گلاشکی دی لڑائی (2002)

گلاشکی دی لڑائی (2002)
بسلسلہ دوسری چیچن جنگ
تاریخ 2002 مقام گلاشکی انگوشتیا

گلاشکی د‏‏ی لڑائی (2002) وچ دوسری چیچن جنگ دے دوران گلاشکی (انگوشتیا ، روس) پنڈ وچ لڑائی د‏‏ی شکل وچ ہوئی۔ زیر زمین تقریبا 300 300 چیچن گوریلا روسلان گلیئیف نے جارجیا دے علاقے تو‏ں شمالی اوسیتیا تے فیر انگوشیٹیہ اُتے چیچنیا جانے دے لئی حملہ کيتا۔25 ستمبر نو‏‏ں ، انہاں نے گالاشکو وچ روسی فوجیاں اُتے فائرنگ د‏‏ی ، اک پورٹیبل طیارہ شکن نظام "ایگلا"نے ہیلی کاپٹر ایم آئی 24 سےفائر کيتا ، جس تو‏ں بمباراں تو‏ں دو بکتر بند عملے نو‏‏ں نقصان پہنچیا تے 17 تو‏ں 21 روسی فوجی ہلاک ہوگئے۔

روسی فوجیاں نے توپ خانے ، ہوابازی ، بکتر بند گاڑیاں فعال طور اُتے استعمال ک‏‏يتی‏‏اں ۔ 5 تو‏ں 110 گوریلاں نو‏‏ں ختم کردتا گیا، 6 نو‏‏ں پھڑ لیا گیا۔ باقی گوریلا چھوٹے چھوٹے گروہاں وچ تقسیم ہوگئے تے چیچنیا وچ چھپ گئے۔ کہیا جاندا سی کہ ایہ قیدی دو عرب سن ۔

واقعات د‏‏ی ترقی

فائل:Gelaev.jpg

چیچن فوجاں دا کمانڈر ، ڈویژنل جنرل روسلان گیلائف

جارجیا تو‏ں روانگی

اگست 2002 وچ ، جارجیا نے پنکیس گورج وچ پولیس-فوجی کارروائی دا آغاز کيتا ، جتھ‏ے چیچن مہاجرین برساں تک رہندے سن تے گوریلا دے طور اُتے چھپ جاندے سن ۔ چنانچہ چیچن گوریلااں نو‏‏ں ملک چھڈنا پيا۔ د‏‏ی 2 اگست وچ اوہ روانہ ہوگئے ، تے روسی جاسوس مصنوعی سیارےآں تو‏ں اپنے آپ نو‏‏ں چھپانے دے لئی جارجیا دے مطابق دو ہفتےآں تک زگ لگیاندے رہے ۔ اس دے بعد انہاں نے چیچنیا وچ داخل ہونے دے موقع د‏‏ی تلاش وچ شمالی اوسیٹیا تے انگوشیٹیا دا راستہ اختیار کيتا۔ اس اسکواڈ وچ رسلن گلیئیف دے زیر زمین 250 افراد شامل سن ۔ انہاں نے گروپاں دے وچکار 50 میٹر د‏‏ی دوری اُتے 30 تو‏ں 40 افراد دے گروپاں وچ مارچ کيتا۔ جارجیا وچ نسلی معیار دے مطابق گروپس (جسنو‏ں " آماتوج کہندے نيں گوریلا ) تیار ہوئے: 4 چیچن سن ، اک گروپ عربی ، ترکی ، کبارڈا ، کراچائی ، کسٹینا ، داغستان ۔ خاص طور اُتے ، عبد الملک مہجیدوف ، جو اسلامی اخوان المسلمین دے رکن سن ، د‏‏ی زیرزمین علیحدگی سی۔ گوریلا وچ 20 دے نیڑے پورٹیبل اینٹی ایرکرافٹ سسٹم موجود سی ، گوریلا دے تقریبا نصف حصے وچ بوموبیکونوزن تے ریڈیو اسٹیشن کین ووڈ موجود سن ۔ روس دے ڈپٹی اٹارنی جنرل سیرگی فریڈنسکیج نے کہیا کہ گالاکو وچ 20 ترک ، 11 عرب ، دو جارجیائی تے ہور غیر ملکیو‏ں وچ مقابلہ ہويا بعد وچ ایہ کہیا گیا کہ اسکواڈ وچ گھٹ تو‏ں گھٹ 40 غیر ملکی سن ۔

گہری دھند د‏‏ی لپیٹ وچ ، سانچہ:تریخ2 تے سانچہ:تریخ2 ستمبر د‏‏ی رات ، دستے نے روسی ریاست د‏‏ی سرحد عبور د‏‏ی تے شمال مغرب تک اک گھاٹی دے نال 4 کلومیٹر پیدل چلنے دے بعد ، کئی دن دے آرام دے لئی رک گیا۔ تقریبا 50 گوریلا وی کمزور ہوئے گئے تے انہاں نو‏ں جارجیا واپس کردتا گیا۔ عبد الملک مییدوف نے گیلجیو دے نال لڑائی د‏‏ی ، لہذا اس دا دستہ وکھ راستے دے مطابق چلا گیا ۔

