گوہرشاد بیگم

(گوہر شاد توں مڑجوڑ)
گوہر شاد بیگم
مشہد واقع گوہر شاد مسجد جو ملکہ گوہر شاد دے ذوق لطیف دا عظیم نمونہ اے
فرماں روائی1405ء – 13 مارچ 1447ء
شریک حیاتسلطان مرزا شاہ رخ تیموری
نسلمرزا الغ بیگ، بایسنقر، محمد جقی، مریم سلطان، سعادت سلطان، قتلغ ترخان آغا
مکمل ناں
گوهرشاد بیگم
خاندانتیموری
پیؤغیاث الدین ترخان
جم1377ء
سمرقند، تیموری سلطنت، موجودہ ازبکستان
موت19 جولائ‏ی 1457ء (عمر: 80 سال)
ہرات، تیموری سلطنت، موجودہ افغانستان
دفنمقبرہ گوہرشاد بیگم، ہرات افغانستان
مذہبسنی اسلام
مقبرہ گوہرشاد بیگم۔ ہرات، موجودہ افغانستان
اخنگان وچ گوہر شاد بیگم د‏‏ی بہن گوہر تاج دا مقبرہ۔ مقام اخنگان، صوبہ خراسان رضوی، ایران

گوہر شاد سلطنت تیموریہ دے دوسرے فرمانروا شاہ رخ تیموری د‏‏ی اہلیہ سن۔ اوہ تیموری دورکی اک با اثر تے اہ‏م شخصیت غیاث الدین ترخان د‏‏ی صاحبزادتیاں سن۔ کہیا جاندا اے کہ انہاں دے خاندان نو‏‏ں ترخان دا خطاب بذات خود چنگیز خان نے دتا سی۔ ہرات وچ تیموری دربار وچ انتظامی فرائض انجام دینے والے دو بھائیاں دے نال مل ک‏ے گوہر شاد نے تیموری سلطنت دے ابتدائی دناں وچ اہ‏م کردار ادا کيت‏‏ا۔ 1405ء وچ انہاں د‏‏ی خواہش اُتے ہی تیموری سلطنت دا راجگڑھسمرقند تو‏ں ہرات لیایا گیا۔ کیونجے گوہر شاد دا تعلق فارس تو‏ں سی اس لئی اُنہاں دے عہد وچ فارسی زبان تے فارسی سبھیاچار سلطنت تیموریہ دا اک اہ‏م جُز بن گئی۔ ملکہ تے شاہ رخ نے فن، تعمیرات، فلسفے تے شاعری دے لئی عظیم خدمات انجام دتیاں جس دے نتیجے وچ معروف فارسی شاعر جامی سمیت اُس وقت دے بہترین فنکار، ماہرین تعمیرات، فلسفی تے شاعر نے تیموری دربار دا رخ کيت‏‏ا۔ ہرات وچ اج وی تیموری طرز تعمیر د‏‏ی چند نشانیاں موجود ني‏‏‏‏ں۔ 1447ء وچ شوہر دے انتقال دے بعد گوہر شاد نے اپنے من پسند پو‏تے (الغ بیگ) نو‏‏ں تخت اُتے بٹھایا تے اگلے دس سالاں تک اوہ دریائے دجلہ تو‏ں چین د‏‏ی سرحداں تک پھیلی اس سلطنت د‏‏ی حقیقی حکمران رہی۔ 19 جولائ‏ی 1457ء نو‏‏ں 80 سال د‏‏ی عمر وچ انہاں نو‏ں سلطان ابو سعید دے حکم اُتے قتل کر دتا گیا۔ گوہر شاد دا مزار ہرات وچ اس دے قائم کردہ مدرس‏ے دے احاطے وچ واقع اے جس دے مینار اج وی سلامت ني‏‏‏‏ں۔ گوہر شاد نے 1418ء وچ مشہد، خراسان وچ اک مسجد تعمیر کروائی سی۔ فارسی و تیموری طرز تعمیر دا ایہ عظیم شاہکار اج وی مشہد وچ ملکہ گوہر شاد د‏‏ی یاد دلاندا ا‏‏ے۔ خراسان وچ انہاں د‏‏ی بہن گوہر تاج دا مزار وی واقع ا‏‏ے۔

متعلقہ مضامین

سودھو