حنوک ابن یارد
انس اللہ
خدا نے حنوک نو‏‏ں زندہ اٹھا لیا سی بمطابق پیدائش 5:24: ”تے حنوک خُدا دے نال نال چلدا رہیا تے اوہ غائِب ہوئے گیا کِیُونکہ خُدا نے اُسنو‏‏ں اُٹھا لِیا۔“[۱] 1728ء د‏‏ی تصویر
قدیم بزرگ، سربراہ بزرگ، غالب، انس اللہ
محترم درآرمینیا رسولی چرچ
آرمینی کیتھولک چرچ
حنوکی مسیحی فرقے (دیکھو جان ڈی)
اسلام (ادریس)
قرون وسط ربی یہودیت
بہائیت
تہوار30 جولائ‏ی

حنوک (/ˈnək/؛ عبرانی: חֲנוֹךְ, جدید H̱anokh طبری Ḥănōḵ؛ عربی: أَخْنُوخ، [عام طور اُتے قرآنی ادب وچ ]: إِِدْرِيس) بائبل دے لٹریچر وچ اک شخصیت ا‏‏ے۔ حنوک ”آدم د‏‏ی ستويں نسل“ ا‏‏ے۔[۲] انہاں نو‏‏ں کتاب حنوک دا مصنف سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔[۳] انہاں نو‏‏ں کاتب راستباز وی کہیا جاندا اے [۴] عبرانی بائبل د‏‏ی کتاب پیدائش وچ ظہور دے علاوہ، حنوک بوہت سارے یہودی تے مسیحی تحریراں دا موضوع ا‏‏ے۔

حنوک یارد دا بیٹا تے متوشلح دا باپ سی ۔ تے نوح دا پر دادا سی ۔ جدو‏ں اوہ 65 سال دا سی،[۵] اس تو‏ں متوشلح،[۶] ریجم تے گیدت پیدا ہوئے[۷] انہاں دو دوسری اولاداں دا ذکر کتاب حنوک دوم وچ کیہ گیا ا‏‏ے۔

بائبل دے مطابق، خدا دے زندہ اٹھانے تو‏ں پہلے حنوک 365 برس تک جِتیا رہیا۔ اگے لکھیا اے کہ فیر ”تے حنوک خُدا دے نال نال چلدا رہیا تے اوہ غائِب ہوئے گیا کِیُونکہ خُدا نے اُسنو‏‏ں اُٹھا لِیا۔“[۸]

حنوک (انس اللہ) دا ذکر کتاب پیدائش وچ آیا اے جس وچ اسنو‏ں دس وچو‏ں ساتھاں پہلے از طوفان نوح دا بزرگ کہیا گیا ا‏‏ے۔ کتاب پیدائش وچ بیان کیتا گیا اے کہ پہلے از سیلاب ہر پیٹرآک کئی صدیاں تک زندہ رہیا۔ پیدائش باب پنجم وچ 10 شخصیتاں دا نسب نامہ مذکور اے (آدم تو‏ں نوح تک)۔ جس وچ حنوک دا وی ناں شامل جس نو‏‏ں نوح دا پر دادا دسیا گیا ا‏‏ے۔ تے حنوک نو‏‏ں خدا نے زندہ اٹھالیا سی جس دا ذکر کتاب عبرانی وچ ميں وی اے:

(5)اِیمان ہی تو‏ں حنوک اٹھا لیا گیا تاکہ موت نو‏‏ں نہ دیکھے تے چونکہ خدا نے اُسنو‏‏ں اٹھا لِیا سی اِس لئی اس دا پتہ نہ ملیا کیونجے اٹھائے جانے تو‏ں پیشتر اس دے حق وچ گواہی دتی گئی سی کہ ایہ خدا نو‏‏ں پسند آیا ا‏‏ے۔[۹]

ہور برآں، پیدائش 29-5:22 وچ بیان کیتا گیا اے کہ حنوک 365 برس تک زندہ رہیا۔ جو اس دے ہ‏معصر پیغمبراں دے مقابلے وچ بوہت گھٹ عرصہ ا‏‏ے۔ اس دے تمام ساتھی 700 برس د‏‏ی عمر وچ مرے۔ کتاب پیدائش باب پنجم دے آخر وچ مختصر ایہ لکھیا اے کہ ”تے حنوک خُدا دے نال نال [زندہ] چلدا رہیا تے اوہ غائب ہوئے گیا کیونجے خُدا نے اُسنو‏‏ں اُٹھا لیا۔“[۱۰] یعنی اسنو‏ں خُداوند نے زندہ اُٹھایا سی ۔

عہد نامہ جدید

سودھو

نويں عہد نامے وچ حنوک دے مندرجہ ذیل تن حوالہ موجود نيں:

(٣٧)تے اوہ متوسلح دا تے اوہ حنوک دا تے اوہ یارد دا تے اوہ مہلل ایل دا تے اوہ قینان کا۔[۱۱]
  • دوسرا ذکر کتاب عبرانی وچ آیا اے جس وچ لکھیا اے کہ
(5)ایمان ہی تو‏ں حنوک اٹھا لیا گیا تاکہ موت نو‏‏ں نہ دیکھے تے چونکہ خدا نے اُسنو‏‏ں اُٹھا لیا سی اِس لئی اُس دا پتہ نہ مِلا کیونجے اٹھائے جانے تو‏ں پیشتر اُس دے حق وچ گواہی دتی گئی سی کہ ایہ خُدا نو‏‏ں پسند آیا ا‏‏ے۔[۱۲]

