رکن الدین بیبرس

رکن الدین بیبرس مملوک سلطنت دا پہلا نامور حکمران سی ۔ اس نے 1260ء توں 1277ء تک 17 سال مصر تے شام تے حکومت کیتی ۔ اوہ ہلاکو خان تے دلی دے سلطان غیاث الدین بلبن دا ہم عصر سی ۔ بیبرس نسلا قبچاق ترک سی جسنوں غلام بنا کے فروخت کر دتا سی ۔ کہندے نیں کہ منگولاں نے اسنوں غلام بنا کے شام چ ویچ دتا سی ۔ بیبرس ایوبی سلطان الصالح ایوبی دا ذاتی محافظ سی ۔

اوہ صلیبی جنگاں دے سلسلے دی ستویں جنگ چ فرانس دے بادشاہ لوئس نہم تے 1260ء چ جنگ عین جالوت چ منگولاں نوں شکست دین والے لشکراں دا کماندر سی ۔

جنگ عین جالوت

بغداد نوں تباہ کرن دے بعد جدوں ہلاکو خان دیاں فوجاں شام ول ودھیاں تے بیبرس نے اک دوجے مملوک سردار سیف الدین قطز دے نال مل کے 1260ہ چ عین جالوت دے مقام تے ہلاکو خان دیاں فوجاں نوں فیصلہ کن شکست دتی تے شام توں منگول فوجاں نوں باہر کڈ دتا ۔ بیبرس دا ایہہ بہت وڈا کارنامہ اے کہ اسنے مصر تے شام نوں منگولاں دی قتل و غارت تے تباہی توں بچا لئیا ۔ ورنہ اینہاں ملکاں دا وی حشر وی اوہی ہونا سی جہرا ایران ، عراق تے ترکستان دا ہوئیا ۔ بیبرس نے ناصرف ایہہ کہ شام تے حملہ آورمنگولاں نوں شکست دتی بلکہ خود منگولاں دے علاقیاں تے حملہ آور ہوئیا ۔ اسنے مصری سلطنت دی شمالی سرحد ایشیاۓ کوچک دے گھبلے علاقیاں تک پہنچا دتی ۔ اس نے جنگ عین جالوت دے بعد مملوک بادشاہ سیف الدین قطز نوں قتل کرکے حکومت سنبھالی ۔ کہندے نیں کہ اسنے اپنے اک ساتھی دا بدلہ لین لئی سیف الدین قطز دا قتل کرتا ۔

عیسائیاں دے خلاف مہماں

بیبرس دا دوجا کارنامہ شام دے ساحلاں تے قابض یورپی حکومتاں دا زور توڑنا سی ۔ ایہہ حکومتاں پہلی صلیبی جنگ دے زمانے توں ای شام دے ساحلی شہراں تے قابض سن ۔ نور الدین زنگی تے صلاح الدین ایوبی نے اگرچہ اندرون ملک تے فلسطین توں صلیبیاں نوں کڈ دتا سی پر ساحلی شہراں چ اینہاں دی حکومت کافی چر تک قائم رہی ۔ اینہاں نوں بحری رستیاں دے راہیں یورپ توں برابر امداد پہنچدی رہندی سی ۔ ایہہ حکومتاں مصر تے شام دے خلاف منگولاں نال اک مٹھ ہوجاندیاں سن تے مسلماناں نوں بہت زیادہ نقصان پہنچاندیاں سن ۔ اسنے عین جالوت چ منگولاں نال اتحاد کرن دی کوشش کرن تے 1268ء چ عیسائی ریاست انطاکیہ دا خاتمہ کردتا ۔ انطاکیہ دا خاتمہ 1271ء دی 9ویں صلیبی جنگ دی وجہ بنیا ، جس دی قیادت انگلستان دے شاہ ایڈورڈ نے کیتی پر اوہ بیبرس توں کوئی وی علاقہ ہون چ ناکام رہیا ۔ بیبرس نے عیسائیاں نوں دوجیاں کئی جنگاں چ وی شکست دتی ۔

سلطنت چ وادھا

بیبرس نے اپنی سلطنت نوں دکھن چ سوڈان ول ودھائیا تے نوبہ دا علاقہ فتح کرلئیا ، جہڑا ایوبی سلطاناں دے ویلے چ مصر دے سلطنت چ شامل رہیا سی ۔ اپنیاں فتحاں تے کارنامیاں دی وجہ توں بیبرس دا ناں مصر تے شام چ صلاح الدین ایوبی وانگوں مشہور اے ۔ اوہ نا صرف مصر بلکہ سارے عالم اسلام دا ہیرو اے ۔