کوریائی تنازع
کوریائی تنازع | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
بسلسلہ کوریا جنگ | |||||||||
کوریائی غیرفوجی علاقہ ، شمال توں نظارہ | |||||||||
| |||||||||
محارب | |||||||||
جنوبی کوریا Supported by: اقوام متحدہ امریکہ برطانیہ جاپان ترکی کینیڈا فرانس آسٹریلیا نیوزی لینڈ |
شمالی کوریا Supported by: چین سوویت یونین (until 1991) روس ایران شام کیوبا | ||||||||
کمانڈر اور رہنما | |||||||||
مون جے ان Previous leaders
|
کم جونگ اون Previous leaders
|
کوریا دا تنازع شمالی کوریا ( جمہوری عوامی جمہوریہ کوریا ) تے جنوبی کوریا ( جمہوریہ کوریا ) دے وچکار کوریا دی تقسیم اُتے مبنی اک جاری تنازعہ اے ، ایہ دونے ہی دعویٰ کردے نيں کہ تمام کوریا دی واحد جائز حکومت تے ریاست اے۔ سرد جنگ دے دوران ، شمالی کوریا نوں سوویت یونین ، چین تے اس دے کمیونسٹ اتحادیاں دی حمایت حاصل سی ، جدوں کہ جنوبی کوریا نوں امریکا تے اس دے مغربی اتحادیاں دی حمایت حاصل سی۔ بیرونی طاقتاں دے ذریعہ کوریا دی تقسیم دوسری جنگ عظیم دے اختتام پذیر ہونے دے بعد ہوئی ، جدوں 1948 وچ سرکاری تقسیم دے نال ہی ، کشیدگی کورین جنگ وچ پھیل گئی ، جو 1950 توں 1953 تک جاری رہی۔ جدوں جنگ ختم ہوئی تاں دونے ملکاں تباہ و برباد ہوگئے ، بہت سارے ملکاں دی مکمل تباہی ہوئی ، لیکن تقسیم باقی رہی۔ شمالی تے جنوبی کوریا نے وقتا فوقتا جھڑپاں دے دوران فوجی مداخلت دا سلسلہ جاری رکھیا۔ ایہ تنازع سرد جنگ دے خاتمے دے بعد وی باقی اے تے اج وی جاری اے۔
امریکا نے جنوبی کوریا وچ '''جمہوریہ کوریا - امریکی باہمی دفاعی معاہدے''' دے مطابق جنوبی کوریا دی مدد دے لئی فوجی موجودگی برقرار رکھی اے۔ 1997 وچ ، امریکی صدر بل کلنٹن نے کوریا دی تقسیم نوں "سرد جنگ کيتی آخری تقسیم" دے طور اُتے بیان کيتا۔ [۱] 2002 وچ ، امریکی صدر جارج ڈبلیو بش نے شمالی کوریا نوں " برائی دے محور " دا رکن دسیا۔ [۲][۳] ودھدی تنہائی دا سامنا کردے ہوئے ، شمالی کوریا نے میزائل تے جوہری صلاحیتاں تیار کيتیاں ۔ مذکورہ بالا دے علاوہ ، اسنوں بیرون ملک خصوصا مشرق وسطی وچ پراکسی تنازع دے طور اُتے وی بیان کيتا جاسکدا اے۔
2017 دے دوران زبردست کشیدگی دے بعد ، 2018 نے شمالی تے جنوبی کوریا ، تے امریکا نوں ، اک اجلاس دا انعقاد کيتا جس وچ امن تے جوہری تخفیف دا وعدہ کيتا گیا سی۔ اس دے نتیجے وچ 27 اپریل 2018 نوں پانمونجوم اعلامیہ ہويا ، جدوں دونے حکومتاں تنازع دے خاتمے دے لئی مل کے کم کرنے اُتے راضی ہوگئياں۔ سانچہ:Campaignbox Korean Cold War
پس منظر
سودھوکوریا نوں 1910 وچ جاپان دی سلطنت نے الحاق کرلیا سی ۔ کوریا اُتے جاپانی قبضے دے دوران اگلی دہائیاں وچ ، قوم پرست تے بنیاد پرست گروہ آزادی دے لئی جدوجہد کرنے دے لئی ، زیادہ تر جلاوطنی وچ ، ابھرے۔ اپنے نظریات تے نقطہ نظر توں مت ،ثر ایہ گروہ کسی اک قومی تحریک وچ متحد ہونے وچ ناکام رہے۔ [۴][۵] چین وچ مقیم ، کورین عارضی حکومت وسیع پیمانے اُتے منظوری حاصل کرنے وچ ناکام رہی۔ [۶] کوریائی آزادی دی وکالت کرنے والے بہت سارے رہنماواں وچ قدامت پسند تے امریکی تعلیم یافتہ سینگمان رھیے شامل سن ، جنہاں نے امریکی حکومت کیتی لابنگ کيتی سی ، تے کمیونسٹ کِم ال سنگ نے ، جو پڑوسی مانچوریا توں لے کے شمالی کوریا تک جاپانیاں دے خلاف گوریلا جنگ لڑا سی۔ [۷]
اس قبضے دے خاتمے دے بعد ، بوہت سارے اعلیٰ کوریائی شہریاں اُتے جاپانی سامراج دے نال تعاون کرنے دا الزام عائد کيتا گیا سی ۔ [۸] مختلف شخصیتاں تے سیاسی گروہاں دے وچکار اک شدید تے خونی جدوجہد ہوئی جس دی وجہ کوریا دی قیادت کرنا سی۔ [۹]
کوریا دی تقسیم
