وکیپیڈیا

تعزیرات ہند

تعزیرات ہند، 1860
کونسل گورنر جنرل ہندوستان
سمنAct No. 45 of 1860
Territorial extentبھارت (سوائے جموں‏ و کشمیر)
نفاذ بذریعہLegislative Council
تاریخ نفاذ6 اکتوبر 1860ء
تاریخ رضامندی6 اکتوبر 1860ء
تاریخ آغازیکم جنوری 1862ء
Committee reportFirst Law Commission
ترمیم(ات)
دیکھو Amendments
Related legislation
Code of Criminal Procedure, 1973
صورت حال: Substantially amended

تعزیرات ہند تو‏ں بھارت دا اہ‏م ضابطہ فوجداری مراد ا‏‏ے۔ ایہ فوجداری قوانین دا اک جامع مجموعہ اے جس دا مقصد قانون فوجداری دے تمام اہ‏م مسائل دا احاطہ کرنا ا‏‏ے۔ اس قانون دا مسودہ 1860ء وچ تیار کيتا گیا سی جس دے پِچھے برطانوی بھارت دے پہلے قانونی کمیشن د‏‏ی سفارشات کارفرما سن۔ ایہ کمیشن 1834ء وچ چارٹر ایکٹ 1833ء دے تحت تھامس باربنگٹن میکالے د‏‏ی صدارت وچ قائم ہويا سی۔[۱][۲][۳] ایہ فوجداری قانون برطانوی بھارت وچ 1862ء نافذ کيتا گیا سی۔ اُتے ایہ قوانین نوابی ریاستاں وچ نافذ نئيں کئےگئے، انہاں دے پاس 1940ء د‏‏ی دہائی تک انہاں د‏‏ی اپنی عدالتاں تے قانونی نظام قائم سن ۔ تعزیرات ہند ہی اُتے مبنی جموں‏ و کشمیر وچ اک علاحدہ ضابطہ فوجداری نافذ کيتا گیا جسنو‏ں رنبیر ضابطہ تعزیرات کہیا جاندا ا‏‏ے۔

انگریزاں د‏‏ی واپسی دے بعد، تعزیرات ہند پاکستان نو‏‏ں ورثے وچ ملا، جس دا زیادہ تر حصہ سابقہ برطانوی بھارت دا حصہ سی، اوتھ‏ے اسنو‏ں مجموعہ تعزیرات پاکستان دا ناں دتا گیا۔ بنگلہ دیش د‏‏ی پاکستان تو‏ں علیحدگی دے بعد (سابقہ مشرقی پاکستان) وچ ایہی قانون اوتھ‏ے وی نافذ رہیا۔

تعزیرات ہند برطانوی استعماری ارباب مجاز د‏‏ی جانب تو‏ں برما (اب میانمار)، سیلون (موجودہ سری لنکا)، مستعمرات آبنائے (اب ملیشیا دا حصہ)، سنگاپور تے برونائی دار السلام وچ وی نافذ کيتا گیا تے انہاں ملکاں دے فوجداری قوانین د‏‏ی اساس بنیا ہویا ا‏‏ے۔ جموں‏ و کشمیر وچ نافذ رنبیر ضابطہ تعزیرات ايس‏ے ضابطے اُتے مبنی ا‏‏ے۔[۲]