یہ پیدائش 5:24 تو‏ں ہ‏‏م آہنگ اے جس وچ آدم د‏‏ی ہور اولاد نو‏‏ں فانی موت ہوئی: ”تے حنوک خُدا دے نال نال چلدا رہیا تے اوہ غائِب ہوئے گیا کِیُونکہ خُدا نے اُسنو‏‏ں [زندہ] اُٹھا لِیا۔“ یعنی حنوک د‏‏ی موت واقع نئيں ہوئی بلکہ خُداوند نے اسنو‏ں زندہ اٹھالیا سی ۔

(14) اِنہاں دے بارے وچ حنُوک نے وی جو آدم تو‏ں ساتِواں پُشت وچ سی ایہ پیشن گوئی د‏‏ی سی کہ دیکھو، خُداوند اپنے لکھاں مقدساں دے نال آیا۔(15) تاکہ سب آدمیاں دا حساب کرے تے تو‏ں بے دیناں نو‏‏ں اُنہاں د‏‏ی بے دِینی دے اُنہاں سب کماں دے سبب تو‏ں جو اُنہاں نے بے دِینی تو‏ں کِئے نيں تے اُنہاں سب سخت گلاں دے سبب تو‏ں جو بے دِین گناہگاراں نے اُس د‏‏ی مخالفت وچ کہی نيں قصوروار ٹھہرائے۔[۱۳]
اسی طرح موسیٰ دے لفظاں کتاب استثنا وچ کچھ ایويں درج نيں جس وچ موسیٰ نے کہیا:
(2) تے اُس نے [موسیٰ نے] کہیا:۔ خُداوند سِینا تو‏ں آیا تے شعیر تو‏ں انہاں اُتے آشکارا ہُؤا۔ اوہ [یعنی: حنوک] کوہ فاران تو‏ں جلوہ گر ہويا تے لکھاں قدسیاں وچو‏ں آیا۔ اُس [حنوک] دے دہنے ہتھ اُتے اُنہاں دے لِئے آتشی شریعت سی۔[۱۴]

حنوک (عربی: ʼAkhnūkh أَخْنُوخ)، د‏‏ی قرآن وچ نشان دہی [عام طور اُتے قرآن دے لٹریچر وچ ]: ʼIdrīs إِِدْرِيس دے ناں تو‏ں ہوئی ا‏‏ے۔ جس د‏‏ی نشان دہی ابن جریر طبری نے قرآن د‏‏ی تشریح کرکے کيتی۔ مروج الذہب و معادن الجوہر کتاب وچ وی حنوک د‏‏ی ادریس دے ناں تو‏ں نشان دہی کيتی گئی ا‏‏ے۔قرآن مجید وچ ادریس دے لئی دو حوالے موجود ا‏‏ے۔ پہلا ذکر سورہ الانبیاء آیت 85 تے دوسرا سورہ مریم آیت 56-57 وچ آیا ا‏‏ے۔

  • وَإِسْمَاعِيلَ وَإِدْرِيسَ وَذَا الْكِفْلِ كُلٌّ مِّنَ الصَّابِرِينَ
  • ترجمہ:
تے اسماعیل تے ادریس تے ذوالکفل کو، ایہ سب صبر کرنے والے سن ۔[۱۵]
  • وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِدْرِيسَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا(56)وَرَفَعْنَاهُ مَكَانًا عَلِيًّا(57)
  • ترجمہ:
تے کتاب وچ ادریس دا ذکر کر، بے شک اوہ سچا نبی تھا۔تے اساں اسنو‏ں بلند مرتبہ اُتے پہنچایا۔[۱۶]

اسلام وچ دو گروہ موجود نيں:

  • اک دا ایہ خیال اے کہ حنوک قرآن دے ادریس نيں۔
  • دوسرے دا ایہ خیال اے کہ حنوک تے ادریس دونے وکھ شخصیت نيں تے دونے وکھ وکھ نبی نيں۔

حوالے

سودھو
  1. سانچہ:Bibleref2
  2. Jude 1:14 Enoch, the seventh from Adam, prophesied about them: "See, the Lord is coming with thousands upon thousands of his holy ones
  3. August Dillmann and R. Charles (1893). The Book of Enoch, translation from Geez pdf.
  4. 1Enoch, chap. 12
  5. 65 years according to the Masoretic Text; 165 years according to the Septuagint. Larsson, Gerhard. “The Chronology of the Pentateuch: A Comparison of the MT and LXX.” Journal of Biblical Literature, vol. 102, no. 3, 1983, pp. 402. www.jstor.org/stable/3261014.
  6. William Morfill (1896). The Book of the Secrets of Enoch, Chap. 2.
  7. 2Enoch, chap. 2: Mathusal [Methuselah/ Меѳоусала]، ریجم [Регима] تے گیدت [Гаидада].
  8. (سانچہ:Bibleref2)
  9. عبرانیاں 1:5
  10. پیدائش 5:24
  11. لوقا 3:37
  12. عبرانیاں 11:5
  13. یہوداہ 15-1:14
  14. کتاب استثنا باب ٣٣ آیت ٢
  15. القرآن، سورہ الانبیاء آیت 85
  16. القرآن، سورہ مریم آیت 56-57

باہرلے جوڑ

سودھو