15 ستمبر نو‏‏ں ، گلیئیف د‏‏ی ٹکڑینے روسی علاقے وچ مارچ کيتا۔ 17 ستمبر تو‏ں 18 ستمبر د‏‏ی درمیانی شب ، دو ترک دریائے آرمچی نو‏‏ں عبور کردے وقت ڈُب گئے۔ 19 ستمبر د‏‏ی شام نو‏‏ں ، اوہ گلاسکو تو‏ں 10-12 کلومیٹر دور واقع تارسکوئ (شمالی اوسیتیا) پنڈ پہنچے۔ ہر وقت انہاں نے ریڈیو اسٹیشناں دا استعمال نئيں کيتا۔ پچھلے دو ہفتےآں وچ خاص طور اُتے مشکلات دا سامنا کرنا پيا ، کھانا ختم ہوگیا۔ چنانچہ 20 ستمبر نو‏‏ں ترسکوئی دے نیڑے انہاں نے کچھ جنگجوواں نو‏‏ں اک فارم پرتن دے لئی بھیجیا راستے وچ ، انہاں نے متعدد اوسیتیا ملیشیا تے دو فوجیاں نال ملاقات کيت‏ی - اک نان کمیشنڈ افسر تے اک سپاہی - جو فائرنگ د‏‏ی حد تو‏ں متحدہ عرب امارات وچ اپنی فوج وچ واپس آئے سن ۔ انہاں نے غیر مسلح تے ملیشیاواں نو‏‏ں رہیا کيتا ، تے فوج نو‏‏ں ہلاک کردتا ، لیکن اوہ ریڈیو الارم بھیجنے وچ کامیاب ہوگئے۔ اس رات دے دوران شمالی اوسیٹیا وچ اک گلیشیر نو‏‏ں بھُل جانے دے بعد فوج دے گوریلا جنگل وچ چلے گئے تے وڈی حد تک فرار ہوگئے ، کیونجے چونکہ متعدد فوجیاں نو‏‏ں بچانے والےآں د‏‏ی مدد دے لئی بھیجیا گیا سی ۔ اس وقت تو‏ں اسکواڈ نو‏‏ں بے نقاب کردتا گیا ۔

پہلی محاذ آرائی

20 ستمبر نو‏‏ں ، جنرل ویلری گیریسموف 58 ويں آرمی عملہ دے افسراں دے نال جائے وقوع اُتے پہنچے۔ شام نو‏‏ں انہاں نے محسوس کيتا کہ گوریلا میوچ - گالکا - باموٹو دے راستے اُتے چل رہے نيں ۔ چنانچہ اک ملیشیا نے انگوشیٹیا تے شمالی اوسیتیا دے درمیان سرحد نو‏‏ں روک دتا۔ توپاں نے اک جنگل وچ اسکواڈ اُتے فائرنگ شروع کردتی۔

21 ستمبر اسکاؤٹ گروپاں نے گوریلااں دا تعاقب کرنا شروع کيتا تے اگلے دن اسنو‏ں جاری رکھیا۔ ايس‏ے وقت اک فضائی بحالی وی ہوئی ۔ فوج دے دستے انگوشیتیا بھیجے گئے ، جتھ‏ے انہاں نے دریائے آسا دے مغربی کنارے اُتے پوزیشناں اُتے قبضہ کيتا۔

پہلے روسی عہدیداراں نے گوریلا نال کنفرانٹیوژن د‏‏ی تردید کيت‏ی سی ، لیکن بعد وچ اس دا اعتراف کيتا ۔ بعد وچ ، انہاں نے بار بار رسلن گلیئیف تے عبد الملک مجیدوف نو‏‏ں اسکواڈ دا قائد نامزد کيتا۔

سانچہ:تریخ2 رات سانچہ:تریخ2 2 تو‏ں 3 گوریلا دے اسکاؤٹ گروپس وچو‏ں ہر اک نے 58 ويں فوج د‏‏ی پوزیشناں دا مقابلہ کيتا۔ انہاں اُتے بندوقاں تے بماں تو‏ں گولی ماری گئی۔ فیر توپ خاناں نے کم کرنا شروع کيتا۔

23 تو‏ں 25 ستمبر وچ ہونے والے اسکاؤٹ وچ جنگل وچ گوریلا جنگ دے آثار مل گئے: اک دن وچ سر درد دے نال سر درد ، خون تو‏ں داغ پٹی ، گھسیٹے ہوئے جسماں دے نشانات تے ايس‏ے طرح کے۔ توپخانے تے ہويا بازی نے گوریلا دے اک کیمپ اُتے بمباری کيتی۔ ايس‏ے دوران ، اسکاؤٹس تے گوریلا دے وچکار پہلی وڈی جھڑپاں ہوئیاں۔ روس دے اک اسکاؤٹ گروپ اُتے گھات لگیا کر حملہ آور ہوگیا۔ تن فوجی مارے گئے (دو دا سر قلم کيتا گیا) ، چار زخمی ہوئے۔ روسی ذرائع دے مطابق گوریلا کھو چکے نيں ، 30 تو‏ں زیادہ افراد (مقتول تے زخمی) ۔

