اورخان اول
| ||||
---|---|---|---|---|
(عثمانی ترک وچ: اورخان غازى) | ||||
جم | 6 فروری 1281
| |||
وفات | فروری 1362 (80–81 سال) | |||
مدفن | برصہ | |||
زوجہ | نیلوفر خاتون اسپورچہ خاتون تھیوڈورا خاتون | |||
اولاد | مراد I | |||
والد | عثمان I | |||
والدہ | مال خاتون | |||
بہن/بھائی | ||||
خاندان | عثمانی خاندان | |||
ہور معلومات | ||||
پیشہ | بیگ | |||
مادری زبان | پراݨی اناطولی ترکی | |||
پیشہ ورانہ زبان | پراݨی اناطولی ترکی ، عربی | |||
دستخط | ||||
ترمیم |
اورخان (1284ء - 1359ء ) یا اورخان غازی سلطنت عثمانیہ دا دوجا سلطان سی ۔ اس نے 1326ء توں 1359ء تک راج کیتا ۔ اس نے لیندے اناطولیہ دا چوکھا پاسہ اپنے راج اندر لیایا۔ تے اس دے ویلے چ پہلی واری ترک فوجاں یورپ چ داخل ہوئیاں ، جدوں اس دے پتر سلیمان پاشا نے گیلی پولی تے مل ماریا۔ دنیا چ پہلی منظم فوج قرار دتی جان والی ینی چری وی اس دے ویلے چ بنائی گئی ، جس چ مفتوحہ علاقیاں دے غیرمسلم غلام نوجواناں نوں اسلام قبول کرن دے بعد بھرتی کیتا جاندا سی ۔ اورخان 75 ورہیاں دا ہو کے 1359 نوں مریا اسنے 30 ورے راج کیتا ۔
اورہان غازی سلطنتِ عثمانیہ دے دوسرے سلطان سن جو کہ 1281 عیسوی وچ پیدا ہوئے۔ 1326 عیسوی وچ عثمان غازی دی وفات دے بعد اورہان نے سلطنت دی باگ ڈور سنبھالی بعض تاریخی محقق دعویٰ کردے نيں کہ درحقیقت اورہان ہی سلطنتِ عثمانیہ دے بانی نيں۔ اورہان غازی سلطنت دے معاملات تے فتوحات وچ اپنے والد دی حکمتِ عملی نوں ملحوظِ خاطر رکھدے۔ 1327 عیسوی وچ انہاں نے نیکومیڈیا شہر فتح کیا. جسنوں اج “ازمت” دے ناں توں موسوم کيتا جاندا اے۔ اورہان غازی نے ایتھے پہلی اسلامی یونیورسٹی دی بنیاد رکھی۔
فتوحات
سودھو1366عیسوی وچ موڈرنو تے گیمبلک شہر فتح ہوئے۔ بعد وچ انہاں نے کریسی شہر فتح کيتا۔ اورہان صرف اپنی سلطنت پھیلانے دے لئی جنگاں دے حق وچ نئيں سن ۔ ایہی وجہ اے کہ کاریسی شہر نوں فتح کرنے دے بعد انہاں نے اگلے 20 سال تک فتح یافتہ شہراں اُتے اپنی سلطنت برقرار رکھنے نوں ترجیح دتی۔ اورہان نے نويں فتح یافتہ تمام شہراں وچ خاص طور اُتے سلطنت عثمانیہ دے راجگڑھ برصہ وچ مسیتاں، مدرسے تے سرائے تعمیر کروائے۔ ايسے لئے برصہ اک اہم اسلامی مرکز بن گیا۔
