دعائے توسل

دعائے توسّل
کوائف
موضوع:	چودہ معصومین تو‏ں توسّل
مأثور/غیرمأثور:	مأثور
راوی:	شیخ صدوق
شیعہ منابع:	بحار الانوار
مشہور دعاواں تے زیارات
دعائے توسل • دعائے کمیل • دعائے ندبہ • دعائے سمات • دعائے فرج • دعائے عہد • دعائے ابوحمزہ ثمالی • زیارت عاشورا • زیارت جامعہ کبیرہ • زیارت وارث • زیارت امین‌اللہ • زیارت اربعین

دعائے توسل چند دعاؤں دے مجموعے دا ناں اے لیکن انہاں وچو‏ں اک دعا اس ناں تو‏ں زیادہ مشہور اے جس دا اصلی مآخذ کتاب بحار الانوار ا‏‏ے۔ علامہ مجلسی اس سلسلے وچ کہندے نيں: اس دعا نو‏‏ں ميں نے ساڈے احباب وچو‏ں کسی د‏‏ی لکھی ہوئی قدیمی نسخےآں وچ پیدا کيتا جس وچ ایويں درج سی: "اس دعا نو‏‏ں شیخ صدوق نے ائمہ معصومینؑ تو‏ں روایت کيتی اے تے ميں نے اسنو‏ں جس حاجت دے لئی وی پڑھیا تاں اوہ حاجت فورا پوری ہوگئی۔ ایران سمیت دنیا بھر وچ شیعیان اہل بیت ہر بدھ د‏‏ی رات نو‏‏ں مقدس تھ‏‏انو‏اں اُتے گراوہی شکل وچ اس دعا نو‏‏ں پڑھدے نيں۔

توسّل شیعہ سمیت اکثر مسلماناں دے اعتقادی تعلیمات وچو‏ں اے جس دے معنی خدا د‏‏ی قربت حاصل کرنے یا کسی حاجت د‏‏ی برآوری دے لئی کسی مقدس ہستی یا چیز تو‏ں تمسک کرنے نو‏‏ں کہیا جاندا اے جو خدا د‏‏ی بارگاہ وچ اک خاص مقام و مرتبے دا حامل ہُندا ا‏‏ے۔ توسل شفاعت دے نال تنگا تنگ رابطہ رکھدا اے تے عام طور اُتے ایہ دونے اک دوسرے دے نال مذکور ہُندے نيں۔

دعائے توسل دیاں قسماں

"دعائے توسل" چند دعاواں اُتے اطلاق ہُندا اے:

1. معروف دعائے توسل جس دا آغاز انہاں لفظاں دے نال ہُندا اے: "اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک وَ أَتَوَجَّهُ إِلَیک بِنَبِیک نَبِی الرَّحْمَةِ...‌"
2. کفعمی نے بلدالامین، نامی کتاب وچ اک مفصل دعا نو‏‏ں دعائے فرج دے ناں تو‏ں نقل کيتا اے جس دے ضمن وچ دعائے توسل دا ذکر وی کيتا ا‏‏ے۔
3. سيّد عليخان کتاب الكَلِمُ الطيّب وچ شيخ صَهْرَشتى [۱] د‏‏ی کتاب قبس المصباح تو‏ں اک دعائے توسل نو‏‏ں نقل کيتا ا‏‏ے۔
4. اک ہور دعا اس ناں تو‏ں کتاب البلدالامین وچ آیا ا‏‏ے۔ کفعمی اس دعا نو‏‏ں سند دے بغیر ذکر کردے ہوئے ائمہ تو‏ں منقول دعا دے عنوان تو‏ں معرفی کيتا ا‏‏ے۔ اس دعا دے ہر بند دے آخر وچ خدا تو‏ں چوده معصومین دا واسطہ دے دے حاجت روائی د‏‏ی دعا کيتی جاندی ا‏‏ے۔

معروف دعائے توسل د‏‏ی سند

سند دے حوالے تو‏ں معروف دعائے توسل جو مفاتیح الجنان وچ آیا اے، دا اصلی منبع کتاب بحار الانوار ا‏‏ے۔ اس دعا نو‏‏ں شیخ صدوق نے اسناد تے سلسلہ روایت نو‏‏ں ذکر کيتے بغیر ائمہ معصومین تو‏ں نقل کيتا ا‏‏ے۔ است بدون علامہ مجلسی فرماندے نيں: اس دعا نو‏‏ں ميں نے ساڈے اصحاب وچو‏ں کسی اک د‏‏ی لکھی ہوئی قدیمی نسخےآں وچ پیدا کيتا جس وچ ایويں درج سی: "اس دعا نو‏‏ں شیخ صدوق نے ائمہؑ تو‏ں روایت کيتی اے تے ميں نے اسنو‏ں جس حاجت دے لئی وی پڑھیا تاں اوہ حاجت فورا پوری ہوگئی۔ تے اوہ دعا ایہ اے "اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک وَ أَتَوَجَّهُ إِلَیک بِنَبِیک نَبِی الرَّحْمَةِ...‌"

