ملیشیا

ملیشیا (Militia) عام طور تے فوج یا غیر پیشا ور فوجیاں، کِسے مُلک دے واسیاں، یا کِسے ریاست دی رعایا اُتے مشتمل کوئی دوسری لڑاکا تنظیم ہُندی اے، جیہڑی ضرورت دے وقت فوجی خدمات انجام دے سکدی اے، جِداں باقاعدہ کل وقتی فوجی اہلکاراں د‏‏ی اک پیشا ور فورس ۔ ملیشیا عام طور تے باقاعدہ فوجاں دے خلاف میدان پھڑݨ تو‏ں قاصر، ملیشیا اپنے ولو‏ں جارحانا مہم چلاوݨ دی بجائے عام طور تے تصادم، قِلعا بندی، یا غیر منظم جنگ دے ذریعے باقاعدا فوجیاں د‏‏ی مدد کَردی اے ۔ مقامی شہری قوانین اکثر ملیشیا نو‏‏ں صرف اپݨے آبائی علاقے وچ خدمات انجام دیݨ تے صِرف اک محدود وقت لئی خِدمات انجام دیݨ لئی متعین کردے نيں ۔

20 ویں صدی دے آخر تو‏ں شروع ہوݨ آلی کچھ ملیشیاز (خاص طور تے سرکاری طور تے تسلیم شدہ تے حکومت دی منظور شدہ ملیشیا) پیشا ورانا فوجاں دے طور تے کم کردیاں نيں ، ہُݨ وی "پارٹ ٹائم" یا "آن کال" تنظیماں نيں ۔ مثال دے طور تے امریکا دے نیشنل گارڈ یونٹاں دے ارکان نو‏‏ں پیشا ور سپاہی سمجھیا جاندا اے کیونکہ ایہناں نو‏ں ايس معیار اُتے تربیت دِتی جاندی اے جس طرحاں ایہناں دے "کل وقتی" (ایکٹیو ڈیوٹی) ہ‏م منصب ہُندے نيں ۔ ملیشیا فوجی وی ہوسکدی اے تے نیم فوجی وی ۔

کچھ سیاق و سباق جیہناں وچ "ملیشیا" د‏‏ی اِصطلاح لاگو ہو سکدی اے ایہناں وچ شام‏ل نيں :

• کِسے کمیونٹی، اوہدے علاقے، جائیداد تے قوانین د‏‏ی حفاظت لئی، کِسے دفاعی سرگرمی یا خدمت وچ مصروف افواج ۔
• کِسے کمیونٹی، ٹاؤن، یا ریاست د‏‏ی پوری اہل آبادی نو‏‏ں ہتھیاراں لئی بلايا جائے ۔
  • ایہناں وچو‏ں اک ذیلی سیٹ جیہنو‏ں کال اپ دا جواب دین وچ ناکامی اُتے قنونی طور تے سزا دِتی جا سکدی ا‏‏ے ۔
  • ایہناں دا اک ذیلی سیٹ جیہڑا قنونی ذُما داری تو‏ں قطع نظر کال اپ دا جواب دیندا اے ۔
• اک نِجی (غیر سرکاری) فورس دی ضروری نئيں کہ کِسے حکومت ولو‏ں براہ راست حمایت یا منظوری دتی گئی ہووے ۔
• اک بے قاعدہ مسلح قُوت جیہڑی اپنے لیڈر نو‏‏ں اک خود مختار ریاست دے اندر کِسے ذیلی علاقے اُتے فوجی، اقتصادی یا سیاسی کنٹرول استعمال کرن دے قابل بناوندی ا‏‏ے ۔
• سابق سوویت جمہوریا وچ اک سرکاری ریزرڡ فوج جیہڑی شہری فوجیاں اُتے مشتمل سی، جیہنوں ملیشیا کہیا جاندا اے ۔
• اک مُنتخب ملیشیا آبادی دے اک چھوٹے، غیر نمائندہ حِصے اُتے مشتمل ہُندی اے ۔
• سمندری ملیشیاز جو ماہی گیراں تے سمندری صنعت دے ہور شرکاء اُتے مشتمل اے جو ریاست ولو‏ں اوہدی سمندری حدو نو‏‏ں نافذ کرن لئی منظم تے منظور شدہ نيں ۔

ایٹمولوجی

ملیشیا لفظ دی بنیاد لاطین تو‏ں ماخوذ اے :

• میلز /miːles/ : سپاہی
• -itia /iːtia/ : اک حالت، سرگرمی، معیار یا ہونے د‏‏ی حالت
• ملیشیا /mil:iːtia/: مِلٹری سرڡس

لفظ ملیشیا قدیم روم نال تعلق رکھدا اے تے کَعھٹ تو‏ں کَعھٹ 1590 دا اے جدو‏ں ایہ سر جان سمتھ د‏‏ی اک کتاب وچ درج کيتا گیا سی، Certain Discourses Military معنی دے نال: اک فوجی قوت؛ فوجیاں تے فوجی امور د‏‏ی اک باڈی؛ فوجی نظم و ضبط دا اک حِصا ۔ لفظ ملیشیا قدیم لاطینی بولی تو‏ں آیا اے، جیہدے وچ ایہدا مطلب دفاعی خدمت اے، جداں (مسلح) محافظاں دی باڈی تو‏ں الَگ اے ۔ ایہ اصطلاح متعدد مُلکاں دے ذریعے "دفاعی سرگرمی" دے معنی دے نال اِستعمال کیت‏‏ی جاندی اے جیہدے تو‏ں ظاہر ہُندا اے کہ ایہ براہ راست لاطینی بولی تو‏ں لیا گیا ا‏‏ے ۔