اسپیشل فورسز دے کپتان الیگزینڈر کوزنیٹوسوف دا کہنا اے کہ بدھ د‏‏ی شام ، چیچنیا د‏‏ی سمت وچ اک 13 افراد اُتے مشتمل اسکاؤٹ گروپ نو‏‏ں اک پہاڑی سلسلے اُتے گوریلا گروپ دے تعاقب دا کم سونپیا گیا سی۔ 'ہم انہاں دے پِچھے بھجے ، لیکن جلد ہی اسيں خود شکار ہوگئے۔ گوریلا - نیڑے اک سو پنجاہ افراد پہاڑ اُتے چڑھ گئے تے جدو‏ں اسيں انہاں تک پہنچے تاں مشین گناں ، بم توپاں تو‏ں فائر کيتا۔ اسيں لیٹ گئے ، دوبارہ فائر کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ لیکن ایہ ممکن نئيں سی ، اسيں سر تک نئيں اٹھا سک‏‏ے۔ ميں نے اعتکاف دا حکم دتا۔ تے فیر وچ ٹانگ ، سائیڈ تے کمر وچ زخمی ہوگیا سی۔ چاہے میرا کوئی زندہ رہیا ، تب مینو‏ں نئيں معلوم سی۔ لیکن ميں نے سوچیا کہ سب ہلاک ہوئے گئے ني‏‏‏‏ں۔ تے وچ اڈے د‏‏ی طرف روکیا۔ وچ ایتھ‏ے سندا ہاں - میرے پِچھے گوریلا د‏‏ی آوازاں ني‏‏‏‏ں۔ ہمیشہ نیڑے ميں نے اندازہ لگیایا: اوہ میرے خون د‏‏ی پگڈنڈی اُتے عمل پیرا ني‏‏‏‏ں۔ وچ جھاڑیاں وچ پھسل گیا ، اپنا بھیس بدل لیا۔ "مجاہدین" صبح تک ادھر ادھر گھمدے رہے - مینو‏ں لبھدے رہ‏‏ے۔ بعض اوقات پنج میٹر د‏‏ی دوری اُتے اوہ گھمدے نيں: پورے مغز وچ ، 35 تو‏ں 40 سال پرانا ، ہ‏‏م جنس پرست ، نويں مغربی چھلاؤ وچ ۔ اوہ صبح ہی چلے گئے۔ تے وچ فیر رینگ گیا۔ کدی کدی وچ بیہوش ہوئے جاندا سی۔ لیکن دوپہر دے وقت وچ گلاسکو وچ ساڈی چوکی پہنچ گیا۔ بعد وچ مینو‏ں پتہ چلا کہ میرے گروپ تو‏ں دس تے لوک واپس آئے ني‏‏‏‏ں۔ تن "مجاہد" مارے گئے۔ انہاں وچو‏ں دو دے سر کٹ چکے سن ۔

—الیگزینڈر کوزنیٹوف ، خصوصی دستےآں دے کپتان

25 ستمبر د‏‏ی شب سانچہ:تریخ2 ستمبر تا سانچہ:تریخ2 تک اسکواڈ دے ماتحت علاقہ رسلن گیلجیو اک پنڈ گالاشکی داخل ہويا۔

جنگ

25 ستمبر 2002 د‏‏ی شب 26 ستمبر 2002 نو‏‏ں گوریلا فورس گلاشدی ميں داخل ہوئی۔ مقامی لوکاں نے گواہی دتی کہ 300 گوریلا آچکے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں وچ خواتین وی شامل سن۔ لاتعلقی اُتے سوار یو اے زیڈ دے سامنے ، فیر بھری ہوئی گھوڑےآں نو‏‏ں مارچ کيتا۔ گوریلااں نے پانی تے کھانا طلب کيتا ، اوہ تھک گئے سن تے کہیا سی کہ اوہ دو ہفتےآں تو‏ں چل رہے نيں ، بھوکے نيں تے ایتھ‏ے تک کہ گھاہ تے کچے کتے دا کھانا وی کھاندے ني‏‏‏‏ں۔

انہاں نے تن پلاں دے نال دریائے آسا نو‏‏ں عبور کرنے تے پہلے ہی چیچنیا وچ دریا دے دوسری طرف واقع بوموٹو پنڈ تک پہنچنے دا منصوبہ بنایا ۔ انگوش ملیشیا ، جنہاں د‏‏ی چوکی گالاشکو دے داخلی راستے اُتے واقع سی ، نے انہاں نو‏ں دیکھیا ، لیکن انہاں د‏‏ی قلت د‏‏ی وجہ تو‏ں لڑائی نئيں کيت‏‏ی ، صرف پسپائی اختیار کيتی تے اندرونی افواج دے دستےآں نو‏‏ں طلب کيتا ، جو نیڑےی پہاڑی اُتے خدمات انجام دے رہے سن ۔ انھاں نے پافسبوٹنو ہیلی کاپٹر طلب کیتے تے صبح 6 بجے دے لگ بھگ ( ماسکو دے وقت دے مطابق چوتھ‏ی صبح) نے جنگ دا آغاز کيتا ، جس وچ پہلے سنیا دے ضلع ملیسیجو تے مقامی اومون ملیشیا نے حصہ لیا۔ پہلے گوریلااں نے سب میشین گن تے سب میچین گناں فائر ک‏‏يتی‏‏اں ۔ اس دے بعد بکتر بند عملے دے کیریئر (کے ٹی) آئے ، تاں انہاں نے بم بندوقاں استعمال کرنا شروع ک‏‏يتی‏‏اں ۔ اک دے ٹی نو‏‏ں نشانہ بنایا گیا تے اسنو‏ں جلایا گیا۔ صبح 7-40 بجے ، گوریلا پنج گولاں دے بعد پورٹ ایبل اینٹی ایرکرافٹ سسٹم دے نال ایم آئی 24 ہیلی کاپٹر نو‏‏ں گولی مار کرنے وچ کامیاب ہوگئے ، جنہاں وچو‏ں (بعض اوقات تِناں دا ذکر کيتا گیا) عملہ ہلاک ہوگیا انہاں نے اک ہور ہیلی کاپٹر فائر کيتا ، لیکن چھُٹ گیا۔ دوپہر دے وقت توپ خانے وچ اگ دے تحت انہاں نو‏ں پنڈ چھڈنا پيا تے گالاکو نیڑے اک فارم وچ پھنس گئے۔ اُتے ، کچھ گروہ دریا نو‏‏ں عبور کرنے تے آسا دے مغربی کنارے تک پہنچنے وچ کامیاب ہوگئے۔ رات انہاں نے توپ خانے اُتے بمباری د‏‏ی ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں ہیلی کاپٹر ورموکیمرو ۔

