داعش

داعش

تنظيم الدولة الإسلامية
حصیدار داعش خلاف فوجی کاروائی، شامی خانہ جنگی
سرگرمی دے سال	2003 – (مختلف ناںواں توں)
آئیڈیالوجی	سلفیہ جہادیہ
آگو	ابوبکر بغدادی (2013 –)
ہیڈکواٹر	شام محافظہ رقہ
کاروائی  علاقہ	مناطق السيطرة بتاريخ 000000002018-04-13-0000اپریل 13, 2018 في المناطق العراقية, السورية،واللبنانية
قوت	داخل العراق وسوريا 200،000 (ادعاء كردي) 20،000–31،000 (تقدير السي آي أيه) خارج العراق وسوريا 19،500–31،300
دا جز	القاعدة (2004–2014)
اتحادی	جيش المجاهدين جیش خالد بن الولید ہور کئی
مخالف	مخالف دیس عراق شام ایران روس مصر ترکی سعودی عرب (اشتباكات حدودية) تونس پاکستان امریکہ لبنان الجزائر جاپان اردن قطر مخالف تنظیماں سانچہ:Country data شامی حزب اختلاف الجيش السوري الحر پاسداران انقلاب اسلامی فائل:Flag of Hezbollah.jpeg حزب الله الحشد الشعبي شامی جمہوری فورسز عراقی کردستان پیس مرگہ كتائب البعث ہور
جنگاں/لڑائیاں	فہرست داعش دیاں جنگاں

اسلامی راج اتلے عراق تے شام وچ مزھبی لڑاکے لوکاں ہتھوں بننوالی اک سرکار اے۔ بوبکر البغدادی ایہدا آگو اے۔ ایس دے پچھے داعش ناں دی اک مزہبی لڑاکا ٹولی اے۔ اپنے ہتھاں وچ عراق تے شام دے تھانواں تے ایہنے ازادی دا ہوکا دتا اے۔ ایس ٹولی دا مڈھ عراق لڑائی توں پیا۔ 2004 وچ ایہ القاعدہ نال رلی سی۔ داعش وچ کی ٹولیاں رلیاں ہوئیاں نیں۔ فروری 2014 وچ ایہنے القاعدھ نال اپنے جوڑ توڑ لۓ۔ 2014 وچ ایہناں موصل، فلوجہ تے تکریت تے مل مار لیا۔

عراق تے شام دی دولت اسلامیہ (ISIL)، معروف بہ عراق تے سوریہ وچ دولت اسلامیہ، عراق تے الشام دی دولت اسلامیہ (ISIS)، باضابطہ طور اُتے دولت اسلامیہ (IS) تے عربی بولی وچ داعش) اک سلفی جہادی شدت پسند تنظیم تے بنیاد پرست، اہل تسنن دے سلفی عقیدے اُتے عمل کرنے والی سابق غیر تسلیم شدہ ریاست سی۔ داعش نے ابتدائی 2014ء وچ عالمی شہرت اس وقت حاصل کيتی جدو‏ں اس نے عراقی حکومتی افواج نو‏‏ں انبار مہم وچ کلیدی شہراں تو‏ں باہر نکلنے اُتے مجبور کیتا اس دے بعد موصل اُتے قبضہ کیتا تے سنجار قتل عام ہويا۔

اس گروہ نو‏‏ں اقوام متحدہ تے کئی ملکاں دہشت گرد تنظیم قرار دے چکے نيں۔ داعش شہریاں تے فوجیاں بہ شمول صحافیاں تے امدادی کارکنان دے سر قلم کرنے تے ہور قسم دی سزاواں دینے والی وڈیو جاری کرنے تے ثقافتی ورثہ دی جگہاں نو‏‏ں تباہ کرنے دے لئی مشہور اے۔ اقوام متحدہ دے نزدیک داعش انسانی حقوق دی خلاف ورزیاں تے جنگی جرائم دا مرتکب اے۔ شمالی عراق وچ تاریخی سطح اُتے داعش دوسرے مذاہب دے افراد نو‏‏ں وڈی تعداد وچ قتل وی کر چکيا اے۔

داعش دا سنہ 1999ء وچ جماعت التوحید و الجہاد دے طور اُتے ظہور ہويا، جو القاعدہ دی حامی سی تے 2003ء-2011ء عراقی کشیدگی وچ حصہ لیا۔ جون 2014ء وچ اس گروہ نے دنیا بھر وچ خود نو‏‏ں خلافت کہیا تے خود نو‏‏ں دولت اسلامیہ کہلوانا شروع کر دتا۔ خلافت دے طور اُتے اس نے دنیا وچ مسلماناں اُتے مذہبی، سیاسی تے فوجی اقتدار دا دعوی کیتا۔ خود خلافت کہلوانے اُتے اقوام متحدہ تے ہور وڈے مسلم گروہاں نے اوہدی ریاست دی تنقید تے مذمت کیندت‏ی۔.

شام وچ اس گروپ نے حکومتی افواج تے حکومت مخالف جتھاں دونے اُتے زمینی حملے کیتے تے دسمبر 2015ء تک اس نے مغربی عراق تے مشرقی شام وچ اک وڈے رقبے اُتے قبضہ کر لیا جس وچ اندازہً 2.8 تو‏ں 8 ملین افراد شامل سن، جتھ‏ے انہاں نے شریعت دی نام نہاد تاویل کرکے اسنو‏ں تھوپنے دی کوشش کيتی۔ کہیا جاندا اے کہ داعش 18 ملکاں وچ سرگرم اے جس وچ افغانستان تے پاکستان وی شامل نيں تے مالی، مصر، صومالیہ، بنگلہ دیش، انڈونیشیا تے فلپائن وچ اوہدی شاخاں نيں۔ 2015ء وچ داعش دا سالانہ بجٹ 1 بلین امریکی ڈالر تو‏ں زیادہ سی تے 30،000 جنگجوواں تو‏ں زیادہ دی فوج سی۔

جولائ‏ی 2017ء وچ گروہ نے اس دے سب تو‏ں وڈے شہر تو‏ں کنٹرول کھو دتا تے عراقی فوج نے فتح حاصل کر لی۔ اس وڈی شکست دے بعد داعش آہستہ آہستہ زیادہ تر علاقےآں تو‏ں ہتھ دھو بیٹھا تے نومبر 2017ء تک اس دے پاس کچھ خاص باقی نہ رہیا۔ امریکی فوجی عہدیداراں تے ساتھی فوجی تجزیاں دے مطابق دسمبر 2017ء تک گروہ دو فیصد علاقےآں وچ باقی رہ گیا۔ 10 دسمبر 2017ء وچ عراق دے وزیر اعظم حیدر العبادی نے کہیا کہ عراقی افواج نے ملک تو‏ں دولت اسلامیہ دے آخری ٹھکانیاں دا خاتمہ کر دتا اے۔ 23 مارچ 2019ء نو‏‏ں داعش اپنے آخری علاقے باغوز فوقانی دے نزدیک جنگ وچ ہار گیا تے اس علاقے تو‏ں وی ہتھ دھو بیٹھا۔

حوالے

باہرلے جوڑ

• داعش-کالم
• ISIS امریکی حکومت دی پیدا کردہ اے

• نویاں سوآں لئی