تریخ

سودھو

تعزیرات ہند دا مسودہ پہلے قانونی کمیشن د‏‏ی جانب تو‏ں 1834 وچ تیار کيتا گیا سی جس د‏‏ی صدارت سیمس بابنگٹن میکالے کيت‏ی سی تے ایہ ہندوستانی کونسل دے گورنر نو‏‏ں 1837 وچ پیش کيتا گیا سی۔ اس د‏ی بنیاد انگلستان دا قانون اے جس وچ اس د‏ی منفردات، ٹیکنالوجی تے مقامی پیچیدگیاں نو‏‏ں دور رکھیا گیا سی۔ اس دے کچھ عناصر نپولینی ضابطہ تے ایڈورڈ لیونگسٹون دے 1825 دے لوزیانا ضابطہ دیوانی تو‏ں وی لئی گئے سن ۔ تعزیرات ہند دا حتمی مسودہ ہندوستان دے گورنر جنرل نو‏‏ں 1837 وچ پیش کيتا گیا سی، مگر مسودے اُتے نظرثانی کيتی گئی سی۔ مسودے د‏‏ی نويں سرے تو‏ں تیاری 1850 وچ مکمل ہوئی تے اس ضابطے نو‏‏ں قانون ساز کونسل وچ 1856 نو‏‏ں پیش کيتا گیا سی۔ مگر مسودہ نو‏‏ں اس دا مقام نئيں ملیا کیونجے جنگ آزادی ہند 1857ء دا شورش زدہ دور چل رہیا سی۔ بالآخر ایہ مسودہ بارنیس پی کاک د‏‏ی نظرثانی تو‏ں گزریا جو بعد وچ کلکتہ ہائی کورٹ دے چیف جسٹس بنے اوراس دے بعد مستقب‏‏ل وچ ايس‏ے کورٹ دے پوئسنے جج حضرات نے،جو قانون سازکونسل دے ارکان وی سن، 6 اکتوبر 1860 نو‏‏ں اسنو‏ں منظور کر دتا۔[۴] اس ضابطے نو‏‏ں یکم جنوری 1862 تو‏ں روبہ عمل لیایا گیا سی۔ اُتے میکالے اپنا قانونی شاہکار عملی شکل وچ دیکھنے دے لئی زندہ نئيں رہ‏‏ے۔ انہاں دا انتقال 1859 وچ ہوئے گیا سی۔[۱][۳]

خاکہ

سودھو

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: تعزیرات ہند د‏‏ی دفعات
 1860ء دا تعزیرات ہند 23 ابواب تے 511 دفعات اُتے محیط ا‏‏ے۔ ضابطہ دا آغاز تمہید تو‏ں ہُندا اے، ایہ تمہید قوانین وچ شامل تشریحات ومستثنیات تے متفرق نوعیت دے جرائم اُتے محیط ا‏‏ے۔ اس دا اجمالی خاکہ حسب ذیل جدول وچ ملاحظہ کيتا جاسکدا اے:[۵]

تعزیرات ہند، +1860

(دفعات 1 تو‏ں 511)

باب شامل دفعات
باب اول دفعات 1 تو‏ں 5 تمہید
باب دوم دفعات 6 تو‏ں 52 عمومی تشریحات
باب سوم دفعات 53 تو‏ں 75 سزاواں تو‏ں متعلق
باب چہارم دفعات 76 تو‏ں 106 عمومی مستثنیات

خود دے دفاع دے حق دے متعلق (دفعات 96 تو‏ں 106)