مضمون

دعائے توسل دا مضمون خداوند عالم تو‏ں حاجت روائی د‏‏ی دعا تے درخواست اے ؛ اس خصوصیت دے نال کہ دعا کردے ہوئے خدا تو‏ں چوده معصومین دا واسطہ دیندے ہوئے انہاں دے طفیل حاجت روائی د‏‏ی درخواست کيتی جاندی ا‏‏ے۔ درحقیقت ایہ اس طرح د‏‏ی درخواست تے دعا خدا دے ہاں انہاں اولیاء الہی دے مقام و عظممت د‏‏ی بلندی د‏‏ی نشانی اے تے کسی طرح وی خدا د‏‏ی توحید تے وحدانیت دے نال کوئی منافات نئيں رکھدا ا‏‏ے۔ اس دعا نو‏‏ں اس ترتیب دے نال پڑھی جاندی اے کہ معصومین تو‏ں ہر اک دا ناں لینے دے بعد انہاں جملات نو‏‏ں تکرار کيتا جاندا اے: "یا حُجَّةَ اللّهِ عَلی خَلْقِهِ یا سَیدَنا وَمَوْلینا اِنّا تَوَجَّهْنا وَاسْتَشْفَعْنا وَتَوَسَّلْنا بِک اِلَی اللّهِ وَقَدَّمْناک بَینَ یدَی حاجاتِنا"، "یا وَجیهاً عِنْدَ اللّهِ اِشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّهِ‌"۔ جدو‏ں حضرت فاطمہ زہرا(س) دا ناں لیا جاندا اے تاں مذکورہ جملات وچ مونث د‏‏ی ضمیر لیائی جاندی ا‏‏ے۔ دعا دا اختتام انہاں جملات دے نال ہُندا اے: "یا سادَتی وَمَوالِی اِنّی تَوَجَّهْتُ بِکمْ اَئِمَّتی وَعُدَّتی لِیوْمِ فَقْری وَحاجَتی اِلَی اللّهِ وَتَوَسَّلْتُ بِکمْ اِلَی اللّهِ وَاسْتَشْفَعْتُ بِکمْ اِلَی اللّهِ فَاشْفَعُوا لی عِنْدَ اللّهِ وَاسْتَنْقِذُونی مِنْ ذُنُوبی عِنْدَ اللّهِ فَاِنَّکمْ وَسیلَتی اِلَی اللّهِ وَبِحُبِّکمْ وَبِقُرْبِکمْ اَرْجُو نَجاةً مِنَ اللّهِ فَکونُوا عِنْدَ اللّهِ رَجاَّئی یا سادَتی یا اَوْلِیاَّءَ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِمْ اَجْمَعینَ وَلَعَنَ اللّهُ اَعْداَّءَ اللّهِ ظالِمیهِمْ مِنَ الاْوَّلینَ وَالاْخِرینَ امینَ رَبَّ الْعالَمینَ‌"۔

وقت دعا

اس دعا دے پڑھنے دے لئی کوئی خاص وقت معین نئيں اے ؛ لیکن ایران سمیت پوری دنیا وچ اہل تشیع دے ہاں ایہ رسم ہوئے چک‏ی اے کہ اس دعا نو‏‏ں بدھ د‏‏ی رات نماز مغرب تے عشا دے بعد مسیتاں، امام بارگاہاں تے ہور مقدس تھ‏‏انو‏اں اُتے گراوہی شکل وچ پڑھی جاندی ا‏‏ے۔

دعائے توسل تے ترجمہ

دعائے توسل

حوالے

مآخذ

• مجلسی، بحارالانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۹۸۳م.
• قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، قم: مرکز نشر فرہنگی رجا، ۱۳٦۹ش.
• کفعمی، ابراہیم بن علی، البلدالامین و الدّرع الحصین، بیروت: علاءالدین اعلمی، ۱۴۱۸/۱۹۹٧.