سودھو9 اگست 1945 نوں ، دوسری جنگ عظیم دے آخری ایام وچ ، سوویت یونین نے جاپان دے خلاف جنگ دا اعلان کيتا تے امریکا دی درخواست اُتے ، کوریا دی طرف ودھیا۔ اگرچہ یلٹا کانفرنس وچ اتحادیاں دے ذریعہ سوویت اعلان جنگ اُتے اتفاق کيتا گیا سی ، لیکن امریکی حکومت نے اس توں پہلے روسی حکومت توں اتفاق کيتا سی کہ سوویت پیش قدمی 38 ويں متوازی اُتے رک جائے گی ، جو اس نے کيتا۔ امریکی حکومت کیتی افواج کچھ ہفتےآں دے بعد اوتھے پہنچ گئياں تے راجگڑھ سیول سمیت 38 ويں متوازی دے جنوب وچ واقع علاقے اُتے قبضہ کرلیا۔ اسنوں 15 اگست نوں جاپان دے حوالے کرنے دے بعد جاپانی افواج نوں جنرل آرڈر نمبر 1 وچ شامل کيتا گیا سی۔ 24 اگست نوں ، ریڈ آرمی پیانگ یانگ وچ داخل ہوئی تے متوازی دے شمال وچ کوریا اُتے اک فوجی حکومت قائم کيتی۔ امریکی افواج 8 ستمبر نوں جنوب وچ اُتریا تے کوریا وچ امریکی فوج دی ملٹری حکومت قائم کيتی۔ [۱۰]
اتحادیاں نے اصل وچ مشترکہ امانت دا تصور کيتا سی جو کوریا نوں آزادی دی طرف لے جائے گا ، لیکن بیشتر کورین قوم پرست فوری طور اُتے آزادی چاہندے سن ۔ [۱۱] دراں اثنا ، سرد جنگ دے آغاز دے نال ہی سوویت یونین تے امریکا دے وچکار جنگی وقت دا تعاون خراب ہويا۔ دونے قابض طاقتاں نے کوریائی باشندےآں نوں اپنے اقتدار دے عہدےآں اُتے ترقی دینا شروع کردتی۔ انہاں وچوں بوہت سارے ابھردے ہوئے سیاسی رہنما بہت ہی مقبول حمایت حاصل کرکے جلاوطنی پرت رہے سن ۔ [۱۲][۱۳] شمالی کوریا وچ ، سوویت یونین نے کوریائی کمیونسٹاں دی حمایت کيتی۔ کم ال سنگ ، جو 1941 توں سوویت فوج وچ خدمات انجام دے چکے سن ، اہم سیاسی شخصیت بن گئے۔ [۱۴] سوویت ماڈل دے بعد ، سوسائٹی نوں مرکزی تے اجتماعی شکل دتی گئی سی۔ [۱۵] جنوب وچ سیاست زیادہ ہنگامہ خیز سی ، لیکن امریکا وچ تعلیم پانے والے شدید اشتراکی مخالف سنجمن رایہی نوں اک ممتاز سیاستدان دے عہدے اُتے فائز کيتا گیا سی۔ [۱۶] حریف رہنماواں ، کِم کِو تے لِیؤہ وِون ہنگ نوں قتل کيتا گیا۔ [۹]
جنوبی کوریا وچ ، 10 مئی 1948 نوں عام انتخابات ہوئے۔ جمہوریہ کوریا (یا آر او کے) سینگمان ریہے دے نال بطور صدر قائم ہويا سی تے اس نے 15 اگست نوں امریکی فوجی قبضے دی باضابطہ جگہ لے لئی۔ شمالی کوریا وچ ، جمہوریہ عوامی جمہوریہ کوریا (یا ڈی پی آر کے) دا اعلان 9 ستمبر نوں کم ال سنگ نے وزیر اعظم دے طور اُتے کيتا سی۔ سوویت قابض فوج نے 10 دسمبر 1948 نوں ڈی پی آر دے چھڈ دتا۔ اگلے سال امریکی افواج نے آر او دے نوں چھڈ دتا ، حالانکہ امریکی کورین ملٹری ایڈوائزری گروپ جمہوریہ کوریا دی فوج نوں تربیت دینے دے لئی باقی اے۔ [۱۷] نويں حکومتاں نے ایتھے تک کہ کوریا دے لئی مختلف ناں اپنایا: شمالی انتخاب چوسن ، تے جنوبی ہنگوک ۔ [۱۸]
دونے مخالف حکومتاں اپنے آپ نوں پورے کوریا دی حکومت (جداں اج تک کردیاں نيں) سمجھدیاں سن ، تے دونے نے اس تقسیم نوں عارضی طور اُتے دیکھیا۔ [۱۹][۲۰] کم الl سنگ نے اسٹیلن تے ماؤ توں اتحاد دی جنگ وچ مدد کيتی حمایت کيتی۔ سنگمین رائے نے بار بار شمال نوں فتح کرنے دی خواہش دا اظہار کيتا۔ [۲۱][۲۲] 1948 وچ ، شمالی کوریا ، جس وچ تقریبا تمام جنریٹر سن ، نے جنوب نوں بجلی دی فراہمی بند کردتی۔ [۲۳] خانہ جنگی دے پھُٹنے دے نتیجے وچ ، 38 ويں متوازی ، خاص طور اُتے کیسانگ تے اوجنجنہاں وچ ، دونے اطراف دی طرف توں شروع کردہ ، متعدد جھڑپاں ہُندی رنيں۔ [۲۴]
اس پورے عرصے وچ جنوب وچ بغاوتاں ہوئیاں ، جداں جیجو بغاوت تے ییوسو - سنچون بغاوت ، جسنوں بے دردی توں دبایا گیا۔ کورین جنگ شروع ہونے توں پہلے مجموعی طور اُتے اک لکھ توں زیادہ جاناں کوریا بھر وچ لڑیاں گئیاں۔ [۲۵]
کوریا جنگ
سودھو1950 تک ، شمالی کوریا نوں جنوب اُتے واضح فوجی برتری حاصل سی۔ سوویت قبضہ کاراں نے اسنوں اضافی ہتھیاراں توں لیس کيتا سی تے تربیت فراہم دی سی۔ شمالی کوریا وچ واپس آنے والے بہت سارے فوجیاں نے چینی خانہ جنگی وچ حصہ لینے نال جنگ نوں سخت کر دتا سی ، جو حالے حالے ختم ہويا سی۔ [۲۶][۲۷] کم ال-سنگ نے فوری فتح دی توقع کيتی سی ، تے ایہ پیش گوئی کيتی سی کہ جنوب وچ کمیونسٹ نواز بغاوتاں ہاں گی تے امریکا مداخلت نئيں کريں گا۔ [۲۸] اس تنازعہ نوں خانہ جنگی دے طور اُتے سمجھنے دے بجائے ، مغرب نے اسنوں سرد جنگ کيتی حیثیت توں چین تے مشرقی یورپ دے حالیہ واقعات توں متعلق کمیونسٹ جارحیت دی حیثیت توں دیکھیا۔ [۲۹]
