کرغیز لوک

کرغیز لوک
Кыргыздар

کل آبادی
تقریبا 45 لکھ
گنجان آبادی والے علاقے
کرغیزستان	3,804,800
ازبکستان	250,000
چین	143,500
روس	103,422
تاجکستان	60,000
قازقستان	23,274
افغانستان	1,130
یوکرین	1,128
زباناں
کرغیز بولی روسی بولی
مذہب
Predominantly اسلام(سنی) Tengrism عیسائیت Shamanism Tibetan Buddhism minorities
متعلقہ نسلی گروہ
Khakas, Tuvans, Altay people, Shors, قازق, منگول

کرغیز وسطی ایشیا وچّ وسن والی اک ترک-بولی بولن والی قوم دا نام ہے۔ کرغیز لوک مکھ روپ توں کرغیزستان وچّ رہندے ہن حالانکہ کجھ کرغیز بھائیچارے اسدے گوانڈھی دیساں وچّ وی ملدے ہن، جویں کہ ازبکستان، چین , تاجکستان , افغانستان اتے روس۔

ناں ماخذ تے قبائلی پچھوکڑ

ترک بولیاں وچّ کرغیز دا مطلب چالھی ہندا ہے ۔ منیا جاندا ہے کہ کرغیزیاں دے چالھی قبیلے سن، جس توں اوہناں دا ایہہ نام پیا ہے ۔ منیا جاندا ہے کہ پرانے ویلے وچّ کرغیز لوکاں دے پرکھے تووا اتے سائیبیریا دی یینسیی دریا دے کنڈے رہندے سن۔ کول ہی منگولیا اتے منچوریا وچّ وسن والے خوتانی لوکاں نے اس اتے وڈے حملے کیتے پر کرغیزیاں دے چالھی قبیلے ڈٹے رہے۔ سمیں دے نال اوہ پھیل کے وسطی ایشیا دے ہور علاقےآں وچّ پہنچے۔ منیا جاندا ہے کہ اجوکے کرغیز لوک اوہناں پرانے یینسیئی کرغیز اتے وچکارلے ایشیا وچّ رہن والے ساکا، ہُن اتے ہور قبیلے دا رلا ملا ہن۔ 7ویں توں لے کے 12ویں صدی دے مسلمان اتے چینی سوتراں دے مطابق کرغیزاں دیاں اکھاں اکثر نیلیاں اتے ہریاں ہویا کردیاں سن اتے اوہناں دے وال (بال) اکثر لال ہویا کردے سن، پر ہن اجیہا نہیں ہے، یعنی کہ اجوکے کرغیز اس پرانے قبیلے اتے ہور قبیلے دا رلا ہن۔

اتہاس

یینسیئی علاقے توں پھیل کے کرغیز اج دے چین دے سنکیانگ دے ایغور علاقے دے وی مالک بن گئے۔ اس وڈے علاقے اتے اوہناں دا راج 200 سال تکّ رہا لیکن پھر منگول لوکاں دے دباء توں سنگھڑ کے صرف التائی اتے سائن پربتاں تکّ ہی محدود رہِ گئے۔ جدوں 13ویں صدی وچّ چنگیز خان دی منگول سلطنت اٹھی تاں اسدے پتر نے سنّ 1207 وچّ کرغیزستان اتے اسانی نال قبضہ کر لیا۔ پھر کرغیز لوک 14ویں صدی تکّ منگول سلطنت دا حصہ رہے۔ 18ویں صدی دے بعد اتھے روسی اثر ودھیا اتے سوویت یونین دے ادے توں بعد کرغیزستان اسدا حصہ بن گیا۔ 20ویں صدی دے انت وچّ سوویت یونین کھلر گیا اتے کرغیزستان اک آزاد ملک بن گیا۔

حوالے