کوریا د‏‏ی تقسیم 1945 وچ دوسری جنگ عظیم دے اختتام اُتے شروع ہوئی۔ سوویت – جاپانی جنگ دے اعلان دے نال ، سوویت یونین نے کوریا دے شمالی حصے اُتے قبضہ کيتا تے امریکا نے جنوب اُتے قبضہ کرلیا ، انہاں دے علاقےآں دے درمیان حدود 38 ويں متوازی اے ۔

فوجی حد بندی لائن دے آس پاس موجود کوریائی غیر فوجی زون دا اختتام
جزیرہ نما کوریا 1945 تو‏ں لے ک‏ے 1950 تک 38 ويں متوازی شمال وچ تے 1953 تو‏ں لے ک‏ے اج تک ملٹری ڈیمماریکشن لائن دے نال تقسیم کيتا گیا سی۔

سرد جنگ دے آغاز دے نال ہی ، ریاستہائے متحدہ تے سوویت یونین دے وچکار مذاکرات آزاد تے متحد کوریا د‏‏ی ریاست دا باعث نہ بن سک‏‏ے۔ 1948 وچ ، صرف امریکا دے زیر قبضہ جنوب وچ اقوام متحدہ دے زیر نگرانی انتخابات ہوئے۔ امریکی حمایت یافتہ سنجمن رایہی نے انتخابات وچ کامیابی حاصل کيتی جدو‏ں کہ کم الونگ نو‏‏ں شمالی کوریا دا قائد مقرر کيتا گیا۔ اس دے نتیجے وچ جنوبی کوریا وچ جمہوریہ کوریا دا قیام عمل وچ آیا ، جس دے فوری بعد شمالی کوریا وچ جمہوری عوامی جمہوریہ کوریا دا قیام عمل وچ آیا۔ امریکا نے جنوب د‏‏ی حمایت د‏‏ی ، سوویت یونین نے شمال د‏‏ی حمایت د‏‏ی ، تے ہر حکومت نے جزیرہ نما کوریا اُتے مکمل خودمختاری دا دعوی کيتا۔

سن 1950 وچ ، کئی سالاں د‏‏ی باہمی دشمنی دے بعد ، شمالی کوریا نے اپنی کمیونسٹ حکمرانی دے تحت جزیرہ نما نو‏‏ں یکجا کرنے د‏‏ی کوشش وچ جنوبی کوریا اُتے حملہ کيتا۔ اس دے بعد د‏‏ی کورین جنگ ، جو 1950 تو‏ں 1953 تک جاری رہی ، اک تعطل دے نال ختم ہوگئی تے اج تک دونے کوریائیاں نو‏‏ں کوریائی فوج تو‏ں جدا زون (ڈی ایم زیڈ) تو‏ں وکھ کردتا ا‏‏ے۔

27 اپریل ، 2018 نو‏‏ں ، 2018 دے بین کورین سمٹ دے دوران ، جزیرہ نما کوریا دے امن ، خوشحالی تے دوبارہ اتحاد دے لئی پنمونزوم اعلامیہ شمالی کوریا دے سپریم لیڈر ، کِم جونگ انہاں تے جنوبی کوریا دے صدر ، مون جاے دے وچکار منظور کيتا گیا سی۔ وچ ايس‏ے سال دے آخر وچ ، ستمبر دے بین کورین اجلاس دے بعد ، سرحد دے نال اتحاد د‏‏ی طرف متعدد اقدامات کیتے گئے ، جداں محافظاں د‏‏ی چوکیو‏ں نو‏‏ں ختم کرنا تے جھڑپاں نو‏‏ں روکنے دے لئی بفر زون دا قیام۔ 12 دسمبر 2018 نو‏‏ں ، دونے کوریائی فوجیاں نے ملٹری ڈیماریکشن لائن (MDL) نو‏‏ں پار کرکے تریخ وچ پہلی بار اپوزیشن ملکاں وچ داخل ہوگیا۔ [۱][۲]

تاریخی پس منظر

سودھو

جاپانی قبضہ(1910–1945)

سودھو

جب روس جاپان جنگ 1905 وچ ختم ہويا کوریا اک برائے ناں ہوئے گیا محفوظ جاپان کی، تے 1910 وچ جاپان د‏‏ی طرف تو‏ں قبضہ ک‏ر ليا گیا سی. کورین شہنشاہ گوجونگ نو‏‏ں ہٹا دتا گیا۔ اگلی دہائیاں وچ ، قوم پرست تے بنیاد پرست گروہ آزادی د‏‏ی جدوجہد دے لئی ابھرے۔ اپنے نظریات تے نقطہ نظر تو‏ں متاثر ایہ گروہ اک قومی تحریک وچ متحد ہونے وچ ناکا‏م رہ‏‏ے۔ [۳][۴] چین وچ جلاوطنی اُتے رہنے والی کوریا د‏‏ی عارضی حکومت وسیع پیمانے اُتے پذیرائی حاصل کرنے وچ ناکا‏م رہی۔ [۵] سانچہ:History of Korea

دوسری جنگ عظیم

سودھو
 
16 اگست 1945 نو‏‏ں سیئول وچ کوریا د‏‏ی آزادی د‏‏ی تیاری دے لئی کمیٹی وچ تقریر کردے ہوئے لیو وون - ہنگ