شمالی کوریا نے 25 جون 1950 نوں جنوب اُتے حملہ کيتا تے تیزی توں ملک دے بیشتر حصے اُتے قبضہ کرلیا۔ ستمبر 1950 وچ اقوام متحدہ دی فورس ، جس دی سربراہی امریکا نے دی ، نے جنوب دے دفاع دے لئی مداخلت دی ، تے انچیون لینڈنگ تے پوسن پیرامیٹر توں بریک آؤٹ دے بعد ، تیزی توں شمالی کوریا دی طرف ودھیا ۔ جدوں اوہ چین دی سرحد دے نیڑے پہنچے تاں ، چینی افواج نے شمالی کوریا دی جانب توں مداخلت کردے ہوئے ، جنگ دا توازن اک بار فیر تبدیل کيتا۔ لڑائی 27 جولائی 1953 نوں اک اسلحہ سازی دے نال ختم ہوئی جس نے تقریبا شمالی تے جنوبی کوریا دے وچکار اصل حدود نوں بحال کيتا۔ [۲۲]
کوریا تباہ ہوگیا۔ تقریبا 30 لکھ شہری تے فوجی ہلاک ہوچکے نيں۔ سیول کھنڈرات وچ تبدیل ہوئے گیا ، چار بار ہتھ بدلا سی۔ [۳۰] شمالی کوریا دی تقریبا ہر عمدہ عمارت تباہ ہوگئی سی۔ [۳۱][۳۲] اس دے نتیجے وچ ، شمالی کوریائی باشندےآں نے امریکا دی طرف گہرائی وچ بیٹھے ہوئے دشمنی نوں جنم دتا۔
جنگ بندی
سودھو10 جولائی 1951 نوں جدوں تک جنگ جاری رہی ، جنگ بندی توں متعلق گل گل دا آغاز ہويا۔ اہم معاملات اک نويں حد بندی لائن دا قیام تے قیدیاں دا تبادلہ سی۔ اسٹالن دی موت دے بعد ، سوویت یونین نے مراعات نوں توڑ دتا جس دے نتیجے وچ 27 جولائی 1953 نوں معاہدہ ہويا۔ [۳۳]
سینگمان ریہے نے اس جنگ بندی معاہدے دی مخالفت کيتی کیونجے اس نے کوریا نوں تقسیم توں وکھ کردتا۔ جدوں گل گل نیڑے آئی تاں اس نے قیدیاں دی رہائی دے انتظامات نوں سبوتاژ کرنے دی کوشش کيتی ، تے اسلحہ سازی دے خلاف وڈے پیمانے اُتے ریلیاں کڈی۔ [۳۴] اس نے معاہدے اُتے دستخط کرنے توں انکار کردتا ، لیکن ہچکچاندے ہوئے اس دی پاسداری کرنے اُتے راضی ہوگیا۔ [۳۵]
مسلح افواج نے سرکاری طور اُتے جنگ بندی دا افتتاح کيتا لیکن اوہ امن معاہدہ نئيں کيتا۔ [۳۶] اس نے دونے اطراف دے وچکار کورین ڈیملیٹرائزڈ زون (ڈی ایم زیڈ) قائم کيتا ، جو 38 واں متوازی راستہ کٹتا اے لیکن اس اُتے عمل نئيں کيتا۔ [۳۵] اس دے ناں دے باوجود وی ، ایہ سرحد دنیا دی سب توں زیادہ عسکریت پسنداں وچوں اک سی تے ہن وی جاری اے۔ [۳۰]
شمالی کوریا نے کم توں کم چھ بار 1994 ، 1996 ، 2003 ، 2006 ، 2009 ، تے 2013 وچ اعلان کيتا کہ اوہ اس جنگ بندی معاہدہ دی پاسداری نئيں کريں گا۔ [۳۷]
سرد جنگ دا تسلسل
سودھوجنگ دے بعد ، چینی افواج اوتھے توں چلی گئياں ، لیکن امریکی افواج جنوب وچ باقی رہی ۔ چھڑپ .ا تنازعہ جاری رہیا۔ شمالی دے جنوب اُتے قبضے نے اک گوریلا تحریک چھڈ دتی جو چولہ صوبےآں وچ برقرار اے۔ [۳۰] یکم اکتوبر 1953 نوں امریکا تے جنوبی کوریا نے دفاعی معاہدے اُتے دستخط کیتے۔ [۳۸] سن 1958 وچ ، امریکا نے جنوبی کوریا وچ جوہری ہتھیار رکھے سن ۔ [۳۹] 1961 وچ ، شمالی کوریا نے سوویت یونین تے چین دے نال باہمی دفاعی معاہداں اُتے دستخط کیتے۔ [۴۰] اس عرصے دے دوران ، شمالی کوریا نوں سی آئی اے دے سابقہ ڈائریکٹر رابرٹ گیٹس نے "دنیا دا سب توں مشکل انٹلیجنس نشانہ" قرار دتا سی۔ [۴۱] فوجی محاذ آرائی دے نال نال ، اک پروپیگنڈا دی جنگ وی ہوئی ، جس وچ غبارے دی پروپیگنڈہ مہم وی شامل اے۔ [۴۲]
مخالف حکومتاں نے سرد جنگ وچ مخالف فریقاں توں اتحاد کرلیا۔ دونے جماعتاں نے مخالف گروپاں توں کوریا دی جائز حکومت کیتی حیثیت توں پہچان لئی۔ [۴۳][۴۴] جنوبی کوریا اک شدت پسند کمیونسٹ فوجی آمریت بن گیا۔ [۴۵] شمالی کوریا نے خود نوں سوویت یونین تے چین توں ممتاز راسخ العقیدہ کمیونزم دا چیمپین پیش کيتا۔ اس حکومت نے جشو یا خود انحصاری دا نظریہ تیار کيتا ، جس وچ انتہائی فوجی متحرک ہونا وی شامل سی۔ [۴۶] جوہری جنگ دے خطرے دے جواب وچ ، اس نے زیر زمین تے پہاڑاں وچ وسیع سہولیات تعمیر کيتیاں ۔ [۴۷][۲۳] پیانگ یانگ میٹرو 1970 دے عشرے وچ کھل گئ سی ، جس وچ بم پناہ گاہ دی حیثیت توں دگنی کرنے دی گنجائش موجود سی۔ [۴۸] 1970 دی دہائی دے اوائل تک شمالی کوریا اقتصادی طور اُتے جنوب دے برابر سی۔ [۴۹]
