جنوبی ایشیا وچ سزائے موت
دنیا دے کئی ملکاں وچ سزائے موت نوں قانونًا مسترد کیتا گیا اے۔ اُتے جنوبی ایشیا وچ سزائے موت رائج اے تے بیش تر ملکاں وچ اسنوں قانونی فیصلےآں وچ کئی بار سزا دے طور سنایا جاندا اے۔
سزائے موت دے مخالف ملکاں سودھو
نیپال تے بھوٹان سودھو
نیپال تے بھوٹان وچ سزائے موت قانونی طور اُتے منسوخ اے۔ نیپال دے دستور دی دفعہ 16 تے بھوٹان دے دستور دی دفعات دے تحت سزائے موت اُتے روک لگیا دتی گئی اے۔[۱]
سری لنکا سودھو
سری لنکا وچ سزائے موت نوں قانونی تحفظ حاصل اے۔ اُتے ملک وچ موت دے خلاف عام تاثر دے پیش نظر 1976ء دے بعد کوئی سزائے موت نئيں دتی گئی۔ قانونی معاملےآں اُتے نظر ڈالنے توں پتہ چلدا اے کہ ایہ ملک اک قدم اگے ودھ کے مستقبل وچ سزائے موت اُتے قطعی روک لگیا سکدا اے، جیساکہ عالممی رجحان وی اے۔[۱]
سزائے موت دا پرزور نفاذ کرنے والے ملکاں سودھو
جنوب ایشیائی ملکاں وچ افغانستان، بنگلہ دیش، بھارت، مالدیپ تے پاکستان سزائے موت دے نفاذ اُتے یقین رکھدے نيں تاکہ بدنیت لوک نوں کیفر کردار تک پہنچایا جا سکے۔[۱]
بھارت سودھو
بھارت وچ تعزیرات ہند 1860ء (مرممہ 2013ء) دی رو توں 11 جرائم دے لئی سزائے موت تجویز کيتی گئی اے۔ اس وچ حکومت دے خلاف جنگ، مسلح افواج دے اک رکن دی بغاوت دی حوصلہ افزائی کرنا، تیزابی حملہ، قتل، آبروریزی تے مجرمانہ سازش شامل نيں۔[۱]
1980ء وچ بچن سنگھ بہ مقابلہ پنجاب دی ریاست دے مقدمے وچ اک معیار قائم کیتا کہ سزائے موت شاذونادر معاملےآں (“rarest of rare”) وچ دتی جاسکدی اے “سماج دے اجتماعی ضمیر نوں ایسا صدمہ پہنچے جو عدلیہ دے اقتدار دے حاملین نوں سزائے موت دینے دی توقع کرے بلا اس گل اُتے توجہ لئی ہوئے کہ انہاں دی شخصی رائے کیتا اے تاکہ سزائے موت نوں باقی رکھنے یا نہ رکھنے خواہشمندی کیتا اے ۔“
حالانکہ شاذونادر معاملےآں دی کوئی تعریف نئيں کيتی گئی، ایہ عام طور توں سمجھیا گیا اے کہ پہلے از وقت منصوبہ بند، بریریت توں بھرے، سفاک تے بالکلیہ بے رحم جرم دے بارے وچ اے، جس وچ مقتول یا متاثرہ شخص نوں کوئی موقع نئيں دتا گیا ہوئے۔ سپریم نے ایہ پیمانے دی ہور وضاحت 2012ء دہلی اجتماعی زیادتی واقعہ دی سنوائی دے دوران پیش کيتی۔[۱]
بنگلہ دیش سودھو
بنگلہ دیش دا قانون بھارت دے مشابہ اے۔ اُتے تیزابی حملے دا اس وچ تذکرہ نئيں اے۔[۱]
پاکستان سودھو
پاکستان وچ سزائے موت 27 جرائم دے لئی دتی جا سکدی اے۔ انہاں وچ توہین رسالت، شادی دے دائرے دے باہر مباشرت، کِسے عورت دی عزت دے نال چھیڑ چھاڑ تے منشیات دی اسمگلنگ شامل نيں۔[۱]
افغانستان سودھو
افغانستان وچ قتل، ارتداد، ہم جنس پسندی، آبروریزی، دہشت گردی، منشیات دی فروخت، زنا، غداری یا میدان جنگ توں فراری نوں اسلامی عدلیہ دے مطابق سزائے موت دتی جاسکدی اے۔[۱]
مالدیب سودھو
سزائے موت دے معاملے وچ مالدیپ دا قانون وڈی حد تک افغانستان توں مشابہ اے۔[۱]