قازق بولی
قازق | |
---|---|
қазақ тілі، qazaq tili، قازق تیلى | |
اچارن | [qɑˈzɑq tɘˈlɘ] |
مقام | قازقستان, چین, منگولیا, افغانستان, تاجکستان, ترکی, ترکمانستان, یوکرین, ازبکستان, روس, ایران, کرغیزستان |
بولن والے | 11 مِلیئن (2007)[۱] |
ترکی
| |
قازق لپی (سریلک لپی, لاطینی لپی, فارسی عربی لپی, قازق بریل) | |
سرکاری حثیت | |
سرکاری بولی | قازقستان |
Regulated by | Kazakh language agency |
بولی کوڈ | |
ISO 639-1 | kk |
ISO 639-2 | kaz |
ISO 639-3 | kaz |
Glottolog | kaza1248 [۲] |
The Kazakh-speaking world:
regions where Kazakh is the language of the majority regions where Kazakh is the language of a significant minority | |
قازق بولی وچکالے ایشیا دے دیس قازقستان دی بولی اے۔ ایس بولی دا تعلق ترک بولیاں دے گروہ نال اے۔ ازبکستان دی جمہوریہ قراقل پاکستان دی بولی دا قازق بولی نال سبھ توں قریبی تعلق اے تے ازبکستان دی ازبک بولی، کرغیزستان دی کرغیز بولی تے ترکمانستان دی ترکمن بولی وی قازق بولی نال رلدیاں ملدیاں نیں ۔
ایہ ترک بولی ٹبر دی لہندی قپچاق شاخ دی بولی اے تے قراقل پاک بولی تے نوغائی بولی دے نال ملدی جلدی اے۔
بولݨ آلے
سودھو2009 دی جنگننا دے مطابق اسنوں قازقستان وچ لگ بھگ ١ کروڑ لوگ بولدے نیں تے 2000 وچ ایہنوں قازقستان توں باہر بولن آلےآں دی گنتی 30 لکھ اندازا کیتی گئی سی۔ قازق نوں قازقستان وچ قومی بولی ہون دا درجہ حاصل اے۔ قازقستان توں علاوہ ایہنوں چین، منگولیا، تاجکستان، ترکی، ترکمانستان، یوکرین، روس تے ایران دے کچھ گروہ وی بولدے نیں۔ جغرافیائی طور تے قازق بولی تیان شان پروتاں توں لیکے کیسپیئن سمندر تک دے وڈے علاقے وچ بولی جاندی اے۔
لپی
سودھوقازقستان وچ لمبے عرصے تک سویت یونین دا قبضہ رہݨ پاروں اتھے ایہنوں سریلک لپی وچ لکھیا جاندا اے ۔ چین دے لہندے ژن جیانگ صوبے وچ وسݨ آلے ( اندازا) 10 لکھ قازق لوک ایہنوں ایغور بولی دی فارسی عربی لپی دے نال لکھدے نیں۔ 2006 وچ قازقستان دے صدر نور سلطان نذر نے قازق بولی نوں رومن لپی وچ لکھݨ دا ارادہ کیتا تے ایہدے تے غور تے فکر کیتا گیا ۔[۳][۴] 2008 چ قازق سرکار ولوں جاری رپورٹ دے مطابق ایہہ لپی دا بدلاو 30 کروڑ ڈالر دے خرچے دے نال 10 - 12 سالاں وچّ کیتا جا سکدا اے ۔[۵] سوچ وچار دے بعد صدر نے اپنا فیصلہ سنایا کہ اس سمیں قازق لپی وچ کوئی بدلاو نہیں کیتا جاوے گا تے سریلک لپی دا استعمال جاری رہے گا۔ [۶] قازقستان دی حکومت نے اپریل 2017 چ اعلان کیتا کہ 2017 دے آخر تک قازق بولی دی سریلک لپی دی تھاں لاطینی لپی لاگو کر دتی جاوے گی۔
اداہرن
سودھوایہہ اقوام متحدہ دے انسانی حقوق چارٹر' دا قازق روپ اے۔
سریلک لپی | فارسی عربی لپی | شاہ مکھی لپی انترن | پنجابی ترجمہ |
Барлық адамдар тумысынан азат және қадір-қасиеті мен кұқықтары тең болып дүниеге келеді. Адамдарға ақыл-парасат, ар-ождан берілген, сондықтан олар бір-бірімен туыстық, бауырмалдық қарым-қатынас жасаулары тиіс. | بارلىق ادامدار تۋمىسىنان ازات جانە قادىر-قاسيەتى مەن كۇقىقتارى تەڭ بولىپ دۇنيەگە كەلەدى. ادامدارعا اقىل-پاراسات، ار-وجدان بەرىلگەن، سوندىقتان ولار ءبىر-بىرىمەن تۋىستىق، باۋىرمالدىق قارىم-قاتىناس جاساۋلارى ءتيىس. | بارلق آدامدار تومسنان اجات جانے قادرقاسییتی مین کققتاری تینگ بولپ دنییگے کیلیدی۔ آدامدارغا عقل پاراست، اراوجدان بیرلگین، سوندقتان اولار بر برمین توستق، باورمالدق کارم قاتناس جاساولاری تیئس۔ | سارے آدم ( انسان ) آزاد تے قدر آلے تے حقاں وچ برابر پیدا ہندے نیں ۔ آدم ( انسان ) عقل پرست تے ضمیر دے مالک ہندے نیں تے ایہناں نوں اک دوجے نال بھائی چارے دا سلوک کرنا چاہیدا اے۔ |
حوالہ
سودھو- ↑ Mikael Parkvall, "Världens 100 största språk 2007" (The World's 100 Largest Languages in 2007), in Nationalencyklopedin
- ↑ (2013) "Kazakh", Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
- ↑ «Kazakhstan switching to Latin alphabet». بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۰۰۷-۰۹-۳۰. دریافتشده در ۲۰۰۷-۰۹-۳۰.
- ↑ Kazakh President Revives Idea of Switching to Latin Script
- ↑ Kazakhstan: Moving Forward With Plan to Replace Cyrillic With Latin Alphabet
- ↑ «Kazakhstan should be in no hurry in Kazakh alphabet transformation to Latin: Nazarbayev, Kazinform, December 13, 2007». بایگانیشده از اصلی در جولائی ۲, ۲۰۰۷. دریافتشده در جنوری ۱, ۲۰۱۷.