محمد ادریس کاندھلوی

محمد ادریس کاندھلوی
(عربی وچ: محمد إدريس الكاندهلوي)
جم	20 اگست 1899   بھوپال
وفات	28 جولائی 1974 (75 سال)  لہور
شہریت	پاکستان برطانوی ہندستان
اولاد	محمد مالک کاندھلوی
عملی زندگی
مادر علمی	مظاہر علوم سہارنپور دارالعلوم دیوبند
استاذ	خلیل احمد انبہٹوی ،  محمد رسول خان ہزاروی ،  عبد الرحمن کامل پوری
پیشہ	عالم ،  لکھاری ،  استاد
کارہائے نمایاں	سیرت مصطفی ،  معارف القرآن ،  التعلیق الصبیح علی مشکوۃ المصابیح
تحریک	دیوبندی

شیخ التفسیر والحدیث مولا‏نا محمد ادریس کاندھلوی معارف القرآن تے سیرت مصطفیٰ دے مصنف نيں۔ http://www.elmedeen.com/author-187-حضرت-مولانا-محمد-ادریس-کاندھلوی-صاحب Archived 2018-12-17 at the وے بیک مشین

ولادت

آپ 12 ربیع الثانی 1317ھ بمطابق20 اگست 1899ء وچ بھوپال وچ پیدا ہوئے۔ آپ کاآبائی وطن کاندھلہ سی ۔ آپ دے والد دا ناں مولا‏نا حافظ محمد اسماعیل کاندھلوی سی ،جو صاحب نسبت بزرگ سن تے حاجی امداداللہ مہاجر مکی دے مرید سن تے محکمہ جنگلات وچ افسر دا کم کردے سن ۔ (علم تفسیر تے اس دا ارتقا،ص:290) آپ دا سلسلہ نسب حضرت ابو بکر صدیق رضی اللہ عنہ تو‏ں جا ملدا ا‏‏ے۔

تعلیم

آپ نے کاندھلہ وچ قرآن مجید حفظ کیتا۔ اُتے دینی تعلیم دے لئی مدرسہ اشرفیہ تھانہ بھون وچ داخل ہوئے تے درس نظامی د‏‏ی ابتدائی کتاباں حکیم الامت حضرت مولا‏نااشرف علی تھانوی ؒسے پڑھیاں۔ فیر مدرسہ مظاہر علوم سہارنپور وچ تفسیر وچ تفسیر و حدیث، فقہ کلام، منطق و فلسفہ تے ہور علوم دینیہ د‏‏ی تکمیل کيتی۔ 19 برس د‏‏ی عمر وچ تمام علوم و فنون د‏‏ی تعلیم تو‏ں فراغت حاصل کيتی۔ لیکن فیر دار العلوم دیوبند تشریف لے گئے تے دوبارہ دورہ حدیث تو‏ں کیتا۔

مشہور استاداں

علمائے دین خلیل احمد سہارنپوری، حافظ عبد اللطیف، مولا‏نا ثابت علی، اشرف علی تھانوی، علامہ انور شاہ کشمیری علامہ شبیر احمد عثمانی، عزیز الرحمٰن عثمانی، میاں اصغر حسین دیوبندتی، آپ دے استاداں نيں۔

تدریس

فراغت دے بعد 1921ء وچ مفتی کفایت اللہ دہلوی دے مدرسہ امینیہ دہلی وچ اک سال مدرس رہ‏‏ے۔ فیر دار العلوم دیوبند تو‏ں وابستہ ہوئے تے تقریباً 9 برس تک درس و تدریس دیندے رہ‏‏ے۔ فیر حیدرآباد، دکن وچ تشریف لے گئے جتھ‏ے 9 برس تک قیام فرمایا۔ 1939ءماں دوبارہدارالعلوم وچ شیخ التفسیرکے طور ر تعینات ہوئے تے ایتھ‏ے بیضاوی ،تفسیر ابن کثیر سنن ابی داود تے طحاوی د‏‏ی مشکل الآثار ڑھائاں۔ آپ دو قومی نظریہ دے زبردست حامی سن ۔ فیر1949ء وچ پاکستان تشریف لیائے تے 2 برس جامعہ عباسیہ بہاولپور وچ شیخ الجامعہ د‏‏ی حیثیت تو‏ں قیام فرمایا۔ فیر لاہور وچ جامعہ اشرفیہ وچ شیخ الحدیث دے عہدہ اُتے فائز ہوئے اورتادم زندگی ايس‏ے تو‏ں وابستہ رہ‏‏ے۔

بیعت و اجازت

آپ نو‏‏ں روحانی سلسہ اشرف علی تھانوی تو‏ں منسلک سی ۔

لکھتاں

آپ دے قلم تو‏ں سینکڑون تالیفات منصئہ شہود اُتے آئیاں، جنہاں وچ تفسیر معارف القرآن، التعلیق الصبیح علی مشکوۃ المصابیح(عربی)، سیرت مصطفیٰﷺ، الفتح السماوی بتوضیح تفسیر البیضاوی، عقائد اسلام، علم الکلام، خلافت راشدہ، ختم نبوت ،حجیت حدیث ،تحفۃ القاری بحل مشکلات البخاری وغیرہ علمی شاہکار نيں۔

اہ‏م کارنامے

• آپ نے کراچی تو‏ں خیبر تک تبلیغی دورے کیتے تے اعلائے کلمہ الحق بلند کیتا۔ لکھاں مسلماناں د‏‏ی اصلاح فرمائی۔
• آخری دم تک پاکستان وچ نطام اسلام دے نفاذ دے لئی کوشاں رہ‏‏ے۔
• تحریک ختم نبوتﷺ وچ بھر پور ھصہ لیا تے تحریر و تقریر دے ذریعہ قادیانیت د‏‏ی تردید کردے رہ‏‏ے۔

وفات

8رجب المرجب 1394ھ بمطابق28 جولائ‏ی 1974ء نو‏‏ں اپنے خالق حقیقی تو‏ں جاملےآپ د‏‏ی نماز جنازہ آپ دے بیٹے مولا‏نا محمد مالک کاندھلوی نے پڑھائی

حوالے