1356 ء وچ اورہان نے انقرہ شہر فتح کيتا۔ سلطان اورہان قسطنطنیہ دی فتح دے بارے وچ پیغمبر اکرم صلی اللہ علیہ وسلم دے قول نوں پورا کرنا چاہندے سن ۔ جس دے لئی انہاں نے 1358 عیسوی وچ ترنات دے قلعے “گلیپولی” دی بندرگاہ فتح کی. جتھے جِنقلہ ، ابسالہ تے روڈوستو دے قلعے آباد سن ۔ اس فتح نے بعد وچ قسطنطنیہ نوں فتح کرنے دی کوشش کرنے والے ہر سلطان دی مدد کيتی۔
پہلی اسلامی فوج
سودھوسلطان اورہان دا سب توں اہم کم مستقل اسلامی فوج (آرمی) دی تشکیل تھا. کیونجے اس فعل توں پہلے جنگ دے وقت لوک اپنی مرضی توں جمع ہوئے سن ۔ اس نويں فوج دا ناں “جنیسری” رکھیا گیا تھا. جس دا مطلب اے اک نويں بٹالین۔ اس فوج نوں پہلی منظم فوج دے طور اُتے وی پہچانا جاندا اے۔
اورہان غازی دے خلاف پروپیگنڈہ
سودھوکچھ متعصب مورخین نے غلط پروپیگنڈا کردے ہوئے اورہان اُتے الزام لگانے دی کوشش کيتی کہ ایہ عظیم اسلامی فوج چائلڈ ٹیکس دے ناں اُتے نصرانی عوام دے بچےآں نوں کھو کر تے زبردستی اسلام وچ تبدیل کرکے تشکیل دتی گئی سی۔ اس جھوٹی کہانی نوں اورہان تے مراد خان دی تریخ وچ زبردستی شامل کيتا گیا سی. لیکن حقیقت بالکل مختلف اے۔ کسی شخص نوں زبردستی مسلمان کرنے دا تصور اسلام وچ نئيں اے۔ حقیقت ایہ اے کہ انہاں تمام جنگاں تے لڑائیاں وچ بہت سارے بچے اپنے والدین توں وکھ ہوگئے سن ۔
عثمانی سلاطین نے ترقی یافتہ ، خوشحالی تے نظم و ضبط دے لئی گلی کوچےآں وچ گھمدے آوارہ بچےآں نوں روشن مستقبل دی ضمانت دی۔ انہاں نوں فکری، ادبی تے دینی تعلیم دتی گئی۔ علمائے کرام تے مفکرین نے انہاں دے دلاں وچ وفاداری، مذہب دے تحفظ تے اللہ دے لئی لڑائی دے جذبے نوں ودھایا۔ ایہی وجہ اے کہ جدوں وی اوہ کسی میدان جنگ وچ جاندے تاں انہاں دا نعرہ ہُندا سی کہ یا تاں غازی بنیاں گے یا فیر شہید ہوجاواں گے۔
مسلماناں دی فتوحات تے بار بار نصرانی لوکاں دی ناکامیاں نے متعصبانہ مورخین نوں الزامات دے ذریعہ مسلم تریخ نوں بدنام کرنے اُتے مجبور کيتا۔ افسوسناک امر ایہ اے کہ ساڈے متعدد مسلم مورخین وی انہاں متعصبانہ مورخین توں متاثر نيں جس دی وجہ توں انہاں نے ساڈے اسکولاں ، کالجاں تے یونیورسٹیاں وچ ایسی جھوٹی کہانیاں سناواں جنہاں دا اسلامی عثمانی سلطنت توں کوئی تعلق نئيں اے۔
اور خان I | |
عثمانی سلطان | |
راج ویلہ: | 1324–1362 |
انتقال و مقبرہ
سودھواورہان غازی نے سلطنت عثمانیہ وچ مغربی اناطولیہ دا وڈا حصہ شامل کیا. تے پہلی بار ترک فوج انہاں دے دور وچ یورپ وچ داخل ہوئی۔ انہاں دے دور وچ سلطنت عثمانیہ دی شہرت دوگنی ہوگئی۔ اورہان دا انتقال 1360 عیسوی وچ ہويا تے انہاں دا مقبرہ اج تک برصہ وچ واقع اے۔