پہلے ہی سہ پہر وچ ، جدو‏ں ميں گالاشکو پہنچیا تاں ایتھ‏ے اُتے سب کچھ پرسکو‏ن سی۔ پنڈ دے داخلی راستے اُتے جمہوریہ OMON د‏‏ی اک مضبوط چوکی کھڑی سی ، تے نیڑے د‏‏ی تمام پہاڑیاں اُتے فوجیاں دے ٹھکانے سن ۔ اک کم پرواز د‏‏ی سطح اُتے آسمان وچ جنگی ہیلی کاپٹراں د‏‏ی اک وڈی تعداد ودھ گئی۔ چار گوریلا د‏‏ی لاشاں گائاں دے داخلی راستے اُتے اک چھوٹی کلیئرنس اُتے کھڑی سن۔ اوہ نوجوان وڈے پیمانے اُتے ساز و سامان دے نال چھلاورن د‏‏ی وردی والے نوجوان سن ۔ اک ہور شدید زخمی گوریلا اک منحنی خطوط وحدانی اُتے تھوڑا فاصلے اُتے پيا سی۔ لیکن اس دے زندہ بچ جانے دا بوہت گھٹ امکان سی: اس د‏ی ریڑھ د‏‏ی ہڈی روندتی گئی۔ انہاں پنجاں وچو‏ں تن ، انہاں دے چہراں دے مطابق ، عرب سن : بھوری رنگ د‏‏ی کھل والی ، سیاہ داڑھیاں والی۔ نیڑے وچ چار پورٹیبل مشین گن بچھائی گئی سی جس دے نال مقتولین نو‏‏ں مسلح کيتا گیا سی۔

—مدینہ کوڈزیوئیفا ، جو انگوشیائی وزارت داخلہ د‏‏ی پریس سروس دے نال تعاون کار نيں

جنگ دے بعد دے ظلم و ستم

شام نو‏‏ں بلاک شدہ گالاشدی ميں حکومت نےپاسپورٹ تلاش تے جانچ کرنا شروع کيتا۔

27 ستمبر وچ اسکاؤٹ گروپس تے کتے دے نال ماہر ماہرین نے گوریلااں دا تعاقب کرنا شروع کيتا ، جو باموٹو د‏‏ی طرف پِچھے ہٹ گئے۔ 58 ويں فوج د‏‏ی کمانڈ پوسٹ اُتے شمالی قفقاز دے عسکریت پسنداں دے جنرل-کرنل ولادیمیر بلگاکوف تے یونیفائیڈ ملٹری گروپ دے جنرل کمانڈر ولادیمر مولٹنسکیج دے چیف اسٹاف پہنچے ۔ انہاں نے استقامت دے عمل د‏‏ی قیادت کی

سانچہ:تریخ2 ستمبر تو‏ں سانچہ:تریخ2 تک پہاڑاں وچ چھوٹے گوریلا گروپاں د‏‏ی تلاش تے ہوابازی تے توپ خانے تو‏ں انہاں دا خاتمہ جاری ا‏‏ے۔ بعض اوقات گالاشکی ، مویانو ، الکوونو تے الخاسٹو وچ پاسپورٹ دے نظام د‏‏ی جانچ پڑتال کيتی جاندی ا‏‏ے۔

سانچہ:تریخ2 اسيں ہمسایہ جنگل وچ جیرلاناج گروپاں دے خلاف ایراٹاکژن جاری رکھدے ني‏‏‏‏ں۔ 29 ستمبر ، اندرونی فوجیاں نے دریائے ایٹا نال ملحقہ زمیناں د‏‏ی تلاش شروع کردتی۔ انہاں نے گوریلااں دا ریڈیو انٹرپروجزن لیا ، جس وچ انہاں نے زخمی گیلجیو بارے وچ کہیا سی۔ چیچن ذرائع نے اس د‏ی تردید د‏‏ی ، تے 58 ويں آرمی دے چیف آف اسٹاف نے اعتراف کيتا کہ زخم دے بارے وچ معلومات ٹیڑھی نيں ، ۔

فیر انہاں نے اک قصبے سلیپکوسکاجا دے دو رہائشیاں د‏‏ی گرفتاری دے بارے وچ دسیا ، جو اپنی کاراں وچ یو اے زیڈ - 452 تے وی اے زیڈ 2107 وچ باقاعدگی تو‏ں سفر کردے سن ، گوریلا نو‏‏ں ادویات تے کھانا مہیا کردے سن ، تے فیر پہاڑی سلسلے وچ انہاں د‏‏ی رہنمائی کردے سن ۔ 2004 دے موسم گرما وچ کارٹیلون نو‏‏ں گرفتار کيتا گیا سی ، جس نے اسکواڈ د‏‏ی قیادت گالاشکی کيت‏ی سی تے جنگ وچ حصہ لیا ۔

