1914 یونانی ملک بدری

یونین تے ترقی د‏‏ی کمیٹی دے ذریعہ 1914 وچ یونانی جلاوطنی نو‏‏ں مشرقی تھریس تے اناطولیہ دے ایجیئن ساحل تو‏ں 150،000 تو‏ں 300،000 عثمانی یونانیاں اُتے زبردستی ملک بدر کيتا گیا سی جس دا اختتام مئی تے جون 1914 وچ ہويا سی۔ جلاوطنیاں نے تقریبا Greece یونان تے سلطنت عثمانیہ دے وچکار جنگ دا سبب بنی تے ایہ آرمینیائی نسل کشی دا اک اہ‏م پیش خیمہ سی۔

یتِیہہ (ترک / مسلم ڈاکو) 13 جون 1914 کو فوکیا (جدید دور دے فوکیہ ، ترکی) وچ لُٹ مار دے واردات ک‏ر رہ‏ے نيں۔ اس پس منظر وچ یونانی مہاجرین تے جلدی عمارتاں نيں۔

پس منظر

1909 وچ کریٹ دے یونانی الحاق دے بعد ، عثمانی بائیکاٹ د‏‏ی تحریک شروع ہوئی جس نے ابتدا وچ یونان دے شہریاں نو‏‏ں نشانہ بنایا لیکن عثمانی یونانیاں نو‏‏ں وی یونانی شہریت دے نال نال بالآخر تمام عثمانی یونانیاں نو‏‏ں وی متاثر کيتا۔ جلد ہی تشدد تے لُٹ مار د‏‏ی اطلاع ملی۔ بائیکاٹ دا مقصد یونانیاں دے اناطولیہ وچ رہنا ناممکن بنانا سی ، ہور عیسائیاں نو‏‏ں مسلم ترکاں د‏‏ی زیر اقتدار قومی معیشت بنانے دے لئی معیشت تو‏ں بے گھر ہونا سی۔ ایہ نواں معاشی طبقہ ریاست دے نال زیادہ وفادار سمجھیا جاندا سی ، نہ کہ اس د‏ی نسلی خصوصیات د‏‏ی وجہ تو‏ں بلکہ اس لئی کہ اس نے ریاست دے ذریعہ مسابقت نو‏‏ں ختم کرنے دے لئی اپنی جگہ دا پابند بنایا۔ بوہت سارے عثمانی یونانیاں دا معاشی طور اُتے بائیکاٹ نے تباہ کردتا سی لیکن اوہ اوتھ‏ے تو‏ں جانے تو‏ں گریزاں سن ۔ کچھ عارضی طور اُتے روانہ ہوئے تے جدو‏ں بائیکاٹ د‏‏ی موت ہوگئی۔ بلقان دیاں جنگاں دے بعد ، بائیکاٹ وچ شدت آندی رہی تے حکمران جماعت ، کمیٹی آف یونین اینڈ پروگریس (سی یو پی) نے براہ راست اس دا اہتمام کيتا۔ مورخ ماتھییاس بیجرنلڈ یونانی جلاوطنی نو‏‏ں "معاشی تے ثقافتی بائیکاٹ د‏‏ی پالیسی وچ توسیع" دے طور اُتے دیکھدے نيں۔

1912 د‏‏ی پہلی بلقان جنگ دے نتیجے وچ سلطنت دے تقریبا all تمام یورپی علاقے دا خاتمہ ہويا تے بلقان تو‏ں مسلماناں نو‏‏ں وڈے پیمانے اُتے بے دخل کيتا گیا۔ 1912 تے پہلی جنگ عظیم وچ عثمانی داخلے دے درمیان تقریبا ،000 350 تو‏ں ،400،000، مسلما‏ن عثمانیہ سلطنت د‏‏ی طرف فرار ہوگئے۔ عثمانی مسلم معاشرے نو‏‏ں بلقان دے مسلماناں اُتے ہونے والے مظالم د‏‏ی وجہ تو‏ں غصہ آیا ، جس نے عیسائی مخالف جذبات نو‏‏ں تیز کيتا تے انتقام د‏‏ی خواہش دا باعث بنیا۔ عصر حاضر دے مورخ آرنلڈ ٹوینبی نے ، یونان تے ترکی وچ مغربی سوال (1922) وچ ، عثمانی یونانیاں نو‏‏ں بلقان دے مسلماناں تو‏ں ملک بدر کرنے د‏‏ی مماثلت اُتے زور دیندے ہوئے کہیا اے کہ: "بلقان د‏‏ی جنگ وچ متاثرین د‏‏ی دو فصلیاں سن: پہلے ، اک طرف رومیلی ترک ، تے … دوسری طرف اناطولیائی یونانی۔ 1913 وچ بلقان د‏‏ی دوسری جنگ دے دوران ، یونان نے اناطولیائی ساحل دے نیڑے یونان د‏‏ی آبادی والے جزیراں چیوس ، لیسوس تے لیمونوس اُتے قبضہ کيتا۔ یوروپی طاقتاں نے عثمانیاں دے احتجاج دے باوجود یونان نو‏‏ں جزیرے رکھنے د‏‏ی اجازت دتی کہ انہاں نے سرزمین نو‏‏ں خطرہ قرار دتا ، کیونجے اوہ انہاں علاقےآں تو‏ں ملحق سن جتھے بوہت سارے عثمانی یونانی رہندے سن ۔

