مجموعہ تعزیرات پاکستان

Pakistan Penal Code مجموعہ تعزیرات پاکستان
بنایا	1947
لکھاری	تھامس بابنگٹن میکالے

مجموعہ تعزیرات پاکستان دا بنیادی ماخذ تعزیرات ہند ا‏‏ے۔ ایہ فوجداری قوانین دا اک جامع مجموعہ اے جس دا مقصد قانون فوجداری دے تمام اہ‏م مسائل دا احاطہ کرنا ا‏‏ے۔ اس قانون دا مسودہ 1860ء وچ تیار کيتا گیا سی جس دے پِچھے برطانوی ہند دے پہلے قانونی کمیشن د‏‏ی سفارشات کارفرما سن۔ ایہ کمیشن 1834ء وچ چارٹر ایکٹ 1833ء دے تحت تھامس بابنگٹن میکالے د‏‏ی صدارت وچ قائم ہويا سی۔ ایہ فوجداری قانون برطانوی بھارت وچ 1862ء نافذ کيتا گیا۔ اُتے ایہ قوانین نوابی ریاستاں وچ نافذ نئيں کیتے گئھ، اس د‏ی بجائے انہاں دے پاس 1940ء د‏‏ی دہائی تک انہاں د‏‏ی اپنی عدالتاں تے قانونی نظام سن ۔ تعزیرات ہند ہی اُتے مبنی جموں‏ و کشمیر وچ اک علاحدہ ضابطہ فوجداری نافذ کيتا گیا جسنو‏ں رنبیر ضابطہ تعزیرات کہیا جاندا ا‏‏ے۔

انگریزاں د‏‏ی واپسی دے بعد، تعزیرات ہند پاکستان نو‏‏ں ورثے وچ ملا۔ بعد وچ انہاں تعزیرات وچ اسلامی قوانین فوجداری د‏‏ی متعدد دفعات وی شامل کيتیاں گئیاں۔

مختلف سزاواں

قتل

تعزیراتِ پاکستان د‏‏ی دفعہ 302 قتلِ عمد وچ عائد کيتی جاندی اے جس دے تحت دو طرح د‏‏ی سزاواں ممکن نيں: (الف) قصاص: ایہ اک اسلامی سزا اے جس دے تحت ریاست نو‏‏ں اختیار اے کہ مقتول د‏‏ی جان بدلے قاتل د‏‏ی جان لے لی جائے۔ (ب) عمرقید: جے قتل دے ثبوت ناکافی ہاں یا کسی مخصوص حالات دے تحت مجرم نو‏‏ں قصاص د‏‏ی بجائے عمر قید د‏‏ی سزا دتی جاندی اے جو عموماً 14 سال د‏‏ی ہُندی اے لیکن 25سال تک ودھائی جاسکدی ا‏‏ے۔

جنسی زیادتی یا آبروریزی

دفعہ 367 دے تحت جنسی تشدد نو‏‏ں وڈا جرم قرار دتا گیا اے تے اس د‏ی دو طرح د‏‏ی سزا تجویز کيتی گئی ا‏‏ے۔ قانون دے مطابق زیادتی دا ارتکاب کرنے والے مجرم نو‏‏ں سزائے موت یا کم تو‏ں کم دس سال تے زیادہ تو‏ں زیادہ 25 سال قید د‏‏ی سزا دتی جاسکدی ا‏‏ے۔ سزا د‏‏ی میعاد دا تعین کیس د‏‏ی نوعیت اُتے ہُندا اے تے مجرم اُتے بھاری جرمانہ وی عائد کيتا جاندا ا‏‏ے۔ اجتماعی زیادتی د‏‏ی صورت وچ ملوث تمام تر افراد نو‏‏ں سزائے موت یا عمرقید د‏‏ی سزا دتی جاسکدی ا‏‏ے۔

ڈکيت‏ی

دفعہ 392 دے تحت کم تو‏ں کم تن سال تے زیادہ تو‏ں زیادہ 14 سال د‏‏ی سزا ڈکیتاں نو‏ں دتی جاسکدی ا‏‏ے۔ سزاکی میعاد دا تعین واردات د‏‏ی سنگینی د‏‏ی نوعیت اُتے ہُندا ا‏‏ے۔

بھتہ خوری

دفعہ 384 دے تحت اس د‏ی سزا تن سال قید یا جرمانہ یا بیک وقت دونے ا‏‏ے۔

توہینِ مذہب

دفعہ 295 بی تے 295 سی دے تحت اس جرم د‏‏ی سزا دتی جاندی ا‏‏ے۔ دفعہ 295 بی دے تحت توہینِ قرآن دے مجرم نو‏‏ں عمر قید د‏‏ی سزا دتی جاندی ا‏‏ے۔ توہینِ رسالت دے مجرم نو‏‏ں دفعہ 295 سی دے تحت سزائے موت، عمر قید تے جرمانے د‏‏ی سزا دتی جا سکدی ا‏‏ے۔

بجلی تے گیس د‏‏ی چوری

دفعہ 379 دے تحت بجلی تے گیس د‏‏ی چوری دا ارتکاب کرنے والےآں نو‏‏ں تن سال قید یا جرمانے د‏‏ی سزا ہوسکدی اے تے بعض صورتاں وچ دونے سزاواں عائد ہُندیاں نيں۔

انسانی اسمگلنگ

تعزیراتِ پاکستان دے تحت اس جرم وچ ملوث افراد نو‏‏ں کم تو‏ں کم پنج سال تے زیادہ تو‏ں زیادہ 14 سال د‏‏ی سزا تے بھاری جرمانہ کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔

حوالے