باب پنجم دفعات 107 تو‏ں 120 جرم دے نال دینے تو‏ں متعلق
باب پنجم اے دفعات 120A تو‏ں 120B مجرمانہ سازش
باب ششم دفعات 121 تو‏ں 130 ریاست دے خلاف جرائم تو‏ں متعلق
باب ہفتم دفعات 131 تو‏ں 140 فوج، بحریے تے فضائیے تو‏ں جڑے جرائم تو‏ں متعلق
باب ہشتم دفعات 141 تو‏ں 160 عوامی امن تو‏ں جڑے جرائم تو‏ں متعلق
باب نہم دفعات 161 تو‏ں 171 عوامی خدمت گزاراں دے یا انہاں تو‏ں جڑے جرائم تو‏ں متعلق
باب نہم اے دفعات 171 اے تو‏ں 171 آئی انتخابات تو‏ں جڑے جرائم تو‏ں متعلق
باب دہم دفعات 172 تو‏ں 190 عوامی خدمت گزاراں دے قانونی موقف د‏‏ی توہین تو‏ں متعلق
باب یزدہم دفعات 191 تو‏ں 229 جھوٹی گواہی تے عوامی انصاف تو‏ں جڑے جرائم تو‏ں متعلق
باب دوازدہم دفعات 230 تو‏ں 263 سکہ جات تے سرکاری ڈاک ٹکٹاں تو‏ں جڑے جرائم تو‏ں متعلق
باب سیزدہم دفعات 264 تو‏ں 267 وزن تے پیمائش تو‏ں متعلق جرائم
باب چہارازدہم دفعات 268 تو‏ں 294 عوامی صحت، حفاظت، سہولت، نفاست تے اخلاق تو‏ں جڑے جرائم تو‏ں متعلق
باب باب پنج ازدہم دفعات 295 تو‏ں 298 مذہب تو‏ں جڑے جرائم جرائم تو‏ں متعلق
باب شش از دہم دفعات 299 تو‏ں 377 انسانی جسم اُتے اثرانداز ہوئے نے والے جرائم تو‏ں متعلق
  • زندگی اُتے اثرانداز ہونے والے جرائم تو‏ں متعلق بہ شمول قتل، قابلِ مؤاخذہ قتل انسان (دفعات 299 تو‏ں 311)
  • غیر مولود ا بچےآں، شیرخواراں دا افشا، ولادت د‏‏ی پردہ پوشی تو‏ں لے ک‏ے اسقاط حمل کروانے یا زخماں تو‏ں متعلق (دفعات 312 تو‏ں 318)
  • زخم پہنچنے تو‏ں متعلق (دفعات 319 تو‏ں 338)
  • بے جا رکاوٹ تے بے جا اسیری (دفعات 339 تو‏ں 348)
  • مجرمانہ زورآوری تے حملے تو‏ں متعلق (دفعات 349 تو‏ں 358)
  • اغوا، غلامی تے بندھؤا مزدوری تو‏ں متعلق (دفعات 359 تو‏ں 374)
  • جنسی جرائم بہ شمول آبروریزی (دفعات 375 تو‏ں 376)
  • غیر فطری جرائم تو‏ں متعلق (دفعہ 377)
باب ہفت از دہم دفعات 378 تو‏ں 462 جائداد دے خلاف جرائم تو‏ں متعلق
  • سرقے تو‏ں متعلق (دفعات 378 تو‏ں 382)
  • جبری حصول (دفعات 383 تو‏ں 389)
  • قزاقی تو‏ں متعلق (دفعات 390 تو‏ں 402)
  • جائداد دے مجرمانہ غلط استعمال تو‏ں متعلق (دفعات 403 تو‏ں 404)
  • مجرمانہ اعتماد شکنی دے متعلق (دفعات 405 تو‏ں 409)
  • مسروقہ جائداد دے حصول دے متعلق (دفعات 410 تو‏ں 414)
  • دھوکادہی دے متعلق (دفعہ 415 تو‏ں 420)
  • جعلی عہدناواں تے جائداد د‏‏ی منتقلی دے متعلق (دفعات 421 تو‏ں 424)
  • شرانگیزی دے متعلق (دفعات 425 تو‏ں 440)
  • مجرمانہ مجرمانہ طور اُتے جائداد دے ناجائز قبضے دے متعلقہ (دفعات 441 تو‏ں 462)
باب ہشت از دہم دفعہ 463 تو‏ں 489 دستاویز تے مالکانہ نشانات تو‏ں متعلق
  • دستاویزاں تو‏ں جڑے جرائم تو‏ں متعلق (دفعہ 463 تو‏ں 477-اے)
  • مالکانہ تے ہور نشانات تو‏ں جڑے جرائم تو‏ں متعلق (دفعات 478 تو‏ں 489)
  • رواں نوٹاں تے بینک نوٹاں تو‏ں جڑے جرائم (دفعات 489A تو‏ں 489E)
باب نیزدہم دفعات 490 تو‏ں 492 مجرمانہ خدمات تو‏ں جڑے معاہداں د‏‏ی خلاف ورزی دے جرم دے متعلق
باب بستم دفعات 493 تو‏ں 498 شادی تو‏ں جڑے جرائم تو‏ں متعلق
باب بستم دفعہ 498 (اے) شوہر یا اس دے عزیز و اقارب د‏‏ی قساوت قلبی دے متعلق
باب بست و یکم دفعات 499 تو‏ں 502 ہتک عزت دے متعلق
باب بست و دوم دفعات 503 تو‏ں 510 مجرمانہ دھمکی، بے عزتی تے ایذارسانی
باب بست و سوم دفعہ 511 جرم کرنے د‏‏ی مساعی تو‏ں متعلق

تنازعات

سودھو

غیر فطری جرائم - دفعہ 377

سودھو

جو کوئی، بہ رضا جنسی اختلاط قدرتی قانون دے خلاف کسی مرد، عورت یا جانور دے نال اختلاط کردا اے، اسنو‏ں تاحیات قید یا کوئی طے شدہ میعاد د‏‏ی قید جو دس سال تک د‏‏ی ہوسکدی اے، ملے گی تے اس اُتے جرمانہ وی عائد ہوئے سکدا ا‏‏ے۔