جنوبی کوریا ویتنام دی جنگ وچ بہت زیادہ ملوث سی ۔ [۵۰] شمالی کوریا دے سیکڑاں لڑاکا پائلٹ ویتنام گئے ، انہاں نے 26 امریکی طیارے نوں مار گرایا۔ شمالی کوریا دی نفسیاتی جنگی ماہرین دی ٹیماں نے جنوبی کوریائی فوجیاں نوں نشانہ بنایا ، تے ویتنامی گوریلا نوں شمالی وچ تربیت دتی گئی۔
شمالی تے جنوبی دے وچکار 1960 دی دہائی دے آخر وچ کشیدگی وچ اضافہ ہويا جس نوں کوریا دے ڈی ایم زیڈ تنازعہ دے ناں توں جانیا جاندا اے۔ 1966 وچ ، کم نے "جنوب دی آزادی" نوں "قومی فریضہ" قرار دینے دا اعلان کيتا۔ [۵۱] 1968 وچ ، شمالی کوریائی کمانڈوز نے بلیو ہاؤس ریڈ دا آغاز کيتا ، جو جنوبی کوریائی صدر پارک چنگ ہی نوں قتل کرنے دی ناکام کوشش اے۔ اس دے فورا بعد ہی امریکی جاسوس جہاز پیئبلو نوں شمالی کوریا دی بحریہ نے پھڑ لیا۔ [۵۲] امریکیوں نے کمیونزم دے نال عالمی محاذ آرائی دے تناظر وچ اس بحران نوں دیکھیا ، لیکن ، اس واقعے نوں بیان کرنے دے بجائے ، سوویت حکومت نوں اس دی فکر سی۔ [۵۳] ایہ بحران کم نے شروع کيتا سی ، جو ویتنام جنگ وچ کمیونسٹ کامیابیاں توں متاثر سی۔ [۵۴]
1967 وچ ، کوریائی نژاد موسیقار ایسان یون نوں مغربی جرمنی وچ جنوبی کورین ایجنٹاں نے اغوا کيتا سی تے اسنوں شمالی کوریا دی جاسوسی دے الزام وچ جنوبی کوریا وچ قید کردتا گیا سی۔ بین الاقوامی شور شرابہ دے بعد اسنوں رہیا کردتا گیا۔ [۵۵]
1969 وچ ، شمالی کوریا نے بحیرہ جاپان دے اُتے امریکی EC-121 جاسوس طیارے نوں نشانہ بنایا ، جس وچ جہاز وچ سوار تمام 31 عملہ ہلاک ہوئے گیا ، جو سرد جنگ دے دوران امریکی طیارے دا سب توں وڈا نقصان اے۔ [۵۶] 1969 وچ ، کورین ایئر لائنز YS-11 نوں اغوا کرکے شمالی کوریا روانہ کردتا گیا سی۔ ايسے طرح ، 1970 وچ ، جاپان ایئر لائن دی پرواز 351 دے ہائی جیکرز نوں شمالی کوریا وچ پناہ دتی گئی سی۔ [۵۷] بلیو ہاؤس چھاپے دے جواب وچ ، جنوبی کوریائی حکومت نے کم ال سنگ دے قتل دے لئی اک خصوصی یونٹ تشکیل دتا ، لیکن اس مشن نوں 1972 وچ ختم کردتا گیا۔ [۵۸]
1974 وچ شمالی کوریا دے اک ہمدرد نے صدر پارک نوں قتل کرنے دی کوشش کيتی تے اس دی بیوی یوک ینگ سو نوں قتل کردتا۔ [۵۹] 1976 وچ ، پانمونجیم ایکس دے واقعے دے نتیجے وچ ڈی ایم زیڈ وچ امریکی فوج دے دو افسران دی ہلاکت ہوئی تے وسیع تر جنگ شروع کرنے دی دھمکی دتی گئی۔ [۶۰][۶۱] 1970 دی دہائی وچ ، شمالی کوریا نے متعدد جاپانی شہریاں نوں اغوا کيتا ۔ [۵۷]
1976 وچ ، حالے منقسم منٹاں وچ ، امریکی نائب سکریٹری برائے دفاع ولیم کلیمٹس نے ہنری کسنجر نوں دسیا کہ جنوبی کوریا توں شمالی کوریا اُتے 200 چھاپے یا حملے ہوئے نيں ، حالانکہ امریکی فوج دے ذریعہ ننيں۔ [۶۲] جنوبی کورین سیاست داناں دے مطابق جنہاں نے بچ جانے والےآں دے لئی معاوضے دی مہم چلائی اے ، 1953 توں 1972 تک 7،700 توں زیادہ خفیہ ایجنٹاں نے شمالی کوریا وچ گھس لیا ، جنہاں وچوں تقریبا، 5،300 افراد واپس نئيں لوٹے سن ۔ انہاں حملہ آوراں وچوں صرف چند دی تفصیلات عام ہوگئیاں نيں ، بشمول 1967 وچ جنوبی کوریا دی افواج دے چھاپےآں وچ جنہاں نے شمالی کوریا دی 50 سہولیات نوں توڑ پھوڑ دی سی۔ دوسرے مشناں وچ چین تے سوویت یونین دے مشیراں نوں نشانہ بنانا وی شامل اے تاکہ شمالی کوریا تے اس دے اتحادیاں دے وچکار تعلقات نوں خراب کيتا جاسکے۔ [۶۳]
1970 دی دہائی دے دوران ، شمالی تے جنوبی دونے نے اپنی فوجی صلاحیت نوں بڑھانا شروع کيتا۔ [۶۴] ایہ دریافت ہويا کہ شمالی کوریا نے ڈی ایم زیڈ دے تحت سرنگاں کھودی نيں جس وچ ہزاراں فوجاں رہ سکدی نيں۔ [۶۵] امریکا توں دستبرداری دے امکان اُتے آگاہ ، جنوبی کوریا نے اک خفیہ جوہری ہتھیاراں دے پروگرام دا آغاز کيتا جس دی واشنگٹن نے سخت مخالفت کيتی سی۔ [۶۶]