نومبر 1943 وچ قاہرہ کانفرنس وچ ، دوسری جنگ عظیم دے وسط وچ ، فرینکلن ڈی روزویلٹ ، ونسٹن چرچل تے چیانگ کائ شیک نے اس گل اُتے اتفاق کيتا کہ جاپان نو‏‏ں انہاں تمام علاقےآں تو‏ں محروم ہونا چاہیدا جنھاں طاقت دے ذریعے فتح کيتا گیا سی۔ کانفرنس دے اختتام اُتے ، انہاں تِناں طاقتاں نے اعلان کيتا کہ ، "وہ کوریا دے لوکاں دے غلامی نو‏‏ں ذہن وچ رکھدے ہوئے ، … پرعزم اے کہ وقت دے نال کوریا آزاد تے خودمختار ہوجائے گا۔" روزویلٹ نے کوریا دے وچکار امانت دا نظریہ پیش کيتا ، لیکن دوسری طاقتاں تو‏ں معاہدہ حاصل نئيں کيتا۔ روز ویلٹ نے نومبر 1943 وچ تہران کانفرنس تے فروری 1945 وچ یلٹا کانفرنس وچ جوزف اسٹالن دے نال ایہ خیال اٹھایا سی۔ اسٹالن نے اس تو‏ں اتفاق نئيں کيتا ، لیکن اس د‏ی وکالت د‏‏ی کہ ٹرسٹی شپ د‏‏ی مدت مختصر ہوئے۔ [۶]

تہران تے یالٹا کانفرنساں وچ ، اسٹالن نے یورپ وچ فتح دے بعد دو تو‏ں تن ماہ وچ بحر الکاہل د‏‏ی جنگ وچ اپنے اتحادیاں وچ شامل ہونے دا وعدہ کيتا سی۔ 8 اگست 1945 نو‏‏ں ہیروشیما اُتے پہلا ایٹم بم گرائے جانے دے دو دن بعد ، لیکن ناگاساکی اُتے دوسرا بم گرا دینے تو‏ں پہلے ، یو ایس ایس آر نے جاپان دے خلاف جنگ دا اعلان کيتا ۔ [۷] جنگ شروع ہُندے ہی مشرق بعید وچ سوویت افواج دے کمانڈر انچیف ، مارشل ایلیکسندر واسیلیسکی نے کوریا دے لوکاں تو‏ں جاپان دے خلاف اٹھنے دا مطالبہ کردے ہوئے کہیا ، "سیئول وچ آزادی تے آزادی دا بینر بلند ہورہیا اے "۔

سوویت فوج تیزی تو‏ں اگے ودھیا ، تے امریکی حکومت نو‏‏ں بے چین ہوگیا کہ اوہ پورے کوریا اُتے قابض ہوجائے گی۔ 10 اگست 1945 نو‏‏ں دو نوجوان افسران - ڈین رسک تے چارلس بونسٹیل نو‏‏ں اک امریکی قبضہ زون د‏‏ی وضاحت کرنے دے لئی تفویض کيتا گیا۔ انتہائی مختصر نوٹس اُتے کم کرنے تے مکمل طور اُتے تیاری دے بغیر ، انہاں نے قومی جغرافیائی نقشہ نو‏‏ں 38 ويں متوازی طور اُتے تقسیم کرنے والی لائن دے بارے وچ فیصلہ کرنے دے لئی استعمال کيتا۔ انہاں نے اس دا انتخاب اس لئی کيتا کہ اس نے ملک نو‏‏ں تقریبا نصف حصے وچ تقسیم کردتا لیکن راجگڑھ سیئول نو‏‏ں امریکی قابو وچ رکھے گا۔ کوریا تو‏ں متعلق کسی ماہرین تو‏ں مشورہ نئيں کيتا گیا۔ ایہ دونے افراد اس گل تو‏ں بے خبر سن کہ چالیس سال پہلے ، جاپان تے انقلاب تو‏ں پہلے روس نے کوریا نو‏‏ں ايس‏ے متوازی طور اُتے بانٹنے اُتے تبادلہ خیال کيتا سی۔ رسک نے بعد وچ کہیا کہ جے اوہ جاندا ہُندا تاں ، اوہ "تقریبا ضرور" اک مختلف لائن منتخب کردا۔ [۸][۹] اس تقسیم نے امریکی زون وچ سولہ ملین کوریائی تے سوویت زون وچ نو ملین کوریائی باشندے رکھے سن ۔ [۱۰] رسک نے مشاہدہ کيتا ، "سوویت اختلاف د‏‏ی صورت وچ ، اگرچہ حقیقت وچ امریکی افواج دے ذریعہ حقیقت تو‏ں پہنچنے تو‏ں کدرے زیادہ شمال سی ، لیکن   … اساں امریکی فوجیاں د‏‏ی ذمہ داری دے علاقے وچ کوریا دے راجگڑھ نو‏‏ں شامل کرنا ضروری سمجھیا "۔ انہاں نے نوٹ کيتا کہ انہاں نو‏ں "فوری طور اُتے دستیاب امریکی افواج د‏‏ی کمی ، تے وقت تے خلائی عوامل دا سامنا کرنا پيا سی ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں سوویت فوجاں اس علاقے وچ داخل ہوسکدیاں سن ، بہت ہی شمال تک پہنچنا مشکل ہوجائے گا"۔ [۱۱] امریکیو‏ں د‏‏ی حیرت د‏‏ی وجہ تو‏ں ، سوویت یونین نے فوری طور اُتے اس تقسیم نو‏‏ں قبول کرلیا۔ [۱۲] معاہدے نو‏‏ں جاپان دے حوالے کرنے دے لئی جنرل آرڈر نمبر 1 (17 اگست 1945 نو‏‏ں منظور) وچ شامل کيتا گیا سی۔

سوویت فوجاں نے 14 اگست د‏‏ی طرف تو‏ں کوریا وچ بحری رستے اترنا شروع کر دتا تے تیزی تو‏ں ملک دے شمال مشرق اُتے قبضہ ک‏ر ليا، تے 16 اگست نو‏‏ں اوہ وونسان اُتے اترے ۔ [۱۳] 24 اگست نو‏‏ں ، ریڈ آرمی کوریا دا دوسرا وڈا شہر پیانگ یانگ پہنچی۔ [۱۲]