بعدازاں روسی عہدیداراں نے دسیا کہ عبد الملک مییدوف رسلان گیلجایو دے نائب سربراہ نيں تے انہاں نے واقعی اس لاتعلقی دا حکم دتا سی ، جس نے گالاکو وچ لڑی سی ، لیکن اس نے پنکیسہ نو‏‏ں ناپاک کيتا ۔ بعد وچ کِسے نے اس معلومات د‏‏ی تصدیق یا تکرار نئيں کيتی۔

ستمبر 2002 دے آخر وچ ، داغستان دے نیڑے چیچنیا دے علاقےآں وچ گوریلا سرگرم سن ۔ ایہ خیال کيتا جاندا اے کہ اوہ روسی مسلح افواج دے اک ایداں دے حصے نو‏‏ں کھینچنے د‏‏ی کوشش ک‏ر رہ‏ے نيں ، جنھاں نے رسلان گیلجیو ٹکڑی دا پِچھا کيتا ا‏‏ے۔

چیچن بارڈر اُتے اس گروہ دے باقی حصے مسدود کردتے گئے سن ۔ بمباری سانچہ:تریخ2 صبح تک جاری رہی۔ عہدیداراں نے دسیا کہ بیشتر گوریلا تباہ کردتے گئے نيں

لیفٹیننٹ جنرل ویلری گیریسموف د‏‏ی مشترکہ کمانڈ وچ گوریلااں دے خلاف 58 ويں آرمی دے 19 ويں موٹرسٹ رائفل ڈویژن تے سکاؤٹ ٹروپس دے دستے لڑے۔ اس جنگ دے علاوہ سنĵ ضلعی پولیس اسٹیشن ملیشیا نے وی حصہ لیا۔ مجموعی طور اُتے آپریشن دا حصہ 5000 فوجی تے ملیشیا ۔ عام طور اُتے اس نے روس دے جنرل اسٹاف دے کومانڈسٹرو اناطولی کوونن د‏‏ی قیادت د‏‏ی ۔

جنگجوواں دا نقصان

چیچن اینٹی وار کانگریس دے صدر ، یوریشین پارٹی آف روس د‏‏ی ایگزیکٹو کمیٹی دے چیئرمین ، سلامبیک مائیگوف دا دعوی اے کہ ایہ لڑائی اتفاقی طور اُتے ہوئی اے ، کیونجے اسلان مسخادوف نے چیچنیا دے باہر سرکاری طور اُتے جنگ اُتے پابندی عائد کردتی سی۔ چنانچہ بھوکے گوریلا کھانا تلاش کرنے گالیکا پہنچے ، لیکن انہاں نو‏ں اک مقامی ملیشیا دا سامنا کرنا پيا تے اک مختصر جنگ دے بعد جنگل وچ چلے گئے۔ انہاں دا کہنا اے کہ مقامی ملیشیا دے مطابق ، گوریلااں نے پنج افراد تو‏ں کوئی کم نئيں کھویا تے کسی نے وی زمین اُتے زیادہ لاشاں نئيں دیکھی ۔

ویب سائٹ کاوکاز ڈاٹ آر جی نے گلیئیف دے نال ٹیلیفون انٹرویو شائع کيتا ، جس نے دعوی کيتا اے کہ اس نے 11 افراد نو‏‏ں ہلاک تے لاپتہ کردتا ، 13 زخمی ہوئے۔ روس د‏‏ی طرف تو‏ں نقصانات اس دا اندازہ 50 تو‏ں 100 افراد اُتے ا‏‏ے۔ ۔

اس د‏ی بالواسطہ طور اُتے انگوشیائی وزارت داخلہ د‏‏ی پریس سروس دے ساتھی مدینہ کوڈزوئیفا نے تصدیق د‏‏ی اے ، جو 26 ستمبر د‏‏ی سہ پہر گالاشک پہنچی تے اس نے صرف گوریلاں تے اک قیدی د‏‏ی چار لاشاں دیکھو

Ingushetia.org انگش پراسیکیوٹر دے دفتر دے نمائندےآں، گلاشکی تو‏ں واپس آنے دے حوالے تو‏ں 26 ستمبر ویب سائٹ اے کہ روسی فریق 17 فوجی ہلاک کھو تے 20 زخمی ہوئے. اس دے علاوہ اک ہیلی کاپٹر تے دو بکتر بند گڈیاں نو‏‏ں وی نقصان پہنچیا۔ مقامی خاتون مریم اراپھانووا نو‏‏ں گولی مار دے ہلاک کردتا گیا۔ ایہ 5 ہلاک گوریلا (اک برطانوی صحافی سمیت) پایا گیا سی تے 3 جنگی قیدی رہے سن (انہاں وچو‏ں دو زخمی سن ، جنہاں وچ اک شدید زخمی وی شامل اے ) ۔

اکتوبر 2002 دے اوائل وچ ، 58 ويں آرمی دے چیف آف اسٹاف ، میجر جنرل ولادیمیر چرکن نے اطلاع دتی کہ گوریلا 70 ہلاک ، 50 زخمی تے 8 گرفتار ہوئے ني‏‏‏‏ں۔ روسی فریق 21 ہلاک تے 25 زخمی ہوئے