1977 وچ ، امریکی صدر جمی کارٹر نے جنوبی کوریا توں فوجاں دے انخلا دی تجویز پیش دی سی۔ امریکا تے جنوبی کوریا وچ وسیع پیمانے اُتے ردعمل ہويا تے ناقدین دا موقف سی کہ اس توں شمال نوں سیئول اُتے قبضہ کرنے دا موقع ملے گا۔ کارٹر نے اس اقدام نوں ملتوی کردتا ، تے اس دے جانشین رونالڈ ریگن نے پالیسی نوں الٹ دتا ، جس توں فوج دی تعداد تینتالیس ہزار ہوگئی۔ [۶۷] ریگن دی طرف توں ایف 16 جنگجوواں دے نال جنوب دی فراہمی دے بعد ، تے کم ال گائاں نے 1984 وچ ماسکو دا دورہ کرنے دے بعد ، یو ایس ایس آر نے شمالی امداد دے نال فوجی امداد تے تعاون اُتے دوبارہ غور کيتا۔ [۶۸]
سن 1980 وچ گوانجو بغاوت دے نتیجے وچ جنوب وچ بدامنی پھیل گئی۔ آمریت نے شمالی کوریائی بغاوت دے نال اختلاف رائے نوں برابر سمجھیا۔ دوسری طرف ، کچھ نوجوان مظاہرین نے امریکا نوں سیاسی جبر وچ ملوث سمجھیا تے شمال دی قوم پرست پروپیگنڈا توں انہاں دی شناخت کيتی۔ [۶۹][۷۰]
سن 1983 وچ شمالی کوریا نے رنگون بم دھمادا کیہ ، جنوبی کوریا دے صدر چون ڈو ہوون دے برما دے دورے دے دوران قتل دی ناکام کوشش۔ [۷۱] 1987 وچ سیئول اولمپکس دے اختتام اُتے ، کورین ایئر دی پرواز 858 اُتے بمباری دے نتیجے وچ ، امریکی حکومت نے شمالی کوریا نوں اپنے دہشت گرد ملکاں دی لسٹ وچ شامل کيتا۔ [۷۲][۷۳] شمالی کوریا نے کھیلاں دا بائیکاٹ شروع کيتا ، جس دی حمایت کیوبا ، ایتھوپیا ، البانیہ تے سیچلس نے دی ۔ [۷۴]
سن 1986 وچ ، جنوبی کوریا دے سابق وزیر خارجہ چو ڈیوک گناہ نے شمال توں وکھ ہوکے چونڈواسطہ چونگو پارٹی دا قائد بن گیا۔ [۷۵]
1980 دی دہائی وچ ، جنوبی کوریا دی حکومت نے ڈی ایم زیڈ وچ واقع اس دے پنڈ دایسونگ ڈونگ وچ اک 98 میٹر لمبا پرچم خانہ تعمیر کيتا۔ اس دے جواب وچ ، شمالی کوریا نے اس دے نیڑےی پنڈ کیجنگ ڈونگ وچ 160 میٹر لمبا پرچم خانہ تعمیر کيتا۔ [۴۲]
تنہائی تے محاذ آرائی
سودھوسرد جنگ دے خاتمے دے بعد ، شمالی کوریا نے سوویت یونین دی حمایت کھو دتی تے معاشی بحران وچ ڈُب گیا۔ 1994 وچ قائد کم ال سنک دی موت دے بعد ، [۷۶] توقعات سن کہ شمالی کوریا دی حکومت دا خاتمہ ہوسکدا اے تے جزیرہ نما دوبارہ متحد ہوجاواں گے۔ [۷۷][۷۸]
اس دی ودھدی ہوئی تنہائی دے جواب وچ ، شمالی کوریا نے جوہری ہتھیاراں تے بین البراعظمی بیلسٹک میزائلاں دی تیاری دے لئی اپنی کوششاں دوگنی کر دتیاں۔ 1994 وچ ، امریکی صدر بل کلنٹن نے یونگبیون ایٹمی ری ایکٹر اُتے بمباری کرنے اُتے غور کيتا ، لیکن بعد وچ انہاں نے ایہ اختیار اس وقت مسترد کردتا جدوں انھاں ایہ مشورہ دتا گیا سی کہ جے جنگ شروع ہوئی تاں پہلے تن مہینےآں وچ اس وچ 52،000 امریکی تے 490،000 جنوبی کوریائی فوجی ہلاکتاں ہوسکدی نيں۔ شہری ہلاکتاں دی اک وڈی تعداد۔ [۷۹][۸۰] اس دے بجائے ، 1994 وچ ، امریکا تے شمالی کوریا نے اک معاہدہ فریم ورک اُتے دستخط کیتے جس دا مقصد شمالی کوریا دے جوہری پروگرام نوں منجمد کرنا اے۔ 1998 وچ ، جنوبی کوریا دے صدر کم دا جنگ نے سنشائن پالیسی دا آغاز کيتا جس دا مقصد شمال دے نال بہتر تعلقات نوں فروغ دینا اے۔ [۸۱] اُتے ، 11 ستمبر دے حملےآں دے نتیجے وچ ، امریکی صدر جارج ڈبلیو بش نے اس پالیسی دی مذمت کيتی ، تے 2002 وچ شمالی کوریا نوں " ایککس آف ایول " دا ممبر قرار دتا۔ [۲][۳] شمالی تے جنوبی کوریا ، ریاستہائے متحدہ امریکا ، روس ، جاپان ، تے چین اُتے مشتمل چھ جماعتی مذاکرات 2003 وچ شروع ہوئے سن لیکن اوہ کوئی قرارداد حاصل کرنے وچ ناکام رہے سن ۔ 2006 وچ ، شمالی کوریا نے اعلان کيتا کہ اس نے اپنا پہلا جوہری تجربہ کامیابی دے نال کيتا اے۔ [۸۲] سنشائن پالیسی نوں جنوبی کوریا دے صدر لی میونگ باک نے 2007 وچ انہاں دے انتخاب دے بعد باضابطہ طور اُتے ترک کردتا سی۔
