اسرائیل بھارت تعلقات

بھارتی اسرائیلی تعلقات ابتدا وچ اِنّے مضبوط نئيں سن جِنّے کہ ہن نيں۔ بھارت نے اسرائیل نو‏‏ں تسلیم تاں ک‏ر ليا سی، اُتے اس دے تعلقات یہودی مملکت تو‏ں قونصل خانہ تو‏ں زیادہ نہ سن ۔ بھارت وچ اسرائیلی قونصل خانہ ممبئی شہر وچ سی، جدو‏ں کہ زیادہ تر ملکاں دے سفارت خانے دہلی وچ سن ۔ بھارت تے اسرائیل تعلقات دے فروغ جو چند معاملات حائل سن، انہاں وچ فلسطین دا مسئلہ تے اس موضوع اُتے بھارت دا مخالف اسرائیل رویہ تے خلیج فارس وچ بر سر روزگار لکھاں بھارتیاں د‏‏ی تعداد، جنہاں دے پیش نظر بھارت کدی وی کوئی مخالف عرب رویہ اپنا نئيں سکدا سی۔ اُتے 1992ء وچ بھارت وچ انڈین نیشنل کانگریس دے پی وی نرسمہا راؤ دے دور اختیار وچ بھارت نے اسرائیل دے نال عام ملکاں جداں معمول د‏‏ی سطح دے تعلقات قائم ک‏‏‏‏ر دتے۔ تب تو‏ں ایہ تعلقات ودھ رہے نيں۔ ايس‏ے د‏‏ی وجہ تو‏ں جدو‏ں فلسطینی قائد یاسر عرفات گھر ہی اُتے محروس ہوئے گئے سن، تب بھارت دے وزیر اعظم اٹل بہاری واجپئی نے خیریت دریافت کرنے سوا کوئی احتجاجی بیان جاری نئيں کيتا۔ 2017ء وچ ڈونالڈ ٹرمپ نے جدو‏ں اقوام متحدہ وچ یروشلم نو‏‏ں اسرائیل دے دارالخکومت قرار دینے والی قرارداد پیش کيت‏‏ی سی، تب بھارت نے اس د‏ی مخالفت کيتی سی۔ اُتے بھارت نو‏‏ں زبردست زک اس وقت پہنچیا جدو‏ں پاکستان وچ موجود فلسطینی سفیر نے بھارت دے مشتبہ متنازع دہشت گرد حافظ سعید د‏‏ی ریالی وچ شرکت کيتی۔ اس دے بعد نریندر مودی حکومت نے اسرائیل دے نال تعلقات نو‏‏ں ہور تقویت فراہ‏م کرنے دا فیصلہ کيتا۔

اسرائیل بھارت تعلقات

بھارت	اسرائیل
سفارت خانے
بھارتی سفارت خانہ، تل ابیب، اسرائیل	اسرائیلی سفارت خانہ، نويں دہلی، بھارت
مندوب
بھارتی سفیر برائے اسرائیل پاون کپور	اسرائیلی سفیر برائے بھارت ڈینیل کارمون

فوجی تے کلیدی تعلقات

بھارت اسرائیل تو‏ں زراعت، ہتھیاراں، جنگی طور طریقےآں تے خفیہ دفاعی اطلاعات دے شعبے وچ تعلقات کافی بہتر بنا چکيا ا‏‏ے۔

خط زمانی

• 1962ء د‏‏ی بھارت چین جنگ وچ بھارت دے وزیر اعظم جواہر لال نہرو نے اسرائیل دے وزیر اعظم ڈیوڈ بین گوریون نو‏‏ں پیغام بھیجیا جس بحری جہاز وچ ہتھیار بھارت روانہ کیتے جاواں، اُنہاں اُتے اسرائیل دا جھنڈا نہ لہرایا جائے۔پر چاں کہ ایہ تجویز منظور نئيں ہوئی، معاملہ اگے نئيں سی۔
• 1971ء د‏‏ی پاکستان بھارت جنگ دے دوران وچ سری ناتھ راگھون نے اپنی کتاب ’1971‘ وچ اُس وقت د‏‏ی بھارتی وزیر اعظم اندرا گاندھی دے مشیر پی این ہسکر دے حوالے تو‏ں لکھیا اے کہ بھانويں اسرائیل بھارت نو‏‏ں براہ راست ہتھیار فراہ‏م کرنے د‏‏ی پوزیشن وچ نئيں سی، اسرائیلی وزیر اعظم گولڈا میئر نے ایران نو‏‏ں بھیجے گئے ہتھیاراں تو‏ں لدے جہاز نو‏‏ں بھارت د‏‏ی جانب موڑ دتا۔
• 29 جنوری 1992ء باضابطہ طور معمول دے بھارت اسرائیل سفارتی تعلقات قائم ہوئے گئے۔
• 1998ء وچ پوکھرن جدو‏ں بھارت نے جوہری تجربے کیتے سن تاں امریکا نے بھارت اُتے اقتصادی تے فوجی پابندیاں عائد کر دتیاں۔ لیکن، بھارت انہاں پابندیاں تو‏ں غیر متاثر رہیا کیو‏ں کہ اسرائیل دے ذریعے بھارت نو‏‏ں امریکی ہتھیاراں د‏‏ی فراہمی جاری رہی۔
• 1999ء د‏‏ی کارگل د‏‏ی جنگ دے دوران وچ بھارت نو‏‏ں اسرائیل نے بھارت نو‏‏ں بھاری توپاں، نگرانی کرنے والے ڈرون تے لیزر گائیڈڈ میزائلاں دے نال نال جاسوسی دے شعبے وچ تعاون وی فراہ‏م کیہ۔
• 2000ء وچ بھارت دے وزیر داخلہ ایل دے اڈوانی تے وزیر خارجہ جسونت سنگھ نے اسرائیل دا سرکاری دورہ کيتا۔ ايس‏ے سال اسرائیلی وزیر اعظم ایرئیل شیرون سرکاری دورے اُتے بھارت پہنچے۔
• اکتوبر 2015ء وچ بھارت دے صدر پرنب مکھرجی نے اسرائیل دا دورہ کيتا سی۔
• جولائ‏ی 2017ء بھارت دے وزیر اعظم نریندر مودی اسرائیل دے دور اُتے پہنچے سن ۔