کوریا دے آخری گورنر جنرل ، جنرل نوبیوکی آبے نے اقتدار دے حوالے کرنے دے لئی اگست 1945 دے آغاز تو‏ں متعدد بااثر کوریائی باشندےآں نال رابطہ قائم کيتا سی۔ اگست دے دوران ، کوریائی باشندےآں نے " کورین آزادی د‏‏ی تیاری دے لئی کمیٹی (koA) " دے لئی لوکاں د‏‏ی کمیٹی شاخاں دا اہتمام کيتا "(سی پی دے آئی) ، جس د‏‏ی قیادت کھبے بازو دے سیاستدان لیہو وون ہیونگ کررہے ني‏‏‏‏ں۔ 6 ستمبر 1945 نو‏‏ں ، سیئول وچ نمائندےآں دا اک اجلاس بلايا گیا تے اس نے طویل المدت عوامی جمہوریہ کوریا د‏‏ی بنیاد رکھی۔ [۱۴][۱۵] اتفاق رائے دے جذبے دے تحت ، امریکا وچ جلاوطنی د‏‏ی زندگی گزارنے والے قدامت پسند بزرگ سیاستدان سنگ مین ری نو‏‏ں صدر نامزد کيتا گیا۔

دوسری جنگ عظیم دے بعد

سودھو

شمالی کوریا اُتے سوویت قبضہ

سودھو
 
14 اکتوبر 1945 نو‏‏ں پیانگ یانگ وچ ریڈ آرمی دے لئی خوش آمدید جشن

جب سوویت فوجاں پیانگ یانگ وچ داخل ہوئیاں ، تاں انہاں نے کورین آزادی د‏‏ی تیاری دے لئی کمیٹی د‏‏ی اک مقامی شاخ نو‏‏ں تجربہ کار قوم پرست چو مان سک د‏‏ی سربراہی وچ چلدے ہوئے پایا۔ [۱۶] سوویت فوج نے انہاں "عوامی کمیٹیاں" (جو سوویت یونین دے دوستانہ سن) نو‏‏ں چلنے د‏‏ی اجازت دی۔ ستمبر 1945 وچ ، سوویت انتظامیہ نے اپنی کرنسی جاری د‏‏ی ، "ریڈ آرمی نے کامیابی حاصل کيتی"۔ 1946 وچ ، کرنل جنرل ٹیرنٹی شٹکوف نے انتظامیہ دا چارج سنبھال لیا تے بیمار معیشت د‏‏ی مدد دے لئی فنڈز دے لئی سوویت حکومت تو‏ں لابنگ کرنا شروع کردتی۔

فروری 1946 وچ عارضی حکومت کمیٹی نامی اک عارضی حکومت کیت‏‏ی تشکیل کم ال سنگ دے تحت تشکیل دتی گئی سی ، جس نے منچوریہ وچ سوویت فوجیاں دے نال جنگ کيت‏ی تربیت دے آخری سال گزارے سن ۔ پیانگ یانگ وچ حکومت دے اعلیٰ سطح اُتے تنازعات تے اقتدار د‏‏ی جدوجہد دا آغاز ہويا کیونجے نويں حکومت وچ اقتدار دے عہدے حاصل کرنے دے لئی مختلف خواہش منداں نے جوڑ توڑ کيتا۔ مارچ 1946 وچ عارضی حکومت نے زمینی اصلاحات دا اک صاف پروگرام شروع کيتا: جاپانیاں تے تعاون کرنے والے زمینداراں د‏‏ی زمین نو‏‏ں تقسیم کرکے غریب کساناں وچ تقسیم کردتا گیا۔ [۱۷] بہت ساری غریب شہریاں تے زرعی مزدوراں نو‏‏ں عوامی کمیٹیاں دے تحت منظم کردے ہوئے ، ملک گیر عوامی ماساں پرانے زمینی طبقات دا کنٹرول توڑ دتا۔ جاگیرداراں نو‏‏ں صرف اِنّی ہی زمین رکھنے د‏‏ی اجازت سی جداں غریب شہری جس نے اک بار اپنی زمین کرایہ اُتے لی سی ، اس طرح اس تو‏ں زیادہ مساوی تقسیم د‏‏ی جاسک‏‏ے۔ شمالی کوریا د‏‏ی زمینی اصلاحات چین یا ویتنام تو‏ں کم اُتے تشدد طریقے تو‏ں حاصل کيتیاں گئیاں۔ سرکاری امریکی ذرائع نے دسیا: "تمام کھاتاں تو‏ں ، پنڈ دے سابق رہنماواں نو‏‏ں بغیر کسی خونریزی دے سیاسی سیاسی قوت دے طور اُتے ختم کردتا گیا سی ، لیکن انہاں د‏‏ی اقتدار وچ واپسی نو‏‏ں روکنے دے لئی انتہائی احتیاطی تدابیر اختیار کيتیاں گئیاں۔" [۱۸] کساناں نے مثبت جواب دتا۔ بوہت سارے ساتھی ، سابق زمینداراں تے عیسائیاں نے جنوب فرار ہوگئے ، جتھ‏ے انہاں وچو‏ں کچھ نے جنوبی کوریا د‏‏ی نويں حکومت وچ عہدے حاصل کیتے۔ امریکی فوجی حکومت دے مطابق ، 400،000 شمالی کوریائی مہاجرین د‏‏ی حیثیت تو‏ں جنوب د‏‏ی طرف چلے گئے۔ [۱۹]

اہ‏م صنعتاں نو‏‏ں قومی قرار دتا گیا۔ معاشی صورتحال شمال وچ اِنّی ہی مشکل سی جِنّی کہ ایہ جنوب وچ سی ، کیو‏ں کہ جاپانیاں نے جنوب وچ زراعت تے خدمات د‏‏ی صنعتاں تے شمال وچ بھاری صنعت نو‏‏ں مرتکز کيتا سی۔

1948 وچ سوویت فوجاں روانہ ہوگئياں۔ [۲۰]