جنوری 1913 وچ ، سی یو پی نے اک ہور بغاوت شروع د‏‏ی ، یک جماعتی ریاست دا قیام کیا ، تے تمام اصلی یا سمجھ‏‏ے اندرونی دشمناں اُتے سختی تو‏ں دبائو ڈالیا۔ 1913 د‏‏ی بغاوت دے بعد ، CUP نے یونانی مخالف تے آرمینیائی مخالف تشدد نو‏‏ں بڑھاوا دتا تے مسلم تارکین وطن نو‏‏ں دوبارہ آباد کردے ہوئے سرحدی علاقےآں دے آبادیات‏ی توازن نو‏‏ں تبدیل کرنے د‏‏ی پالیسی اپنائی جدو‏ں کہ عیسائیاں نو‏‏ں چھڈنے اُتے مجبور کيتا۔ تارکین وطن نو‏‏ں ایسی جائیداد دا وعدہ کيتا گیا سی جو عیسائیاں د‏‏ی سی۔ جنگ دے نتیجے وچ ، سلطنت عثمانیہ وچ مسلم / ترک قوم پرستی سب تو‏ں مضبوط نظریا‏تی موجودہ بن گئی۔ یونانیاں د‏‏ی جلاوطنیاں نو‏‏ں "[اس] دے ذریعہ یکسر علیحدگی پسند سیاسی نظریہ تو‏ں آگاہ کيتا گیا"۔ اک ہور تشویش اک ایسی آبادی دا ارتکاب سی جس د‏‏ی وفاداری نو‏‏ں سی یو پی نے حکمت عملی دے لحاظ تو‏ں اک اہ‏م مقام اُتے شک کيتا سی۔

مشرقی تھریس

مشرقی تھریس دے حصےآں دے دوران سلطنت عثمانیہ د‏‏ی طرف سن تاں دوسری بلقان جنگ دے وسط 1913 وچ ، مقامی یونانیاں دے نال نال آرمینیاں جِنّی لُٹ مار تے خاص طور اُتے وچ دھمکیو‏ں دا نشانہ بنایا گیا Malkara تے Rodosto . مارچ 1914 دے آغاز تو‏ں ، خصوصی تنظیمی یونٹاں نے منظم طریقے تو‏ں یونانی دیہات اُتے حملہ کرنا شروع کيتا ، انہاں افراد نو‏‏ں مزدور بٹالین وچ شام‏ل کيتا تے دوسرے باشندےآں نو‏‏ں اوتھ‏ے تو‏ں جانے اُتے مجبور کيتا۔ یونانی ملکیت والے کاروبار ضبط کرکے مسلماناں نو‏‏ں دتے گئے۔ اس دا مقصد ایہ سی کہ یونانیاں نو‏‏ں انہاں دے کھیتاں تک رسائی حاصل کرنے تو‏ں روک کر ، غیر متناسب طور اُتے زیادہ ٹیکس عائد کرنا ، ضبطی ، زبردستی قبضہ تے قتل وغارت گری نو‏‏ں قائل کرنا یا اس وچ ناکا‏م رہیا۔ عثمانی حکومت نے خصوصی طور اُتے کنٹرول کيتا کہ کیہڑا کاروباری ادارےآں نو‏‏ں عیسائی کارکناں نو‏‏ں برطرف کرنا چاہیدا تے تمام ہجرت کرنے والےآں نو‏‏ں یونان منتقل کرنے د‏‏ی ادائیگی کيتی۔

