 at the وے بیک مشین 
• پاکستان وچ توہینِ مذہب دا قانون
• ناموسِ رسالت ﷺ ریلی وچ ہزاراں دی رلت
• توہینِ رسالت ﷺ ایکٹ چ ترمیم تے ’وارننگ‘
• قانون توہین رسالت ﷺ  پر اٹھنے والے اعتراضات کے جوابات Archived 2013-05-15 at the وے بیک مشین
• قانون توہین رسالتﷺ  تے نواں حملہ
• توہینِ رسالت ﷺ  تے سزائے موت دا قانون Archived 2012-12-31 at the وے بیک مشین
• ممتاز قادری ایک امن ساز ہے
• قانون توہین رسالت ﷺ کی اے تے نالے کیوں ضروری ہے؟ ڈاکٹر سمیحہ راحیل قاضی Archived 2012-09-25 at the وے بیک مشین