اکیہويں صدی دے آغاز وچ ، ایہ اندازہ لگایا گیا سی کہ سردی جنگ دے دوران وسطی یورپ وچ پیانگ یانگ تے سیئول دے درمیان علاقے وچ فائر پاور دی حراستی زیادہ اے۔ [۸۳] شمالی کوریا دی پیپلز فوج عددی اعتبار توں جنوبی کوریا دی فوج دے مقابلے وچ دوگنی سی تے اس وچ توپ تے میزائل بمباری توں سیئول نوں تباہ کرنے دی صلاحیت موجود سی۔ اُتے ، جنوبی کوریا دی فوج دا اندازہ کئی طریقےآں توں تکنیکی طور اُتے اعلیٰ اے۔ [۸۴][۸۵] امریکی افواج جنوبی کوریا وچ ہی رہی تے انہاں نے جنوبی کوریائی فورسز دے نال سالانہ فوجی مشقاں کيتیاں ، جنہاں وچ کلی ریزولو ، فوئل ایگل ، تے الچی فریڈم گارڈین شامل نيں۔ شمالی کوریا نے انہاں نوں جارحیت دی کارروائی دے طور اُتے معمول دے نال مذمت کيتی۔ [۸۶][۸۷] 1997 توں 2016 دے درمیان ، شمالی کوریا دی حکومت نے دوسری حکومتاں اُتے 200 بار اس دے خلاف جنگ دا اعلان کرنے دا الزام عائد کيتا۔ تجزیہ کاراں نے امریکی فوجی دستے نوں اک ٹرپائر دے طور اُتے بیان کيتا اے جو امریکی فوجی مداخلت نوں یقینی بناندا اے ، لیکن کچھ نے اس بارے وچ پوچھ گچھ دی اے کہ آیا اس توں ہور تقویت آنے والی اے۔ [۸۸]
اس عرصے دے دوران ، شمالی کوریا دی دو آبدوزاں جنوبی کوریا دے ساحل اُتے پھنس جانے دے بعد پکڑی گئياں ، اک 1996 وچ گنگ نونگ دے نیڑے تے اک 1998 وچ سوکچو دے نیڑے ۔ دسمبر 1998 وچ ، جنوبی کوریا دی بحریہ نے ییوسو دی لڑائی وچ شمالی کوریائی نیم نیم آبدوز نوں ڈُبیا۔ 2001 وچ ، جاپانی کوسٹ گارڈ نے عمامی عاشما دی لڑائی وچ شمالی کوریا دے جاسوس جہاز نوں ڈُبیا۔
تنازعہ بحیرہ اسود دی حدود وچ شمالی حد دی لائن دے ناں توں جانے والی متنازعہ سمندری حدود دے نیڑے شدت اختیار کر گیا۔ 1999 تے 2002 وچ ، شمالی تے جنوبی کوریا دی بحری جہازاں دے وچکار جھڑپاں ہوئیاں ، جو یونوپیانگ دی پہلی تے دوسری جنگ دے طور اُتے جانیا جاندا اے۔ 26 مارچ 2010 نوں ، جنوبی کوریا دی بحری بحری جہاز ، آر اوکے ایس چیونن ، پیلا بحر وچ واقع بیگنینگونگ جزیرے دے نیڑے ڈُب گئی ، تے شمالی کوریا دے اک تارپیڈو نوں مورد الزام ٹھہرایا گیا۔ 23 نومبر 2010 نوں ، مشترکہ فوجی مشق دے جواب وچ ، شمالی کوریا نے پیلا سمندر وچ واقع جنوبی کوریا دے عظیم تر یونپیانگ جزیرے اُتے توپ خانے فائر کیتے ، تے جنوبی کوریا نے جوابی فائرنگ کيتی۔
2013 وچ ، اپنے میزائل پروگرام توں متعلق تناؤ دے درمیان ، شمالی کوریا نے مشترکہ طور اُتے چلائے جانے والے کیسونگ انڈسٹریل ریجنہاں نوں عارضی طور اُتے بند کرنے اُتے مجبور کردتا۔ [۸۹] ایہ زون 2016 وچ دوبارہ بند کردتا گیا۔ [۹۰] جنوبی کوریا دے اک پارلیمنٹیرین نوں 2013 وچ شمال دی حمایت دے لئی تخریب کاری دی مہم دی منصوبہ بندی کرنے دا مجرم قرار دتا گیا سی تے اسنوں 12 سال قید دی سزا سنائی گئی سی۔ [۹۱] نیو یارک ٹائمز کے مطابق سن 2014 وچ ، امریکی صدر باراک اوباما نے شمالی کوریا دے میزائل تجربے وچ خلل ڈالنے دے لئی سائبر تے الیکٹرانک جنگ نوں تیز کرنے دا حکم دتا سی۔ اُتے ، اس اکاؤنٹ نوں نوٹلس انسٹی ٹیوٹ دے تجزیہ کاراں نے متنازعہ بنا دتا اے۔
سن 2016 وچ ، مظاہرےآں دا سامنا کردے ہوئے ، جنوبی کوریا نے یو ایس THAAD اینٹی میزائل سسٹم نوں تعینات کرنے دا فیصلہ کيتا۔ ستمبر 2016 وچ شمالی کوریا دے پنجويں جوہری تجربے دے بعد ، ایہ اطلاع ملی سی کہ جے شمالی کوریا دی طرف توں آنے والے جوہری حملے دے آثار ملے تاں جنوبی کوریا نے پیانگ یانگ اُتے حملہ کرنے دا منصوبہ تیار کيتا اے۔ شمالی کوریا دے نمبراں دے اک اسٹیشن نے 16 سال دے وقفے دے بعد دوبارہ نشریات دا آغاز کيتا ، بظاہر جنوب وچ ایجنٹاں نوں کوڈڈ پیغامات بھیجے۔ [۴۲] چونکہ جنوبی کوریا نوں اس اسکینڈل دے ذریعہ مجروح کيتا گیا سی ، شمالی کوریا نے جوشی دے نال صدر پارک جیون ہائے نوں ہٹانے دی حمایت دی ، تے لیفلیٹ دے قطرے تیز کردتے۔ اس دے نتیجے وچ ، پارک دے حامیاں نے حزب اختلاف دی لبرٹی کوریا پارٹی اُتے پیانگ یانگ دے جوچے ٹاور اُتے اپنا لوگو قائم کرنے دا الزام لگایا۔
مارچ 2017 وچ ، ایہ اطلاع ملی سی کہ جنوبی کوریائی حکومت نے شمالی کوریائی فتنے والےآں نوں انعامات وچ اضافہ کيتا اے جو اپنے نال درجہ بند معلومات یا فوجی سازوسامان لاندے نيں۔ ایہ وی اطلاع ملی سی کہ سن 2016 وچ شمالی کوریا دے ہیکرز نے جنوبی کوریا دے ملٹری اعداد و شمار نوں چوری کيتا سی ، جس وچ کم جونگ انہاں دے قتل دا منصوبہ وی شامل سی۔ سائبرسیکیوریٹی دے ماہرین دے مطابق ، شمالی کوریا نے دشمن دے کمپیوٹر نیٹ ورک نوں خراب کرنے تے رقم تے حساس ڈیٹا دوناں نوں چرانے دے لئی تربیت یافتہ ہیکرز دی فوج برقرار رکھی اے۔ پچھلی دہائی وچ ، اس دا الزام جنوبی کوریا تے ہور تھاںواں اُتے متعدد سائبر حملےآں تے ہیکنگ حملےآں دا الزام لگایا گیا سی ، جس وچ سمجھیا جاندا اے کہ سونی پکچرز دی ہیک 2013 وچ ریلیز ہونے والی فلم دتی انٹرویو دی ریلیز دے بدلے وچ انتقامی کارروائی کيتی گئی سی۔ کم جونگ ان.