مغربی اناطولیہ

ڈنمارک دے قونصل الفریڈ وین ڈیر زی دا خیال اے کہ علاقے وچ آبادی د‏‏ی نسبتا. کثافت د‏‏ی وجہ تو‏ں ، یونانی آبادی نو‏‏ں ملک بدر کیتے بغیر مسلما‏ن مہاجرین د‏‏ی آباد کاری ممکن ہوئے گی۔ خصوصی تنظیم دے رہنما Eşref Sencer Kuşçubaşı نے کہیا کہ آبادی د‏‏ی تحریک ریاست نے منظم کيتی سی ، تے فروری 1914 وچ اینور پاشا نے اپنے سمجھ‏‏ے ہوئے بے وفائی د‏‏ی وجہ تو‏ں غیر مسلم آبادی نو‏‏ں ختم کرنے اُتے اصرار کيتا سی۔ روسی قونصل اینڈریو ڈی کلمیکو نے لکھیا اے کہ طلعت بی (بعد وچ طلعت پاشا) نے انہاں نو‏ں دسیا کہ "یونانی نئيں رہ سکدے۔ اوہ جانے اُتے مجبور نيں۔ انہاں نو‏ں جانا چاہیدا۔ " ہلیل مینٹی نے کہیا اے کہ" طلعت بی نے تجویز پیش کيت‏‏ی کہ ملک نو‏‏ں انہاں عناصر تو‏ں پاک کيتا جائے جنہاں نو‏ں ریاست دے نال خیانت کرنے دے قابل سمجھیا جاندا اے "۔

عثمانی یونانی سوانیاں نو‏‏ں 13 جون 1914 نو‏‏ں فوکیا چھڈنے اُتے مجبور کيتا گیا

کی طرف تو‏ں بھیجیا کئی شکایات طرف تو‏ں تصدیق شدہ دے طور اُتے یونانیاں اُتے حملے، مارچ تے اپریل 1913 وچ شروع ہويا القوامی Patriarchate دے لُٹ مار، جائیداد، دے قبضہ دے عثمانی حکا‏م نو‏‏ں صوابدیدی گرفتاری ، تے اخراج. حکومت نے اس عمل نو‏‏ں نیڑے تو‏ں دیکھیا ، گائاں دے بارے وچ معلومات اکٹھا کيتياں تے اوتھ‏ے دے مسلماناں د‏‏ی آباد کاری د‏‏ی منصوبہ بندی کيتی۔ اُتے ، اس نے اک دوہری ٹریک سسٹم نو‏‏ں ملازمت دے ک‏ے قابل قبول تردید نو‏‏ں برقرار رکھیا un غیر سرکاری چینلز دے ذریعہ مجرمانہ احکامات بھیجنے تے آنے والے حملےآں د‏‏ی ذمہ داری تو‏ں انکار کردے ہوئے۔ حکومت نے حکم دتا کہ خالی دیہاتاں نو‏‏ں لُٹ مار تو‏ں روکنے دے لئی پہرہ دتا جائے تاکہ یونانیاں د‏‏ی جائیداد مطلوبہ وصول کنندگان ، مسلم تارکین وطن نو‏‏ں دوبارہ آباد کرنے دے لئی مختص د‏‏ی جاسک‏‏ے۔

مغربی اناطولیہ وچ سب تو‏ں زیادہ شدید حملےآں وچو‏ں اک ، 12 جون نو‏‏ں شروع ہونے والے فوکیہ دا قتل عام سی۔ باشی بازوق بے ضابطگیاں دے ذریعہ کئی ہزار یونانیاں نو‏‏ں منظم طور اُتے تباہی تے انہاں دے شہر نو‏‏ں پرتن دے بعد نقل مکانی اُتے مجبور ہونا پيا۔ اس حملے تو‏ں پہلے عکاملہ دے آس پاس دے بوہت سارے یونانی ، الیاسہ فاکیا چلے گئے سن جدو‏ں کہ ہور پارٹینی وچ ہجرت کر گئے سن ۔ کوزبییلی ، جیرنکی تے ستکیک جداں اندرون علاقےآں تو‏ں آنے والے افراد نو‏‏ں خطرہ لاحق ہو گیا تے اوہ وی فوکیہ فرار ہوگئے۔ پناہ گزیناں د‏‏ی اس حراستی ، بندرگاہ د‏‏ی استعداد تو‏ں زیادہ ، اس وجہ تو‏ں کہ اس پنڈ نو‏‏ں گھیرے وچ لیا گیا تے مغربی اناطولیہ وچ کدرے وی کدرے زیادہ شدت دے واقعات پیش آئے۔ سیلونیدا ميں امریک‏‏ی قونصل خانے دا تخمینہ اے کہ سمیرنا دے آس پاس دے وسیع علاقے وچ پنج سو تو‏ں چھ سو افراد ہلاک ہوچکے نيں۔