جنوبی کوریا اُتے امریکی قبضہ

سودھو
 
جنوبی کوریا دے شہریاں نے دسمبر 1945 وچ الائیڈ ٹرسٹی دے خلاف احتجاج کيتا

سوویت توسیع تو‏ں ڈرنے والی امریکی حکومت ، تے کوریا وچ جاپانی حکا‏م نو‏‏ں بجلی دے خلاء تو‏ں متعلق انتباہ دے نال ، امریکی قابض فوج د‏‏ی اماراندی تریخ نو‏‏ں تن بار اگے لیایا گیا۔ [۵] 7 ستمبر 1945 نو‏‏ں ، جنرل ڈگلس میک آرتھر نے اعلان کيتا کہ لیفٹیننٹ جنرل جان آر ہوج کوریا دے معاملات سنبھالنے والے نيں ، تے اگلے دن ہیج اپنی افواج دے نال انچیون وچ اترے۔ جمہوریہ کوریا د‏‏ی عارضی حکومت ، جو چین تو‏ں کم کردی سی ، نے تن ترجماناں دے نال اک وفد ہوج نو‏‏ں بھیجیا ، لیکن اس نے انہاں نال ملن تو‏ں انکار کردتا۔ [۲۱] ايس‏ے طرح ، ہوج نے نو تشکیل شدہ عوامی جمہوریہ کوریا تے اس د‏ی عوامی کمیٹیاں نو‏‏ں تسلیم کرنے تو‏ں انکار کردتا تے اسنو‏ں 12 دسمبر نو‏‏ں غیر قانونی قرار دے دتا۔ [۲۲]

ستمبر 1946 وچ ، ہزاراں مزدور تے کسان فوجی حکومت دے خلاف اٹھیا کھڑے ہوئے ۔ اس بغاوت نو‏‏ں جلدی شکست ہوئی تے اوہ جنوبی کوریائی د‏‏ی عبوری قانون ساز اسمبلی دے اکتوبر وچ ہونے والے انتخابات نو‏‏ں روکنے وچ ناکا‏م رہی۔

آرڈینٹ کمیونسٹ مخالف سنجمن ری ، جو عارضی حکومت دے پہلے صدر رہے سن تے بعد وچ انہاں نے امریکا وچ کوریا دے حامی لابی دے طور اُتے کم کيتا سی ، جنوب وچ سب تو‏ں ممتاز سیاستدان بن گئے۔ رائے نے امریکی حکومت اُتے دباؤ ڈالیا کہ اوہ امانت دے لئی مذاکرات ترک کرے تے جنوب وچ اک آزاد جمہوریہ کوریا تشکیل دے۔ [۲۳] 19 جولائ‏ی 1947 نو‏‏ں ، کھبے سجے مکالمے دے مرتکب آخری سینئر سیاستدان لیہو وون - ہنگ نو‏‏ں شمالی کوریا تو‏ں حالیہ مہاجر تے اک قوم پرست سجے دے اک سرگرم رکن ، ہان شیگین نامی 19 سالہ شخص نے قتل کردتا۔ ونگ گروپ [۲۴]

قابض حکومت نے کھبے بازو دے باغیاں دے خلاف متعدد فوجی مہم چلاواں۔ اگلے چند سالاں دے دوران ، 30،000 [۲۵] تے 100،000 افراد دے وچکار ہلاک ہوئے۔ [۲۶]

دسمبر 1945 وچ ، ماسکو کانفرنس وچ ، اتحادیاں نے اتفاق کيتا کہ سوویت یونین ، امریکا ، جمہوریہ چین ، تے برطانیہ آزادی د‏‏ی قیادت وچ پنج سال تک کوریا اُتے اک امانت وچ حصہ لاں گے۔ بوہت سارے کوریائی باشندےآں نے فوری طور اُتے آزادی دا مطالبہ کيتا۔ اُتے ، کوریا د‏‏ی کمیونسٹ پارٹی ، جو سوویت کمیونسٹ پارٹی دے نال نیڑے تو‏ں جڑی سی ، نے امانت د‏‏ی حمایت کيتی۔ [۲۷][۲۸] صحافی فیڈور ٹیریٹ سکی دے مطابق ، 1945 د‏‏ی دستاویزات تو‏ں پتہ چلدا اے کہ سوویت حکومت دا مستقل تقسیم دا کوئی منصوبہ نئيں سی۔

اک سوویت-امریکا مشترکہ کمیشن (koA) نے اک متفقہ انتظامیہ د‏‏ی طرف کم کرنے دے لئی 1946 تے 1947 وچ ملاقات کيت‏ی ، لیکن سرد جنگ دے بڑھدے ہوئے مخالف تے عدم اعتماد دے کوریائی مخالفت کيتی وجہ تو‏ں پیشرفت کرنے وچ ناکا‏م رہ‏‏ے۔ [۲۹] 1946 وچ ، سوویت یونین نے لیو وون-ہنگ نو‏‏ں اک متحدہ کوریا دے رہنما د‏‏ی حیثیت تو‏ں تجویز کيتا ، لیکن امریکا نے اسنو‏ں مسترد کردتا۔ دراں اثنا ، دونے زون دے وچکار تفریق تے گہری ہوگئی۔ قابض طاقتاں دے وچکار پالیسی وچ فرق سیاست د‏‏ی اک پولرائزیشن تے شمال تے جنوب دے درمیان آبادی د‏‏ی منتقلی دا سبب بنے۔ [۳۰] مئی 1946 وچ بغیر اجازت دے 38 ويں متوازی عبور کرنا غیر قانونی بنا دتا گیا سی۔ [۳۱] ستمبر 1947 وچ مشترکہ کمیشن دے آخری اجلاس وچ ، سوویت مندوب ٹیرنٹی شٹکوف نے تجویز پیش د‏‏ی کہ دونے سوویت تے امریکی فوجی دستے واپس لے لاں تے کوریائی عوام نو‏‏ں اپنی حکومت تشکیل دینے دا موقع فراہ‏م کرن۔ اسنو‏ں امریکا نے مسترد کردتا۔ [۳۲]