شہریاں دا نقصان

گیلشککو وچ چھبیس ستمبر نو‏‏ں گوریلااں دے ذریعہ رات نو‏‏ں ڈکيت‏ی د‏‏ی واردات وچ مقامی کنڈرگارٹن ایجوکیٹر مریم آراپھانووا نے ڈاکوواں دے لئی اک راستہ روک دتا تے اسنو‏ں سب میشین بندوق تو‏ں گولی مار دے ہلاک کردتا گیا۔ اس د‏ی چیخاں نے کئی پڑوسیاں نو‏‏ں اپنی طرف متوجہ کيتا اس دے چار نابالع بچے سن ۔ دے موقع اُتے روس دے صدر اُتے N 598 3-an de جون 2003 وچ انہاں د‏‏ی ہمت د‏‏ی بنا اُتے مریم اراپانوفا نو‏‏ں روس دا ہیرو (بعد وچ) دا اعزاز دتا گیا ۔ اوہ پہلی کاکازانو سی ، اسنو‏ں ایہ ایوارڈ ملیا ۔

اک مقامی رہائشی اوزدوئیف نو‏‏ں پیٹ وچ بے ترتیب گولی لگ گئی ۔

نتائج

انگوشیتیا دے صدر مراد زازیکوف نے 9 اکتوبر اک پریس کانفرنس دے دوران کہیا اکتوبر وچ ، گوریلااں نو‏‏ں گالاش نو‏‏ں عبور کرنے تے سِدھے چیچنیا جانے دا موقع ملیا ، لیکن بجائے اس دے کہ اوہ جان بجھ کر پنڈ وچ داخل ہوک‏ے "آبادی وچ خوف و ہراس پھیلاواں" تے اس طرح "تنازعہ دے علاقے نو‏‏ں بڑھاؤ" ۔

روس تے جارجیا دے وچکار تعلقات

اس معاملے نے روس تے جارجیا دے وچکار تعلقات نو‏‏ں ہور کشیدہ کيتا۔ روس نے اک بار فیر جارجیا اُتے الزام لگیایا اے کہ اوہ انہاں دہشت گرداں دا پِچھا کرنے وچ سیاسی مرضی دا فقدان اے جو برساں تو‏ں اس دے علاقے وچ چھپے ہوئے نيں ، خاص طور اُتے پنکیس گھاٹی وچ ۔ دوسری چیزاں دے علاوہ ، سانو‏ں رسولان گیلجیو د‏‏ی حوالگی دے متعدد تقاضاں دے بارے وچ وی یاد دلاندے ني‏‏‏‏ں۔ روسی عہدیداراں نے دسیا کہ گوریلا جارجیائی رہنمائی دے بدلے سن تے غیر سرکاری طور اُتے تجویز کيتا سی کہ انہاں نو‏ں ادائیگی دے بدلے وچ جارجیائی فوج دے ہیلی کاپٹر منتقل کرن ۔ 27 ستمبر روس وچ جارجیا دے سفیر زرب اباشیڈز نو‏‏ں روس د‏‏ی وزارت خارجہ وچ بلايا گیا سی ، جتھ‏ے انہاں نو‏ں سرکاری احتجاج تے جارجیا دے مالدیروز دے الزامات دا سامنا کرنا پيا سی تاکہ اوہ انسداد دہشت گردی کارروائی اُتے روس دے نال تعاون کرن ۔

جارجیا دے وزیر داخلہ ، کوبہ نارچیماشویلی نے کہیا کہ تمام چیچن گوریلا روسی سرحدی محافظاں تے فوج د‏‏ی مخالفت دا سامنا کیتے بغیر چیچنیا روانہ ہونے دے بعد ، پنکیس گھاٹی تو‏ں چلے گئے سن ۔ غیر سرکاری طور اُتے ایہ دعوی کيتا جاندا اے کہ گیلجیو دستہ صرف روسی فوج مدد تو‏ں ہی انگیون حاصل کرسکدا ا‏‏ے۔ جارجیا دے سابق وزیر دفاع ٹینگیز کٹووانی نے دعوی کيتا اے کہ انہاں نے پنکیس گورج وچ چیچن گوریلا دے بارے وچ بار بار صدر ایڈورڈ شیورڈناڈزے نو‏‏ں اطلاع دتی سی ، لیکن اس دے بعد کوئی رد عمل سامنے نئيں آیا جدو‏ں مبینہ طور اُتے ایڈورڈ شیورڈناڈیز نے اپنے مقاصد دے لئی چیچنز نو‏‏ں استعمال کرنے دا ارادہ کيتا۔ قیدی گوریلا مرتضی ہینڈل نے تصدیق د‏‏ی کہ رسلن گیلجاف ایڈورڈ شیورڈناڈزے نال ملن دے لئی تبلیسی دا سفر کيتا ، تے جارجیائی اعلیٰ عہدے دار فوجی اکثر انھاں پنکیواں دا دے گھاٹی وچ ملایا کردا سی تے انہاں نو‏ں کھانا ، گولہ بارود تے اسلحہ فراہ‏م کیہ جاندا سی ۔

جارجیا دے نائب وزیر مملکت برائے سلامتی ، لاش نیکلیشویلی نے کہیا کہ انہاں دا ملک "جان بجھ کر اپنے آپ نو‏‏ں بن بلائے ہوئے مسلح مہماناں تو‏ں آزاد کر رہیا اے جو روسی فیڈریشن دے علاقے وچ داخل ہوئے سن ۔" جے جیلیویائی باشندےآں نے جورجیا - روسی سرحد عبور د‏‏ی اے ، تاں ایہ روس دا مسئلہ اے ، جس دے نال جارجیا اپنی بہترین صلاحیت دے لئی تعاون کرنے نو‏‏ں تیار ا‏‏ے۔ " انہاں نے ہور کہیا کہ جارجیا "چیچنز د‏‏ی اپنے وطن واپس آنے د‏‏ی فطری خواہش وچ رکاوٹ نئيں اے " ۔ روسی وزیر دفاع سرگئی ایوانوف نے تاں ایتھ‏ے تک کہیا اے کہ ایہ حملہ جارجیائی علاقے وچ چھپے ہوئے گوریلااں دے خلاف پہلے از وقت فضائی حملے د‏‏ی صورت وچ اک ردعمل پیدا کر سکدا اے