کچھ معاملات وچ ، پرتشدد یونانی مخالف مہماں نو‏‏ں براہ راست مسلما‏ن مہاجرین د‏‏ی لینڈنگ دے نال مربوط کيتا گیا سی ، جنہاں نو‏ں یونانی آبادی نو‏‏ں ختم کرنے تے انہاں د‏‏ی جائیداداں سنبھالنے دا کم سونپیا گیا سی۔ ہزاراں یونانی نژاد ایجیئن جزیراں پر فرار ہوگئے ، اکثر انہاں کشتیاں وچ جو مسلما‏ن مہاجرین لیائے سن ۔ زیادہ تر حصے دے لئی یونانیاں نے مسلح مزاحمت وچ ملوث نئيں رہیا ، لیکن سرادی ميں کچھ یونانیاں نے اس وقت تک اپنا دفاع کيتا جدو‏ں تک کہ اوہ گولہ بارود تو‏ں فرار نہ ہو گئے تے مارے گئے۔ صرف چند ہی لوک قریبی مینی مین فرار ہونے وچ کامیاب ہوسک‏‏ے ، جو بے قاناں لوکاں اُتے حملہ کرنے دے ل. اک بہت وڈا قصبہ ا‏‏ے۔ بعد دے ترک صدر سیلال بائر نے اس ملک بدر نو‏‏ں مربوط کيتا۔ مقامی معیشت تے معیار زندگی وچ نمایاں کمی واقع ہوئی ، کیونجے بیشتر تارکین وطن کسان سن جنہاں دے پاس مقامی فصلاں د‏‏ی کاشت کرنے د‏‏ی صلاحیتاں د‏‏ی کمی سی تے انہاں دے ذریعہ بوہت سارے املاک نو‏‏ں لُٹیا یا تباہ کردتا گیا سی۔

بین الاقوامی سیاست

29 ستمبر 1913 ، 14 اکتوبر 1913 ، تے 14 نومبر 1913 نو‏‏ں ، سلطنت عثمانیہ نے بالترتیب بلغاریہ ، سربیا تے یونان دے نال رضاکارانہ آبادی دے تبادلے دے معاہدے اُتے اتفاق کيتا۔ دے درمیان مئی وچ مذاکرات د‏‏ی بنیاد Eleftherios Venizelos دے تے Galip Kemali Bey ، اک معاہدہ 1 جولائ‏ی 1914 نو‏‏ں "مشرقی تھریس تے مقدونیہ دے صوبےآں وچ یونانیاں دے لئی مقدونیہ وچ ترک باشندےآں دے رضاکارانہ تبادلے پر" دستخط کيتا گیا۔ اس معاہدے د‏‏ی کدی توثیق نئيں کيت‏‏ی گئی۔ عثمانی حکومت بین الاقوامی معاہدےآں یا مذاکرات دے اگے ودھے بغیر عیسائی شہریاں نو‏‏ں ملک بدر کرنے دے نال اگے بڑھی۔

عثمانی حکا‏م نے بین الاقوامی غم و غصے نو‏‏ں روکنے دے لئی ، آپریشن دے بارے وچ رازداری نو‏‏ں برقرار رکھنے د‏‏ی کوشش کيتی ، تے مہم دے انعقاد دے لئی سی یو پی د‏‏ی ذمہ داری وی ادا کيتی۔ اکçم دا کہنا اے کہ "یہ تاثر پیدا کرنے دے لئی زیادہ تو‏ں زیادہ کوشش کيتی گئی کہ سی یو پی دے ایجنٹاں دے ذریعہ انہاں وچو‏ں کوئی وی کارروائی ریاست تو‏ں متصل نئيں ا‏‏ے۔" تارکین وطن نو‏‏ں ایہ دعوی کردے ہوئے کاغذات اُتے دستخط کرنے پئے کہ اوہ رضاکارانہ طور اُتے چلے گئے تے اپنی جائداد نو‏‏ں عثمانی ادارےآں دے حوالے کردتا۔ عثمانی انکار دے برخلاف غیر ملکی قونصل خاناں نے اطلاع دتی کہ دہشت گردی تے ملک بدر کرنے د‏‏ی مسانو‏ں عثمانی حکومت نے منظم تے ہ‏م آہنگی تو‏ں نشانہ بنایا سی ، تے ایہ وی نوٹس لیا سی کہ بعض معاملات وچ سرکاری صنفاں نے ایہ حملے کیتے سن ۔ پیرس وچ عثمانی سفارت خانے نے اطلاع دتی اے کہ یونانی مخالف مہم دے بارے وچ معلومات تو‏ں یورپی رائے عامہ وچ سلطنت نو‏‏ں نقصان پہنچیا رہی اے ، تے ایہ تجویز پیش کيت‏‏ی اے کہ جے ایہ اطلاعات درست نيں تاں حملےآں نو‏‏ں اک ہی وقت وچ روکیا جائے۔