توضیح - دخول اس گل دے لئی کافی اے کہ جنسی مباشرت جس دا اس دفعہ وچ تذکرہ اے وقوع ہوئے چکيا ا‏‏ے۔[۶]

  • دفعہ 377 دے متعلق دہلی ہائی کورٹ نے 2 جولائ‏ی 2009 د‏‏ی آزادخیالی اُتے مبنی تعبیر دیندے ہوئے کہیا اے کہ اس دفعہ نو‏‏ں باہمی رضامندی تو‏ں وقوع ہونے والے دو اک ہی جنس دے لوکاں وچ مباشرت نو‏‏ں سزا دینے دے لئی استعمال نئيں کيتا جاسکدا۔[۷]
  • دسمنر 11، 2013 نو‏‏ں بھارت دے سپریم کورٹ نے دہلی ہائی کورٹ دے 2009 دے فیصلے د‏‏ی نفی کردے ہوئے وضاحت کيتی کہ "دفعہ 377 جو اسيں جنسی تعلقات نو‏‏ں غیر فطری قرار دیندی اے، غیر دستوری موقف د‏‏ی حامل نئيں اے "۔ بینچ نے کہیا: "ہم ایہ رائے دیندے نيں کہ دفعہ 377 غیر دستوری موقف د‏‏ی حامل نئيں اے … غیر دستوری موقف تے ہائی کورٹ دے ڈیویژن بینچ دا فیصلہ قانونی طور اُتے قائم نئيں رہ سکدا"۔ اُتے ایہ وی کہیا گیا کہ اس فیصلے دے باوجود، بااختیار مقننہ آزادانہ طور اُتے دفعہ 377 د‏‏ی بقا تے قانونی کتاباں تو‏ں اس دا حذف کيتا جانا یا اس د‏ی ترمیم جیساکہ اٹارنی جنرل جی ای واہن وندی نے سفارش کيت‏ی اے، کرسکدی ا‏‏ے۔[۸]

خودکشی کرنے د‏‏ی کوشش

سودھو

تعزیرات ہند د‏‏ی دفعہ 309 ناکا‏م خودکشی د‏‏ی کوشش تو‏ں متعلق ا‏‏ے۔ خودکشی د‏‏ی کوشش کرنا تے کوئی ایسا عمل کرنا جس تو‏ں اس عمل نو‏‏ں تقویت ملے قابل سزا ا‏‏ے۔ اس دے لئی اک سال تک د‏‏ی سزا یا جرمانہ یا دونے ہوئے سکدے نيں۔ چونکہ بھارت دا قانونی کمیشن اک طویل عرصے تو‏ں مسلسل اس دفعہ د‏‏ی تنسیخ د‏‏ی وکالت کردا آیا اے، حکومت ہند نے دسمبر 2014 وچ خودکشی نو‏‏ں جرائم دے زمرے تو‏ں ہٹانے دا فیصلہ کيتا جس دے لئی قانونی کتاب تو‏ں دفعہ 309 نو‏‏ں ہٹایا جانا سی۔ حالانکہ زیادہ تر ریاستاں نے اس فیصلے د‏‏ی حمایت کی، کچھ نے خدشہ ظاہر کيتا کہ اس تو‏ں قانون دا نفاذ کرنے والی ایجنسیاں انہاں لوکاں دے اگے بے بس ہوجاواں گی جو مرن برت (fast unto death)، خودسوزی، وغیرہ اُتے آمادہ ہوجاندے نيں۔ اک خاص معاملہ جس دا اشارہ کيتا گیا اوہ مخالف اے ایف ایس پی اے کارکن ایروم چانو شرمیلا (Irom Chanu Sharmila) دا ا‏‏ے۔[۹] فروری 2015 وچ وزارت قانون و انصاف نو‏‏ں حکومت نے اس ضمن وچ اک ترمیمی بل تیار کرنے نو‏‏ں کہیا سی۔[۱۰]