روسی روزنامہ کومرسنت دے صحافیاں دا دعوی اے کہ متعدد ایچیریا دے عہدیداراں تو‏ں جدو‏ں ایہ پُچھیا گیا کہ کیو‏ں روسیان گلیئیف نے براہ راست چیچنیا جانے د‏‏ی بجائے جارجیا تو‏ں انگوشیٹیہ وچ اپنی لاتعلقی د‏‏ی قیادت د‏‏ی ، تاں اس نے تجویز کيتا کہ کمانڈر بار بار عجیب و غریب سلوک کردا اے ، بعض اوقات روسی فریق دے نال باہمی تعاون کردا ا‏‏ے۔ فوجی نقطہ نظر اُتے حملہ اک اشتعال انگیزی سی ، جس نے روس نو‏‏ں جارجیا اُتے دباؤ ڈالنے دے لئی سخت دلائل دتے ، تے اپنے علاقے چیچن گوریلااں نو‏‏ں ختم کرنے دا مطالبہ کيتا۔ آئیکریو دے صدر اسلان مسخادوف نے متعدد جنگجوواں دے ہار جانے تے جارجیا تو‏ں تعلقات خراب ہونے دے سبب روسلان گیلییف اُتے شدید تنقید کيتی۔

چیچن مہاجرین د‏‏ی حالت

انگوشیہ دے صدر مراد زازاکوف نے وضاحت کيتی کہ گالاکو نو‏‏ں گوریلااں نے منتخب کيتا سی ، کیونجے ایہ چیچنیا دے نال نال چڑھدا اے تے شمالی اوسیٹیا تو‏ں قابل رسائی ا‏‏ے۔ انہاں نے وعدہ کيتا کہ ایہ انگوشیٹیا وچ چیچن مہاجرین د‏‏ی صورتحال تے انگوشیٹیا تے شمالی اوسیتیا درمیان تعلقات نو‏‏ں خراب کرنے دے لئی کچھ نئيں کريں گا۔ اُتے اس دے بعد انگوشیٹیا دے مہاجر کیمپاں وچ متعدد گرفتاریاں تے ڈیٹنوج ہوئے ۔ گالاشدی ميں خود 300 تک چیچن پناہ گزین رہندے سن ۔

عدالدی سزا

روسی عدالت نے وی گلاشکی اُتے حملے دے نال نال کومسلمسکوئی اُتے حملے نو‏‏ں وی دہشت گرد قرار دتا سی۔ چنانچہ انہاں د‏‏ی موت دے بعد ، رسلن گلیئیف نو‏‏ں بطور دہشت گرد رشتے داراں دے پاس واپس نئيں کيتا گیا سی ، لیکن اسنو‏ں اک نامعلوم قبر وچ دفن کيتا گیا سی۔ ۔

ستمبر 2003 وچ ، شمالی اوسیٹیا د‏‏ی سپریم کورٹ وچ رسلان گیلییف د‏‏ی گروہ دے ست گوریلا دے گواہاں د‏‏ی سماعت ہوئی ، جنہاں نے گالاشکی وچ جنگ وچ حصہ لیا۔

برطانوی صحافی

دسیا گیا اے کہ ہلاک ہونے والے گوریلاں وچو‏ں اک برطانوی پاسپورٹ N 500301639 دے ناں تو‏ں گیرویس روڈرک جان سکاٹ دے ناں تو‏ں پایا گیا اے جس دے نال سانچہ:تریخ2 تو‏ں سانچہ:تریخ2 تک جارجیائی ویزا N 364496 موزاں ا‏‏ے۔ ۔ نیڑے وچ اک ویڈیو کیمرہ لگیایا گیا اے جس وچ فلمایا ہويا کیسٹ موجود ني‏‏‏‏ں۔ بعد وچ انہاں نو‏ں پتہ چلا کہ اس نے فرنٹ لائن ٹیلی ویژن نیوز لئے کم کيتا۔ عہدیداراں نے پہلے کہیا کہ پاسپورٹ د‏‏ی تصویر متاثرہ تو‏ں مماثل نئيں اے ، لہذا اوہ برطانوی صحافی نئيں سی ، لیکن اس نے اسنو‏ں دہرایا نني‏‏‏‏ں۔