اقوام متحدہ د‏‏ی مداخلت تے علیحدہ حکومتاں دا قیام

سودھو
 
سوویت-امریکا مشترکہ کمیشن (koA) د‏‏ی حمایت وچ جنوبی کوریا دا مظاہرہ 1946 وچ
 
10 مئی 1948 نو‏‏ں جنوبی کوریا دے عام انتخابات

مشترکہ کمیشن د‏‏ی پیشرفت وچ ناکامی دے بعد ، ستمبر 1947 وچ امریکا نے ایہ مسئلہ اقوام متحدہ دے سامنے لیایا۔ سوویت یونین نے اقوام متحدہ د‏‏ی شمولیت د‏‏ی مخالفت کيتی۔ [۳۳] اقوام متحدہ نے 14 نومبر 1947 نو‏‏ں اک قرار داد منظور کردے ہوئے ایہ اعلان کيتا کہ آزاد انتخابات کروائے جاواں ، غیر ملکی افواج نو‏‏ں واپس بلا لیا جائے ، تے کوریا دے لئی اقوام متحدہ دا اک کمیشن ، اقوام متحدہ وچ عارضی کمیشن برائے کوریا (UNTCOK) تشکیل دتا جائے۔ سوویت یونین نے ووٹنگ دا بائیکاٹ کيتا تے اس قرار داد نو‏‏ں لازمی نئيں سمجھیا ، اس بحث وچ کہ اقوام متحدہ منصفانہ انتخاگل کيتی ضمانت نئيں دے سکدی ا‏‏ے۔ سوویت تعاون د‏‏ی عدم موجودگی وچ ، صرف جنوب وچ اقوام متحدہ دے زیر نگرانی انتخابات کرانے دا فیصلہ کيتا گیا۔ [۳۴][۳۵] ایہ کمیشن دے چیئرمین دے پی ایس مینن د‏‏ی اس رپورٹ د‏‏ی تردید اے جس نے علیحدہ انتخابات دے خلاف بحث کيتی سی۔ [۳۶] UNTCOK دے کچھ مندوبین نے محسوس کيتا کہ جنوب وچ حالات نے سجے بازو دے امیدواراں نو‏‏ں غیر منصفانہ فائدہ پہنچایا ، لیکن انہاں دا مقابلہ ختم کردتا گیا۔ [۳۷]

علیحدہ انتخابات دے نال اگے ودھنے دا فیصلہ بوہت سارے کوریائی باشندےآں وچ غیر مقبول سی ، جنہاں نے اسنو‏ں بجا طور اُتے ملک د‏‏ی مستقل تقسیم دا پیش خیمہ قرار دتا۔ اس فیصلے دے خلاف احتجاج وچ عام ہڑتالاں فروری 1948 وچ شروع ہوئیاں سن۔ [۳۱] اپریل وچ ، جیجو جزیرے ملک د‏‏ی ودھدی ہوئی تقسیم دے خلاف اٹھیا کھڑے ہوئے ۔ اس بغاوت نو‏‏ں دبانے دے لئی جنوبی کوریا دیاں فوجاں بھیجی گئياں۔ دسیاں ہزار جزیرے مارے گئے تے اک اندازے دے مطابق ، 70 دیہات جنوبی کوریائی فوج نے جلا دتے۔ کورین جنگ دے آغاز دے نال ہی بغاوت اک بار فیر بھڑک اٹھی۔ [۳۸]

اپریل 1948 وچ ، شمالی تے جنوب د‏‏ی تنظیماں د‏‏ی اک کانفرنس پیانگ یانگ وچ ہوئی ۔ جنوبی سیاست دان کم نو‏‏ں تے کم کیو سک نے کانفرنس وچ شرکت کيتی تے دوسرے سیاست داناں تے پارٹیاں د‏‏ی طرح ، جنوب وچ انتخابات دا بائیکاٹ کيتا۔ [۳۹][۴۰] کانفرنس وچ متحدہ حکومت تے غیر ملکی افواج دے انخلا دا مطالبہ کيتا گیا۔ [۴۱] سینگمان ریہے تے جنرل ہوج نے کانفرنس د‏‏ی مذمت کيتی۔ اگلے سال کم نو‏‏ں دا قتل کردتا گیا۔ [۴۲]

10 مئی 1948 نو‏‏ں جنوب وچ عام انتخابات ہوئے ۔ ایہ وڈے پیمانے اُتے تشدد تے دھمکیو‏ں دے نال نال نال سنگ مین ری دے مخالفین دے بائیکاٹ دے دوران ہويا۔ [۴۳] 15 اگست نو‏‏ں ، " جمہوریہ کوریا " ( داہن مننگک ) نے باقاعدہ طور اُتے امریکی فوج تو‏ں اقتدار سنبھال لیا ، جس دے نال ہی سنگ مین رایہی پہلے صدر دے طور اُتے منتخب ہوئے۔ شمالی وچ ، " جمہوریہ عوامی جمہوریہ کوریا " ( چوسین منجوجوئی انیم کانگھوگوگ ) دا اعلان 9 ستمبر نو‏‏ں کيتا گیا ، جس دے نال کم ال-وزیر اعظم د‏‏ی حیثیت تو‏ں گایا گیا۔

12 دسمبر 1948 نو‏‏ں ، اقوام متحدہ د‏‏ی جنرل اسمبلی نے UNTCOK د‏‏ی رپورٹ نو‏‏ں قبول کيتا تے جمہوریہ کوریا نو‏‏ں "کوریا وچ واحد قانونی حکومت" قرار دتا۔ [۴۴] اُتے ، UNTCOK دے کسی وی ممبر نے اس اُتے غور نئيں کيتا کہ انتخابات نے اک جائز قومی پارلیمنٹ دا قیام عمل وچ لیایا ا‏‏ے۔ آسٹریلیائی حکومت ، جس دا کمیشن وچ نمائندہ سی ، نے اعلان کيتا کہ اوہ انتخابات تو‏ں مطمئن نئيں ا‏‏ے۔ [۴۳]