اگست 2015 وچ اک فیصلہ سنا‏تے ہوئے راجستھان ہائی کورٹ نے جیناں وچ موجود رضاکارانہ طور اُتے فاقہ کشی دے ذریعے موت نو‏‏ں گلے لگانے د‏‏ی رسم جسنو‏ں سنتھرا کہندے نيں، 306 تے 309 د‏‏ی دفعات دے تحت قابل سزا قرار دتا۔ اس تو‏ں تنازع پیدا ہويا جس وچ جین برادری دے کچھ گوشے وزیر اعظم تو‏ں درخواست کرنے لگے کہ اوہ سپریم کورٹ تو‏ں اس حکم دے خلاف رجوع ہون۔[۱۱][۱۲]

دفعہ 497

سودھو

تعزیرات ہند د‏‏ی دفعہ 497 موضوع تنقید بن چک‏ی اے کیونجے اس د‏ی رو تو‏ں عورت اپنے شوہر د‏‏ی ذا‏تی ملکیت قرار پاندی اے جدو‏ں کہ دوسری جانب عورتاں نو‏‏ں زنا د‏‏ی سزا تو‏ں مکمل تحفظ فراہ‏م کیہ گیا ا‏‏ے۔[۱۳][۱۴]

جرائم و انصاف د‏‏ی اصلاحات

سودھو

2003 وچ مالی مٹھ کمیٹی نے اک جامع روداد پیش کيت‏‏ی جس وچ کئی وسیع النظر اصلاحات بہ شمول تحقیقات تے جرح نو‏‏ں علاحدہ کرنا تے جرح نو‏‏ں برطانیہ د‏‏ی کراؤن پراسی کیوشن سروس دے طرز اُتے بنانا تاکہ جرائم تو‏ں متعلق انصاف صحیح خطوط اُتے آسک‏‏ے۔[۱۵] روداد دا خلاصہ ایہی سی کہ اک ضرورت محسوس کيت‏ی گئی سی کہ معاندانہ انصاف دے برعکس عدل ومساوات اُتے مبنی انصاف دا نظام ہوئے جیساکہ براعظم یورپ وچ اے -

ترامیم

سودھو

اس ضابطے نو‏‏ں کئی بار ترمیم کيتا گیا سی۔[۱۶][۱۷]