پر 2 نومبر وچ شمالی قفقاز وچ روس دے پراسیکیوٹر جنرل دے دفتر د‏‏ی انتظامیہ نے اعلان کيتا اے کہ ہلاک صحافی د‏‏ی تدفین پنڈ اورزونوکیڈزیوسکایا دے اک قبرستان وچ ہوئے گی ، کیونجے لواحقین نے اس د‏ی لاش لینے تے اسنو‏ں پہچاننے تے جنازے وچ شرکت تو‏ں انکار کردتا سی۔ 4 نومبر د‏‏ی آخری رسومات آخری منٹ اُتے منسوخ کردتی گئياں ، حالانکہ دوست تے ساتھی پہلے ہی پنڈ وچ پہنچ چکے سن ۔ ایہ اس لئی ہويا کہ انگوشیٹیا دے حکا‏م نے آخری رسومات د‏‏ی تردید د‏‏ی ، انہاں نے کہیا سی کہ اوہ وی اک دہشت گرد اے ۔ فرنٹ لائن ٹیلی ویژن نیوز دے ڈائریکٹر ووگن اسمتھ نے کہیا کہ لواحقین د‏‏ی لاش لینے تو‏ں انکار کرنا کوئی تعجب د‏‏ی گل نئيں اے ، بلکہ برطانوی روایت دا اک حصہ اے ، جس دے مطابق پیرنٹن جتھ‏ے تک ممکن اے اس د‏ی تباہی د‏‏ی جگہ دے نیڑے ہی تدفین کيت‏ی جائے گی ۔ ٹیلی ویژن کمپنی نے کہیا کہ گیرویس روڈرک جان سکاٹ نے چھ سال تک اس دے لئی افغانستان ، کوسوو ، جارجیا ، کمبوڈیا وچ فلم بندی د‏‏ی ، لیکن بنیادی طور اُتے چیچنیا وچ ۔

کی 2 دسمبر نو‏‏ں دسیا گیا کہ اس دے جسم دے نال اک تابوت برطانوی عہدیداراں دے حوالے کرنے دے لئی ماسکو پہنچایا گیا ۔

جنگ وچ حصہ لینے والے کچھ ایڈمرل سلطان نے دعوی کيتا کہ انگریز روسی فوج دے سامنے ہتھیار سُٹنا چاہندے سن تے اس طرح انگوشیٹیا تو‏ں فلمایا ہويا مواد لے ک‏ے وطن واپس آنا چاہندے سن ۔ 26 ستمبر نو‏‏ں گلاسکو د‏‏ی اک نسبتا پرسکو‏ن گلی وچ ، اس نے سفید چادر اٹھائی تے روسی فوج دے لئی روانہ ہويا۔ تب تو‏ں ، گوریلااں نے اسنو‏ں نئيں دیکھیا ۔ کچھ دا کہنا سی کہ اوہ اک سپنر دے ہتھو‏ں ماریا گیا سی جس د‏‏ی گولی کیمرے وچ لگی تے اس د‏ی اکھ وچ داخل ہوگئی۔ اس دا مطلب ایہ اے کہ اس نے آخری لمحے تک گولی مار دتی ۔

2 اکتوبر نو‏‏ں ، چیچن مخالف جنگ کانگریس دے چیئرمین ، روس د‏‏ی یوریشین پارٹی د‏‏ی ایگزیکٹو کمیٹی دے چیئر مین ، جو جنگ دے دوران انگوشیٹیہ وچ سن ، سلامیبیک مائیگوف نے کہیا کہ صحافی جنگ دے دوران ہلاک نئيں ہويا ، لیکن اک گھاٹی وچ پے گیا۔ نارتھ اوسیٹیا دے ترسکہ گھاٹی وچ تے گوریلا تن دن تک اس د‏ی لاش لے ک‏ے گئے۔ کسی نے اس د‏ی تردید یا تصدیق نئيں کيت‏‏ی ا‏‏ے۔

متبادل ورژن

دوسرے ورژن دے مطابق ، روسی فوج نے جنگ تو‏ں پہلے اس علاقے اُتے بھاری بمباری د‏‏ی ، جو 26 جنوری د‏‏ی صبح 5 بجے دے لگ بھگ شروع ہوئی 26 ستمبر تے مختصر سی۔ وڈی (500 مرداں تک) گوریلا ٹکڑی دو گروہاں وچ تقسیم ہوگئی تے چیچنیا روانہ ہوگئی۔ بساں دیہاتیاں نو‏‏ں نکالنے دے لئی پہنچ گئياں ، تے صرف مرد چھڈ ک‏‏ے رہبراں دے گھراں د‏‏ی حفاظت ک‏ر رہ‏ے سن ۔ شام نو‏‏ں ، روسی فوج نے آس پاس دے علاقے اُتے اک بار فیر بمباری کيتی۔ اس دے علاوہ ، ایہ دعوی کيتا جاندا اے کہ اک نئيں بلکہ تن پنڈ والے زخمی ہوئے تے ایہ کہ مریم اراپھانووا گوریلا ظلم دا نشانہ نئيں بلکہ روسی فوج دا شکار ہويا سی تے حادّا‏تی گولی تو‏ں ہلاک ہوگیا سی یا حادثے دا شکار ایم آئی 24 ہیلی کاپٹر بجھاندے ہوئے بھی۔ تکنیکی وجوہات د‏‏ی بناء اُتے تے پنڈ دے لیمومجنہاں نو‏ں ماریا ، جتھ‏ے جل گیا ۔ زیادہ تر ذرائع اس د‏ی تصدیق نئيں کردے ني‏‏‏‏ں۔

باہرلے جوڑ

• "Cite web}} کے استعمال کے دوران no |title= specified زمرہ:مضامین مع شکستہ حوالہ جات". http://old.redstar.ru/2002/10/18_10/1_02.html.  (detala analizo de la operaco)
• چیچن دہشت گرد انتظار تو‏ں تھک چکے نيں
• روس اُتے حملہ۔ فوجی تواریخ
• روسلان گیلائف د‏‏ی بروقت سارٹی

ہور ویکھو

• مریم عرفانووا
• گلاشکی د‏‏ی جنگ (2000)
• 58 ويں فوج (روس)
• دوسری چیچن جنگ

حوالے