تناؤ تے نرمی
سودھو2017 وچ امریکا تے شمالی کوریا دے وچکار زوردار تناؤ دیکھنے نوں ملا۔ سال دے شروع وچ ، آنے والے امریکی صدر ڈونلڈ ٹرمپ نے سابقہ اوباما انتظامیہ توں وابستہ "اسٹریٹجک صبر" دی پالیسی ترک کردتی سی۔ اس سال دے آخر وچ ، مون جاون انہاں دُھپ پالیسی وچ واپسی دے وعدے دے نال جنوبی کوریا دا صدر منتخب ہويا۔
4 جولائی 2017 نوں ، شمالی کوریا نے بین البراعظمی بیلسٹک میزائل (آئی سی بی ایم) دا اپنا پہلا تجربہ کامیابی دے نال کيتا ، جس دا ناں ہوواسونگ 14 اے ۔ اس نے 28 جولائی نوں اک ہور امتحان لیا۔ 5 اگست 2017 نوں ، اقوام متحدہ نے ہور پابندیاں عائد کيتیاں جنہاں نوں شمالی کوریا دی حکومت کیتی طرف توں رد عمل دا سامنا کرنا پيا۔ [۹۲] پابندیاں دے بعد ، ٹرمپ نے متنبہ کيتا سی کہ شمالی کوریا دے جوہری خطرات "اگ ، قہر تے واضح طور اُتے طاقت دے نال ملیاں گے ، ایسی پسندیدگیاں جنہاں دی دنیا نے پہلے کدی نئيں دیکھی"۔ اس دے جواب وچ ، شمالی کوریا نے اعلان کيتا کہ اوہ اس میزائل تجربے اُتے غور کر رہیا اے جس وچ میزائل امریکی علاقے گوام دے نیڑے اتراں گے۔ [۹۳][۹۴] 29 اگست نوں شمالی کوریا نے اک ہور میزائل داغے۔ کچھ دن بعد کشیدگی حالے وی زیادہ اے ، شمالی کوریا نے 3 ستمبر نوں اپنا چھٹا جوہری تجربہ کيتا۔ ایہ ٹیسٹ بین الاقوامی مذمت دے نال ملیا سی تے اس دے نتیجے وچ شمالی کوریا دے خلاف ہور اقتصادی پابندیاں عائد کيتی گئياں۔ اپنے سابقہ ٹیسٹ دے محض دو ہفتےآں دے بعد ، شمالی کوریا نے اک ہور میزائل داغے۔ 28 نومبر نوں ، شمالی کوریا نے ہور میزائل داغے ، جو تجزیہ کاراں دے مطابق ، ریاستہائے متحدہ وچ کدرے وی پہنچنے دے قابل ہون گے۔ اس امتحان دے نتیجے وچ اقوام متحدہ نے ملک اُتے ہور پابندیاں عائد کردتیاں سن۔ [۹۵]
جنوری 2018 وچ ، جزیرہ نما کوریا توں متعلق وینکوور دے وزرائے خارجہ دے اجلاس وچ شمالی کوریا اُتے عائد پابندیاں دی تاثیر نوں ودھانے دے طریقےآں دے بارے وچ کینیڈا تے امریکا دی مشترکہ میزبانی کيتی گئی سی۔ [۹۶] شریک صدر (کینیڈا دے وزیر خارجہ فری لینڈ تے امریکی وزیر خارجہ ٹلرسن ) نے اک سمری جاری دی جس وچ شمالی کوریا نوں ایٹمی طور اُتے منوانے دی ضرورت اُتے زور دتا گیا سی تے سفارتی حل دے لئی حالات پیدا کرنے دے لئی پابندیاں دی ضرورت اُتے زور دتا گیا سی۔
جب کم جونگ انہاں نے اپنے نويں سال دے خطاب وچ جنوبی کوریا وچ 2018 دے موسم سرما دے اولمپکس وچ شرکت کيتی تجویز پیش دی تاں سیئول – پیانگ یانگ ہاٹ لائن نوں تقریبا years دو سال بعد دوبارہ کھول دتا گیا۔ [۹۷] فروری وچ شمالی کوریا دے کھیل، دی سربراہی کرنے دے لئی اک بے مثال اعلیٰ سطحی وفد بھیجیا کم یو جانگ دی بہن کم جونگ تے صدر کم یونگ ناں ، شمالی دورہ کرنے دے صدر مون دے لئی دعوت نامے اُتے منظور ہويا. کم جونگ انہاں تے مون دی مشترکہ سلامتی دے علاقے وچ 27 اپریل نوں ملاقات ہوئی ، جتھے انہاں نے اعلان کيتا کہ انہاں دی حکومتاں جزیرہ نما شمالی کوریا دی سمت کم کرے گی تے شمالی تے جنوبی کوریا دے وچکار امن نوں باضابطہ بنائے گی۔ 12 جون نوں کم نے سنگاپور وچ ہونے والے اک سربراہی اجلاس وچ ڈونلڈ ٹرمپ نال ملاقات کيتی تے ايسے اعلامیے دی تصدیق کردے ہوئے اک اعلامیہ اُتے دستخط کیتے۔ [۹۸] ٹرمپ نے اعلان کيتا کہ اوہ جنوبی کوریا دے نال فوجی مشقاں روکاں گے تے امریکی فوجاں دے مکمل انخلا دی پیش گوئی کيتی۔