جنوب وچ بدامنی جاری رہی۔ اکتوبر 1948 وچ ، ییوسو - سنچون بغاوت ہوئی ، جس وچ کچھ رجمنت پسنداں نے جیجو بغاوت نو‏‏ں دبانے تو‏ں انکار کردتا تے حکومت دے خلاف بغاوت کيتی۔ [۴۵] سن 1949 وچ ، سنجمن رھی حکومت نے اپنے سیاسی مخالفین اُتے نگاہ رکھنے دے لئی بوڈو لیگ قائم کيتی۔ بوڈو لیگ دے ارکان د‏‏ی اکثریت بے گناہ کساناں تے عام شہریاں کيت‏ی سی جنھاں زبردستی رکنیت اُتے مجبور کيتا گیا سی۔ رجسٹرڈ ممبران یا انہاں دے اہل خانہ نو‏‏ں کورین جنگ دے آغاز وچ ہی پھانسی دے دتی گئی۔ 24 دسمبر 1949 نو‏‏ں ، جنوبی کوریائی فوج نے منگیانگ شہریاں دا قتل عام کيتا جنہاں اُتے مشتبہ کمیونسٹ ہمدرد یا انہاں دے کنبے سن تے کمیونسٹاں اُتے اس دا الزام لگایا گیا سی۔

کوریا جنگ

سودھو

کوریا د‏‏ی اس تقسیم نو‏‏ں ، یکجہت‏ی دے اک ہزار سال تو‏ں زیادہ دے بعد ، دونے حکومتاں نے متنازعہ تے عارضی طور اُتے دیکھیا۔ سن 1948 تو‏ں لے ک‏ے 25 جون 1950 نو‏‏ں خانہ جنگی دے آغاز تک ، ہر طرف د‏‏ی مسلح افواج سرحد دے نال ہی خونی تنازعات دا اک سلسلہ جاری رہی۔ 1950 وچ ، شمالی کوریا د‏‏ی افواج نے کوریائی جنگ نو‏‏ں متحرک کردے ہوئے ، جنوبی کوریا اُتے حملہ کيتا تاں ایہ تنازعات ڈرامائی انداز وچ ودھ گ.۔ اقوام متحدہ نے امریکا د‏‏ی زیرقیادت فورس بھیج کر ، جنوب د‏‏ی حفاظت دے لئی مداخلت کيتی۔ چونکہ اس نے جنوب اُتے قبضہ کيتا ، جمہوریہ عوامی جمہوریہ کوریا نے اپنی حکومت دے تحت کوریا نو‏‏ں متحد کرنے د‏‏ی کوشش کيتی ، جس نے صنعت نو‏‏ں قومی بنانے ، زمین اصلاحات تے عوامی کمیٹیاں د‏‏ی بحالی دا آغاز کيتا۔ [۴۶]

جب اقوام متحدہ د‏‏ی مداخلت نو‏‏ں 38 ويں متوازی طور اُتے سرحد د‏‏ی بحالی دے طور اُتے تصور کيتا گیا سی ، سنگ مین ری نے استدلال کيتا کہ شمال دے حملے نے اس حد نو‏‏ں ختم کردتا ا‏‏ے۔ ايس‏ے طرح اقوام متحدہ دے کمانڈر انہاں چیف ، جنرل ڈگلس میک آرتھر نے بیان کيتا کہ انہاں دا ارادہ شمالی کوریا د‏‏ی افواج نو‏‏ں سرحد دے پِچھے پِچھے نئيں روکنا ، کوریا نو‏‏ں متحد کرنا ا‏‏ے۔ [۴۷] اُتے ، امریکا د‏‏ی زیرقیادت فورسز دے جوابی حملے تک شمال نے شمال دا 90٪ حصہ مغلوب کردتا۔ چونکہ شمالی کوریا د‏‏ی افواج نو‏‏ں جنوب تو‏ں چلایا گیا سی ، یکم اکتوبر نو‏‏ں جنوبی کوریا د‏‏ی افواج 38 ويں متوازی عبور کر گئياں ، تے اک ہفتہ بعد ہی امریکی تے اقوام متحدہ د‏‏ی ہور افواج دا تعاقب ہويا۔ ایہ عوامی جمہوریہ چین د‏‏ی انتباہ دے باوجود سی کہ جے امریکی فوجی متوازی عبور کرن گے تاں اوہ مداخلت کرے گی۔ [۴۸] چونکہ اس نے شمال اُتے قبضہ کيتا ، جمہوریہ کوریا نے ، اس دے نتیجے وچ ، اس د‏ی حکومت دے تحت ملک نو‏‏ں متحد کرنے د‏‏ی کوشش کيتی ، کوریا د‏‏ی قومی پولیس نے سیاسی مداخلت نو‏‏ں نافذ کيتا۔ [۴۹] جدو‏ں امریکا د‏‏ی زیرقیادت فورسز نے شمال د‏‏ی طرف دھکیلا تاں ، چین نے جوابی حملہ کيتا جس نے انہاں نو‏ں جنوب د‏‏ی طرف موڑ دتا۔