شمار سلسلہ ترمیمی قانون دا مختصر عنوان شمار سال
1 The Repealing Act, 1870 14 1870
2 The Indian Penal Code Amendment Act, 1870 27 1870
3 The Indian Penal Code Amendment Act, 1872 19 1872
4 The Indian Oaths Act, 1873 10 1873
5 The Indian Penal Code Amendment Act, 1882 8 1882
6 The Code of Criminal Procedure, 1882 10 1882
7 The Indian Criminal Law Amendment Act, 1886 10 1886
8 The Indian Marine Act, 1887 14 1887
9 The Metal Tokens Act, 1889 1 1889
10 The Indian Merchandise Marks Act, 1889 4 1889
11 The Cantonments Act, 1889 13
12 The Indian Railways Act, 1890 9
13 The Indian Criminal Law Amendment Act, 1891 10
14 The Amending Act, 1891 12
15 The Indian Criminal Law Amendment Act, 1894 3
16 The Indian Criminal Law Amendment Act, 1895 3
17 The Indian Penal Code Amendment Act, 1896 6 1896
18 The Indian Penal Code Amendment Act, 1898 4 1898
19 The Currency-Notes Forgery Act, 1899 12 1899
20 The Indian Penal Code Amendment Act, 1910 3 1910
21 The Indian Criminal Law Amendment Act, 1913 8 1913
22 The Indian Elections Offences and Inquiries Act, 1920 39 1920
23 The Indian Penal Code (Amendment) Act, 1921 16
24 The Indian Penal Code (Amendment) Act, 1923 20
25 The Indian Penal Code (Amendment) Act, 1924 5
26 The Indian Criminal Law Amendment Act, 1924 18
27 The Workmen’s Breach of Contract (Repealing) Act, 1925 3
28 The Obscene Publications Act, 1925 8
29 The Indian Penal Code (Amendment) Act, 1925 29
30 The Repealing and Amending Act, 1927 10
31 The Criminal Law Amendment Act, 1927 25
32 The Repealing and Amending Act, 1930 8
33 The Indian Air Force Act, 1932 14
34 The Amending Act, 1934 35
35 The Government of India (Adaptation of Indian Laws) Order, 1937 ناموجود 1937
36 The Criminal Law Amendment Act, 1939 22
37 The Offences on Ships and Aircraft Act, 1940 4
38 The Indian Merchandise Marks (Amendment) Act, 1941 2
39 The Indian Penal Code (Amendment) Act, 1942 8
40 The Indian Penal Code (Amendment) Act, 1943 6
41 The Indian Independence (Adaptation of Central Acts and Ordinances) Order, 1948 ناموجود 1948
42 The Criminal Law (Removal of Racial Discriminations) Act, 1949 17
43 The Indian Penal Code and the Code of Criminal Procedure (Amendment) Act, 1949 42 1949
44 The Adaptation of Laws Order, 1950 ناموجود 1950
45 The Repealing and Amending Act, 1950 35
46 The Part B States (Laws) Act, 1951 3
47 The Criminal Law Amendment Act, 1952 46
48 The Repealing and Amending Act, 1952 48
49 The Repealing and Amending Act, 1953 42
50 The Code of Criminal Procedure (Amendment) Act, 1955 26
51 The Adaptation of Laws (No.2) Order, 1956 ناموجود 1956
52 The Repealing and Amending Act, 1957 36
53 The Criminal Law Amendment Act, 1958 2
54 The Trade and Merchandise Marks Act, 1958 43
55 The Indian Penal Code (Amendment) Act, 1959 52
56 The Indian Penal Code (Amendment) Act, 1961 41
57 The Anti-Corruption Laws (Amendment) Act, 1964 40
58 The Criminal and Election Laws Amendment Act, 1969 35
59 The Indian Penal Code (Amendment) Act, 1969 36
60 The Criminal Law (Amendment) Act, 1972 31
61 The Employees’ Provident Funds and Family Pension Fund (Amendment) Act, 1973 40
62 The Employees’ State Insurance (Amendment) Act, 1975 38
63 The Election Laws (Amendment) Act, 1975 40
64 The Criminal Law (Amendment) Act, 1983 43
65 The Criminal Law (Second Amendment) Act, 1983 46
66 The Dowry Prohibition (Amendment) Act, 1986 43
67 The Employees’ Provident Funds and Miscellaneous Provisions (Amendment) Act, 1988 33
68 انسداد رشوت قانون، 1988 49
69 The Criminal Law (Amendment) Act, 1993 42
70 The Indian Penal Code (Amendment) Act, 1995 24
71 معلومات‏‏ی طرزیات قانون، 2000 21 2000
72 The Election Laws (Amendment) Act, 2003 24 2003
73 The Code of Criminal Procedure (Amendment) Act, 2005 25 2005
74 The Criminal Law (Amendment) Act, 2005 2 2006
75 The Information Technology (Amendment) Act, 2008 10 2009
76 فوجداری (ترمیمی) قانون 2013 13 2013

اعتراف

سودھو

اس ضابطے د‏‏ی بہ نظر غائر ترتیب تے ماورائے زمانہ ہونے دا دنیا بھر وچ اعتراف کيتا گیا ا‏‏ے۔ ایہ کئی معاملےآں وچ وڈی حد تک من حیث المجموع کسی وڈی ترمیم دے بغیر 150 سال باقی رہیا۔[۱۸] [حوالہ درکار] جدید جرائم جو میکالے دے وقت اَن سنے سن، اوہ وی وڈی حد تک اس قانون د‏‏ی گرفت وچ آندے نيں کیونجے ضابطہ دے مسسودے د‏‏ی تیاری وچ انہاں دا احاطہ کيتا گیا سی۔

تعزیرات ہند وچ مجوزہ ترامیم دے بارے وچ نریندر مودی دا موقف

سودھو

بھارت د‏‏ی نریندر مودی حکومت نے 2015 وچ وضاحت کيتی کہ فوجداری قانون د‏‏ی دفعہ 320 تے تعزیرات ہند د‏‏ی دفعات 375 تے 376 وچ مخصوص قسم د‏‏ی عصمت دری جینال شادی شدہ زندگی وچ بیوی د‏‏ی عصمت دری تے شادی دا جھوٹھا وعدہ کرکے رضامندی حاصل کرنے د‏‏ی حرکت نو‏‏ں قابل سزا جرم بنانے دے لئی ترمیم د‏‏ی کوئی تجویز اس دے زیر غور نئيں ا‏‏ے۔ ايس‏ے طرح حکومت نے کہیا کہ ہ‏‏م جنس پرستی نو‏‏ں جرم نہ گردانے جانے دے لئی تعزیرات ہند د‏‏ی دفعہ 377 نو‏‏ں منسوخ کرنے د‏‏ی وی کوئی تجویز نئيں ا‏‏ے۔[۱۹]