ستمبر 2018 وچ ، پیانگ یانگ وچ مون دے نال اک سربراہی اجلاس وچ ، کم نے شمالی کوریا دی جوہری ہتھیاراں دی سہولیات ختم کرنے اُتے اتفاق کيتا جے امریکا نے اک دوسرے دے خلاف کارروائی کيتی۔ دونے حکومتاں نے ایہ وی اعلان کيتا کہ اوہ جھڑپاں نوں روکنے دے لئی اپنی سرحداں اُتے بفر زون قائم کرن گے۔ یکم نومبر نوں ، ڈی ایم زیڈ دے پار بفر زون قائم کیتے گئے سن تاکہ زمینی ، سمندری تے ہويا وچ دشمنی دے خاتمے نوں یقینی بنانے وچ مدد حاصل کيتی جاسکے۔ [۹۹] بفر زون مغربی بحیرہ وچ ڈیوجیوک جزیرے دے شمال توں جنوب دے جنوب تے سوکچو شہر دے شمال تے مشرق (پیلا) بحر وچ ٹونچن کاؤنٹی دے جنوب وچ پھیلا ہويا اے۔ اس دے علاوہ ، ڈی ایم زیڈ دے نال کوئی فلائی زون قائم نئيں کيتا گیا سی۔
ہنوئی وچ فروری 2019 وچ ، کم تے ٹرمپ دے وچکار دوسرا سربراہ اجلاس بغیر معاہدے دے ٹُٹ گیا۔ [۱۰۰] 30 جون ، 2019 نوں ، صدر ٹرمپ نے کم جونگ انہاں دے نال مون جے انہاں دے نال ڈی ایم زیڈ وچ ملاقات کيتی ، جس توں اوہ شمالی کوریا وچ داخل ہونے والے پہلے صدر دا صدر بنے۔ [۱۰۱] اسٹاک ہوم وچ گل گل 5 اکتوبر 2019 نوں امریکا تے شمالی کوریا دی مذاکرات کرنے والی ٹیماں دے وچکار شروع ہوئی سی ، لیکن اک دن دے بعد اس وچ ٹُٹ پھوٹ پڑ گئی۔ جون 2020 وچ ، شمالی کوریا نے کائسونک بین کوریا مشترکہ رابطہ دفتر منہدم کر دتا ۔ [۱۰۲]
ہور ویکھو
سودھو- شمالی کوریا دی تریخ
- جنوبی کوریا دی تریخ
- کوریائی اتحاد مکرر
- شمالی کوریا – جنوبی کوریا دے تعلقات
- شمالی کوریا – امریکا تعلقات
- شمالی کوریا توں وابستہ سرحدی واقعات دی لسٹ
- 2018–19 کوریائی امن عمل
حوالے
سودھو- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ ۹.۰ ۹.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ ۲۲.۰ ۲۲.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ ۲۳.۰ ۲۳.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ ۳۰.۰ ۳۰.۱ ۳۰.۲ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ ۳۵.۰ ۳۵.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ "Chronology of major North Korean statements on the Korean War armistice"۔ News۔ Yonhap۔ 2009-05-28۔ ۱۰ مارچ ۲۰۱۳ میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ ۴۲.۰ ۴۲.۱ ۴۲.۲ Yvette Tan (25 April 2018)۔ "North and South Korea: The petty side of diplomacy"۔ BBC
- ↑ Wertz, Daniel (2015). 'The DPRK Diplomatic Relations'. National Committee on North Korea.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ ۵۷.۰ ۵۷.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "[현장 속으로] 돌아오지 못한 북파공작원 7726명"۔ 28 September 2013
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ "Choi Duk Shin, 75, Ex-South Korean Envoy"۔ نیو یارک ٹائمز۔ November 19, 1989
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "South Korea to Halt Work at Joint Industrial Park With North"۔ NBC News۔ 10 February 2016۔ ۱۰ فروری ۲۰۱۶ میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ "Leftist lawmaker gets 12-year prison term for rebellion plot"۔ Yonhap News Agency۔ 17 February 2014۔ ۲۲ فروری ۲۰۱۴ میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ "North Korea vows to retaliate against US over sanctions"۔ BBC News۔ ۱۰ اگست ۲۰۱۷ میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ "North Korea considering firing missiles at Guam, per state media"۔ 8 August 2017۔ ۰۸ اگست ۲۰۱۷ میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ http://english.yonhapnews.co.kr/news/2018/11/01/0200000000AEN20181101002500315.html
- ↑ "North Korea's foreign minister says country seeks only partial sanctions relief, contradicting Trump"۔ Washington Post
- ↑ Donald Trump meets Kim Jong Un in DMZ; steps onto North Korean soil. USA Today. Published June 30, 2019.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
ہور پڑھو
سودھو- Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.