افغانستان چ سکھ دھرم

افغانستان وچ سکھ دھرم چھوٹی آبادی تک محدود اے، مکھ طور تے پرمکھ شہراں،  جلال آباد، کابل اتے قندھار  وچ کافی افغان سکھ ہن۔  ایہہ سکھ افغان شہری ہن جو پشتو، اتے دری فارسی، ہندی جاں پنجابی بولدے ہن۔اوہناں دی کل آبادی لگبھگ 1200 پروار جاں 8000 میمبر ہن۔

اک سکھ  دوکان مالککابل، افغانستان۔

موجودگی

کابل

1990 ویاں دے افغان سول جنگ دوران، کابل دے اٹھ گوردواریاں وچوں ست تباہ ہو گئے سن۔ کابل دے کرت پروان حصہ وچ واقع گردوارہ کرت پروان ہی باقی اے۔

جلال آباد

2001 دے وچ، جلال آباد وچ 100 سکھ پروار، کل 700 لوک سن، جو دو وڈے گوردواریاں وچ جاندے سن۔ دنتکہانی دسدی اے کہ سبھ توں پرانے گردوارے گرو نانک دیو دی پھیری نوں یاد کرن لئی بنائے گئے سن۔

قندھار

قندھار دی اک چھوٹی سکھ سنگت اے، 2002 وچ صرف 15 پروار اتھے رہندے سن۔

اتہاس

مڈھلا اتہاس

کجھ مڈھلے مقامی سکھاں نے وپاری مقصداں لئی افغانستان وچ بستیاں قائم کیتیاں اتے اوہناں دی سنبھال کیتی۔ بعد وچ، افغان درانی سلطنت  اتے سکھ مسلاں اتے راج وچالے ٹکراؤ تناء دا کارن بن گیا۔19 ویں صدی وچ افغانستان وچ کئی اپریشناں وچ برطانوی راج دی فوج وچ وی سکھاں نے سیوا کیتی سی۔

گھریلو جنگ

1980 دے دہاکے وچ افغانستان وچ سوویت جنگ دے دوران، بہت سارے افغان سکھ بھارت بھجّ گئے جتھے سکھ بھائیچارے دی چنگی جماوٹ اے؛ 1992 وچ نجیب اللہ سرکار دے ڈگن توں بعد دوجی وار ایہہ گل ہوئی۔ پورے دیس وچ کابل دے گرودوارہ کرت پروان نوں چھڈّ کے باقی سبھ سکھ گردوارے 1990 دی افغان گھریلو جنگ وچ تباہ ہو گئے سن۔

طالبان دے ماتحت، سکھ مقابلتاً برداشت مذہبی گھٹ گنتی سی اتے اوہناں نوں اپنے دھرم دی پالنا کرن دی اجازت سی۔  حالانکہ، طالبان نے مرتکاں دے سسکار دی مناہی کیتی سی اتے شمشان توڑ دتے سی۔ اس توں علاوہ، سکھاں نوں خود دی پچھان دسن لئی پیلی پٹی جاں چنیاں لین دی تائید سی۔

کرزئی انتظامیہ

گرودوارہ کرت پروان دا اندرونی حصہ۔ 

پرمپرا مطابق سکھ اپنے مردے دا داہ سسکار کردے ہن، اتے اس کم نوں اسلام وچ بے ادبی منیا جاندا اے۔ سسکار سکھ افغاناں وچ اک وڈا مدعا بن گیا اے، کیونکہ روائتی شمشان گھاٹاں نوں مسلماناں نے خاص طور اُتے کابل دے کالیچا علاقے وچ مل لیا اے، جس نوں سکھ اتے ہندو اک صدی توں زیادہ ویلے توں ورتدے سی۔ 2003 وچ سکھاں نے شمشان گھاٹ دی گھاٹ بارے افغان سرکار نوں شکایت کیتی جس نے اوہناں نوں اک عورت دے سریر نوں آخری سسکار کرن لئی پاکستان بھیجن لئی مجبور کیتا سی۔ اس توں بعد مذہبی معاملیاں دے وزیر نے مدعے دی جانچ کیتی۔ بھاویں کہ 2006 وچ شمشان بھومیاں سکھ کنٹرول وچ واپس آؤن دی رپورٹ ملی سی، حالانکہ 2007 وچ مقامی مسلماناں نے اک کمیونٹی لیڈر دا داہ-سنسکار کرن دوران سکھاں دی کتھت طور تے کٹمار کیتی، اتے انتم-سنسکار صرف پولیس سرکھیا تحت سرے چڑھیا گیا۔ 2010 تک، کابل وچ سسکار کرن دی اجے وی مقامی لوکاں ولوں نامنظور ہون دی خبر سی۔

ڈائسپورا

1990 توں پہلاں، افغان سکھ آبادی 50,000 دے قریب سی۔ 2013 وچ، اتھے قریب 800 پروار سن جنہاں وچوں 300 پروار کابل وچ رہندے سن۔ افغانستان دے سکھ لیڈراں دا دعوہ اے کہ سکھاں دی کل گنتی 3,000 اے۔ بہت سارے سکھ پریواراں نے بھارت، شمالی امریکہ، یورپی یونین، برطانیہ، پاکستان سمیت ہورناں ملکاں وچ پرواس کرنا بہتر سمجھیا اے۔

اُگھے افغان سکھ

• اوتار سنگھ،افغانستان دی نیشنل اسمبلی دا میمبر۔
• انارکلی کور ہوناریار، افغان آزاد انسانی اختیار کمیشن دی میمبر اتے 2009 ریڈیو فری یورپ افغانستان دی "سال دا انسان"

ایہہ وی ویکھو

• افغانستان وچ پنجابی
• افغانستان چ بدھ مت