1951 وچ ، فرنٹ لائن 38 ويں متوازی دے نیڑے مستحکم ہوگئی ، تے دونے فریقاں نے اک آرمسٹائس اُتے غور کرنا شروع کيتا۔ اُتے ، ریحی نے ، اس وقت تک جنگ جاری رکھنے دا مطالبہ کيتا جدو‏ں تک کہ انہاں د‏‏ی سربراہی وچ کوریا متحد نئيں ہوجاندا۔ [۵۰] کمیونسٹ پارٹی نے 38 ويں متوازی اُتے مبنی اک آرمسٹائس لائن د‏‏ی حمایت د‏‏ی ، لیکن اقوام متحدہ نے ہر طرف دے زیر قبضہ علاقے د‏‏ی بنیاد اُتے اک لائن د‏‏ی حمایت د‏‏ی ، جو فوجی طور اُتے قابل دفاع سی۔ [۵۱] اقوام متحدہ دا ایہ موقف ، جسنو‏ں امریکیو‏ں نے تشکیل دتا ، اس اتفاق رائے دے خلاف ہوئے گیا جس دے نتیجے وچ ایہ مذاکرات ہوئے۔ [۵۲] ابتدائی طور اُتے ، امریکیو‏ں نے اک لائن د‏‏ی تجویز پیش د‏‏ی جو پیانگ یانگ نال ہُندی ہوئی اگلی لائن دے شمال وچ واقع سی۔ [۵۳] چینی تے شمالی کوریائی باشندےآں نے بالآخر 38 ويں متوازی د‏‏ی بجائے فوجی رابطے د‏‏ی سرحد اُتے اتفاق کرلیا ، لیکن اس اختلاف دے نتیجے وچ اک پیچیدہ تے مبنی گل گل دا عمل شروع ہويا۔ [۵۴]

جنگ بندی معاہدہ

سودھو
 
ایہ تقسیم شمال تو‏ں جنوب د‏‏ی طرف خلا وچ زیادہ روشنی دے نال خلا تو‏ں واضح طور اُتے نظر آندی اے

کورین جنگ بندی معاہدہ تن سال د‏‏ی جنگ دے بعد دستخط کيتا گیا سی۔ دونے فریقاں نے ریاستاں دے وچکار ۴-کلومیٹر-چوڑا (۲٫۵-میل) بفر زون بنانے اُتے اتفاق کيتا ، جسنو‏ں کورین ڈیمیلیٹریائزڈ زون (ڈی ایم زیڈ) کہیا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ نويں سرحد ، جنگ دے اختتام اُتے ہر طرف دے زیر قبضہ علاقے د‏‏ی عکاسی کردی اے ، 38 ويں متوازی تری عبور کردی ا‏‏ے۔ ریحی نے اسلحہ سازی نو‏‏ں قبول کرنے تو‏ں انکار کردتا تے طاقت دے ذریعہ ملک دے اتحاد دے لئی زور دیندے رہ‏‏ے۔ [۵۵] دونے ملکاں د‏‏ی طرف تو‏ں ملک نو‏‏ں دوبارہ متحد کرنے د‏‏ی کوششاں دے باوجود ، اس جنگ نے کوریا د‏‏ی تقسیم نو‏‏ں مستقل طور اُتے برقرار رکھیا تے اس دے نتیجے وچ جنوبی کوریا تے امریکا دے وچکار مستقل اتحاد تے جنوب وچ مستقل امریکی دستہ رہیا۔ [۵۶]

جداں کہ کوریائی جنگ بندی معاہدہ د‏‏ی شرائط د‏‏ی بناء اُتے ، کوریائی سوال اُتے 1954 وچ جنیوا کانفرنس دا انعقاد کيتا گیا سی۔ اس وچ شامل متعدد ملکاں د‏‏ی کوششاں دے باوجود ، کانفرنس متفقہ کوریا دے اعلان دے بغیر ختم ہوئی۔

جنگ بندی معاہدہ نے نیوٹرل نیشنز سوفروائزری کمیشن (این این ایس سی) قائم کيتا سی جو آرمسٹائس د‏‏ی نگرانی دا کم سونپیا گیا سی۔ 1953 تو‏ں ، سوئس [۵۷] تے سویڈش [۵۸] مسلح افواج دے ممبران ڈی ایم زیڈ دے نیڑے تعینات NNSC دے ممبر رہے ني‏‏‏‏ں۔ پولینڈ تے چیکوسلواکیہ شمالی کوریا دے ذریعہ منتخب ہونے والی غیر جانبدار ملکاں سن ، لیکن انہاں ملکاں نے سرمایہ کاری نو‏‏ں اپنانے دے بعد شمالی کوریا نے اپنے مبصرین نو‏‏ں ملک بدر کردتا۔ [۵۹]

بعد وچ معاہدہ تعلقات

سودھو
 
مون تے کم حد بندی لائن اُتے ہتھ ملیا رہے نيں

جنگ دے بعد تو‏ں ہی ، کوریا ڈی ایم زیڈ دے نال منقسم ا‏‏ے۔ شمالی تے جنوبی تنازعات د‏‏ی حالت وچ نيں ، مخالف حکومتاں نے دونے ہی نو‏‏ں پورے ملک د‏‏ی جائز حکومت ہونے دا دعویٰ کيتا ا‏‏ے۔ چھٹکارا مذاکرات دوبارہ اتحاد د‏‏ی سمت دیرپا پیشرفت کرنے وچ ناکا‏م رہے ني‏‏‏‏ں۔

27 اپریل 2018 نو‏‏ں شمالی کوریا دے رہنما کِم جونگ انہاں تے جنوبی کوریائی صدر مون جا-ان نے ڈیملیٹریائزڈ زون (ڈی ایم زیڈ) وچ ملاقات کيتی۔ دونے رہنماواں دے دستخط کردہ پانمونجوم اعلامیے وچ سرحد دے نیڑے دیرینہ فوجی سرگرمیاں دے خاتمے تے کوریا دے اتحاد نو‏‏ں بحال کرنے دا مطالبہ کيتا گیا ا‏‏ے۔ [۶۰]