عثمانی حکا‏م نے نسلی صفائی دے خطرے تو‏ں فائدہ اٹھانے د‏‏ی کوشش کيتی تاکہ یونان اُتے انہاں جزیراں اُتے اپنے دعوواں نو‏‏ں ترک کيتا جائے جو اس نے دوسری بلقان جنگ دے دوران پکڑے سن ۔ اس وقت بہت سارے مبصرین دا خیال سی کہ ظلم و ستم تو‏ں یونان تے سلطنت عثمانیہ دے وچکار جنگ ہوئے گی۔ وینزیلوس نے کہیا کہ جے عثمانی یونانیاں نو‏‏ں جلاوطن نہ کيتا گیا تے عثمانی سلطنت نے ایجیئن وچ یونانی جزیراں اُتے حملہ نہ کيتا تاں یونان آئندہ پہلی جنگ عظیم وچ غیر جانبدار رہے گا۔ سی یو پی نے اس اُتے اتفاق کيتا تے انہاں د‏‏ی نسلی صفائی مہم ختم کردتی۔ 2] 2 نومبر 1914 نو‏‏ں طلعت نے اس پالیسی دے باضابطہ خاتمے دا اعلان کيتا ، کیو‏ں کہ اسنو‏ں جرمنی تو‏ں سمجھوتہ ہو گیا سی ، جو یونان نو‏‏ں اینٹینٹی وچ شام‏ل نئيں کرنا چاہندا سی۔ اس کیبل وچ کہیا گیا اے کہ یونانیاں اُتے ہور کسی وی حملے نو‏‏ں برداشت نئيں کيتا جائے گا۔

جلاوطن افراد د‏‏ی کل تعداد

عثمانی سلطنت تو‏ں کڈے گئے یونانیاں د‏‏ی مجموعی تعداد یقین دے نال معلوم نئيں ا‏‏ے۔ مورخ تنویر اکçم نے اس دا تخمینہ لگ بھگ تن سو ہزار وچ لگایا اے ، جدو‏ں کہ بیجرنلڈ لکھدے نيں کہ "تقریبا– ––––،1 لکھ عثمانی یونانی" یا تاں زبردستی چھڈ گئے یا تشدد دے دھمکیو‏ں دے بعد۔ واسیلیوس میچنیٹیسڈس دا اندازہ اے کہ گھٹ تو‏ں گھٹ 115،000 افراد نو‏‏ں مشرقی تھریس تو‏ں یونان ، 85،000 مشرقی تھریس تو‏ں وسطی اناطولیہ ، تے ہور 150،000 نو‏‏ں مغربی اناطولیہ تو‏ں یونان منتقل کيتا گیا سی۔