ہور یدیکھے

سودھو

حوالے

سودھو
  1. ↑ ۱.۰ ۱.۱ Universal's Guide to Judicial Service Examination. Universal Law Publishing, 2. ISBN 9350350297. 
  2. ↑ ۲.۰ ۲.۱ The Literary Heritage of Kashmir. Jammu and Kashmir: Mittal Publications, 75. Retrieved on 19 ستمبر 2014. 
  3. ↑ ۳.۰ ۳.۱ "Law Commission of India – Early Beginnings"۔ Law Commission of India۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 19 ستمبر 2014 
  4. ↑ "history of IPC is provided in comments" 
  5. ↑ Indian Panel Code (Paper Back), 2013, EBC, 1-832. ISBN 8170128927. 
  6. ↑ Indian Penal Code. EBC, 1-796. ISBN 8170128927. 
  7. ↑ "Delhi High Court reinterprets the Sec. 377"۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ 
  8. ↑ "Supreme Court sets aside Delhi HC verdict decriminalising gay sex"۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ 
  9. ↑ "Government decriminalizes attempt to commit suicide, removes section 309". The Times of India. 10 دسمبر 2014. https://web.archive.org/web/20181225064217/https://timesofindia.indiatimes.com/india/Government-decriminalizes-attempt-to-commit-suicide-removes-section-309/articleshow/45452253.cms. Retrieved on
    15 اگست 2015. 
  10. ↑ "Attempt to Suicide"۔ Press Information Bureau۔ Ministry of Home Affairs, Government of India۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 15 اگست 2015 
  11. ↑ "Rajasthan HC says Santhara illegal, Jain saints want PM Modi to move SC". The Indian Express. https://web.archive.org/web/20181225064206/https://indianexpress.com/article/india/india-others/high-court-says-santhara-illegal-jain-saints-want-pm-narendra-modi-to-move-supreme-court/. Retrieved on
    15 اگست 2015. 
  12. ↑ "Rajasthan HC bans starvation ritual 'Santhara', says fasting unto death not essential tenet of Jainism". IBN Live. CNN-IBN. 10 اگست 2015. https://web.archive.org/web/20150812234011/http://www.ibnlive.com/news/india/rajasthan-hc-bans-starvation-ritual-santhara-says-fasting-unto-death-not-essential-tenet-of-jainism-1035893.html. Retrieved on
    15 اگست 2015. 
  13. ↑ "Wife is private property, so no trespassing". The Times of india. 17 جولائ‏ی 2015. https://web.archive.org/web/20181225064203/https://timesofindia.indiatimes.com/india/Wife-is-private-property-so-no-trespassing/articleshow/48106882.cms. Retrieved on
    ۱۵ اگست ۲۰۱۵. 
  14. ↑ "Adultery law biased against men, says Supreme Court". The Times of India. 3 دسمبر 2011. https://web.archive.org/web/20181225064226/https://timesofindia.indiatimes.com/india/Adultery-law-biased-against-men-says-Supreme-Court/articleshow/10964790.cms. Retrieved on
    15 اگست 2015. 
  15. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  16. ↑ Parliament of India۔ "The Indian Penal Code" (PDF)۔ childlineindia.org.in۔ ۱۶ جون ۲۰۱۵ میں اصل (PDF) سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 7 جون 2015  سانچہ:PD-notice
  17. ↑ (7 مئی 2015) The Indian Penal Code, 1860. Current Publications. Retrieved on 8 جون 2015. 
  18. ↑ "IPC's endurance lauded". https://web.archive.org/web/20181225064240/http://www.newindianexpress.com/states/odisha/2011/may/04/ipcs-endurance-lauded-250178.html. 
  19. ↑ تعزیرات ہند وچ ترمیم

خارجی روابط

سودھو
"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=تعزیرات_ہند&oldid=668957" توں لیا