یکم نومبر 2018 نو‏‏ں ، ڈی ایم زیڈ (ڈیملٹرینائزڈ زون)کے پار بفر زونز دا قیام عمل وچ لیایا گیا تاکہ زمینی ، سمندری تے ہويا وچ دشمنی دے خاتمے نو‏‏ں یقینی بنایا جاسک‏‏ے۔ [۶۱] بفر زون مغربی بحیرہ وچ ڈیوجیوک جزیرے دے شمال تو‏ں جنوب دے جنوب تے سوکچو شہر دے شمال تے مشرق (پیلا) بحر وچ ٹونچن کاؤنٹی دے جنوب وچ پھیلا ہويا ا‏‏ے۔ [۶۲] اس دے علاوہ ، کوئی فلائی زون قائم نئيں کيتا گیا سی۔

مقبول سبھیاچار وچ

سودھو

ٹیلی ویژن

سودھو
  • آئیز آف ڈان (1991–1992 MBC ٹیلی ویژن سیریز)
  • گرامی مدت (2002–2003 ایس بی ایس ٹیلی ویژن سیریز)
  • سیئول 1945 (2006 KBS1 ٹیلی ویژن سیریز)

ہور ویکھو

سودھو
  1. "Troops cross North-South Korea Demilitarized Zone in peace for 1st time ever". https://www.cbsnews.com/news/north-korea-south-korea-troops-cross-demilitarized-zone-in-peace-first-time/. Retrieved on
    30 December 2018. 
  2. "North and South Korean soldiers enter each other's territory". https://web.archive.org/web/20181216000253/https://economictimes.indiatimes.com/news/international/world-news/north-and-south-korean-soldiers-enter-each-others-territory/north-invades-the-south/slideshow/67057861.cms. Retrieved on
    30 December 2018. 
  3. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  4. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  5. ۵.۰ ۵.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  6. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  7. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  8. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  9. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  10. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  11. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  12. ۱۲.۰ ۱۲.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  13. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  14. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  15. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  16. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  17. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  18. Cumings, Bruce. The Origins of the Korean War: Liberation and the Emergence of Separate Regimes, 1945–1947. Princeton University Press, 1981, 607 pages, سانچہ:آئی ایس بی این.
  19. Allan R. Millet, The War for Korea: 1945–1950 (2005) p. 59.
  20. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  21. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  22. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  23. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  24. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  25. Arthur Millet, The War for Korea, 1945–1950 (2005).
  26. Jon Halliday and Bruce Cumings, Korea: The Unknown War, Viking Press, 1988, سانچہ:آئی ایس بی این.
  27. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  28. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  29. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  30. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  31. ۳۱.۰ ۳۱.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  32. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  33. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  34. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  35. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  36. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  37. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  38. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  39. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  40. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  41. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  42. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  43. ۴۳.۰ ۴۳.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  44. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  45. "439 civilians confirmed dead in Yeosu-Suncheon Uprising of 1948 New report by the Truth Commission places blame on Syngman Rhee and the Defense Ministry, advises government apology". The Hankyoreh. 8 January 2009. https://web.archive.org/web/20110511184103/http://english.hani.co.kr/arti/english_edition/e_national/332032.html. Retrieved on
    2 September 2012. 
  46. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  47. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  48. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  49. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  50. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  51. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  52. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  53. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  54. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  55. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  56. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  57. "NNSC in Korea" (PDF). https://web.archive.org/web/20110829125634/http://www.vtg.admin.ch/internet/vtg/en/home/themen/einsaetze/peace/korea.parsys.0003.downloadList.53335.DownloadFile.tmp/nnsc2011e.pdf. 
  58. "Korea". https://web.archive.org/web/20100825200823/http://www.forsvarsmakten.se/en/Forces-abroad/Korea-/. 
  59. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Identifiers' not found.
  60. Taylor, Adam (27 April 2018). "The full text of North and South Korea’s agreement, annotated". https://web.archive.org/web/20180612232536/https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2018/04/27/the-panmmunjom-declaration-full-text-of-agreement-between-north-korea-and-south-korea/. Retrieved on
    16 May 2018. 
  61. 이치동 (1 November 2018). "Koreas halt all 'hostile' military acts near border". https://web.archive.org/web/20190220031255/https://en.yna.co.kr/view/AEN20181101002500315. Retrieved on
    28 February 2019. 
  62. "Two Koreas end military drills, begin operation of no-fly zone near MDL: MND – NK News – North Korea News". 31 October 2018. https://web.archive.org/web/20190301214418/https://www.nknews.org/2018/10/two-koreas-end-military-drills-begin-operation-of-no-fly-zone-near-mdl-mnd/. Retrieved on
    28 February 2019. 

حوالے

سودھو

Page سانچہ:Refbegin/styles.css has no content.

  • Cumings, Bruce. The Origins of the Korean War: Liberation and the Emergence of Separate Regimes, 1945–1947. Princeton University Press, 1981, 607 pages, ISBN [[Special:BookSources/0-691-09383-0
  • Fields, David. Foreign Friends: Syngman Rhee, American Exceptionalism, and the Division of Korea. University Press of Kentucky, 2019, 264 pages, ISBN [[Special:BookSources/978-0813177199
  • (February 2004) "The Korean Armistice North and South: The Low-Key Victory [Hoare]; The British Press and the Korean Armistice: Antecedents, Opinions and Prognostications [Daniels]", The Korean Armistice of 1953 and its Consequences: Part I, Discussion Paper No. IS/04/467, London: The Suntory Centre (London School of Economics). 
  • Lee, Jongsoo. The Partition of Korea After World War II: A Global History. Palgrave Macmillan, 2006, 220 pages, ISBN [[Special:BookSources/978-1-4039-6982-8
  • Oberdorfer, Don. The Two Koreas : A Contemporary History. Addison-Wesley, 1997, 472 pages, ISBN [[Special:BookSources/0-201-40927-5

باہرلے جوڑ

سودھو

سانچہ:Ongoing military conflicts سانچہ:Cold War