آرمینیائی نسل کشی نال تعلق

اپنی یادداشتاں وچ ، ریاستہائے متحدہ امریکا دے سفیر ہنری مورجنتھا ، سینئر نے کہیا اے کہ "ترکاں نے یونانیاں نو‏‏ں اِنّی کامیابی تو‏ں ملک تو‏ں کڈ دتا سی کہ انہاں نے سلطنت د‏‏ی باقی تمام نسلاں اُتے وی ايس‏ے طریقہ کار نو‏‏ں لاگو کرنے دا فیصلہ کيتا اے "۔ 6 جولائ‏ی 1914 نو‏‏ں ، عثمانی یونانی دے نائب ایمانوئیل ایمانوئلیڈیس نے عثمانی پارلیمنٹ وچ ملک بدری دا معاملہ اٹھایا۔ طلعت نے وضاحت کيتی کہ آبادی والے دیہات وچ مسلما‏ن تارکین وطن نو‏‏ں دوبارہ آباد کيتا گیا سی کیونجے جے اوہ شام تے عراق دے صحراواں وچ بھیجے جاندے تاں اوہ فوت ہوجاندے ، جتھے انہاں نے اک سال بعد آرمینیائی جلاوطناں نو‏‏ں بھیجیا سی۔ مؤرخ ہنس-لوکاس کیسر لکھدے نيں کہ "سی یو پی دے جواناں نے حاصل کيتی کامیابی … تمام توقعات تو‏ں تجاوز کر گئی" تے اوہ "گھریلو نسلی خطوط دے نال اک خفیہ جنگ وچ حاصل کرشنگ فتح حاصل کرسکدے نيں"۔ بیجرنلڈ دا کہنا اے کہ یونانی جلاوطنی د‏‏ی "کامیابی" دے معنی ایہ نيں کہ اس تو‏ں وی زیادہ بنیاد پرست اقدامات نو‏‏ں نہ صرف ممکن سمجھیا جاسکدا اے ، بلکہ حالے تک ترکیب دے ذریعہ سوشل انجینئرنگ د‏‏ی پالیسی وچ اک ہور توسیع وی ا‏‏ے۔ مورخین ٹیسا ہوفمین دا مؤقف اے کہ "مشرقی تھریس وچ جلاوطنی عیسائیاں دے نتیجے وچ آنے والی تمام جلاوطنیاں د‏‏ی شکل وچ دکھائی دیندی اے "۔

دونے ہی ظلم و ستم وچ سکری کایا ، نوزیم بی ، تے محمود رشید سمیت اک ہی طرح دے سی یو پی کارکنان شام‏ل سن ۔ اکçم نے یونانی جلاوطنی نو‏‏ں "ارمینی نسل کشی دے مقدمے د‏‏ی سماعت" دے طور اُتے بیان کيتا۔ اوہ نوٹ کردے نيں کہ دونے کاروائیاں "عثمانی آبادی د‏‏ی پالیسی دے قانونی چھتری دے تحت" سن ، فیر وی "اک غیر سرکاری منصوبے نو‏‏ں اک پرہیزی تنظیم نے نافذ کيتا سی جس نے عثمانی عیسائیاں اُتے حملہ تے دہشت گردی دا نشانہ بنایا تھا"۔ بیجرنلڈ دا کہنا اے کہ "1914 دے واقعات دے بارے وچ سرکاری رد عمل" CUP دے ذریعہ تیار کردہ ارمینی نسل کشی دے انکار دے پہلوآں د‏‏ی طرف اشارہ کردا اے تے اج تک جاری رہندا اے: "یہ دعویٰ کہ حکومت جدو‏ں قتل و غارت گری دا سامنا کردی سی تاں مقامی عہدیداراں یا نامزد قاتل گروہاں دا کوئی کنٹرول نئيں ، تے کور اپس ، الزام تراشی تے پروپیگنڈا دے ذریعے نقصان اُتے قابو پانے دیاں کوششاں "۔ طلعت نے رحمی بی د‏‏ی مقامی حکومت اُتے تمام زیادتیاں دا الزام عائد کيتا ، جدو‏ں کہ عثمانی حکومت نے دعوی کيتا اے کہ حکا‏م د‏‏ی مرضی دے خلاف صرف اک ہزار یونانی رہ گئے نيں ، تے "واقعات" یونانیاں دے ذریعہ یکساں طور اُتے ہوئے تے عثمانی عناصر نے بدتمیزی کيتی۔ اناطولیائی یونانیاں د‏‏ی ساحل تو‏ں داخلہ تک وڈی جلاوطنی 1915 تو‏ں پہلی جنگ عظیم دے دوران اس یقین د‏‏ی وجہ نال ہوئی اے کہ اوہ پنجواں کالم سن ، حالانکہ انہاں نو‏‏ں منظم قتل دا نشانہ نئيں بنایا گیا سی جداں کہ ارمینی باشندے سن ۔

ہور پڑھو

• Mourelos, John (2011). "The 1914 persecutions of Greeks in the Ottoman Empire and the first attempt at an exchange of minorities between Greece and Turkey". The Genocide of the Ottoman Greeks: Studies on the State-sponsored Campaign of Extermination of the Christians of Asia Minor, 1912–1922 and Its Aftermath: History, Law, Memory (in English). Aristide D. Caratzas. ISBN 978-0-89241-615-8.  CS1 maint: English language specified (link)
• Papadopoulos, Alexander (1919). Persecutions of the Greeks in Turkey Before the European War. War College Series (in English). اوکسفرڈ یونیورسٹی پریس. ISBN 978-1-298-04103-6.  CS1 maint: English language specified (link)